Girişimsel Radyoloji Nedir ve Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Günümüzde hastalıkların teşhis ve tedavisinde birçok yeni teknik ortaya çıkmıştır. Bu tekniklerden biri de girişimsel radyolojidir.

Günümüzde hastalıkların teşhis ve tedavisinde birçok yeni teknik ortaya çıkmıştır. Bu tekniklerden biri de girişimsel radyolojidir. Birçok avantajı ve geniş uygulanabilirliği ile tercih edilen yöntemlerden biri olur. Girişimsel radyoloji işlemleri sırasında x-ray, bilgisayarlı tomografi, manyetik rezonans (MR) ve ultrason gibi görüntüleme tekniklerinden yardım alınır. Görüntüleme ile birlikte delme iğnesi, kılavuz teller, kateterler ve kılavuz üzerinde kayan kılıflar kullanılarak işlemler minik kesikler ile gerçekleştirilir. Cerrahi olarak değil minimal invaziv yöntem olarak adlandırılan girişimsel radyoloji daha az riske sahiptir. Girişimsel radyolojinin kullanılabilirliğine doktor tarafından karar verilir. Siz de girişimsel radyoloji ile ilgili daha fazla bilgi almak için detayları inceleyebilirsiniz.

Girişimsel Radyoloji Nedir?

Girişimsel radyoloji vücut içini görüntülemek veya tedavi etmek için uygulanan teknikleri içeren bir uzmanlık alanıdır. Ciltte açılan küçük kesikler aracılığı ile ameliyatı tamamlayacak ya da ameliyat yerine geçebilecek işlemleri kapsar. Bu işlemler gerçekleştirilirken anjiyografi, ultrason ve bilgisayarlı tomografi gibi görüntüleme tekniklerinden faydalanılır. Yapılan işlemler ameliyat ile gerçekleştirilebilen işlemler yerine yapılsa da ameliyathaneler yerine anjiyografi odalarında ya da normal tedavi odalarında gerçekleştirilir. Girişimsel radyolojik işlemler iki çeşide ayrılır. İlki vasküler yani damar hastalıkları ve tedavisidir, ikincisi ise nonvasküler yani damar dışı girişimsel radyoloji işlemleridir. Birçok alanda kullanılan girişimsel radyoloji sadece kalp damarları için kullanılamaz. Uygulama yapılırken girişimsel radyolog tarafından görüntüleme teknikleri kullanılarak vücut içi görüntülenir ve işlem ekranlar yoluyla takip edilerek gerçekleştirilir. Girişimsel radyolojinin ortak kullanıldığı işlemler de bulunur. İlaç ve besin maddelerinin alınabilmesi için damar veya deri altına tüp yerleştirmek, pıhtılaştırıcı maddelerin doğrudan kanama olan bölgeye verilmesini sağlamak, beslenme tüplerinin mideye yerleştirilmesi gibi işlemler için de girişimsel radyoloji alanına başvurulur.

Girişimsel Radyoloji Hangi Hastalıklara Bakar?

Girişimsel radyoloji kalp damarları dışında gerçekleşen her türlü hastalıkla ilgilenebilir. Tüm iğne biyopsileri, apse drenajları, safra ve idrar yolu tıkanmaları, kanser tedavileri gibi tedavileri sağlamaya yardımcıdır. Damar hastalıkları ve tedavisi alanında stentleme ile darlık ve tıkanıkların giderilmesine yardımcı olur. Stentleme dışında balon anjioplasti yöntemi ile ilaçlı veya ilaçsız balonlar ile damar tıkanıklıkları ve darlıklarının giderilmesine yardımcı olur. Damar içerisinde gelişen bir diğer durum olan pıhtıların giderilmesi için de pıhtı çıkarma ya da damar tıraşlama işlemlerinin gerçekleşmesinde kullanılabilir. Damarlarda darlık ve tıkanıklığa sebep olabilen diğer hastalık da diyabetik ayaktır. Diyabetik ayak gelişen hastalarda girişimsel radyoloji yoluyla darlıklar ve tıkanıklıklar giderilerek rahatlama sağlanır. Damar darlığının ve tıkanıklığının tedavi edildiği diğer hastalıklar; diyaliz fistül darlık, buerger hastalığı, miyom embolizasyonu, hemoroiddir. Bunlar dışında felç tedavisi, beyinde baloncuk (anevrizma) tedavisi, retinablastom, kemik kanserleri gibi hastalıklarda da yardımcı tedavi olarak kullanılabilir.
 

Kanser Tedavisi

Girişimsel radyoloji kanser tedavilerinde ya da kemik kanseri gibi kanserlerin oluşturduğu ağrıyı hafifletmek için kullanılır. Girişimsel radyolojinin tedavide kullanıldığı kanser türler; kemik ve yumuşak doku, meme, böbrek, karaciğer, akciğer, pankreas kanserleridir. Kemoterapi ilaçlarını vermek ya da tümöre giden kan akışını engellemek gibi durumlar için kullanılabilir. Sadece tedavi için değil kanser tanısı sürecinde de etkinliği bulunur. İğne biyopsi ile meme, akciğer ve diğer kanser türlerinde parça alınarak patolojik teşhis yapılması sağlanır.

Hepatobiliyer Hastalık Tedavileri

Hepatobiliyer sistem terimi karaciğer, safra kesesi, dalak ve pankreası ifade eder. Hepatobiliyer hastalıklarda girişimsel radyoloji bloke safra kanalları, karaciğer sirozu, son dönem karaciğer yetmezliği için tedavi seçenekleri sunar.

Kadın Hastalıkları Tedavileri

Girişimsel radyolojinin kadın sağlığı için uygulanan işlemleri de bulunur. Bu işlemler kısırlık tedavisi için kullanılan fallop tüpü rekanalizasyonu, pelvik tıkanıklık sendromu işlemleridir. Fallop tüpü kateterizasyonu ile kısırlık tedavisinde fallop tüplerinin ameliyatsız şekilde açılması sağlanır. Doğum sonrası hayati tehlike yaratan kanama oluşması durumunda uterin arter damarı pıhtılaştırıcılar ile kapatılarak kanama ortadan kaldırılır.

Erkek Kısırlığı Tedavisi

Erkek kısırlığının sebebi skortum içerisindeki damarların genişlemesi durumuysa girişimsel radyoloji tedavide rol oynar. Embolizasyon yolu ile stent takılarak genişleyen damarlara kan akışı azaltılar ve skortum damarlarındaki kısırlığa neden olan basınç düşer.

Endokrin Sistem Hastalıkları Tedavileri

Hormonal sistem hastalıkları olan andrenal adenomların ablasyonunda, adrenal damarların örneklenmesinde, paratiroid adenomlarında, tiroid nodülü tedavisinde ve biyopsisisinde girişimsel radyolojiye başvurulur. Safra drenajı ve stentleme ile tıkanmış kanallar açılarak safranın karaciğerden akması sağlanır.

Girişimsel Radyolojide ne tür işlemler yapılır?

İşlemler öncesi hastalara bir şey yememeleri söylenir ve gerekli durumlarda sakinleştirici ilaçlar verilebilir. İşleme başlamadan işlem uygulanacak bölgeye lokal anestezi verilerek acı hissi ortadan kaldırılır ve işleme başlanır. Girişimsel radyoloji birçok hastalığı içine alan tedavi işlemlerini içerir. Bu işlemler şu şekilde sıralanabilir:

• Yumuşak doku, karaciğer ve böbrek için yapılan perkütan biyopsi
• Apse ve sıvıların boşaltıldığı drenaj işlemleri
• Safra yolu tıkanıklıklarında kateter ya da stent yerleştirilmesi işlemleri olan safra yolu girişimleri
• Kanamaların durdurulması için uygulanan embolizasyon (damar tıkama) işlemleri
• Kanser tedavisi için uygulanan kemoembolizasyon, radyoembolizasyon, mikrodalga ablasyon, habis darlık stentleme, portal ven embolizasyon işlemleri
• Tiroit, paratiroit, pankreas, portal venöz, sürrenal venöz biyopsileri
• İdrar yolu drenajı
• Prostat arter embolizasyonu
• Biliyer drenaj ile karaciğer sıvısının uzaklaştırılması
• Ağrı tedavileri
• Yüksek frekanslı elektrik akımı ve ısı verilmesi ile hedeflenen hücrelerin yok edilmesini sağlayan ablasyon prosedürü
• Kan akışını görüntüleyerek tıkanan damarların belirlenmesinde kontrastlı boya ile anjiyografi uygulaması
• Tümörün tanısı için gerekli biyopsi işleminin iğne ile sağlanması
• Ağızdan yutma, yeme gibi sorunlar yaşayan kişilere beslenmelerini düzenlemek için beslenme tüplerinin yerleştirilmesi
• Omur kırıkları tedavisinde kırığı gidermek için gerekli maddeleri içeren balonların yerleştirildiği vertebroplasti işlemi
• Sinirsel ağrıları azaltmak için uygulanan radyofrekans ablasyonu
• Tıkanmış böbreği açmak için kullanılan drenaj işlemi nefrostomi

Girişimsel Radyolojinin Faydaları

Girişimsel radyololoji açık cerrahi işlemler ile karşılaştırıldığında daha az ağrı ve kan kaybına neden olur. Anestezi ile risk altında bulunan kişiler için de kullanımı daha az risk içerir. Girişimsel radyolojinin tedavi şekli ve tedavi edebildiği hastalıklar açısından birçok faydası bulunur. Bunlar:

• Genellikle genel anesteziye ihtiyaç duyulmaz ve lokal anestezi ile işlemler uygulanabilir.
• Büyük cerrahi açıklıklar olmadan küçük kesiler yolu ile uygulamalar gerçekleştirilebilir.
• Gün içerisinde kolayca gerçekleştirilebilen işlemlerdir.
• Normal hayata dönüş hızlıdır ve hastane yatışına gerek duyulmaz.
• Tıbbi görüntüleme teknolojileri sayesinde işlem yapılan bölgenin iyi görüntülenmesini sağlayarak teşhis ve tedavinin doğruluğu artar.
• Kan kaybı ve enfeksiyon riski temas edilen alan az olduğu ve steril gerçekleştiği için düşüktür.
• İnce kılavuzlar sayesinde çevredeki sağlıklı bölümlere zarar verilme olasılığı düşüktür ve sadece gerekli bölgeye işlem uygulanmış olur.
• Dikiş, derin kesikler gibi büyük operasyonlar gerektirmediği için daha az ağrıya ve kanamaya neden olur.
• Hastanede kalışa genelde gerek duyulmaz.

Kanserden damar tıkanıklığına birçok hastalığın tedavisinde ve tanısında kullanılan girişimsel radyoloji alanında uzman girişimsel radyologlar tarafından uygulanarak olumlu sonuçlara ulaşılır. İşlemler sırasında kullanılan görüntüleme teknikleri ve kalitesi de işlem kalitesi açısından önem taşır. Girişimsel radyolojinin kullanılmasına doktor tarafından karar verilir ve uygulanır. Kılavuzlar, kateterler ve stentler kullanılan başlıca ekipmanlardandır. Her hastalık için kullanılan görüntüleme yöntemi ve ekipman değişiklik gösterir. Girişimsel radyoloji prosedürü genel olarak görüntüleme teknikleri kontrolünde yapılan tedavileri kapsar.