Çocuk Kanseri Belirtileri Nelerdir?

Bazı kanser çeşitleri özellikle çocukluk çağında daha fazla oluşur. Bu kanserlerin erken tespiti özellikle ailelerin belirtiler hakkında bilgi sahibi olmasıyla daha olasıdır. Erken tespit edilen kanserlerin tedavisi daha kolay olabilirken yayılma ihtimalinin de önüne geçilmiş olur.

Çocuklarda Sık Görülen Kanser Çeşitleri

Çocukluk çağı kanserlerinde her kanserde olduğu gibi erken tanının önemi büyüktür. Genel çocukluk muayenelerine ek olarak var olan belirtiler sayesinde de çocukluk çağı kanserlerinin erken teşhisi sağlanabilir. Erkent anı alınan kanserlerin iyileşme ihtimali daha fazladır ve yaşam oranı da artabilir.

Lösemi

Akut lösemi çocuk kanserlerinden en sık rastalananıdır. Lösemiler kendi içlerinde akut lenfoblastik lösemi, akut miyeloid lösemi, kronik miyeloid lösemi ve jüvenil miyelomonositik lösemi olarak ayrılır. Bunların yanında daha nadir rastlanan kronik lösemi çeşitleri de mevcuttur. Çocuklarda belirtiler dahilinde lösemiden şüphe ediliyorsa beyaz kan hücresi sayımı, trombosit sayısı, tam kan hücresi sayımı gibi laboratuvar bulguları incelenir. Kesin tanı için kemik iliği biyopsisi ile olgunlaşmamış kan hücreleri incelenir. Lösemiler çocukların kemik iliğinde ortaya çıkar ve oluşan belirtilerin nedeni kemik iliğinde beyaz kan hücrelerinin aşırı üretimi ile ilgili olarak gelişir. Bu belirtiler şunlardır:

• Anemi: Lösemide anemi oluşumu ve anemiye bağlı olarak akranlarına ayak uyduramama, sık dinlenme ihtiyacı, baş dönmesi, nefes darlığı, taşikardi ve kalp çarpıntısı oluşabilir.
• Trombositopeni: Kandaki trombositlerin düşmesi ile lösemili çocuklarda trombositopeni gelişimi gözlenir. Bu sorun ile birlikte kolay morarma ve kanama gibi sorunlar gözlenebilir.
• Solgunluk: Anemi varlığında daha sık gözlenen solgunluk durumu cilt rengini etkiler.
• Ateş: Beyaz kan hücrelerinin baskılanması ile çocuklarda ateşlenme meydana gelebilir ve bu durum sürekli tekrar edebilir.
• Enfeksiyonlar: Tedaviye rağmen iyileşmeyen ya da tekrar eden enfeksiyonlar gözlenir.
• Kemik veya eklem ağrısı: Pek çok lösemili çocukta karşılaşılan semptomlar arasında kemiklerde ya da eklemlerde sebepsiz ağrılar bulunur.
   

Diğer semptomlar ise şunlardır:

• Halsizlik
• Anoreksi
• Öksürük
• Baş ağrısı
• Kusma
• Nöbet
• Hepatomegali
   

Beyin ve Omurilik Kanserleri

Doğumdan 14 yaşa kadar olan çocukluk döneminde lösemiden sonra en sık görülen çocukluk kanseridir. Kanserin tutulum bölgesi çoğunlukla beyin sapı, omurilik ya da kraniyal sinirlerdedir. Beyin tümörlerinin en sık rastlananı gliomlar, glioblastoma, astrositom, oligodendroglioma, ependimom ve beyin sapı gliyomudur. Beyin ve omurilik tümörlerinin nedenleri tam olarak bilinmemekle birlikte radyasyon maruziyeti ya da bazı sendromların neden olabileceği düşünülür. Oluşan belirtiler ise çocuğun yaşına bağlı olarak değişiklik gösterir. Özellikle 2 yaşa kadar baş çevresinin ölçülmesinin nedeni de bu tarz belirtilerin araştırılması içindir. Erken çocukluk ve bebeklik döneminde baş sallama ve huysuzlanma en net belirtilerden kabul edilir. Teşhis için bilgisayarlı tomografi, MRI ve kesin tanı için biyopsi önerilir. Kanser türüne bağlı olarak değişen belirtiler ise şunlardır:

• Kafa içi basıncı tümöre bağlı arttığında baş ağrısı, kusma, mide bulantısı, sinirlilik, uyuşukluk, depresyon ve azalmış kalp fonksiyonlarına neden olur.
• Beynin ön kısmında bir tümör geliştiyse nöbetler, görsel bozukluklar,konuşma bozuklukları, kısmı felçler, kafa karışıklığı, kişilik değişiklikleri, kısa süreli hafıza kaybı ve yürüyüş bozuklukları oluşabilir.
• Beyin sapında bir tümör bulunuyorsa nöbetler, endokrin sorunlar, çift görme, sinir ya da kas felci, artmış kafa içi basıncı, işitme kaybı gözlenebilir.
• Beynin arka kısmında bulunan bir tümörde artmış kafa içi basıncı, kusma, koordine olmayan kas hareketleri ve yürüme sorunları oluşur.

Lenfoma

Lenfomalar çocuklarda lenfoid dokuları etkileyen kanserlerdir. Hodgkin olmayan ve Hodgkin lenfoma olarak iki çeşide ayrılır ve Hodgkin lenfoma ergenlerde daha sık görülürken Hodgkin olmayan lenfoma küçük çocuklarda daha sık görülür. Aynı zamanda Hodgkin olmayan lenfoma kız çocuklarında daha sık gözlenir. Lenfomaların en sık görülen bulguları lenf düğümleridir. Lenfadenopati olarak adlandırılan bu düğümler hareketsiz ve sertdir. Aynı zamanda ağrı yapmaz ve kalıcıdır. Hodgkin olmayan lenfomada yaygın olarak öksürüğe rastlanır. Bunun dışında halsizlik, ateş, kilo kaybı, ağrı, gece terlemeleri ve kaşıntı mevcuttur.

Nöroblastom

Nöroblastom yani otonom sinir sistemi kanseri 5 yaş altı çocuklarda rastlanan bir kanserdir. Küçük çocukların henüz olgunlaşmamış sinir hücreleri tüm vücuda yayılmış olduğundan kanserli tümör de vücudun herhangi bir noktasında bulunabilir. Belirtiler genelde tümörün bulunduğu noktaya göre değişsede özellikle karın, boyun, pelvis, göğüs ve omurilikte kitleler ele gelebilir. Kitlelerin yanı sıra karın ağrısı, kabızlık, idrara çıkmada sorunlar, hipertansiyon, anemi, kemik ağrısı, ateş ve kilo kaybı gözlenebilir. Aynı zamanda nöroblastomlar dolaşımda katekolaminleri artırırlar. Bu nedenle teşhiste idrar ve kan örnekleri rol oynar.

Nefroblastom (Wilms Tümörü)

Böbrek kanseri olarak adlandırılan bu kanser çocukluk çağının en yaygın karın içi kanseridir. Özellikle 5 yaş altı çocukları etkiler ve kız çocuklarda daha yaygındır. Wilms tümörü diğer tümörlerden farklı olarak belirti göstermeden büyüyebilir. Fakat belirti oluştuğunda karın ağrısı, halsizlik, hipertansiyon ile ortaya çıkar. Genetik olarak riskli çocukların belirti vermesi beklenmeden düzenli aralıklarla karın ultrasonuna sokulması gereklidir.

Retinoblastom

Nadir rastlanan bu çocukluk çağı kanseri retinada oluşur. Kalıtsal olarak da aktarılabilen bir kanser türüdür ve en sık bulgusu lökokoridir. Lökokori beyaz ışık yansıması olarak bilinir. Bunun dışında şaşılık, kırmızı göz de gözlenebilir.

Osteosarkom

Kemik kanseri olan osteosarkom agresif bir çocukluk çağı kanseri çeşididir. Özellikli ergenlik çağında büyüme gösteren kemikleri etkiler. Çoğunlukla kollar, bacaklar ve pelvisi etkiler. Belirtilerden sık rastlananı kemik ağrısı olduğu için fiziksel olarak aktif çocuklarda bu ağrılar göz ardı edilebilir ve teşhis gecikir. Ağrının belirgin özelliği dinlenme ile geçmemesidir. Özellikle geceleri ya da fiziksel aktivite sırasında kötüleşen kemik ağrıları ve ele gelen kitleler belirtiler arasındadır. Bunlar dışında tümör üst uzuvlarda olduğunda el becerisinde azalma gözlenebilir.

Rabdomiyosarkom

Baş, boyun, ektremitelerde karşılaşılan düz kasın yumuşak doku kanseridir. Vücudun herhangi bir noktasında ortaya çıkabilir. Küçük yaştaki çocukları etkileyen emriyonal ve ergenlik yaşlarını etkileyen alveolar olarak iki çeşide ayrılır. Bu kanserin belirtileri bulunduğu bölgeye göre değişiklik gösterebilir. Aynı zamanda belirtilerin ortaya çıktığı zamanlar da bölgesi ile etkilidir. Belirtiler değişmekle birlikte kitle, kusma, kabızlık,sinir felci, lenf düğümleri şeklinde genellenebilir.

Erken Tanının Önemi

Erken tanı ile kanser teşhis edildiğinde tedaviye yanıt verme olasılığı artar. Aynı zamanda hayatta kalma olasılığı da erken tanı alan hastalarda daha fazladır. Erken tanı alınan durumlarda hastalık daha savaşılabilir bir hal aldığından tedavinin daha acısız ve kısa sürede gerçekleşmesi mümkündür. Aynı zamanda erken tanı ile tedaviye başlandığında kanserin daha fazla organ ve dokuya yayılmasının önüne geçilmiş olur. Erken tanı konulabilmesi için hem aile hem de başvurulan sağlık kurumunun semptomların farkındalığının yüksek olması, klinik değerlendirmeler ile teşhis ve evreleme nin vaktinde olması çok önemlidir. Bu şekilde tedaviye erken başlanılan birçok kanser türünde tedavi şansı artmaktadır.

Çocuk kanserinde mutlaka ailelerin belirtilerin farkında olması ve herhangi bir şüphe durumunda bir sağlık kurumuna başvurması gerekir. Uzman bir ekip tarafından gerçekleştirilen tedaviler ile iyileşme ve hayatta kalma olasılığı ciddi şekilde artar.