Pankreas Kanseri Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Pankreas kanseri, karın bölgesinde bulunan ve sindirime yardımcı bir organ olan pankreası etkileyen bir rahatsızlıktır. Belirtiler arasında bulantı, şişkinlik, yorgunluk, sarılık ve iştahsız bulunabilir. Tedavi ameliyat, kemoterapi ve radyasyon gibi yöntemleri içerir. Hastalığın erken evrelerde tespit edilmesi zor olduğundan ciddi komplikasyonlar içerebilir.

Pankreas Kanseri Nedir?

Pankreas kanseri, pankreas organındaki hücreler mutasyona uğradığında ve kontrolsüz büyümeye başladığında ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. Pankreas karnın, omurga ve mide arasında bulunan bir önemli bir bezdir. Görevleri arasında kan şekerini kontrol eden hormonları ve sindirime yardımcı olan enzimleri üretmek bulunur. Rahatsızlık genellikle pankreas kanallarında başlar. Pankreas tümörlerini görüntüleme testlerinde erken evrelerde tespit etmek zordur. Bu nedenle birçok kişiye kanser metastaz yapana kadar tanı konulması güçtür. Teşhis genellikle görüntüleme testi ve biyopsi ile konur. Görüntüleme testleri arasında olan bilgisayarlı tomografi, manyetik rezonans görüntüleme, ultrason ve pozitron emisyon tomografisini kanserin yeri, yayılma durumu, büyüklüğü hakkında bilgi verebilir. Biyopsi ise pankreas dokusundan küçük bir örneğin alınması ve mikroskop altında incelenmesi işlemidir. Pankreas kanseri genellikle agresif bir hastalıktır ve teşhis genellikle hastalığın ileri evrelerinde konduğu için tedavi seçenekleri sınırlı olabilir. Cerrahi müdahale, kemoterapi, radyoterapi ve immünoterapi gibi yöntemler doktorlar tarafından yaygın olarak kullanılan tedavi yöntemlerindendir. 

Pankreas Kanseri Belirtileri Nelerdir?

Pankreas kanserinin ilk evrelerinde tespit etmede yardımcı olabilecek erken dönem belirtileri çoğunlukla yoktur. Belirtiler genellikle  tümörün sindirim sistemindeki diğer organları etkilemeye başladığında ortaya çıkar. Pankreas kanseri belirtileri şunları içerebilir: 

• Cildin sararması 
• Koyu renkli idrar 
• Açık renkli dışkı 
• Üst karın ağrısı 
• Orta sırt ağrısı 
• Kaşınan cilt 
• Mide bulantısı ve kusma 
• Gaz veya şişkinlik 
• İştahsızlık 
• Kan pıhtıları 
• Kilo kaybı 
• Yeni başlayan diyabet 
• Yorgunluk, halsizlik 

Ayrıca yakın zamanda diyabet veya pankreas iltihaplanması nedeniyle ağrılı bir rahatsızlık geçiren kişilerde pankreas kanseri şüphesi olabilir. Nöroendokrin tip pankreas kanserinin semptomları, sarılık ve kilo kaybı gibi geleneksel pankreas kanseri semptomlarından farklı olarak ishal ve anemiyi de içerebilir. 

Pankreas Kanseri Neden Olur?

Pankreas kanserine oluşumunda rol alan faktörlerin neler olduğu araştırmacılar tarafından günümüzde hala incelenmektedir. Ancak doktorlar bu tür kanser riskini artırabilecek bazı faktörler tespit etmişlerdir. Bunlar arasında aile geçmişinde hastalığın görülmesi yer alır. Yaygın pankreas kanseri risk faktörleri şunları içerir: 

• Obezite 
• Tip 2 diyabet 
• Pestisitler ve petrokimyasallar gibi belirli kimyasallara maruz kalma 
• Kronik pankreatit 
• Kalıtsal kronik pankreatit 
• Yaşlılık 

Pankreas Kanseri Evreleri

Pankreas kanseri, hücrelerin DNA'larında meydana gelen değişiklikler nedeni ile ortaya çıkar. Hücrenin DNA'sı, hücreye ne yapması gerektiğini söyleyen talimatları içerir. Kanser hücrelerinde DNA’lar hücrelere hızla çok daha fazla hücre yapmalarını belirtir. Sağlıklı hücreler belirli bir zaman sonra ölürken kanser hücreleri yaşamaya devam edebilir. Bu da anormal hücre büyümesine neden olur. Pankreas kanserinin evreleri, kanserin ne kadar yayıldığını belirlemek için kullanılır ve  aşağıdakileri içerir. 

• Evre I: Bu evrede kanser, pankreasın sadece bir kısmında sınırlıdır. Tümör pankreasın içine hapsedilmiştir ve çevre dokulara yayılmamıştır. Genellikle, tümör pankreasın baş kısmında veya kuyruk kısmında bulunabilir. 
• Evre II: Kanserin daha fazla büyüdüğü bir aşamadır. Tümör, pankreasın çevresindeki dokulara yayılmış olabilir, ancak henüz büyük kan damarlarına veya diğer organlara yayılmamıştır.  
• Evre III: Kanserin daha ileri derecede yayıldığı bir aşamadır. Tümör pankreasın dışına yayılmış ve çevredeki lenf düğümlerine veya büyük kan damarlarına bulaşmış olabilir. Ancak, kanser henüz uzak organlara (örneğin karaciğer veya akciğer) yayılmamıştır. 
• Evre IV: Bu evre, kanserin en ileri aşamasıdır. Kanser pankreas dışındaki diğer organlara (örneğin karaciğer, akciğer, periton) veya uzak lenf düğümlerine yayılmıştır. Kanser çoğunlukla agresiftir ve tedavi seçenekleri sınırlı olabilir. 

Pankreas Kanseri Nasıl Teşhis Edilir?

Doktorlar tarafından erken evrelerde teşhis edilmesi kolay bir hastalık değildir. Bunun nedeni, rutin fiziki muayeneler sırasında pankreasın hissedilmesinin güç olması ve rutin görüntüleme testlerinde görmenin zor olmasıdır. Doktor olası pankreas kanseri şüphesinde aşağıdakileri içerebilecek pankreas fonksiyon testlerinin bir kombinasyonunu isteyebilir: 

• Görüntüleme testleri: Görüntüleme testleri vücudun içini gösteren ayrıntılı bilgiler verirler. Doktorlar görüntüleme testi olarak  bilgisayarlı tomografi, manyetik rezonans, pozitron emisyon tomografisi ve endoskopik ultrason kullanabilirler. 
• Kan testleri: Pankreas kan testleri tümör belirteçlerini tespit etmede faydalı olabilir. Tümör belirteci, kanserin varlığını gösterebilen maddedir. Pankreas kanseri hücreleri tarafından salınan protein türü olan karbonhidrat antijeni CA 19-9'un yüksek seviyelerde tespit edilmesi tümörün oluştuğuna işaret edebilir. 
• Laparoskopisi: Bazen doktorlar kanserli tümörün boyutunu ve çıkarılmasının mümkün olup olmadığını belirlemek için laparoskopi yöntemini kullanabilirler. Bu işlem sırasında, cerrah tarafından karın bölgesinde birkaç küçük kesi yapılır ve ucunda kamera bulunan uzun bir tüp buradan karın bölgesinin içini görmek, anormallikleri tespit etmek için kullanılır. Çoğunlukla aynı işlem sırasında cerrah tarafından biyopside alınabilir. 
• Genetik test: Genetik test, kanser riskini artıran kalıtsal DNA değişikliklerini aramak için kullanılır. Test için kişilerden kan veya tükürük örneği alınır. Genetik test sonuçları tedavi yönteminin belirlenmesinde yardımcı olabilir, aynı zamanda aile üyelerinin pankreas kanseri riskinin yüksek olup olmadığını da gösterebilir. 

Pankreas Kanseri Nasıl Tedavi Edilir?

Pankreas kanseri tedavisi, genellikle bir kombinasyon terapisi olarak uygulanır ve birçok faktöre bağlı olarak değişir. Pankreas tedavisinin bazı yöntemleri şunlardır: 

• Cerrahi Müdahale: Erken evre pankreas kanseri vakalarında cerrahi müdahale sıklıkla kullanılır. Bu operasyonlardan biri pankreatikoduodenektomi veya Whipple prosedürü olarak bilinir. Bu prosedürde, pankreasın baş kısmı, duodenum (onikiparmak bağırsağı), safra kesesi ve bazen de yakındaki lenf düğümleri ve kısmen ince bağırsak çıkarılır. Amaç tümörü temizleyerek diğer doku ve organlara yayılmasını önlemektir. 
• Kemoterapi: Kemoterapi, bir ilaç tedavisi olup tedavinin amacı ilaçlar ile  kanser hücrelerini öldürmek veya büyümelerini yavaşlatmaktır. Genellikle cerrahi müdahale öncesinde veya sonrasında veya radyoterapi ile kullanılabilir. 
• Radyoterapi: Radyoterapi tedavi yönteminde, kanserli hücrelere yönelik yüksek enerjili ışınlar kullanılır.  Bu yüksek enerjili ışınlar mutasyona uğramış hücrelerini hedef alır ve öldürmeyi veya büyümelerini kontrol altına almaya çalışır.  
• Hedefe Yönelik Tedaviler: Bu yenilikçi tedavi yöntemi, mutasyona uğramış kanserli hücrelere yönelik uygulanır ve diğer sağlıklı dokulara daha az hasar verir. Bu tedavide kullanılan ilaçlar belirli proteinleri hedeflerler. 

Sık Sorulan Sorular

Pankreas Kanseri Türleri Nelerdir? 

Pankreas tümörlerinin iki ana türü vardır. Adenokarsinom pankreas tümörlerinin %90'ından fazlasını içerir. Pankreasın dış bez hücrelerinden kaynaklanır. Nöroendokrin tümörler ise pankreas tümörlerinin daha az kısmını içerir. Pankreasın hormon üreten hücrelerinden kaynaklanır. 

Pankreas Kanserini Fark Etmek Ne Kadar Sürer? 

Pankreas kanserinin erken belirtileri genellikle bulunmaz. Ancak bazı kişilerde tanı konmadan bir yıl öncesine kadar belirsiz semptomlar gelişebilir. Çoğunlukla pankreas kanserinin ilk semptomları sırt ağrısı veya mide ağrısı olabilir. Bu belirtiler ilk başta gelip gidebilir,  yemeklerden sonra veya yatma sırasında daha da kötüleşebilir. 

Pankreas kanseri ciddi komplikasyon riski içeren bir rahatsızlıktır. Bazı durumlarda cerrahi müdahale gerektirir. Pankreas kanseri belirtileri bulunan kişiler hastanelerin dahiliye polikliniğinden randevu alarak tedaviye başlayabilirler.