Yemek Borusu (Özofagus) Kanseri Belirtileri ve Tedavisi

Yemek borusu kanseri, kişilerin beslenme sırasında aldıkları yiyecekleri boğazdan mideye taşıyan, uzun, kaslı tüp olan yemek borusunda görülen bir rahatsızlıktır. Genellikle kanser yayılıncaya kadar belirgin semptomlar görülmez ve kişiler rahatsızlığı fark etmez. En yaygın türleri skuamöz hücreli karsinom ve adenokarsinomdur. Skuamöz hücreli karsinom, özofagusun üst kısmında gelişirken, adenokarsinom genellikle alt kısımda oluşur. Belirtiler arasında yutma güçlüğü, ağrı, kilo kaybı, hazımsızlık ve özofagus tıkanıklığı yer alabilir. Risk faktörleri arasında kronik reflü hastalığı, obezite ve beslenme alışkanlıkları bulunmaktadır. Erken teşhis ile uzman doktorlar tarafından, ameliyat ve diğer tedavilerle başarılı bir şekilde müdahale edilebilir.

Yemek Borusu (Özofagus) Kanseri Nedir?

Yemek borusunda meydana gelen bu kanser türü günümüzde kişiler arasında sık görülen rahatsızlıklardan biridir. Uzun kaslı tüp olan yemek borusundaki dokularda başlar. Yemek borusu, yutulan yiyeceklerin boğazın arkasından sindirilmek üzere mideye taşınmasına yardımcı olur. Bu rahatsızlık yemek borusunun herhangi bir yerinde görülebilir. Yemek borusu kanserinin neden olduğu tümörler, kanser yayılana kadar belirgin semptomlara neden olmayabilir. Doktorlar, erken evre özofagus kanserinde, tümörleri çıkarmak veya semptomları hafifletmek için cerrahi müdahale kullanabilirler. İleri derece kanser evrelerinde tedavi için kemoterapi, radyasyon terapisi ve immünoterapi gibi yöntemler tercih edilebilir. 

Yemek Borusu Kanseri Neden Olur?

Yemek borusu kanseri, yemek borusunun dokusundaki hücrelerin DNA'larında meydana gelen anormallikler sonucu görülür. Bu anormal değişiklikler hücrelerin normalden daha fazla çoğalmasına neden olur. Biriken mutasyona uğramış bu anormal hücreler yemek borusunda bir tümör oluşturur. Yemek borusu kanserinin kesin nedeni günümüzde hala bilinmese de özofagus kanserine yakalanma olasılığını artıran bazı risk faktörleri bulunmaktadır. Bu risk faktörlerinden bazıları şunlardır: 

• Barrett özofagusu: Barrett özofagusu, yemek borusunun alt ucundaki hücrelerde kronik tedavi edilmemiş asit reflüden kaynaklanan bir durumdur.  Kronik reflü hastalığına bağlı olarak özofagus dokusunda değişiklikler oluşabilir. Bu durum, yemek borusu kanseri riskini artırabilir. 
• Obezite: Fazla kilolu olmak veya obezite rahatsızlığı yemek borusunda kansere dönüşebilecek iltihaplanmaya neden olabilir. Obezite, vücuttaki iltihaplanma seviyelerini artırarak kanser gelişimine etki edebilir. 
• Diğer rahatsızlıklar: Yemek borusu kanseri bazı nadir kalıtsal durumlarla bağlantılı olabilir. Bunlardan biri, kişilerde yutkunma refleksini zorlaştıran nadir görülen bir hastalık olan akalazyadır. Diğer bir bozukluk ise avuç içlerinde ve ayak tabanlarında aşırı derinin oluştuğu nadir, kalıtsal bir hastalık olan tilozistir. 
• Beslenme alışkanlıkları: Yetersiz meyve ve sebze tüketimi, yüksek yağlı veya işlenmiş gıdaların aşırı tüketimi gibi beslenme alışkanlıkları da yemek borusu kanseri riskini artırabilir. 
• Genetik faktörler: Aile geçmişinde yemek borusu kanseri olan kişilerde, genetik faktörlerin rolü olabilir. Belirli gen mutasyonları, kanser riskini artırabilir. 
• Bazı kimyasallara maruz kalma: Uzun süre kuru temizleme solventlerine maruz kalma gibi bazı mesleki maruziyetlerde kişilerde yemek borusu kanseri gelişme riski daha yüksek olabilir. 

Yemek Borusu Kanseri Belirtileri Nelerdir?

Erken özofagus kanserinde belirgin semptomlar görülmeyebilir. Ancak yutma güçlüğü kişilerin fark edebileceği ilk semptomlar arasındadır. Diğer semptomlar şunları içerir:

• Boğaz veya sırt bölgesinde, göğüs kemiğinin arkasında veya kürek kemiklerin arasında meydana gelen ağrı
• Kan kusmak veya öksürmek
• Göğüste ağrılı yanma hissi
• Ses kısıklığı veya kronik öksürük
• İstenmeyen kilo kaybı

Yemek Borusu Kanseri Evreleri

Yemek borusu kanseri teşhisi konulduktan sonra doktorlar bunun yayılıp yayılmadığını, eğer öyleyse ne kadar uzağa yayıldığını tespit etmeye çalışırlar. Bu tespit sürecine evreleme denir. En erken evre yemek borusu kanserlerine evre 0 adı verilir. Daha sonra evreler I ile IV arasında değişir. Genel olarak rahatsızlıkta kanserin ilerleme evre sayısının düşük olması kanserin daha az yayıldığını gösterir. Kanser evrelemesi genellikle aşağıdaki şekilde yapılır:

• Evre 0: Kanser yalnızca epitelde yemek borusunun içini kaplayan hücrelerin üst tabakasında bulunur. Daha derin katmanlara doğru büyümeye başlamamış ve diğer dokulara daha yayılmamıştır. Bu aşama genellikle kanser hücrelerinin yüzeysel olduğu ve tedavinin başarı şansının yüksek olduğu bir aşamadır.
• Evre I: Kanser yemek borusunun iç tabakasından dış tabakasına doğru ilerlemiş, ancak lenf düğümlerine veya diğer organlara yayılmamıştır.
• Evre II: Kanser, yemek borusunun dış tabakasına veya komşu dokulara doğru ilerlemiş olabilir. Ancak, lenf düğümlerine yayılmamıştır.
• Evre III: Kanser kalın kas tabakasına (muscularis propria) doğru büyümeye başlamıştır. Yemek borusunun çevresindeki lenf düğümlerine veya komşu dokulara yayılmış olabilir. Ancak, uzak organlara metastaz yapmamıştır.
• Evre IV: Bu evrede kanser genellikle yemek borusunun dışına yayılmıştır ve uzak organlara metastaz yapmış olabilir. Bu aşama genellikle kanserin ileri bir evresini ve tedavi seçeneklerinin sınırlı olabileceğini gösterir.

Yemek Borusu Kanseri Nasıl Teşhis Edilir?

Yemek borusu kanserinde doktor tarafından öncelikle hasta öyküsü alınır. Doktor tarafından hastada görülen belirtiler ve tıbbi geçmişi incelenir. Ayrıca doktorlar teşhis için aşağıdaki testleri isteyebilirler:

• Baryumlu radyografi: Baryumlu test, doktorların yemek borusunun yapısını röntgende görmesini kolaylaştırır. Bu tanı yöntemi, hastaya ağızdan baryum süspansiyonu içmesini ve ardından röntgen cihazıyla çekilen görüntülerin alınmasını içerir. Baryum yemek borusunun içini kaplar ve bu daha sonra röntgende dokuda herhangi bir değişiklik olup olmadığını gösterir.
• Endoskopi ve biyopsi: Endoskopi, esnek bir tüp (endoskop) yardımıyla yemek borusunun içini görüntülemeyi sağlar. Bu yöntemle doktorlar yemek borusunun iç yüzeyindeki anormallikleri görebilir ve biyopsi yapabilirler. Doktorlar herhangi bir kanser hücresi olup olmadığını görmek amacıyla mikroskop altında incelemek için küçük bir doku parçasını çıkarabilir. Bu örnekler kanserin varlığını doğrulamak ve kanserin tipini belirlemek için kullanılır.
• Endoskopik ultrasonografi (EUS): EUS, endoskopi sırasında yemek borusunun yakınındaki lenf düğümlerini ve çevre dokuları daha ayrıntılı olarak incelemek için kullanılır. Bu yöntem, kanserin yayılma derecesini belirlemeye ve tedavi seçeneklerini belirlemeye yardımcı olabilir.
• Bilgisayarlı tomografi (BT) taraması: Bilgisayarlı tomografi (BT) taramaları, yemek borusu kanserinin varlığını ve yayılma derecesini değerlendirmek için kullanılabilir. Bu test, tümörlerin göğüse ve karın bölgesine yayılıp yayılmadığını belirlemede yardımcı olur.
• Manyetik rezonans görüntüleme (MRG): MRG, yemek borusu kanserinin daha detaylı bir şekilde incelenmesine yardımcı olabilir. Özellikle kanserin lenf düğümlerine veya çevre dokulara yayılmasını değerlendirmek için kullanılabilir.
• Pozitron emisyon tomografisi (PET) taraması: PET taraması, kanserin vücudun diğer bölgelerine metastaz yapmasını değerlendirmek için kullanılabilir. Bu tarama, kanserin vücudun başka yerlerindeki varlığını belirlemeye yardımcı olabilir.

Yemek Borusu Kanseri Nasıl Tedavi Edilir?

Özofagus kanserinin tedavisi, kanserin evresine ve derecesine bağlı olarak uzman doktorlar tarafından planlanır. Tedavi seçeneklerinden bazıları şunları içerir:

• Cerrahi müdahale: Özofajektomi, erken evre özofagus kanseri için doktorlar tarafından tercih edilen en yaygın tedavi yöntemidir. Yemek borusunun ve çevresindeki dokuların bir kısmının veya çoğunun çıkarılmasını içerir. Cerrahlar bu müdahalede midenizin bir kısmını göğsünüze doğru çekerek yeni bir yemek borusu oluşturabilirler. Ayrıca cerrahi müdahale kanser diğer dokulara yayılmış ise yayıldığı lenf düğümlerini de çıkarmayı da içerir.
• Radyasyon tedavisi: Radyasyon tedavisi, tümöre bir radyasyon ışınını uygulanarak kanser hücrelerini öldürmeyi amaçlar. Ameliyattan önce tümörlü dokuları küçültmek veya ameliyat sonrası kalan kanser hücrelerini temizlemek için kullanılabilir.
• Kemoterapi: Kemoterapi kanser hücrelerinin öldürülmesi veya büyümelerinin durdurulması için ilaç tedavisini içeren bir yöntemdir. Ayrıca, radyoterapi ile birlikte verilebilir.
• Hedefe yönelik tedavi: Bazı özofagus kanseri hücreleri alışılmadık derecede yüksek miktarda HER2 proteini taşır. Bu protein kanser hücrelerinin büyümesine etki edebilir. Hedefe yönelik tedavide doktorlar özofagus kanserini, HER2 proteinlerini hedef alan ilaçlarla tedavi etmeye çalışırlar.
• İmmünoterapi: Bu tedavi bağışıklık kontrol noktası inhibitörlerini içerir. Bu ilaçlar yemek borusu kanserinde belirli immün hücreleri kanser hücrelerine saldırmaya teşvik etmek veya bağışıklık sistemini kansere karşı güçlendirmek için kullanılabilir.

Sık Sorulan Sorular

Dil Kanseri Tekrarlar mı? 

Dil kanseri tekrarlayabilir. Tedavi edilen dil kanseri vakalarının bir kısmında kanser hücreleri geri dönebilir veya tedavinin ardından yeni kanserler ortaya çıkabilir. Bu nedenle, düzenli takip ve izleme önemlidir. 

Yemek Borusu Kanserine Hangi Doktor Bakar? 

Yemek borusu kanseri teşhisi ve tedavisi genellikle birkaç farklı branşın iş birliği içinde yapılır. Genellikle gastroenterolog, genel cerrah veya onkologlar yemek borusu kanseri tanısı ve tedavisinde önemli roller üstlenirler. 

Yemek borusu kanseri birçok farklı faktöre bağlı olarak ortaya çıkabilen bir rahatsızlık olup erken evrelerde genellikle cerrahi tedavi ile müdahale edilir. Yemek borusu kanseri belirtileri bulunan kişiler hastanelerin gastroenteroloji polikliniğinden randevu alarak tedaviye başlayabilirler.