Akciğer Su Toplaması (Plörezi) Nedir, Belirtileri, Tedavisi

Akciğer su toplaması veya plörezi akciğerleri çevreleyen plevral zarlarda meydana gelir. Bu iltihaplanmanın başlıca nedenleri arasında enfeksiyonlar, akciğer hastalıkları, kalp yetmezliği veya göğüs travmaları yer alabilir. Plörezi farklı kökenlere sahip olabilen bir sağlık sorunudur ve tedavi edilmesi önemlidir.

Akciğer Su Toplaması (Plörezi) Nedir?

Akciğer su toplaması tıpta plörezi olarak da bilinen bir sağlık sorunudur. Bu durum, akciğerleri çevreleyen ve göğüs boşluğunda bulunan zarların (plevra) iltihaplanması sonucu ortaya çıkar. Plörezi genellikle ciddi bir rahatsızlık olarak kabul edilir ve tedavi gerektirebilir. Plevral zarlar, göğüs boşluğunu kaplayan ince zarlardır ve bu zarlar akciğerleri saran iç plevra ile göğüs boşluğunu kaplayan dış plevra olmak üzere iki katmandan oluşur. Bunlar arasındaki boşluk normalde çok az sıvı içerir ve akciğerlerin pürüzsüz bir şekilde hareket etmesini sağlar. Plevral zarlar, akciğerleri dış etkenlerden korurken aynı zamanda akciğerlerin genişlemesine yardımcı olur. Fakat bu sıvının miktarının artması veya iltihaplanması plöreziye yol açabilir. 

Akciğer Su Toplaması Nedenleri Nelerdir?

Plörezi akciğerleri çevreleyen plevral zarların iltihaplanmasına neden olan çeşitli faktörlerden etkilenen bir tıbbi durumdur. Bu durumun temel nedenleri arasında şunlar bulunur: 

• Enfeksiyonlar: Plörezi yaygın olarak enfeksiyonlardan kaynaklanır. Bakteriler, virüsler veya mantarlar gibi mikroorganizmalar akciğer zarlarına enfekte olabilir. Özellikle üst solunum yolu enfeksiyonları, plevral zarların iltihaplanmasına yol açabilir. Pnömoni veya zatürre gibi solunum yolu enfeksiyonları, plörezi riskini artırabilir. 
• Akciğer Hastalıkları: Akciğerlerle ilgili bir dizi hastalık plörezi riskini artırabilir. Özellikle akciğer iltihapları ve akciğer hastalıkları plevral zarların iltihaplanmasına neden olabilir. Akciğer kanseri, sarkoidoz, tüberküloz gibi hastalıklar da plörezi riskini artırabilir. Bu hastalıklar, akciğerlerin normal işleyişini bozarak plevral zarların tahriş olmasına yol açabilir. 
• Kalp Yetmezliği: Kalp yetmezliği, vücutta sıvı birikmesine yol açabilir. Bu biriken sıvı, göğüs boşluğuna sızarak plevral zarları tahriş edebilir ve sonuç olarak plörezi gelişebilir. Kalp yetmezliği durumunda kalbin yetersiz pompalama işlevi damarlar aracılığıyla akciğerlere sızan sıvının artmasına neden olur. 
• Yaralanmalar veya Travmalar: Göğüs bölgesine darbe alınması veya bu bölgedeki yaralanmalar, plevral zarların iltihaplanmasına yol açabilir. Kazalar sonucu yaşanan travmalar veya cerrahi müdahaleler plevral zarların tahriş olmasına ve sonuç olarak plöreziye neden olabilir. Bu durum, plevral zarların doğrudan travmaya maruz kalması nedeniyle ortaya çıkabilir. 
• İlaç Yan Etkileri: Nadir durumlarda bazı ilaçlar plöreziye yol açabilir. Özellikle bazı ilaçların yan etkileri, plevral zarların iltihaplanmasına katkıda bulunabilir. Bu tür ilaçlar genellikle dikkatle incelenir ve kullanmadan önce doktor gözetiminde olabilir. 

Akciğer Su Toplaması Belirtileri Nelerdir?

Akciğer su toplaması şiddetli göğüs ağrısı, nefes darlığı, kuru öksürük, hırıltılı solunum ve bazen ateş gibi belirtilerle kendini gösterir. Bu semptomlar plöreziyi tanımak için önemli işaretlerdir ve hemen bir sağlık profesyoneline başvurmayı gerektirebilir. Plörezi belirtileri şunlardır: 

• Göğüs Ağrısı: Plörezinin en belirgin semptomlarından biri şiddetli göğüs ağrısıdır. Bu ağrı genellikle göğüs duvarının iç yüzeyinde hissedilir ve sıklıkla sırt veya omuzlara yayılabilir. Ağrı genellikle nefes alırken veya öksürmek gibi göğüs hareketleri sırasında artar.  
• Nefes Darlığı: Akciğer zarının iltihaplanması veya göğüs boşluğunda biriken sıvı, nefes almayı zorlaştırabilir. Bu nedenle plörezi hastaları sıklıkla nefes darlığı yaşarlar. Derin nefes alırken veya fiziksel aktivite sırasında bu belirti daha belirgin hale gelebilir. Nefes darlığı plörezinin şiddetini ve ciddiyetini yansıtan önemli bir belirtidir. 
• Kuru Öksürük: Plörezi sıklıkla ağrılı bir kuru öksürük ile ilişkilendirilir. Bu öksürük, genellikle göğüs ağrısı ile ilişkilendirilir ve öksürme sırasında ağrı hissedilebilir.  
• Hırıltılı Solunum: Plörezi solunum yollarının tıkanıklığına neden olabilir ve bu nedenle hırıltılı solunum sesleri duyulabilir. Hırıltılı solunum solunumun sıkıştığını veya zorlandığını gösterebilir. 
• Ateş: Eğer plöreziye neden olan bir enfeksiyon varsa yüksek ateş görülebilir. Ateş, vücudun enfeksiyonla savaşmaya çalıştığının bir işareti olabilir. 
• Bulantı veya Kusma: Şiddetli göğüs ağrısı ve nefes darlığı, nadiren bulantı veya kusmaya yol açabilir. Bu belirtiler, özellikle ağrıya dayalı olarak ortaya çıkabilir ve plöreziye eşlik edebilir. Ancak bulantı veya kusma plöreziye özgü olmayan belirtilerdir ve genellikle başka bir sağlık sorununa işaret eder. 

Akciğer Su Toplaması Risk Faktörleri Nelerdir?

Akciğer su toplaması riski bir dizi faktöre bağlı olarak artabilir. Enfeksiyonlar akciğer zarlarının iltihaplanmasına yol açar. Özellikle üst solunum yolu enfeksiyonları ve akciğer hastalıkları plörezi gelişme olasılığını artırabilir. Akciğer kanseri, sarkoidoz ve tüberküloz gibi durumlar, akciğer zarlarının iltihaplanmasına neden olabilir. Kalp sorunları da plörezi riskini artırabilir. Çünkü kalp yetmezliği gibi kardiyovasküler hastalıklar, vücutta sıvı birikmesine yol açabilir ve bu sıvının göğüs boşluğuna sızmasına neden olabilir. Yaş ilerlemesi ile plevral zarlar esnekliğini kaybettiği için yaşla birlikte plörezi riski de artış gösterir. Son olarak kişinin genel sağlık durumu da plörezi riskini etkileyebilir. Bağışıklık sistemi zayıf olan veya kronik sağlık sorunları yaşayan bireylerde plörezi riski daha yüksektir. 

Akciğer Su Toplaması Nasıl Teşhis Edilir?

Akciğer su toplaması teşhisi hastanın semptomlarına, fizik muayene bulgularına ve çeşitli tıbbi testlere dayanır. Plörezi tanısı koymak için izlenen adımlar şunlardır: 

• Hasta Öyküsü: Doktor hastanın şikayetlerini ve semptomlarını detaylı bir şekilde dinler. Özellikle göğüs ağrısı, öksürük, nefes darlığı gibi belirtiler ve bunların ne zaman başladığı hakkında bilgi toplanır. Ayrıca hastanın geçmiş tıbbi öyküsü de göz önüne alınır. 
• Fizik Muayene: Doktor hastanın genel sağlık durumunu değerlendirmek için fizik muayene yapar. Göğüs ağrısı, nefes alışverişi sırasında sesler ve diğer belirtiler fizik muayene sırasında gözlemlenir. 
• Görüntüleme Testleri: Plörezi tanısını desteklemek için genellikle göğüs röntgeni veya bilgisayarlı tomografi (BT) taramaları gibi görüntüleme testleri yapılır. Bu testler akciğer zarlarının iltihaplanmasını ve sıvı birikimini gösterebilir. 
• Kan Testleri: Kan testleri enfeksiyonları veya diğer sağlık sorunlarını tespit etmek için kullanılabilir. Enfeksiyon varlığı veya inflamasyon belirtileri, plöreziye neden olabilecek altta yatan nedenleri belirlemede yardımcı olabilir. 
• Plevral Sıvı Değerlendirmesi: Bu işlem sırasında, göğüs boşluğundan bir iğne ile sıvı örneği alınır. Bu örnek plörezi teşhisini kesinleştirmeye yardımcı olabilir ve sıvının nedenini belirlemek için laboratuvar testlerine gönderilir. 

Akciğer Su Toplaması Tedavisi

Plörezi tedavisi semptomların hafifletilmesi, altta yatan nedenlerin ele alınması ve komplikasyonların önlenmesi üzerine odaklanır. Plörezi tedavisinde kullanılan yöntemler şunlardır: 

• İltihap Giderici İlaçlar: Plörezi genellikle plevral zarların iltihaplanmasıyla başlar. Bu nedenle iltihap giderici ilaçlar (non-steroid anti-inflamatuar ilaçlar veya kortikosteroidler) semptomları hafifletebilir. 
• Ağrı Kontrolü: Şiddetli göğüs ağrısı olan hastalar için ağrı yönetimi önemlidir. Ağrı kesiciler doktor tarafından reçete edilebilir. 
• Altta Yatan Nedenlerin Tedavisi: Eğer plörezi bir enfeksiyon, akciğer hastalığı veya kalp sorunu gibi başka bir sağlık sorununun bir sonucuysa bu temel nedenlerin tedavi edilmesi gerekir. 
• Torasentez: Eğer göğüs boşluğunda biriken sıvı çok fazlaysa veya solunum zorluğu yaratıyorsa torasentez adı verilen bir işlemle bu fazla sıvı çıkarılabilir. Torasentez hastanın rahatlamasına yardımcı olabilir. 
• Fizik Tedavi: Fizik tedavi solunum kaslarını güçlendirmeye ve solunum fonksiyonunu iyileştirmeye yardımcı olabilir. 
• Cerrahi Müdahale: Nadiren plöreziye neden olan altta yatan sorunları çözmek veya sıvı birikimini kontrol altına almak için cerrahi müdahale gerekebilir. 

Plörezi riskini azaltmak için sağlıklı yaşam tarzı seçimleri yapmak, enfeksiyon etkenlerinden kaçınmak ve altta yatan sağlık sorunlarını kontrol altına almak önemlidir. Eğer plörezi belirtileri yaşıyorsanız veya risk faktörleri hakkında endişeleriniz varsa, bir sağlık profesyoneli ile iletişime geçmek önemlidir.