Tüp Bebek Nedir? Tüp Bebek Tedavisi Nasıl Yapılır?

Doğal yollarla çocuk sahibi olamayan kişilere uygulanan tüp bebek tedavisi, in vitro fertilization (IVF) ya da farklı bir deyişle üreme hücrelerinin laboratuvar ortamında bir araya getirilmesi işlemi olarak tanımlanabilir.

Doğal yollarla çocuk sahibi olamayan kişilere uygulanan tüp bebek tedavisi, in vitro fertilization (IVF) ya da farklı bir deyişle üreme hücrelerinin laboratuvar ortamında bir araya getirilmesi işlemi olarak tanımlanabilir. 

Üremeye yardımcı tedavi yöntemlerinden biri olan tüp bebek tedavisi, anne adayından yumurtaların toplanması ve baba adayından sperm hücrelerinin alınmasıyla başlar. Laboratuvar ortamında döllenmenin gerçekleştirilmesinin ardından ortaya çıkan embriyo, anne adayının rahmine yerleştirilir. Bu noktadan sonra gebelik, doğal yollarla edinilmiş hamilelik gibi devam eder. Tüp bebek tedavisi iki farklı yöntemle yapılır. Bunlardan biri klasik tüp bebek tedavisi olarak tanımlanır ve bu yöntemde yumurta ve sperm aynı ortama bırakılarak doğal döllenmenin gerçekleşmesi beklenir. İkinci yöntem ise mikroenjeksiyon uygulamasıdır. Bu tedavi şeklinde sperm, yumurta hücresinin içine direkt olarak enjekte edilir. Her iki tedavi yöntemi başarıyla uygulansa da hangi yöntemin uygulanacağına hekim, eşlerin sağlık durumlarına ve üreme kabiliyetlerine göre karar verir. Tüp bebek tedavisinde amaç, sağlıklı bir gebeliğin oluşmasıdır.

Tüp Bebek Nedir?

Çiftlerin 1 yıl süreyle düzenli ve korumasız olarak cinsel ilişkiye girmelerine rağmen gebelik sağlayamaması durumunda sağlık kontrollerini yaptırmaları önerilir. Anne adayının 35 yaşından büyük olması durumunda ise bekleme süresi 6 aydır. Doğal yollardan gebelik sağlanabilmesi için kadın üreme sisteminin yanı sıra hormonal düzenin ve pek çok farklı organın birlikte ve birbiriyle uyum içinde çalışması gerekir. Öncelikle beyinde yer alan hipotalamus bölgesi, yine beyinde yer alan hipofiz bezini uyarır. Hipofiz bezi LH ve FSH hormonlarını salgılar. Dolaşım sistemi aracılığıyla overlere yani yumurtalıklara ulaşan hormonlar, yumurtalık rezervindeki yumurta foliküllerinin uyarılmasını sağlar. Böylece yumurtaların bir kısmı olgunlaşma sürecine girer. En sağlıklı olan yumurtanın çatlamasıyla birlikte yumurta, yumurtalık ile rahim arasında bir tür kanal olan fallop tüplerine atılır. Burada döllenmesi gereken yumurtanın ömrü 24 saat kadardır. Ancak erkek üreme hücresi olan sperm, kadın vücudunda 4-5 gün boyunca hayatta kalabilir. Dolayısıyla yumurtlamadan önce veya yumurtlamanın gerçekleştiği gün cinsel ilişkiye girilmesi durumunda döllenme gerçekleşebilir.

Bu süreç boyunca yumurtanın içinde bulunduğu folikül, östrojen salgılayarak rahim duvarının kalınlaşmasına neden olur. Yumurta döllendikten rahme gelir ve embriyonun kalınlaşan rahim duvarına tutunmasıyla gebelik başlamış olur. Tüm bu süreç sırasında kadın ya da erkekte üreme ile alakalı farklı problemler oluşabilir. Bu durumda çift, yapılan muayene ve tetkiklerin ardından üremeye yardımcı tedavi yöntemlerinden biri olan tüp bebek tedavi seçeneğini değerlendirebilir. Tüp bebek tedavisinde anne adayından toplanan yumurtalar ile baba adayından alınan sperm hücreleri laboratuvar ortamında döllenir ve ardından meydana gelen embriyo, embriyo transferi yöntemiyle anne adayının rahmine yerleştirilir. Yaklaşık 2 hafta sonra yapılan kan testiyle anne adayının Beta HCG düzeyine bakılır. Test sonucunun gebeliğin başarıyla sağlandığını göstermesi durumunda hamilelik süreci başlar. Tüp bebek tedavi yöntemiyle sağlanan gebeliklerin doğal yollarla elde edilen hamileliklerden hiçbir farkı yoktur. Gebelik süreci normal seyrinde devam eder.

Tüp Bebek Nasıl Yapılır? Gerekli Şartlar Nelerdir?

Tüp bebek, anne adayından toplanan yumurtaların laboratuvar ortamında baba adayının spermleriyle döllenmesi sonucunda elde edilen en sağlıklı embriyonun rahme yerleştirilmesi işlemi olarak tanımlanabilir. Tüp bebek tedavisine başlanmadan önce hem erkeğin hem de kadının üreme kabiliyetleri değerlendirilir. Daha sonra anne adayının yumurtalarının olgunlaşma sürecine girmesi için hormon tedavisine başlanır. Ardından çatlatma iğnesi yapılarak yumurtaların foliküllerinden çıkması sağlanır. Yumurta toplama işleminde transvajinal ultrason yardımıyla anne adayının olgunlaşan yumurtaları toplanır. Bu esnada baba adayından sperm hücreleri alınır. Laboratuvar ortamında bir araya getirilen üreme hücreleriyle döllenme sağlanır. Meydana gelen embriyoların en sağlıklı olanı ya da farklı bir deyişle en iyi tüp bebek, ultrasonografi eşliğinde anne adayının rahmine transfer edilir. Bu işlemin ardından yaklaşık yarım saat sonra çift eve gönderilir. Bazı vakalarda birden fazla embriyonun anne rahmine transfer edilmesi gerekir. Bu gibi durumlarda çoğul gebelik oluşabilir. Kişiye, menopoz öncesi her yaşta tüp bebek tedavisi uygulanabilse de 40 yaşından sonra gebelik şansının azaldığı unutulmamalıdır. Uygulama sayısında üst sınır yoktur. tüp bebek tedavisinde 35 yaşından küçük kadınların 1 yıl süreyle 35 yaşından büyük kişilerin ise 6 ay boyunca korunmasız ve düzenli olarak cinsel ilişkiye girmiş ve gebelik sağlayamamış olması gerekir. Sıklıkla merak edilen sorulardan biri de "Tüp bebek nasıl olur?" şeklindedir.

Tüp Bebek Aşamaları: Tüp Bebek Nasıl Olur?

Tüp bebek merkezi tarafından yürütülen işlemler ön görüşme ile başlar. Hekim çiftin öyküsünü dinler, ardından kadının üreme sistemini kontrol etmek için muayene ve ultrasonografik incelemelerde bulunur. Yumurtalık kapasitesinin belirlenmesi için AMH testi yapılır. Gerekli durumlarda HSG olarak bilinen rahim filmi, histeroskopi, kan sayımı, tiroit fonksiyon ve serolojik testler yapılabilir. Baba adayından sperm analizi istenir ve gerekli durumlarda üroloji hekimiyle görüşmesi sağlanır. Yapılan muayene, tetkik ve değerlendirmelerin ardından çifte uygulanacak tedavi yöntemi belirlenir. Çift, tüp bebek tedavi aşamaları hakkında ayrıntılı olarak bilgilendirilir. Tüp bebek aşamaları şu şekildedir:

• Yumurtaların Uyarılması: Anne adayının yumurtalık rezervindeki yumurtaların olgunlaşma sürecine girmesi için hormon tedavisine başlanır. Bu işlem için öncelikle yumurtalıkların baskılanması için kişiye GnRH analogları verilir. Ardından yumurtalıkların uyarılması için hMG ve FSH uygulanır. Böylece anne adayının yumurta sayısı ve kalitesi artırılır. Yaklaşık 8 ila 10 gün sonra folikül büyüklüğü 18 ila 20 mm. boyutuna ulaştığında HCG yani çatlatma iğnesi yapılır.
• Yumurtaların Toplanması: Çatlatma iğnesinin uygulanmasından 34 ila 36 saat sonra OPU işlemi olarak tanımlanan yumurta toplama işlemine geçilir. Transvajinal ultrason eşliğinde sedasyon analjezisi-anestezisi uygulanarak yapılan işlem, yaklaşık 13-30 dakika sürer. Vajinal muayene pozisyonunda yapılan OPU işlemi sırasında kişi acı hissetmez.
• Spermlerin Alınması: Baba adayı, sperm odasında mastürbasyon yoluyla sperm örneği verir. Alınan örnek, laboratuvara verilir. Meni içeriğinde sperm olmayan erkeklerde ise yumurtalıklardan cerrahi yolla sperm elde edilebilir.
• Döllenme: Klasik tüp bebek yöntemi olan IVF işleminde alınan yumurta ve sperm hücreleri laboratuvarda hazırlanan kültür ortamında bir araya getirilerek döllenmeleri beklenir. ICSI ya da farklı bir deyişle mikroenjeksiyon tekniğinde ise sperm, yumurtanın içine enjekte edilir. Her iki yöntemin sonunda yumurtanın döllenmesiyle embriyo oluşur.
• Embriyo Transferi: Tüp bebek tedavi yönteminin son aşaması olan embriyo transferinde önceden elde edilen embriyo, anne adayının rahmine transfer edilir. Anesteziye gerek duyulmaksızın ultrasonografi eşliğinde yapılan transfer işleminde embriyo, kateter yardımıyla rahim içine bırakılır.

Tüp Bebek Tedavisi Kaç Gün Sürer?

Tüp bebek tedavisi yaklaşık olarak 15 ila 18 gün sürer. Bu sürenin ardından 10 -12 gün sonra kan düzeyinde Beta HCG düzeyi kontrol edilerek gebeliğin sağlanıp sağlanamadığı kontrol edilir.

Tüp Bebek Merkezi: En İyi Tüp Bebek Başarı Oranı Nedir?

Tüp bebek tedavisinde başarı şansını etkileyen faktörlerin başında anne adayının yaşı ve yumurtalık kapasitesi gelir. Anne adayı ne kadar gençse tüp bebek başarı şansı da bir o kadar artar. Başarı oranında baba adayının da yaşı önemli olsa da belirleyici olan anne adayının yaşıdır. 20 ila 30 yaş aralığındaki ilk tüp bebek denemesinde başarı şansı %70 seviyesindedir. 30-35 yaşlarında başarı şansı %50 iken, 35-37 yaş aralığında %45'e geriler. 38-40 yaş aralığında %30 ve 40-42 yaş aralığında ise başarı şansı %20 seviyesine kadar düşer. 

Tüp Bebek Tedavisinde Kullanılan İlaçlar

Tüp bebek tedavisinde yumurtaların olgunlaşması için kişiye özel olarak belirlenen hormon ilaçları kullanılır. Embriyoların anne adayının rahmine transfer edilmesinin ardından tutunmanın gerçekleşmesini desteklemek için progesteron ve östrojen hormonları verilir.