Multipl Miyelom Nedir? Multipl Miyelom Belirtileri Nelerdir?

Multipl miyelom, kemik iliğinde plazma hücrelerinin kontrolsüz büyümesi ile karakterize edilen bir kanser türü olarak bilinir. Bu hastalık plazma hücrelerinin aşırı miktarda üretilmesi sonucunda kemik iliği kemikler ve bazen diğer organlarda anormal birikimler oluşturabilir. Genellikle kemik iliği kanseri olarak da adlandırılan multipl miyelom hastalığın ilerlemiş evrelerinde kemik zayıflığı böbrek yetmezliği ve diğer ciddi Sağlık sorunlarına da yol açabilir.

Multipl Miyelom Nedir?

Multipl miyelom, kemik iliğinde plazma hücrelerinin anormal bir şekilde çalması sonucu ortaya çıkan bir kanser hastalığıdır Bu aşırı büyüme kemik iliği içindeki normal kan hücrelerinin üretimini ve işlevini olumsuz yönde etkiler. Multipl miyelom, genellikle plazma hücrelerinin aşırı üremesi ile ilişkilidir. Kemik iliği, kemikler ve bazen de diğer organlar üzerinde yol miktarda birikimlere neden olabilir. Hastalığın kesin nedeni tam olarak bilinmese de bazı risk faktörleri tanımlanır. Multipl miyelomun gelişiminde kanserojen etkilerin de rol aldığı düşünülür. Semptomları genellikle başlangıçta fark edilmeyen bu hastalığın teşhisi için çeşitli adımlar yürütülür ve farklı tedavi yöntemleri kullanılabilir.

Multipl Miyelom Belirtileri Nelerdir?

Multipl miyelom kemik iliğinde plazma hücrelerinin aşırı çoğalması sonucu oluşan bir kanser türüdür. Bu hastalığın belirtileri çoğu zaman başlangıçta fark edilmeyebilir ya da diğer sağlık sorunları ile ilişkilendirilebilir. Ancak zaman geçtikçe bu belirtiler şiddetli hale gelir ve hastalık büyük oranda ilerler. Multipl miyelom belirtileri şu şekilde açıklanabilir:

• Kemik ağrısı ve zayıflık yaşanması durumu: Multipl miyelom kemiklerde ağrıya ve zayıflığa neden olabilir. Yaşanan bu ağrı genellikle sırtta kalçalarda ya da göğüslerde hissedilir. Bazı hastalar özellikle geceleri ve yoğun miktarda hareket ettikten sonra ağrıda artış yaşayabilir.
• Sık sık kırık yaşanması: Zayıflamış kemiklerin kırılma riski artar. Multipl miyelomlu hastalarda özellikle belirgin bir travma olmaksızın sıklıkla yaşanan kemik ağrıları görülür. Bu kırıklar genellikle omurga, kalça ya da kaburga gibi büyük kemiklerde meydana gelebilir.
• Anemi: Multipl miyelom belirtileri arasında kemik iliğinde normal kan hücrelerinin üretiminin engellendiği için anemi yaşanması da bulunur. Yorgunluk, soluk cilt, nefes darlığı ve halsizlik gibi belirtilerle anemi rahatsızlığı kendini gösterir.
• Böbrek problemleri: Multipl miyelom böbreklerde hasara neden olabilir. Bu idrar yapma problemi, böbrek yetmezliği ve yüksek kan kalsiyum seviyeleri gibi belirtilere yol açabilir.
• Enfeksiyonlara yatkınlık: Hastalık bağışıklık sistemini büyük bir oranda zayıflattığı için enfeksiyonlara karşı savunmasız hale gelme durumu yaşanır.
• Kilo kaybı ve iştahsızlık: Beslenme durumu ve genel sağlık üzerinde olumsuzluğa neden olacağı için multipl miyelomlu hastalar kilo kaybı ve iştahsızlık şikayetinde bulunur.

Multipl Miyelom Neden Olur?

Hastalığın pek çok farklı nedeni olabilse de bazı belirli faktörler yaşanma riskini büyük oranda artırır. Multipl miyelom nedenleri şu şekilde açıklanır:

• 65 yaş üstü kişilerde daha sık görülür.
• Erkeklerin miyelom geliştirme olasılığı biraz daha yüksektir.
• Siyah insanların miyeloma yakalanma olasılığı beyaz insanlara göre iki kat daha fazladır.
• Radyasyona maruz kalanlar risk grubundadır.
• Eğer bir ebeveyniniz, erkek veya kız kardeşiniz bu hastalığa sahipse riskiniz dört kat daha fazladır.
• Petrole bağlı endüstride çalışmanın riski artırdığına yönelik bazı çalışmalar yapılmıştır. Ancak bu durum, daha fazla araştırılması gereken bir konudur.

Multipl Miyelom Evreleri

Multipl miyelom genellikle durumun yaygınlığına ve hastalığın yayılma derecesine göre evrelendirilir. Bu evreleme hastalığın tedavisi hakkında önemli bilgiler sunar. Multipl miyelom evreleri şu şekilde açıklanır:

• Evre 1: İlk Evre multipl miyelomun genellikle kemik iliği plazma hücrelerinin %10'undan azının etkilendiği ve kan testlerinde normal ve hafif anormalliklerin olduğu aşama olur. Bu evrede genellikle hasta çeşitli belirtileri fark etmez.
• Evre 2: Orta evre olarak da bilinen ve belirtilerin hafifçe arttığı kemik iliğindeki plazma hücrelerinin %10'u ile %30'u arasında olduğu bir aşamadır. Kan testlerinde ve görüntüleme testlerinde hafif ve orta derecede anormallikler fark edilir.
• Evre 3: İleri evre Multipl miyelom olan ve hastalığın daha yaygın belirtilerini fark edildiği dönemdir. Bu evrede kemiklerde ciddi zayıflık ve kırıklar görülebilir ve kan testlerinde ciddi anormallik fark edilir.

Multipl Miyelom Nasıl Tedavi Edilir?

Hastalığın evresine, hastanın genel sağlık durumuna ve semptomlarına bağlı olarak multipl miyelom tedavisi yürütülür. İlk olarak kemoterapi, kanser hücrelerini öldürmek ya da büyümelerini yavaşlatmak için kullanılır. Bağışıklık sisteminin kanserle savaşmasında yardımcı olan tedavi yöntemlerini içeren immünoterapi monoklonal antikorlar gibi ilaçlar verilerek multipl miyelom hücrelerini hedef alır ve onları yok etmeye çalışır.

Hastanın kemik iliğindeki anormal plazmaları sağlıklı kök hücrelerle değiştirmeyi içeren kemik iliği nakli de tercih edilebilir. Yüksek enerjili ışınların kullanılması ile kanser hücrelerini öldürmeyi ya da kontrol altına almayı hedefleyen radyoterapi kemik ağrısı veya kırıkları tedavi etmek için kullanılabilir. Bu tedaviler genellikle multi disipline bir yaklaşım gerektirir ve hastanın bireysel ihtiyaçlarına göre uyarlanabilir.

Multipl Miyelom Nasıl Teşhis Edilir?

Bir dizi test ve görüntüleme çalışması ile yapılan multipl miyelom teşhisi için genellikle tercih edilen bazı yöntemler yer alır. Bu yöntemlerin başında kan testleri belirtileri fark etmek açısından değerli bilgiler sunar. Hastalığın bulunduğu kişilerde anormal plazma hücrelerinin kemik iliğinde aşırı üremesi nedeniyle kan testlerinde bazı anormalliklerin olduğu fark edilir.

Bunun dışında kemik iliği biyopsisi, multipl miyelom tanısını doğrulamak için en önemli testlerden biridir. Multipl miyelomun kemiklerdeki lezyonları ve hastalığın yayılma derecesini değerlendirmek için görüntüleme testleri de tercih edilebilir. Hastalığın bulunduğu kişilerde M proteini adı verilen anormal proteinlerin varlığını belirlemek için idrar ve serum elektroforezi kullanılabilir. Bunun dışında kemik durumunu değerlendirmek için kemik görüntülemesi yapılarak anormallikler incelenebilir.

Multipl Miyelom Kimlerde Görülür?

Her yaşta ve her cinsiyette görülebilen multipl miyelom hastalığı bazı risk faktörlerinde daha hızlı gelişebilir. Örneğin orta ve ileri yaşlarda ve 50 yaş üstü kişilerde daha yaygın olarak fark edilir. Bunun dışında erkeklerde kadınlara oranla daha sık görüldüğü fark edilir. Özellikle Afrika kökenli Amerikalılar ve Asyalılar arasında da multipl miyelomun daha sık fark edildiği tespit edilir.

Aile geçmişinde bu hastalığın yaşandığı ya da akraba kanser öyküsü olan kişilerin multipl miyelom yaşama riskinin yüksek olduğu belirtilerdir. Yüksek düzeyde radyasyona maruz kalma hastalığın riskini arttıran temel faktörlerden biridir. Bazı otoimmün hastalıklar ve uzun süreli tedaviler bu hastalığın gelişme riskini büyük oranda artırabilir.

Multipl Miyelom Nasıl Önlenir?

Bazı yaşam tarzı değişiklikleri ile hastalığın yaşanma riski büyük oranda azaltılabilir. Multipl miyelom önleme yolları konusunda temel nokta dengeli bir beslenme planı izlemek ve düzenli egzersiz yapmak olur. Sağlıklı bir yaşam tarzı sürdürerek hastalığın riskini azaltabilirsiniz.

Yüksek düzeyde radyasyon multipl miyelom riskini artıracağı için radyasyon riskini azaltmak amacıyla koruyucu önlemler almanız mümkün olur. Düzenli sağlık kontrollerine gitmek ve ailenizde herhangi bir kanser öyküsü bulunuyorsa sağlık risklerini iyi yönetmek için doktorunuzla konuşmak önleyici bir adım olabilir.