21 Ağustos 2023 Pazartesi
Propolis: Nedir, Ne İşe Yarar, Faydaları Nelerdir, Nasıl Kullanılır?
C-reaktif protein (CRP) testi, kanınızdaki C-reaktif protein seviyesini ölçer. Karaciğer, iltihaplanmaya yanıt olarak kan dolaşımına CRP salgılar. Doktorlar, enfeksiyonlar ve belirli otoimmün durumlar gibi çeşitli iltihaplanma nedenlerini teşhis etmeye ve izlemeye yardımcı olmak için bu testi kullanır. Doktor, artrit gibi bir iltihaplı rahatsızlığınız olduğundan şüphelenirse CRP testi isteyebilir. Ayrıca, iltihaplı bir rahatsızlığınız teşhis edildiyse tedaviyi izlemek için bu testi kullanabilir.
CRP, karaciğer tarafından üretilen bir proteindir. Vücutta iltihap olduğunda CRP seviyesi artar. Karaciğeriniz, iltihaplanmaya yanıt olarak kan dolaşımınıza CRP salgılar . Vücudunuz virüsler, bakteriler veya toksik kimyasallar gibi saldırgan bir etkenle karşılaştığında veya bir yaralanmanız olduğunda, bağışıklık sisteminizi harekete geçirir. Bağışıklık sisteminiz ilk müdahale edenleri yani iltihaplı hücreler ve sitokinleri gönderir. Bu hücreler, bakterileri ve diğer saldırgan ajanları yakalamak veya yaralı dokuyu iyileştirmeye başlamak için bir inflamatuar yanıt başlatır. Sonuç ağrı, şişlik, morarma veya kızarıklık olabilir. Ancak inflamasyon, eklemleriniz gibi göremediğiniz vücut sistemlerini de etkiler.
Normalde kanınızda düşük CRP seviyeleri bulunur. Orta ila şiddetli derecede yüksek seviyeler ciddi bir enfeksiyonun veya diğer inflamatuar bir durumun işareti olabilir. Basit bir kan testi, C-reaktif protein seviyenizi kontrol edebilir. Kanda yüksek CRP seviyesi, bir inflamasyon belirteci olabilir. Enfeksiyondan kansere kadar çok çeşitli durumlar buna neden olabilir. Yüksek CRP seviyeleri aynı zamanda kalbin atardamarlarında iltihaplanma olduğunu da gösterebilir. Bu da kalp krizi riskinin daha yüksek olduğu anlamına gelebilir. Ancak CRP testi, son derece nonspesifik bir testtir. CRP düzeyleri birçok inflamatuar durumda yükselebilir.
CRP yüksek olduğunda bu, vücuttaki iltihabın bir işaretidir. "Normal" CRP seviyelerinin yaygın olarak kabul görmüş bir tanımı olmasa d litre başına 1 miligramın üzerindeki değerler genellikle yüksek kabul edilir. Zamanla yüksek CRP seviyelerine sahip olmak, kardiyovasküler hastalık riskinin artması ile ilişkilidir.
CRP seviyeleriniz yüksekse, doktorunuz normal aralıktan ne kadar yüksek olduklarını dikkate alacaktır. Seviyeleriniz orta, belirgin veya ciddi şekilde yükselmiş olabilir. Yükselme seviyesi, seviyelerin anormal olmasına neyin sebep olabileceğine dair ipuçları sağlayabilir. Aşağıdaki durumlar bu yükselme seviyeleriyle ilişkili olabilir:
Hafif Yükselme (3-10 mg/L)
Orta (10 mg/L'nin üzerinde)
Şiddetli Yükselme (500 mg/L'nin üzerinde)
CRP düzeyinin tehlikeli olup olmadığı kullanılan test türüne, tıbbi geçmişinize ve olası iltihaplanma nedenlerine bağlı olacaktır. Doktorunuz muhtemelen 1 mg/dL'nin üzerindeki herhangi bir seviyeyi yüksek olarak değerlendirecek ve olası nedenler ve tedaviler hakkında sizinle konuşmak isteyecektir. Seviyeleriniz belirgin veya ciddi şekilde yüksekse, nedeni bulmak ve seviyeleri normal aralığa geri döndürmek için daha yoğun bir tedaviye ihtiyacınız olabilir.
Normalde düşük seviyelerde bulunan bu protein; enfeksiyon, inflamatuar hastalıklar veya doku hasarı gibi durumlarda yükselir. CRP yüksekliği; vücutta bir iltihaplanma olduğunu gösterebilir. Ancak, CRP yüksekliğinin tek başına spesifik bir hastalığı işaret etmediğini belirtmek önemlidir. CRP yüksekliği belirtileri şu şekilde sıralanabilir:
Vücudun bir enfeksiyonla savaştığında, bir yaralanma sonrası iyileşme sürecinde olduğunda veya kronik bir iltihabi durumun varlığında CRP yüksekliği olur. Bu proteinin yükselmesine neden olan durumlar oldukça çeşitlidir. Bu durumların tespiti, altta yatan sağlık sorunlarının tanı ve tedavisinde kritik rol oynar. CRP yüksekliği nedenleri şu şekilde sıralanabilir:
CRP seviyelerinin yükselmesine en sık neden olan durumlardan biridir. Bakteriyel enfeksiyonlar, özellikle ciddi ve yaygın olanlar, CRP seviyelerini belirgin bir şekilde artırabilir. Vücut enfeksiyonla savaşmaya çalışırken iltihaplanma süreci başlar ve CRP üretimi artar. Özellikle sepsis gibi ağır enfeksiyon durumlarında CRP seviyeleri oldukça yüksek olabilir.
CRP yüksekliği, kronik inflamatuar hastalıklarda sıkça görülür. Romatoid artrit, lupus, inflamatuar bağırsak hastalıkları gibi kronik iltihabi hastalıklar, sürekli olarak CRP seviyelerinin yüksek seyretmesine neden olabilir. Bu tür hastalıklarda vücut, sürekli bir iltihaplanma durumu içinde olduğundan, CRP üretimi de sürekli olarak artar.
Ateroskleroz (damar sertleşmesi) gibi durumlarda damar duvarlarında iltihaplanma meydana gelir. Bu da CRP seviyelerinin yükselmesine neden olur. Yüksek CRP seviyeleri, kalp krizi ve inme gibi ciddi kardiyovasküler olaylar için bir risk faktörü olarak kabul edilir. Bu nedenle, kardiyovasküler hastalık riski taşıyan bireylerde CRP seviyelerinin izlenmesi önerilir.
Cerrahi müdahaleler ve büyük travmalar, vücutta geniş çaplı bir iltihaplanmaya yol açarak CRP seviyelerinin artmasına neden olabilir. Ameliyat sonrası dönemde CRP seviyeleri doğal olarak yükselebilir. Bu durum, vücudun iyileşme sürecinin bir parçası olarak kabul edilir. Ancak, CRP seviyeleri çok uzun süre yüksek kalırsa veya düşüş göstermezse, bu durum bir enfeksiyon veya komplikasyonun işareti olabilir.
Bazı kanser türleri, özellikle lenfoma ve bazı solid tümörler, CRP seviyelerinin yükselmesine neden olabilir. Kanser hücreleri, iltihaplanma sürecini tetikleyerek CRP üretimini artırabilir. Ayrıca, kanserin yayılması (metastaz) durumunda da CRP seviyelerinde belirgin bir artış görülebilir.
Otoimmün hastalıklarda, bağışıklık sistemi vücudun kendi sağlıklı dokularına saldırır. Bu da kronik iltihaplanmaya yol açarak CRP seviyelerinin yükselmesine neden olabilir. Sjögren sendromu, sistemik lupus eritematozus (SLE) ve multipl skleroz (MS) gibi otoimmün hastalıklarda CRP seviyeleri yükselir.
Yüksek CRP seviyelerine katkıda bulunan birkaç risk faktörü vardır. Bunların çoğu değiştirebileceğiniz şeylerdir. Aşağıdaki ipuçları CRP’nin düşmesine katkı sağlar:
CRP seviyenizi düşürmenin kalp hastalığı veya diğer sağlık sorunları riskinizi ne kadar düşürebileceği net değildir. Genel olarak, yüksek CRP seviyelerine sahip olmak, sağlığınızda bazı değişiklikler yapmanın faydalı olabileceğinin bir işareti olabilir.
CRP (C-reaktif protein) türbidimetrik, vücuttaki C-reaktif protein seviyelerini ölçmek için kullanılan bir laboratuvar test yöntemidir. Bu test, vücutta meydana gelen iltihaplanma süreçlerinin değerlendirilmesinde önemli bir rol oynar. CRP türbidimetrik testi, diğer CRP test yöntemleri arasında yaygın olarak tercih edilen bir yöntemdir ve özellikle yüksek hassasiyet gerektiren durumlarda kullanılır.
Son güncellenme tarihi: 10 Eylül 2024
Yayınlanma tarihi: 12 Nisan 2021
Nefroloji
Öne Çıkan Kanser Yazıları