Biyopsi Nedir? Çeşitleri ve Uygulamaları

Vücuttaki anormal doku veya hücrelerin tanısı amacıyla kullanılan önemli bir tıbbi prosedürdür. Genellikle kanser, iltihaplanma, enfeksiyon veya diğer hastalıkların teşhisinde kritik bir rol oynar. Biyopsi sırasında vücuttan küçük bir doku örneği alınarak laboratuvar ortamında incelenir. Hastalığın yaygınlığını, türünü ve ne kadar ileri seviyede olduğunu belirlemek için hayati bilgiler sağlar. Farklı biyopsi yöntemleri, hedeflenen organa ve şüphelenilen duruma göre değişiklik gösterir. Akciğer, meme, tiroit, karaciğer ve böbrek gibi çeşitli organlardan biyopsi yapılabilir. Her biri özel bir teknikle gerçekleştirilir. Bu nedenle, biyopsi, hastalığın doğru bir şekilde teşhis edilmesi ve tedavi planının oluşturulmasında vazgeçilmez bir tıbbi uygulamadır.

Biyopsi Nedir?

Doktorun hücre örneği almak için gerçekleştirdiği tıbbi bir prosedürdür. Bu prosedür, anormalliklere neden olabilecek kanser de dahil olmak üzere sağlık sorunlarının teşhis edilmesine yardımcı olur. Bazı durumlarda doktorunuz, bir hastalığın teşhisine veya kanserin tanımlanmasına yardımcı olması için doku veya hücrelerinizden bir numune alması gerektiğine karar verebilir. Analiz için doku veya hücrelerin çıkarılmasına biyopsi denir.

Korkutucu gelse de çoğunun tamamen ağrısız ve düşük riskli prosedürler olduğunu unutmamak önemlidir. Durumunuza bağlı olarak bir parça deri, doku, organ veya şüpheli tümör cerrahi olarak çıkarılacak ve test için laboratuvara gönderilecektir.

Biyopsi Nasıl Yapılır?

İşlemi yaptırmadan önce “biyopsi nedir?” sorusunun detaylarını merak etmeniz doğaldır. İşlem süreci, size bu detaylar hakkında bilgi verir. Prosedürden önce biyopsi,, berrak sıvı diyeti veya ağızdan hiçbir şey yapılmaması gibi bazı hazırlıklar gerektirebilir. Doktorunuz işlemden önce yapmanız gerekenler konusunda size bilgi verecektir. Tıbbi bir prosedürden önce her zaman olduğu gibi, doktorunuza hangi ilaçları ve takviyeleri aldığınızı söylemeniz gerekir. Aspirin veya steroid olmayan antiinflamatuar ilaçlar gibi bazı ilaçları biyopsiden önce almayı bırakmanız gerekebilir. Biyopsi yapmanın farklı yolları vardır. Yaptıracağınız biyopsi türü, doktorunuzun incelemek istediği doku veya sıvının konumuna bağlıdır.

Biyopsi Çeşitleri Nelerdir?

Birbirinden farklı birçok biyopsi türü bulunur. Neredeyse hepsi, küçük bir doku miktarını çıkarmak için keskin bir alet kullanmayı içerir. Biyopsi ciltte veya başka hassas bir bölgede yapılacaksa, önce uyuşturucu ilaç uygulanır. Biyopsi çeşitleri şu şekilde sıralanabilir:

• İğne biyopsisi: Çoğu biyopsi iğne biyopsisidir. Yani, şüpheli dokuya erişmek için bir iğne kullanılır.
• BT kılavuzluğunda biyopsi: Hasta bir BT tarayıcısında uzanır. Tarayıcının görüntüleri doktorların iğnenin hedeflenen dokudaki tam pozisyonunu belirlemesine yardımcı olur.
• Ultrason rehberliğinde biyopsi: Ultrason tarayıcısı, doktorun iğneyi lezyona yönlendirmesine yardımcı olur.
• Kemik biyopsisi: Kemik kanserini aramak için kullanılır. Bu, BT tarama tekniği veya ortopedik bir cerrah tarafından yapılabilir.
• Kemik iliği biyopsisi: Kemik iliğini toplamak ve pelvis kemiğine girmek için büyük bir iğne kullanılır. Bu prosedürle, lösemi veya lenfoma gibi kan hastalıkları tespit edilebilir.
• Karaciğer biyopsisi: Karındaki deriden karaciğere bir iğne enjekte edilerek karaciğer dokusu yakalanır.
• Böbrek biyopsisi: Karaciğer biyopsisine benzer şekilde, sırttaki deriden böbreğe bir iğne enjekte edilir .
• Aspirasyon biyopsisi: Bir iğne, bir kitleden materyal çeker. Bu basit prosedüre ince iğne aspirasyonu da denir.
• Prostat biyopsisi: Prostat bezinden aynı anda birden fazla iğne biyopsisi alınır. Prostata ulaşmak için rektuma bir prob yerleştirilir.
• Cilt biyopsisi: Cilt dokusu örneği almak için dairesel bir bıçak kullanır.
• Cerrahi biyopsi: Ulaşılması zor dokudan biyopsi almak için açık veya laparoskopik cerrahi gerekebilir. Bir doku parçası veya tüm doku parçası çıkarılabilir.

Akciğer Biyopsisi Nasıl Yapılır?

Akciğer biyopsisi ayakta tedavi bazında veya hastanede kalışınızın bir parçası olarak yapılabilir. İşlemler, durumunuza ve doktorunuzun uygulamalarına bağlı olarak değişebilir. Ek olarak, bazı biyopsiler bölgeyi uyuşturmak için lokal anestezi kullanılarak gerçekleştirilebilirken, diğerleri ağır sedasyon veya genel anestezi kullanılarak gerçekleştirilebilir. Genellikle akciğer biyopsisinde aşağıdaki adımlar izlenir:

• Kolunuza veya elinize bir intravenöz (IV) yol açılabilir.
• Doktorun örnek alınacak akciğer kısmına kolayca ulaşabileceği şekilde konumlandırılacaksınız. Oturuyor veya uzanıyor olabilirsiniz.
• İstenilen biyopsi alanını bulmak için bir X-ışını veya BT taraması kullanılabilir.
• Biyopsi yapılacak bölgenin üzerindeki deri antiseptik bir solüsyonla temizlenir.
• Lokal anestezi enjekte edildiğinde bir iğne batması hissedeceksiniz. Bu, kısa bir batma hissine neden olabilir.
• İşlem sırasında hareketsiz durmanız, öksürmemeniz ve size söylendiğinde nefesinizi tutmanız gerekecektir.
• Biyopsi bölgesinin üzerine küçük bir kesi yapılacaktır. Doktor biyopsi iğnesini kaburgaların arasından akciğere sokacaktır.
• Doktor iğneyi akciğere girdiğinde rahatsızlık veya basınç hissedebilirsiniz.
• Biyopsi iğnesi geri çekilecektir. Kanama durana kadar biyopsi bölgesine birkaç dakika boyunca sert bir basınç uygulanacaktır.
• Doktor, gerekirse derideki açıklığı dikişlerle veya yapışkan bantlarla kapatır.

Bunların ardından steril bir bandaj veya pansuman uygulanır. Alınan akciğer örneği de incelenmek üzere laboratuvara gönderilir. Biyopsi sonrasında hemen göğüs röntgeni çektirebilirsiniz.

Meme Biyopsisi Nasıl Yapılır?

Meme biyopsisi, test için meme dokusundan bir örnek çıkarma işlemidir. Doku örneği, kan ve vücut dokusunu analiz etmede uzmanlaşmış doktorların (patologlar) doku örneğini incelediği ve bir teşhis koyduğu bir laboratuvara gönderilir.

Göğüslerinizde şüpheli bir bölge varsa, örneğin göğüste kitle veya meme kanserinin diğer belirti ve semptomları varsa, meme biyopsisi önerilebilir. Ayrıca, mamogram, ultrason veya diğer meme muayenelerinde alışılmadık bulguları araştırmak için de kullanılabilir. Birçok meme biyopsisi prosedürü türü vardır. Doktorunuz aşağıdakiler de dahil olmak üzere belirli faktörlere dayanarak sizin için en iyi olan türü önerecektir:

• Göğsünüzdeki şüpheli bölgenin büyüklüğü
• Göğsünüzdeki şüpheli bölgenin yeri
• Şüpheli bölgenin ne kadar endişe verici göründüğü
• Fiziksel muayenede şüpheli dokuyu hissedip hissetmediğiniz
• Genel sağlığınız ve kişisel tercihleriniz

Çoğu meme biyopsisi prosedürü aşağıdakiler de dahil olmak üzere yedi genel adımı içerir:

• Görüntüleme rehberliği kullanmak
• Kesiyi yapmak
• Meme dokusunun çıkarılması
• Biyopsi işaretleyicilerinin yerleştirilmesi
• Kesinin kapatılması
• Doku örneğinin incelenmesi

Tiroit Biyopsisi Nasıl Yapılır?

Araştırma türüne göre değişiklik gösterse de genellikle tiroid nodülüne dikkatlice ince bir iğne sokularak yapılır. Kullanılan iğneler, kan almak için kullanılan iğnelerden daha küçük veya aynı büyüklüktedir. Çoğu zaman iğnenin ucunu bulmak için ultrason kullanılır. İğnenin içinde sıkışan tiroid hücreleri mikroskop altında analiz edilir. Biyopsi sonrası iğnenin girdiği yere küçük bir bant yapıştırılır.

Karaciğer Biyopsisi Nasıl Yapılır?

Diğer prosedürlerde olduğu gibi karaciğer biyopsisinde de işlem çeşitlilik gösterebilir. Karaciğer biyopsisinde izlenecek adımlar türe göre değişir. Doktor genellikle işleminize başlamak için ultrason görüntüleri kullanarak karaciğerinizi bulur. Bazı durumlarda, biyopsi sırasında iğneyi karaciğerinize yönlendirmek için ultrason kullanılabilir. İğnenin batırılacağı bölgeye uyuşturucu bir ilaç uygular. Daha sonra küçük bir kesi yapar ve biyopsi iğnesini yerleştirir. Biyopsi işlemi sadece birkaç saniye sürer. İğne karaciğerinize hızla girip çıkarken nefesinizi tutmanız istenecektir.

Böbrek Biyopsisi Nasıl Yapılır?

Böbrek biyopsisi, böbreğinizden bir veya daha fazla küçük parçanın çıkarılıp daha sonra özel mikroskoplarla incelendiği bir testtir. Mikroskoplar, örnekleri daha ayrıntılı olarak görmeyi mümkün kılar. Böbrek biyopsisi örneği iki şekilde alınabilir:

• Perkütan (cilt yoluyla) biyopsi: Böbreğin üstündeki deriden bir iğne yerleştirilir ve genellikle ultrason yardımıyla böbrekteki doğru yere yönlendirilir
• Açık biyopsi: Böbrek örneği ameliyat sırasında doğrudan böbrekten alınır. Böbrek örneği daha sonra herhangi bir hastalık belirtisi olup olmadığını kontrol etmek için bir patoloji laboratuvarına gönderilir.

İşlem hangi türde olursa olsun doktorunuz, biyopsi sürecini en konforlu şekilde geçirmeniz için sizi yönlendirir. Genellikle hiçbir biyopsi türü sırasında ağrı hissetmezsiniz.