EKG

EKG (Elektrokardiyogram): Nedir, Nasıl Çekilir ve EKG Çeşitleri Nelerdir?

Elektrokardiyogram kalpteki elektriksel sinyalleri kaydeden tıbbi cihaza verilen isimdir. Özellikle bazı kalp hastalıklarının tespit edilmesinde sık kullanılan hızlı ve ağrısız bir testtir. Bu test genellikle ambulanslarda ve acil servislerde acil durumların tespiti için kullanılır. Kardiyoloji ve pediatrik kardiyoloji (çocuk kardiyolojisi) bölümlerinde de kalp hastalıklarının tespiti için kullanılabilir. EKG cihazları aynı zamanda aile sağlığı merkezlerinde, sporcu sağlığı gibi rutin tetkiklerin yapıldığı bazı kliniklerde ve gerekli durumlarda kullanılmak üzere ameliyathanelerde bulunur. Ayrıca yoğun bakım ünitelerinde ve hastane servislerinde de kalp kaynaklı sorunların tespiti amaçlı EKG cihazı vardır. EKG cihazlarının aynı zamanda farklı şekillerde uygulandığı testler de mevcuttur. Fiziksel aktivite sırasında kalbin elektriksel sinyallerinin ve ritminin ölçülmesi için eforlu EKG testi kullanılır. Bazı ritim bozuklukları ve kalp hastalıklarının tanısında ise 24 ya da 48 saat açık bir şekilde çalışan Holter EKG testi uygulanır.

Elektrokardiyogram kalpteki elektriksel sinyalleri kaydeden tıbbi cihaza verilen isimdir. Özellikle bazı kalp hastalıklarının tespit edilmesinde sık kullanılan hızlı ve ağrısız bir testtir. Bu test genellikle ambulanslarda ve acil servislerde acil durumların tespiti için kullanılır. Kardiyoloji ve pediatrik kardiyoloji (çocuk kardiyolojisi) bölümlerinde de kalp hastalıklarının tespiti için kullanılabilir. EKG cihazları aynı zamanda aile sağlığı merkezlerinde, sporcu sağlığı gibi rutin tetkiklerin yapıldığı bazı kliniklerde ve gerekli durumlarda kullanılmak üzere ameliyathanelerde bulunur. Ayrıca yoğun bakım ünitelerinde ve hastane servislerinde de kalp kaynaklı sorunların tespiti amaçlı EKG cihazı vardır. EKG cihazlarının aynı zamanda farklı şekillerde uygulandığı testler de mevcuttur. Fiziksel aktivite sırasında kalbin elektriksel sinyallerinin ve ritminin ölçülmesi için eforlu EKG testi kullanılır. Bazı ritim bozuklukları ve kalp hastalıklarının tanısında ise 24 ya da 48 saat açık bir şekilde çalışan Holter EKG testi uygulanır.

EKG Nedir?

İnsan kalbi iki üstte iki altta olmak üzere toplam dört adet odacıktan oluşur. Bu odacıklardan üstte olanları atriyum, altta olanları ventrikül olarak adlandırılır. Atriyum ve ventriküller kalbin pompalama mekanizmasının sağlıklı işlevi için senkronize bir şekilde çalışır. Atriyumların kasılması ile ventriküller gevşerken, ventriküller kasılırken atriyumlar gevşer. Kalbin bu şekilde senkronize çalışması, kalp kasındaki elektriksel sinyallerin hareketine bağlıdır. Bu elektriksel sinyallerin kalp üzerindeki konumunun değişmesi atriyum ve ventriküllerin uyum içinde çalışmasına yardımcı olur. Elektriksel aktivitenin konumu ise vücuda yerleştirilen elektrotlar vasıtasıyla hesaplanabilir. EKG cihazının göğüs üzerine yerleştirilen altı adet elektrodu ve kollar ile bacaklara yerleştirilen dört elektrodu ile elektriksel aktivitenin konumu, çizgisel olarak bir grafiğe aktarılır. Bu sayede hem elektriksel aktivite hem de kalpteki atriyum ve ventriküllerin kasılma ve gevşemesi gözlenir. Elektrik sinyalinin iletiminde oluşabilecek bir gecikme veya farklılık, EKG cihazının çıkardığı grafikte görüntülenir. Elektrotlar doğru yerleştirildiğinde EKG, kalbin odacıklarının konumları ve büyüklükleri hakkında da bilgi verir.

EKG Hangi Durumlarda Çekilir?

EKG testi birçok kalp hastalığının teşhisinde veya takip edilmesinde faydalıdır. Aritmi olarak da bilinen düzensiz kalp ritmi bunlardan biridir. Kalp atışları EKG testinde sivri çizgiler olarak gözükür ve tepe noktaya ulaşır. Bu tepe noktalar arasındaki mesafelerin ölçülmesi ile kalp ritminin düzenli olup olmadığı anlaşılır. Aynı zamanda kalp ritminin yüksek olması (taşikardi) veya düşük olması (bradikardi) da bu çizgilerin sıklığının hesaplanması ile saptanır. EKG testi aynı zamanda tıkalı kalp damarları ve kalp krizi hakkında da bilgi verir. Özellikle ambulansa ya da acil servise göğüs ağrısı ile gelen hastalarda kalp damarlarındaki tıkanıklık tespitinde EKG testi kolay ve hızlı uygulanan bir yöntem olduğu için kullanılır. Bu sayede tıkanıklık saptanan hastaların hızlı bir şekilde sevk edilmesine ya da tedavi edilmesine yardımcı olur. Kalp hasarı ve kalp yetmezliği gibi durumlarda da tanı ve takip amaçlı EKG testi kullanılır. Bazı durumlarda EKG testi, orta yaş ve üzeri erişkinlerin kalp hastalığı riski açısından değerlendirilmesinde rutin tarama amaçlı da yapılabilir.

EKG Nasıl Çekilir?

EKG testi, kalbin elektriksel aktivitesini ölçmede kullanılan hassas bir testtir ve ortamdaki elektromanyetik nesnelerden kolaylıkla etkilenir. Bu nedenle EKG testi sırasında varsa saat, metal yüzük veya takılar, cep telefonu çıkarılmalı ve cihazdan uzak bir yere konulmalıdır. EKG cihazları birbirinden farklı olmakla birlikte en sık kullanılan çeşidi 12 derivasyonlu EKG’dir. Altı adet göğüs elektrodu kalp hizasında göğüs kafesi üzerine yerleştirilir. Bazı EKG cihazlarının göğüs elektrotları vakumludur ve vakum nedeniyle ciltte geçici olarak kızarıklık oluşturabilir. Diğer dört elektrot el ve ayak bileklerine takılır. Bileklere takılan elektrotlar mandal şeklindedir. Özellikle erkeklerde elektrotların yerleştirildiği bölgenin kıllı olması nedeniyle elektrotların iyi yapışması ve sinyal iletimini daha iyi algılayabilmesi için jel veya alkol kullanılabilir. EKG testi genellikle yatar pozisyonda yapılır. Standart EKG testi ortalama üç dakika sürer ve ağrı hissi oluşturmaz. Ancak test kağıdında grafiğin parazitli olması durumunda yeniden ayarlama yapılması gerekebilir ve bu nedenle test üç dakikadan uzun sürebilse de genellikle on dakika içinde bitmiş olur. EKG testinin yapılması oldukça güvenlidir fakat bazı durumlarda elektrotlar çıkarıldıktan sonra ciltte hafif rahatsızlık hissi oluşabilir. EKG cihazı elektrikle çalışsa da elektrik şoku riski yoktur. Çünkü EKG cihazı vücuda herhangi bir elektrik göndermez ve sadece elektriksel aktiviteyi kaydeder.

Eforlu EKG Nedir?

Eforlu EKG testinde kalbin elektriksel aktivitesi kişi, koşu bandında koşarken gözlenir. Genellikle kardiyoloji uzmanları tarafından istenen bu testte elektrotlar göğüs üzerine yerleştirilir ve koşu bandında hız ve eğim giderek artırılarak kalbin elektriksel ritmi takip edilir. Eforlu EKG testi sırasında aynı zamanda tansiyon da ölçülür ve göğüste rahatsızlık hissi ya da yorgunluk gibi şikayetlerin oluşup oluşmadığı değerlendirilir. Tansiyondaki, kalp ritmindeki, EKG’deki değişiklikler ya da şikayetlerde artış görülmesi koroner arter hastalığı işaret eder. Koroner arter hastalığında kalp kasındaki oksijenden zengin kanın akışı damarlarda yağlı plakların oluşması nedeniyle azalır. Yapılan eforlu EKG testi, kesin koroner arter hastalığı tanısının konmasını sağlamasa da ek test ve görüntülemenin gerekip gerekmediği konusunda hekimlere yardımcıdır. Fiziksel aktivite ile göğüs ağrısı ya da nefes darlığı gibi şikayetlerin görülmesi ve yüksek kolesterol, aşırı kilo ve ileri yaş gibi durumların bulunması halinde koroner arter hastalığı riski yüksektir. Bu nedenle eforlu EKG testi uygulanabilir. Bu test ile %70 ve üzerinde şiddetli tıkanıklık olan damarlar tespit edilebilir.

Holter EKG Nedir?

Holter EKG, kalbin ritmini kaydeden küçük, giyilebilir bir cihazdır. Düzensiz kalp ritminin yani aritmilerin tespitinde kullanılır. Genellikle standart EKG cihazlarının kalbin durumu konusunda yeterli bilgiyi sağlamadığı durumlarda kullanılır. Düzensiz kalp ritimleri nadiren görülüyorsa ve EKG testi yapıldığı sırada bu düzensizlik tespit edilemediyse Holter EKG ile kalp ritmi uzun süreli olarak gözlenebilir. Açıklanamayan bayılma, aritmi riskini artıran kalp rahatsızlıkları veya ara ara oluşan çarpıntı gibi düzensiz kalp ritmini işaret eden şikayetlerin olması durumunda holter testi uygulanabilir. Holter EKG testinin yapılmasında veya cihazın giyilmesinde önemli bir risk yoktur. Bazı durumlarda elektrotların yerleştirildiği ciltte tahriş veya hafif rahatsızlık hissi oluşabilir. Holter EKG testinin sonucu, diğer elektrikli cihazlardan etkilenir ve bazı cihazlar elektrotlarla kaydedilen sinyallerde bozulmaya neden olabilir. Bu nedenle holter EKG testi yapılırken elektrikle çalışan battaniye, tıraş makinesi, diş fırçası kullanımından uzak durulmalıdır. Ayrıca mıknatıslar, metal dedektörleri ve mikrodalga fırınlar da elektriksel aktiviteyi etkiler. Bunların dışında cep telefonları ve taşınabilir müzik çalarlar da holter cihazına 15 cm’den fazla yaklaştırılmamalıdır. Holter cihazına su değmesi, ona zarar vereceği için cihaz takılıyken yüzülmemesi veya duş alınmaması gereklidir. Holter EKG testi yapılırken günlük aktivitelerin birçoğu aksi belirtilmediği müddetçe yapılabilir. Aynı zamanda test yapılırken çarpıntı, nefes darlığı, göğüs ağrısı ve baş dönmesi gibi durumlar yaşandığında saat ve olayın not edilmesi tanının doğru konulmasına yardımcı olur. Holter EKG testi standart EKG’den farklı olarak genellikle bir veya iki gün sürer.