Varis Nedir? Varis Neden Olur? Belirtileri ve Tedavisi

Varis cildin hemen altında belirgin bir şekilde görünen şişmiş kan damarlarıdır. Vücutta damar duvarları zayıfladığında ve kalp kapakçıkları düzgün çalışmadığında kan damarlarda birikmeye başlar. Damarlardaki biriken kan bacaklarda, ayaklarda veya ayak bileklerin mavi ve mor görünümlere neden olur. Varisin tedavisi semptomları hafifletmeyi, komplikasyon riskini azaltmayı ve görünümü iyileştirmeyi amaçlar. Bu tedaviler arasında egzersiz, bacakları yukarı kaldırma, varis çorapları, enjeksiyon uygulaması, lazer tedavisi ve cerrahi müdahale gibi yöntemler bulunmaktadır.

Varis Nedir?

Varis cildin yüzey dokusunun hemen alt kısmında bulunan şişmiş, bükülmüş durumdaki kan damarlarıdır. Cilt dokusu  üzerinde belirgin bir şekilde görülen mavi veya mor çıkıntılara neden olur. Varis rahatsızlığı genellikle hastaların bacaklarında, ayaklarında ve ayak bileklerinde meydana gelir. Bu durum kişiye acı verebilir veya kaşıntı yapabilir. Her ne kadar görünümleri rahatsız edici olsalar da genellikle tehlikeli değildir. Ancak bazı durumlarda varisli damarlar kan pıhtılaşması gibi ciddi  komplikasyonlara yol açabilir.  

Varis Belirtileri Nelerdir?

Varisin en belirgin belirtisi, cilt yüzey dokusunda görülen boğumlu, mavi veya mor damarlardır. Diğer belirtilerden bazıları şunlardır: 

• Şişkin Damarlar: Cilt üzerinden belirgin bir şekilde şişkin ve ip şeklinde görülen damarlar semptomlar arasındadır. Varisli damarlar çoğunlukla mavi veya mor renktedir. Bacaklar, ayak bilekleri ve ayaklardaki derinin yüzeyinin hemen altında belirgin olarak görünürler. Kümeler halinde bulunabilirler, yakın bölgelerde örümcek damarı şeklinde küçük kırmızı veya mavi çizgiler görülebilir. 
• Ağır ve Ağırlık Hissi: Varisli damarlar kanın geri dönüşünü engellediği için bacaklarda ağrı ve ağırlık hissi olabilir. Özellikle fiziksel aktivite sonrasında kişiler kendilerini yorgun, ağır veya halsiz hissedebilir. 
• Kaşıntı: Varisli damarların meydana geldiği bölgede kaşıntı olabilir veya yanma görülebilir. Bunun nedeni varisin  cilde yakın olmasıdır. 
• Bacak krampları: Varisli damarlar nedeniyle bacak kaslarında kramplar meydana gelebilir. Özellikle dizlerin arkasında ağrı olabilir. 
• Şişme: Varisli damarlar genişledikçe bacaklarda şişlik olabilir. Özellikle günün sonunda şişme daha belirgin olabilir. Ayrıca zonklama da görülebilir. 
• Ciltte renk bozuklukları ve venöz ülserler (yaralar): Varisli damarlar cildin altında belirgin hale geldiğinde, ciltte renk değişiklikleri görülebilir. Bu genellikle morumsu ya da koyu mavi renklenme şeklinde olabilir. Ayrıca bazı durumlarda görülen daha yoğun varisli damarlar cilt üzerinde yara oluşumuna etki edebilir. 
• Yorgunluk hissi: Varisli damarlar nedeniyle bacaklarda kan dolaşımı bozulduğu için bacaklarda sürekli yorgunluk hissi olabilir.  

Varis Neden Olur?

Varis  kan damarlarının duvarları zayıfladığında meydana gelir. Damar içerisindeki kan basıncı arttıkça zayıflayan damar duvarları damar büyümesine neden olur. Damarın genişlemesi nedeni ile damardaki kanın tek bir yönde ilerlemesini sağlayan kapakçıklar düzgün çalışamaz. Yavaşlayan kan damarın içinde birikmeye başlar, damarın şişmesine ve bükülmesine neden olur. Aşağıdaki faktörler damar duvarları ve kapakçıkların zayıflamasına etki edebilir: 

• Genetik Öykü: Ailesinde varis rahatsızlığı olan kişilerde, hastalığın görülme riski daha fazla olabilir. Genetik faktörler, damar duvarlarının yapısını etkileyebilir ve varis oluşumunu kolaylaştırabilir. 
• Dolaşım Sorunları: Uzun süre ayakta kalma, hareketsizlik veya obezite gibi dolaşım sorunları kanın bacaklardan kalbe geri dönüşünü zorlaştırarak varis oluşumuna katkıda bulunabilir. 
• Hormonlarda Meydana Gelen Değişiklikler: Gebelik veya menopoz gibi durumlar nedeni ile oluşan hormonal değişiklikler, damar duvarlarının esnekliğini etkileyebilir ve kanın normal akışını engelleyebilir. 
• Yaşlanma: Yaşlanma süreciyle birlikte, damar duvarları zayıflar ve elastikiyetini kaybeder. Bu durum da varis oluşumuna zemin hazırlayabilir. 
• Diğer Faktörler: Yüksek tansiyon ve aşırı kilo gibi faktörler de varis riskini artırabilir. 

Varise Ne İyi Gelir?

Varisli damarların tedavisinde doktor kontrolünde yapılan düzenli egzersiz, kilo kontrolü, sağlıklı beslenme gibi bazı yaşam tarzı değişiklikleri faydalı olabilir. Ancak, varisin kesin ve kalıcı bir çözümü için bir doktora danışmak önemlidir. Varis belirtilerini hafifletmeye yardımcı olabilecek bazı yöntemler şunlardır: 

• Düzenli Egzersiz: Düzenli egzersiz yapmak, bacak kaslarınızı güçlendirerek kan dolaşımınızı artırabilir ve varis belirtilerini hafifletebilir. Doktor kontrolünde yapılan yürüyüş, bisiklet sürme veya yüzme aktiviteler bu konuda faydalı olabilir. 
• Kilo kontrolü: Doktor kontrolünde fazla kiloları azaltmak damarlardaki baskıyı hafifletebilir. 
• Sağlıklı Beslenme: Dengeli bir diyet, vücut ağırlığının kontrol altında tutulmasına ve varis riskinin azaltılmasına yardımcı olabilir. Bol miktarda lif, meyve, sebze ve sağlıklı yağlar içeren bir beslenme planı, kan dolaşımını destekleyebilir. 
• Uygun Ayakkabı Seçimi: Yüksek topuklu ayakkabı varise zemin hazırlayabilir. Mümkün olduğunca alçak topuklu ayakkabıların  tercih edilmesi baldır kaslarını daha fazla çalıştırır. Bu damarlar için daha faydalı olabilir. 
• Dar Kıyafetler:  Dar kıyafetler bel, bacaklar veya kasıklar etrafındaki baskıyı artırarak kan akışını azaltabilir. 
• Bacakların Yükseltilmesi: Varis görülen kişilerin doktor kontrolünde bacakları kalp seviyesinden yüksekte tutması, kanın bacaklardan kalbe doğru daha kolay akmasına yardımcı olabilir. Dinlenirken veya uyurken bacaklarınızı yükseltmek, bacaklardaki şişlik ve ağrıyı azaltabilir. 
• Varis Çorapları: Varis çorapları veya bacaklarınızı sıkıca saran kompresyon çorapları, bacaklardaki kan akışını artırarak varis belirtilerini azaltabilir. 

Ayrıca mümkün olduğunca duruş pozisyonunun sık sık değiştirilmesi önemlidir. Uzun süre oturmamaya veya uzun süre ayakta kalmamaya dikkat edilmelidir. Hareket etmek damarlardaki kan akışına yardımcı olur. 

Varis Nasıl Tedavi Edilir?

Varis tedavisi kişisel önleyici tedbirler, kompresyon çoraplarını ve ameliyatları içerebilir. Varis meydana gelen damarların tedavisine yönelik uygulanan prosedürler çoğunlukla ayakta tedavi prosedürleri olarak yapılır. Tedavi yöntemlerinden bazıları şunlardır: 

• Yüksekte Tutma: Varisli bölgedeki azalan kan akışını yeniden artırmak ve damar içindeki basınç seviyesini azaltmak için doktorun belirttiği süre ve şekilde gün boyunca bacaklar bel seviyesi üzerine birkaç kez kaldırabilir. 
• Elastik çoraplar: Destekleyici çoraplar varisli damarları sıkıştırarak semptomları azaltabilir. Sıkıştırma işlemi damarlarda meydana gelen gerilimi azaltarak akışına yardımcı olabilir. 
• Enjeksiyon tedavisi. Enjeksiyon tedavisinde damarınıza bir solüsyon enjekte edilir. Solüsyon sayesinde damar duvarları birbirine yapışarak zamanla yara dokusuna dönüşür ve kaybolur. 
• Lazer tedavisi: Bu tedavi yöntemleri, yüzeysel varislerin ve özellikle kılcal damarların tedavisinde kullanılır. Kullanılan lazer cihazları ile damarın iç yüzeyi tahrip edilerek kapatılır. 
• Damar ameliyatı: Cerrahi olarak varislerin çıkarılması (flebektomi) nadiren kullanılan bir tedavi yöntemidir ve genellikle diğer tedavilere cevap vermediğinde veya ciddi durumlarda tercih edilebilir. 

Varis Nasıl Önlenir?

Varisli damarların önlenmesi için aktif ve sağlıklı bir yaşam tarzı önemlidir. Doktor kontrolünde varisli damarları önlemek için kullanılabilecek bazı önlemler şunlardır: 

• Uzun süre ayakta durmaktan kaçınma 
• Bacakların kalp seviyesinden yüksekte tutulması 
• Sağlıklı kilonun korunması 
• Hareketli olma 
• Varis çorapları 
• Üzerinize uygun kıyafetler kullanma 

Sık Sorulan Sorular

Varisli Damarlar İyileşmesi Ne Kadar Sürer? 

İyileşme süreci kişiden kişiye değişebilir. Tedavi edici önlemler alındığında semptomların hafiflemesi genellikle birkaç hafta içinde başlar. Varislerin tamamen iyileşmesi veya semptomların tamamen ortadan kalkması birkaç ay veya daha uzun sürebilir. Kadınlarda çoğu zaman hamileyken meydana gelen varisli damarlar, bebeğin doğumundan sonraki iki veya üç hafta içinde kendiliğinden kaybolur. Bazı kişilerde varisli damarlar tedaviden sonra tekrar ortaya çıkabilir. 

Varisli Damarlar Tekrarlar mı? 

Varisli damarlar tekrarlayabilir. Genetik öykü, hormonal değişiklikler ve yaşam tarzı faktörleri tekrar oluşma riskini artırabilir.  

Varis birçok farklı etkene bağlı olarak gelişebilen ve günlük yaşamda rahatsızlık veren bir durumdur.