Varian Edge
Radyocerrahide yeni cihaz: VARIAN EDGE
Radyoterapide yüksek enerjili radyasyon ışınları kullanılarak kanserli dokuların kontrol altına alınması ya da tamamen yok edilmesinin yanı sıra kanserli doku çevresindeki sağlıklı organların radyasyondan korunması amaçlanıyor. Türkiye‘de ilk defa Anadolu Sağlık Merkezi‘nde kullanılmaya başlanan Varian Edge, kanser radyoterapisinde ulaşılan en ileri teknolojilerin bir arada kullanıldığı radyoterapi cihazlarından biri.
Haziran 2018 itibariyle Anadolu Sağlık Merkezi’nde hasta tedavilerine başlanan Varian Edge radyocerrahi sistemi özellikle stereotaktik radyoterapi ve radyocerrahi (SRT, SRS) tedavilerinde en ileri teknolojileri bir arada bulunduruyor. Hastanın günlük yaşamını etkilemeyen ve ayaktan tedavi yönteminin ardından hasta belirtilen gün ve saatte o günkü seansını aldıktan sonra normal yaşantısına devam edebiliyor.
Milimetrenin altında hassasiyet
Varian Edge sisteminin kilit noktası hassasiyet ve tedavi doğruluğu. Edge sisteminin barındırdığı teknolojiler sayesinde hasta vücudunun örneğin; akciğer, beyin, omurilik pankreas, prostat gibi herhangi bir bölgesinde bulunan tümörlere milimetrenin altında hassasiyet ve doğrulukla radyoterapi ve radyocerrahi tedavi uygulamaları yapılabiliyor.
Edge sisteminin sahip olduğu farklı seviyelerdeki X-ışını enerjileriyle, tedavi edici radyasyon dozu hasta vücudunun herhangi bir bölgesine kolaylıkla ulaştırılabiliyor. Edge sisteminin gerçek zamanlı dijital mimarisi sayesinde görüntüleme, hasta pozisyonlandırma, hareket takibi, ışın şekillendirme ve doz gönderim birimleri teknolojileri yüksek seviyeli senkronizasyonla çalışıyor. Edge sistemi ile intrakranyal ya da ekstrakranyal tümörler gerçek zamanlı olarak takip edilebiliyor ve hesaplanan hasta pozisyon düzeltmeleri 6 boyutlu hareket edebilen hasta yatağı vasıtasıyla kolaylıkla uygulanabiliyor.
Solunum takip sistemi sayesinde tedaviler daha doğru uygulanabiliyor
Solunum takip sistemi sayesinde, hasta vücudunda solunum ile hareket eden tümörlerin takip edilmesiyle tümör hareketinin getirdiği belirsizlikler ortadan kaldırılarak tedaviler daha doğru uygulanabiliyor. Edge sisteminin sahip olduğu HyperArc teknolojisi, stereotaktik beyin radyocerrahi uygulamalarında farklı masa açılarıyla gerçekleştirilen tedavilerin daha pratik ve daha hızlı biçimde uygulanabilmesini sağlıyor.
Varian Edge’in özellikleri
Edge Sistemi IMRT, VMAT, SRS, SBRT gibi birçok tedavi tekniğini aynı platformda uygulayabilen bir cihazdır.
Tüm sistem 1 milimetrenin altında mekanik hassasiyetle çalışmaktadır. Böylece tümör ışınlamalarını milimetrik doğrulukla gerçekleştirebilirken çevrede bulunan sağlıklı organları aynı hassasiyetle koruyabilmektedir.
Flattening Filter Free (FFF) enerjileri sayesinde doz hızı klasik uygulamalara göre yüksek enerjilerde 4 kat, düşük enerjilerde 2 kat artırılarak hastanın daha kısa zaman içerisinde tedavi edilmesi sağlanır. Böylece ışınlama süreleri 2-4 dakikaya kadar azalabiliyor.
Görüntüleme, konumlandırma ve tedavi ünitesi sistemleri bütünlük içerisinde tamamen dijital olarak kontrol edilen bir platformdur.
Gelişmiş görüntüleme ekipmanları sayesinde tedavi başlamadan önce hasta anatomik yapıları ve tümör yerleşimi görüntülenerek görüntü rehberliğinde radyoterapi (IGRT) uygulaması yapılabiliyor.
0.25 cm kalınlığındaki ışın şekillendirici HD 120™MLC sayesinde çok küçük tümörleri bile hassasiyetle ışınlayabilir.
6 eksenli hareket edebilen hasta yatağı, hastanın daha doğru pozisyonlandırılmasına yardımcı olur.
Sahip olduğu RPM sistemi Hasta solunumu ile hareket eden tümörlerde, ışınlama esnasında solunum sinyalini dikkate alarak tümör hareketiyle meydana gelebilecek belirsizlikleri ortadan kaldırır.
Optical Surface Monitoring System (OSMS) sayesinde, özellikle stereotaktik beyin ışınlamaları sırasında hastanın baş hareketinin takibi iyonize radyasyon içermeyen yöntemle gerçekleştiriliyor.
Sisteminin sahip olduğu HyperArc teknolojisi, stereotaktik beyin radyocerrahi uygulamalarında farklı masa açılarıyla (non-koplanar) gerçekleştirilen tedavilerin daha pratik ve daha hızlı biçimde uygulanabilmesini sağlanıyor.
Varian Edge™ ile yapılan tedavi tekniklerinden başlıcaları:
Görüntü Rehberliğinde Radyoterapi (IGRT):
IGRT; her ışınlama seansı öncesinde ve gerektiğinde ışınlama sırasında, sisteme entegre görüntüleme ekipmanları vasıtasıyla hastanın dijital radyografik görüntülerinin alınarak, hasta anotomik yapılarının ve tümör yerleşiminin planlama tomografi görüntüleri ile uyumlu biçimde kontrol edilerek pozisyonlandırılması işlemidir. Varian Edge sisteminde tedaviler, elde edilen 2 boyutlu KV ya da MV ve 3 boyutlu CBCT radyografik görüntülerin rehberliğinde, hasta pozisyon doğruluğundan emin olunarak gerçekleştirilebiliyor.
Yoğunluk Ayarlı Radyoterapi (IMRT):
IMRT gelişmiş ve kompleks bir radyoterapi tekniğidir. Hayati önem taşıyan yapıların yakınında bulunan tümörlere maksimum dozun ulaşmasını, aynı zamanda çevredeki sağlıklı dokunun da önemli ölçüde korunmasını sağlar. Bu teknikte, çok yapraklı kolimatörler (MLC) vasıtasıyla ışın alanı içinde küçük alancıklar oluşturularak ışının yoğunluğu değiştirilir ve tümör üzerine yüksek yoğunlukta radyasyon gönderilir. Böylece hastalıklı hücrelerin ölmesi ve çevresindeki kritik organların üzerine düşük yoğunlukta veya en az radyasyon gönderilerek korunması sağlanır.
Volümetrik Ayarlı Ark Terapi (VMAT)
VMAT tedavi tekniğinde linak hasta etrafında döndüğü süre içerisinde ışınlama yapar. Işınlama sırasında çok yapraklı kolimatörlerin hareket etmesiyle küçük ışın alanları oluşturularak, gönderilen ışın demeti üzerinde yoğunluk ayarlaması yapılır. Işınlama süresi boyunca doz hızı değişir. Bu nedenle VMAT birdan fazla ark açısı ile yapılan yoğunluk ayarlı tedavi tekniğidir denilebilir. Tedavi süresi tedavi bölgesine göre değişkenlik göstermekle birlikte diğer tekniklere göre oldukça kısadır.
Stereotaktik Radyocerrahi (SRS):
Beyin ve merkezi sinir sisteminde bulunan tümörler ve hastalıklı lezyonlara, bir ya da birkaç uygulama seansı içerisinde, çevredeki sağlıklı dokular korunarak, görece çok yüksek radyasyon dozu verilmesi işlemidir. SRS uygulamaları milimetrik doğruluk ve hassasiyet gerektirir. SRS tedavilerinde gelişmiş görüntüleme cihazlarından faydalanılarak görüntü rehberliğinde tümörün ve hastanın pozisyonlandırılmasına dikkat edilir. Böylece çok yüksek radyasyon dozları normal dokuların korunmasıyla hastalıklı bölgeye verilebilir. İnvazif olmayan bir tedavi modelidir. Genellikle tek ve bir kaç seansta gerçekleştirilen stereotaktik radyocerrahinin etkileri bazı tümörlerde o bölgeye cerrahi operasyon yapılması kadar keskin sonuçlar ortaya çıkarabilir.
Stereotaktik radyocerrahi sınırları belirli ve genellikle küçük boyutlu tümörleri tedavi etmek için kullanılır. Daha çok beyin içi yerleşimli iyi huylu ya da kötü huylu tümörlerin, beyin metastazlarının, omurilik tümörlerinin ve omurilik metastazlarının tedavisinde kullanılan bir yöntemdir. Hastanın tedavi esnasında hareketsizliğinin sağlanması için yardımcı sabitleme araçları kullanılır.
Stereotaktik Beden Radyoterapisi (SBRT):
Bu tedavi türünde daha az seans sayısı, daha küçük alanlar ve daha yüksek dozlar kullanılarak vücudun herhangi bir bölgesindeki tümör tedavi edilir. Kısaca tanım olarak beyin ve omurilik dışındaki stereotaktik radyocerrahi uygulamaları, stereotaktik vücut radyoterapisi olarak adlandırılır. Yerleşimli dolayısıyla tümörler solunum, organ hareketi gibi çeşitli nedenlerle hareket etmeye eğilimlidir ve bu nedenle tam olarak sabitlenmeleri zordur. Tümör hareketinin belirlenmesi ve yüksek doz radyasyonla uygulanan stereotaktik tedavinin bu hareketi dikkate alması istenen dozun tümöre doğrulukla verilmesinde etkendir. Örneğin, akciğer yerleşimli bir tümörün solunumla yer değiştireceğinden tedavide solunum ile tümör yer değişimi takip edilmelidir. Stereotaktik vücut radyoterapisi küçük ve izole tümörleri tedavi etmeye yarar; özellikle akciğer, karaciğer, böbreküstü bezi, prostat ve pankreas yerleşimli tümörlerde sıklıkla kullanılır.