Kolon (Bağırsak) Kanseri Nedir? Belirtileri Nelerdir?

Kolon kanseri, kalın bağırsağın kolon adı verilen bir bölümünde başlayan hücre büyümesidir. Kolon, kalın bağırsağın ilk ve en uzun kısmıdır. Kalın bağırsak, sindirim sisteminin son kısmıdır. Sindirim sistemi, vücudun kullanması için yiyecekleri parçalar. Burada başlayan kanser türü, daha çok yaşlı yetişkinleri etkilese de hastalık, her yaşta görülebilir. Kolonun içinde oluşan polip adı verilen küçük hücre kümeleriyle başlar. Polipler genellikle kanserli olmaz ancak bazıları zamanla kolon kanserine dönüşebilir. Polipler, çoğu zaman semptomlara neden olmaz. Bu nedenle doktorlar, kolonda polip aramak için düzenli tarama testleri önerir. Polipleri bulmak ve çıkarmak kolon kanserini önlemeye yardımcı olur. Kolon kanseri gelişirse, birçok tedavi bunu kontrol etmeye yardımcı olabilir. Tedaviler arasında cerrahi, radyasyon tedavisi ve kemoterapi, hedefli tedavi ve immünoterapi gibi ilaçlar bulunur.

Kolon (Bağırsak) Kanseri Nedir?

Kolon kanseri, kalın bağırsak olarak da bilinen kolonu etkileyen bir kolorektal kanser türüdür. Kolon, sindirim sisteminin bir parçasıdır; enerji için yiyecekleri işleyen bir organ sistemidir. Kolon kanseri, kolonu kaplayan normal hücreler kontrolsüz bir şekilde büyümeye ve değişmeye başladığında başlar. Bu hücreler sonunda yıllar süren bir süreçte bir tümör (iyi huylu veya kötü huylu olabilir) oluşturur. Kanser hem genetik hem de çevresel faktörlere atfedilebilir. Hala önde gelen bir ölüm nedeni olsa da, tarama ve tedavideki son gelişmeler hayatta kalma oranını artırmıştır.

Kanser, kolonun iç astarındaki belirli poliplerden veya büyümelerden gelişir. Doktorlar, kanserli tümörlere dönüşmeden önce polipleri tespit eden tarama testleri yapabilir. Tespit edilmeyen veya tedavi edilmeyen kolon kanseri, vücudun diğer bölgelerine yayılabilir.

Kolon (Bağırsak) Kanseri Belirtileri Nelerdir?

Birçok kişide ilk başta semptomlar görülmez. Semptomlar ortaya çıktığında, bunlar büyük ihtimalle kanserin boyutuna ve kalın bağırsaktaki yerine bağlı olacaktır. Kolon kanseri belirtileri şunları içerebilir:

• Bağırsak alışkanlıklarında değişiklik, örneğin daha sık ishal veya kabızlık
• Rektal kanama veya dışkıda kan
• Karın bölgesinde kramp, gaz veya ağrı gibi devam eden rahatsızlıklar
• Dışkılama sırasında bağırsağın tamamen boşalmadığı hissi
• Halsizlik veya yorgunluk
• Çabalamadan kilo vermek

Yukarıdaki belirtilerin çoğu enfeksiyon, hemoroid, irritabl bağırsak sendromu veya inflamatuar bağırsak hastalığı gibi diğer sorunlardan da kaynaklanabilir. Bu sorunlardan herhangi birine sahipseniz kontrol yaptırmanız önemlidir.

Kolon (Bağırsak) Kanserinin Evreleri Nelerdir?

Doktorlar evrelemeyi kanserin ne kadar ilerlediğime belirlemek için genel bir kılavuz olarak kullanırlar. Bu onların en iyi tedavi planını geliştirmelerine ve uzun vadeli bakış açınızı daha iyi tahmin etmelerine yardımcı olabilir. Kolon kanseri evreleri şu şekilde listelenebilir:

• Evre 0: Yerinde karsinoma olarak da bilinen bu aşama, yalnızca kolonun iç astarında bulunan anormal hücreleri içerir.
• Evre 1: Kanser kolonun astarına veya mukozasına nüfuz etmiştir ve kas tabakasına doğru büyümüş olabilir. Yakındaki lenf düğümlerine veya vücudun diğer bölgelerine yayılmamıştır.
• Evre 2: Kanser kolonun duvarlarına veya duvarlardan yakındaki dokulara yayılmıştır ancak lenf düğümlerini etkilememiştir.
• Evre 3: Kanser lenf düğümlerine taşınmıştır ancak vücudun diğer bölgelerine taşınmamıştır.
• Evre 4: Kanser karaciğer veya akciğer gibi diğer uzak organlara yayılmıştır.

Kolon Kanseri 1. Evre Belirtileri Nelerdir?

Kolon kanserinin 1. evresinde, belirgin bir belirti veya semptom gelişmemiş olabilir. Semptomlar geliştikçe, tümörün boyutuna ve kalın bağırsaktaki konumuna bağlı olarak değişebilirler. Erken semptomlar yalnızca kolonu etkileyebilir ve bağırsak alışkanlıklarında değişikliklere neden olabilir.

Kolon (Bağırsak) Kanseri Neden Olur?

Doktorlar, kolon kanserinin neden kaynaklandığından emin değiller. Kolon kanseri, kolondaki hücrelerin DNA'larında değişiklikler geliştirdiğinde ortaya çıkar. Bir hücrenin DNA'sı, hücreye ne yapması gerektiğini söyleyen talimatları tutar. Değişiklikler, hücrelere hızla çoğalmalarını söyler. Değişiklikler, sağlıklı hücreler doğal yaşam döngülerinin bir parçası olarak öldüğünde hücrelerin yaşamaya devam etmesini sağlar. Bu durum, çok fazla hücreye neden olur. Bunun sonucunda da tümör adı verilen bir kitle oluşabilir. Hücreler, sağlıklı vücut dokusunu istila edip yok edebilir. Zamanla hücreler parçalanabilir ve vücudun diğer bölgelerine yayılabilir. Kanser yayıldığında buna metastatik kanser denir.

Kolon (Bağırsak) Kanseri Nasıl Teşhis Edilir?

Kolon kanseri erken evrelerinde çoğu zaman belirti vermez. Bu nedenle, kolonoskopi gibi rutin taramalar sırasında sıklıkla tespit edilir. Tanısı genellikle semptomların kansere işaret edip etmediğini değerlendirmek için bir tarama ile başlar. Bir gastroenterolog kolon kanserinden şüphelenirse, biyopsi önerir. Bunun için doktor, küçük bir doku örneği alacaktır. Daha az yaygın vakalarda, tanı koymak için kolonun bir kısmının cerrahi olarak çıkarılması gerekebilir.

Daha sonra numuneler inceleme için laboratuvara gönderilir. Kanser bulunursa, kanseri daha doğru bir şekilde sınıflandırmak ve tedavi seçeneklerini belirlemek için başka testler yapılabilir.

Kolon (Bağırsak) Kanseri Nasıl Tedavi Edilir?

Kolon kanseri tedavisi, kanserin evresi, türü ve vücudun diğer bölgelerine yayılıp yayılmadığı gibi çeşitli faktörlere bağlı olacaktır. Kolon kanserinin 0, 1 ve 2. evrelerinde bir cerrahın kanserli polipleri ameliyatla alması sıklıkla mümkündür. Ameliyat, kolon kanserinin en yaygın tedavisidir. Farklı kolon kanseri ameliyatları ve prosedürleri vardır. Ayrıca yayılmış veya tekrarlayan kolon kanseri tedavisi aşağıdaki uygulamaları da içerebilir:

• Kemoterapi: Doktorlar, tümörleri küçültmek ve kolon kanseri semptomlarını hafifletmek için kemoterapi ilaçlarını kullanabilirler.
• Hedefli terapi: Bu tedavi, kolon kanseri hücrelerinin büyümesine ve çoğalmasına yardımcı olan genleri, proteinleri ve dokuları hedef alır. Hekimler genellikle monoklonal antikor terapisi adı verilen bir tür hedefli terapi kullanır. Bu terapi, kanser hücrelerindeki veya kanser hücrelerinin büyümesine yardımcı olan hücrelerdeki belirli hedeflere bağlanan laboratuvarda oluşturulmuş antikorları kullanır. Antikorlar kanser hücrelerini öldürür.

Kanser metastaz yapmışsa kemoterapinin yanı sıra kolostomi, ablasyon tedavisi, hedefe yönelik tedavi, immünoterapi de uygulanabilir.

Kolon (Bağırsak) Kanseri Risk Faktörleri

Kolon kanserinin kesin nedenleri hala bilinmez. Ancak araştırmacılar kolon kanserine yakalanma riskinizi artırabilecek çeşitli faktörler tespit etmiştir. Bunların başında genetik yatkınlık gelir. Genetik mutasyonlar miras alınabilir veya edinilebilir. Bu mutasyonlar kolon kanserine yakalanacağınızı garanti etmez ancak şansınızı artırır. Kolon kanseriyle ilişkili bazı genetik koşullar şunları içerir:

• Ailesel adenomatöz polipozis (FAP)
• Gardner sendromu
• Lynch sendromu
• Kistik fibrozis

Bazı mutasyonlar kolon astarında anormal hücrelerin birikmesine ve polip oluşumuna neden olabilir. Bunlar küçük, iyi huylu büyümelerdir. Ancak tedavi edilmeyen polipler kansere dönüşebilir. Bu büyümelerin ameliyatla giderilmesi önleyici bir tedbir olabilir. Bunların yanı sıra kolon kanseri risk faktörleri aşağıdakileri de içerir:

• 50 yaşın üzerinde olmak
• Kolon poliplerinin önceki öyküsü
• Bağırsak hastalıklarının önceki öyküsü
• Ailede kolorektal kanser öyküsü
• Ailesel adenomatöz polipozis (FAP) gibi belirli genetik sendromlara sahip olmak
• İnflamatuar bağırsak hastalığı (IBD) gibi belirli sağlık sorunlarına sahip olmak
• Daha önce abdominal radyasyon ve safra kesesinin alınması gibi belirli tıbbi prosedürler geçirmiş olmak

Kolon (Bağırsak) Kanserinden Nasıl Korunulur?

Aile öyküsü ve yaş gibi kolon kanseri için belirli risk faktörleri önlenebilir değildir. Bununla birlikte, kolon kanserine katkıda bulunabilecek bazı yaşam tarzı faktörleri önlenebilir ve bunları değiştirmek, bu hastalığa yakalanma genel riskinizi azaltmanıza yardımcı olabilir. Kolon kanserinden korunmak için aşağıdaki yöntemleri uygulayabilirsiniz:

• İşlenmiş etlerden kaçınmak
• Daha fazla bitki bazlı gıda tüketmek
• Diyetteki yağ ve kırmızı eti azaltmak
• Günlük egzersiz yapmak
• Özellikle obeziteniz veya aşırı kilonuz varsa, orta derecede kilonuzu korumak
• Stresi azaltmak
• Önceden var olan diyabetin yönetilmesi

45 yaşına geldiğinizde kolonoskopi veya diğer kanser taramalarını yaptırmak kolon kanserinin tespit edilmesine yardımcı olabilir. Erken tanı ve tedavi daha ileri komplikasyonları önlemeye yardımcı olabileceğinden bu önemlidir.