Karaciğer Kanseri

Karaciğer içerisinde gelişen kötü huylu tümöral oluşumlar, karaciğer kanseri olarak isimlendirilir. Karaciğer, vücudun en büyük iç organıdır. Başta çeşitli atıkların vücuttan uzaklaştırılması, çeşitli besin maddelerinin emilimi ve yara iyileşmesi olmak üzere birçok yaşam fonksiyonunun gerçekleştirilmesinden sorumludur. Karın bölgesinin sağ üst bölümünde yer alan karaciğer, aynı zamanda safra üretiminden sorumludur.

Safra salgısı, yağların mekanik sindirimi ve çeşitli vitamin ve minerallerin emilimine yardımcı olur. Karaciğer gerekli durumlarda kan dolaşımındaki fazla glikozun (kan şekeri) depolanmasını gerçekleştirir. Böylelikle açlık anlarında, depolardan şekerini kan dolaşımına tekrar salarak kan şekerinin sabit düzeyde kalmasını sağlar. Çeşitli ilaç ve toksinlerin etkisiz hale getirilmesi de yine karaciğerde gerçekleştirilir. Karaciğer dokusunda kanser gelişmesi halinde bu organın hücrelerini hasara uğratır ve işlevlerini tam olarak yerine getirmesine mani olabilir.

Karaciğer kanserleri kendi içerisinde primer ve sekonder olmak üzere temel olarak iki grupta incelenir. Primer karaciğer kanserleri bu organın içerisindeki hücrelerde başlayan kanser türüdür. Sekonder karaciğer kanserleri ise başka bir organda başlayıp oradan karaciğere sıçrayan kanserleri tanımlamak için kullanılır. Bu durum metastaz olarak isimlendirilir. Vücuttaki diğer hücrelerden farklı olarak kanser hücreleri, kötü huylu bir karakter kazanmalarının ardından vücudun farklı bölümlerine yayılabilir. Bu yayılım genellikle kan veya lenf dolaşım sistemleri vasıtası ile olur. Karaciğer kanseri hakkında ayrıntılı bilgi almak için yazının devamını takip edebilirsiniz.

Karaciğer Kanseri Nedir?

Karaciğer kanseri, karaciğer içerisinde başlayan kanseri tanımlar. Bu kanserleşme birçok farklı tipte meydana gelebilse de en sık olarak hepatosellüler karsinom olarak isimlendirilen karaciğer kanseri türü ile karşılaşılır. Hepatoselüler karsinom hepatosit olarak tanımlanan ana karaciğer hücresinden gelişir. Bu kanser türü dışında İntrahepatik kolanjiyokarsinom, hepatoblastom gibi daha nadir olarak görülen karaciğer kanseri türleri de mevcuttur.

Karaciğer Kanseri Belirtileri Nelerdir?

Karaciğer kanserinin belirti ve bulguları arasında sarılık, sağ tarafta belirgin karın ağrısı, sağ omuz ağrısı veya karnın sağ üst bölgesinde yumru hissedilmesi gibi şikayetler bulunur. Bu şikayetlere ek olarak karaciğer kanserine spesifik olmayan kilo kaybı ve halsizlik gibi şikayetler de bulunabilir.

Karaciğerde gelişen kanserin seyri sırasında safra kesesinde tıkanıklık, anemi (kansızlık) ve kanama gibi şikayetler meydana gelebilir. Karaciğer kanseri açısından henüz bir tarama testinin bulunmaması nedeniyle bu hastalığın belirtileri konusunda farkındalık kazanmak oldukça önemlidir.

Primer (birincil) karaciğer kanseri belirtileri göreceli olarak daha erken evrelerde ortaya çıkma eğilimindedir. Sekonder (ikincil) karaciğer kanserleri ise karaciğerde büyük çapta bir hasar oluşturmadan belirti vermeyebilir. Karaciğer kanserinin seyri sırasında oluşabilecek belirti ve bulgular genel olarak şu şekilde özetlenebilir:

• İstemsiz kilo kaybı
• İştahsızlık
• Üst bölgede karın ağrısı
• Bulantı ve kusma
• Genel halsizlik ve bitkinlik
• Karında şişkinlik
• Cilt ve mukozaların sarı renk alması
• Beyaz, kireç renginde dışkılama

Karaciğer kanseri, karaciğer hücrelerinin DNA’sındaki mutasyondan kaynaklanan bir durumdur. Hücre DNA’sı, hücrenin yaşam döngüsü ve bölünme hızının kontrolü başta olmak üzere neredeyse tüm hücresel işlevlere ait genleri bünyesine barındırır. DNA yapısında meydana gelen mutasyonlar, bu genlerin talimatlarında değişikliklere neden olarak kontrolsüz hücre bölünmesi gelişimi ile sonuçlanabilir. Kanser hücresinin bölünmesi devam ettiği sürece oluşturduğu şikayetlerin seyri de değişir. Dolayısıyla kanser belirtileri hakkında bilgi sahibi olmak erken tanı ve tedavi için oldukça önemlidir.

Karaciğer Kanseri Evreleri Nelerdir?

Karaciğer kanserinin tedavi planlaması için öncelikle evrelendirilmesinin yapılması gerekir. Bu evrelendirme, genel olarak dört aşamadan oluşur.

Evre 1: Karaciğer kanserinde tümör dokusu karaciğer içerisinde bulunur ve diğer başka bir organ ya da yapıyı etkisi altına almamıştır.

Evre 2: Karaciğer kanserinde küçük tümöral oluşumlar karaciğer dokusu içerisinde yer alır veya bir kötü huylu tümör dokusu kan damarlarına ulaşmış olarak tespit edilir.

Evre 3: Karaciğer kanserinde ise birden fazla sayıda büyük tümör karaciğer dokusunu etkisi altına almıştır veya bir büyük tümör büyük bir damarı etkisi altına almış olarak tespit edilir.

Evre 4: Karaciğer kanserinde ise karaciğer kanseri artık metastaz yapmış ve vücudun diğer bölümlerine yayılmıştır.

Karaciğer Kanseri Nasıl Teşhis Edilir?

Karaciğer kanserine tanısal yaklaşımda kullanılan çeşitli yöntemler mevcuttur. Kan testleri, karaciğer enzimleri ile ilgili problemlerin tespit edilmesinde faydalıdır. Ultrasonografi, bilgisayarlı tomografi ve manyetik rezonans gibi görüntüleme yöntemleri, kanserin nerede olduğunun tespit edilmesinde katkı sağlayabilir. Kan tetkikleri ve radyolojik incelemelere ek olarak karaciğer kanserinin yapısını tespit edilmesinde biyopsi işlemi oldukça etkili bir yöntemdir.

Karaciğer biyopsisi hekimin ince bir iğneyi ciltten karaciğere doğru ilerleterek doku örneklemesi yapması ile gerçekleşir. Bu işlemin ardından alınan doku örneği laboratuvara gönderilerek mikroskop altında kanser hücrelerinin özelliklerinin patolojik incelemesi gerçekleştirilir. Biyopsi işleminin kendi içerisinde kanama, morluk gelişimi veya enfeksiyon gibi riskleri bulunur.

Karaciğer kanseri tanısının konmasından sonra hekimler tedavi planlaması öncesinde kanserin evrelemesini gerçekleştirirler. Evreleme kanserin boyutu, lokalizasyonu ve yayılımının tespit edilmesi ile ortaya konabilir. Kemik taramaları, radyolojik görüntüleme yöntemleri, evrelemede oldukça önemli tetkiklerdir.

Karaciğer Kanseri Nasıl Tedavi Edilir?

Karaciğer kanserinin tedavi planlamasında kullanılabilecek birçok farklı tedavi girişimi mevcuttur. Hekimler, hastanın birçok farklı özelliğini ön plana alarak hangi tedavi yönteminin birey için en uygun olduğu konusunda karar verirler. Tümörün yerleşimi, boyutu ve sayısı başta olmak üzere karaciğer fonksiyonlarının ne derece etkilendiği, siroz varlığı veya kanserin başka vücut bölgelerine yayılıp yayılmadığı gibi faktörler, tedavi planlaması öncesinde göz önünde bulundurulur. Tüm bu faktörler değerlendirilip tedavi uygulamalarına geçildiğinde uygulanabilecek yöntemlerin başında cerrahi tedavi yöntemleri yer alır:

• Parsiyel hepatektomi olarak isimlendirilen prosedürde karaciğerin etkilenmiş kısmı, cerrahi olarak çıkarılır. Bu ameliyat genellikle erken evrede tespit edilen karaciğer kanserlerinde uygulanabilir. Zaman içerisinde sağlıklı karaciğer dokusu kendini tamamlayabilir.
• Karaciğer transplantasyonu (nakli), uygun bir vericiden alınan karaciğerin hastaya nakil edilmesidir. Transplant ile tedavi girişimleri özellikle metastatik özellikte olmayan olgularda tercih edilebilir. Nakil sonrasında hastalar ömür boyu reddi geciktirecek ilaç kullanmak durumundadır.
• Ablasyon olarak isimlendirilen bir diğer tedavi yönteminde, etanol enjeksiyonları, soğutma veya ısıtma gibi uygulamalar ile karaciğer kanserini oluşturan dokunun harabiyeti amaçlanır. Bu uygulama genellikle lokal anestezi altında uygulanır ve ilgili bölge uyuşturularak kişinin işlem sırasında ağrı hissetmesi engellenmiş olur.
• Yüksek enerjili radyofrekans dalgaları ile kanser hücrelerinin ortadan kaldırılmasını amaçlayan radyoterapi uygulamaları, kendi içerisinde internal ve eksternal olmak üzere iki grupta incelenir. Eksternal ışın radyoterapisinde kanserin bulunduğu bölge, dışarıdan hedeflenerek yüksek enerjili ışın bombardımanına tutulur. İnternal ışın radyoterapisinde ise radyoaktif özellikteki bir materyalin düşük miktardaki bir kısmı, kanserin bulunduğu bölgenin yanına veya direkt olarak içine bırakılır.
• Kemoterapi olarak isimlendirilen tedavi girişiminde karaciğer kanserini oluşturan hücrelerin kuvvetli kimyasal ilaçlar yardımıyla ortadan kaldırılması amaçlanır.
• Hedefe yönelik tedavi uygulamaları, kanser dokusunun büyüme ve kan desteği gibi özelliklerini bloke etmek amacıyla kullanılan yöntemlerdir. Kemoterapi veya radyoterapi gibi yöntemlerden farklı olarak hedefe yönelik tedavilerde sağlıklı hücreler ile kanser hücreleri birbirinden ayrılmış olur.
• Bu tedavi yöntemlerine ek olarak bazı bireylerde immünoterapi girişimleri de fayda sağlayabilir.

Karaciğer kanseri genellikle çeşitli tedavi girişimlerinin uygulanabildiği bir kanser türüdür. Bu kanser türü hakkında daha ayrıntılı bilgi almak için sağlık kuruluşlarına başvurarak uzman hekimlerden destek alabilirsiniz.