Patolojideki Tanı Yöntemleri

Patoloji, kanser tanı ve tedavisinde kritik bir rol oynayan, çeşitli laboratuvar tekniklerini kullanarak hastalıkların nedenlerini, gelişim süreçlerini ve dokularda oluşturduğu değişiklikleri inceleyen bir bilim dalıdır. Patoloji, "Pathos" ve "Logos" kelimelerinin birleşmesinden türeyen eski Yunanca bir terim olup, "hastalık bilimi" anlamına gelir. Etiyoloji, prognoz, patogenez ve morfolojik değişiklikler patolojinin temel unsurlarıdır.

Bu alanda, hastalıkların doğru tanısını koymak ve tedavi planlamasına katkıda bulunmak için moleküler, genetik, immünolojik ve morfolojik yöntemler kullanılır. Gelişen teknolojiler sayesinde patoloji uzmanları, kanser tanısını bazen 24 saat içinde, hatta bazı durumlarda ameliyat sırasında 15 dakika içinde koyabilmektedir.

Patolojik tanı süreci, makroskopik ve mikroskopik incelemeleri içerir. Makroskopik inceleme, hastadan alınan doku örneğinin çıplak gözle incelenmesidir. Mikroskopik inceleme ise, dokunun hücresel yapısını ayrıntılı bir şekilde değerlendirir. Bu incelemeler, patolojik tanıyı oluşturmak için klinik verilerle birleştirilir.

İmmünofenotipik incelemeler, yeni nesil gen sekanslama yöntemleri (NGS), likit biyopsi ve intraoperatif konsültasyon (Frozen Section yöntemi) gibi çeşitli tanı teknikleri, patoloji uzmanlarının hastalıkları tanımlamak, tedavi yöntemlerini belirlemek ve hastaların prognozunu değerlendirmek için kullandıkları araçlardır.

İmmünofenotipik incelemelerde, immünohistokimyasal boyama yöntemleri kullanılarak dokularda belli reseptörlerin varlığı ve miktarı belirlenir. NGS ile tümörlerin genetik özellikleri daha ayrıntılı incelenir ve bu bilgiler tedavi planlamasında kullanılır. Likit biyopsi, basit bir kan testiyle kanserli hücreler ve DNA/RNA özellikleri incelenerek erken tanı ve tedavi hedeflerinin belirlenmesine olanak tanır. İntraoperatif konsültasyon (Frozen Section) ise, ameliyat sırasında hızlı tanı koyma imkanı sunar, böylece cerrahlar operasyon sırasında gerekli kararları daha etkin bir şekilde alabilirler.

Bu tekniklerin tümü, patolojinin modern tıbbın temel taşlarından biri olarak sağlık alanında oynadığı kritik role katkıda bulunmakta ve hastalara en uygun tedavi yöntemlerinin seçilmesini sağlamaktadır.