Burun Kanaması Neden Olur? Ne İyi Gelir?

Burun kanaması, neredeyse herkesin hayatında en az bir kez karşılaştığı yaygın bir sağlık sorunudur. Bu durum, bazen basit nedenlerden kaynaklanabilirken, bazı durumlarda altta yatan ciddi bir sağlık sorununun habercisi olabilir. Burun kanamasının nedenleri, çeşitleri ve nasıl durdurulabileceği konusundaki bilgiler, bu rahatsız edici durumla başa çıkmak için hayati önem taşır. Ayrıca, burun kanamasını önlemek ve tekrarlamasını engellemek için alabileceğiniz etkili önlemler de bulunur.

Burun Kanaması Neden Olur?

"Epistaksis" burun kanaması için kullanılan tıbbi terimdir. Burun kanaması, burnunuzun içini kaplayan dokudan kan kaybı anlamına gelir. Bir veya her iki burun deliğinde meydana gelebilir. Genellikle, yalnızca bir burun deliğini etkiler. “Burun kanaması neden olur?” diye düşünüyor olabilirsiniz. Bunun nedeni burnunuzda birçok küçük kan damarı bulunmasıdır. Bu damarlar soluduğunuz havayı ısıtmaya ve nemlendirmeye yardımcı olur. Ancak, burnunuzun iç yüzeyine yakın dururlar. Hava burnunuzdan geçtiğinde kan damarlarınızı kurutabilir ve tahriş edebilir. Bu da burnun yaralanmasını kolaylaştırır. Burun kanamalarının çoğu rahatsız edici olsa da ciddi değildir.

Burun Kanaması Çeşitleri Nelerdir?

İnsanların yaklaşık %60'ı hayatları boyunca en az bir kez burun kanaması geçirir. Vakaların yalnızca yaklaşık %10'u tıbbi tedavi gerektirecek kadar şiddetlidir. Kanama sırasında kan, bir veya her iki burun deliğinden akar. Ağır veya hafif olabilir. Birkaç saniyeden 15 dakikaya veya daha fazlasına kadar sürebilir. Burun kanaması çeşitleri şu şekilde sıralanabilir:

Anterior burun kanaması: Burun septumunun her iki tarafındaki alt kısımdan burnun ön tarafından gelen kanamadır. Bölgedeki kılcal damarlar ve kan damarları küçük, kırılgan ve kolayca kırılabilir. Ön burun kanamaları en yaygın epistaksis/burun kanaması türlerindendir. Bu tür epistaksis çocuklarda en yaygındır. Evde ilk yardım kanamayı durdurabilir.
Posterior burun kanaması: Büyük bir kan damarının yırtılması veya kopması sonucu burnun derinliklerinden gelen kanamadır. Posterior burun kanaması, boğazdan aşağı akabilen ve tehlikeli boğulmaya neden olabilen kanama hacmi nedeniyle anterior burun kanamasından daha şiddetlidir. Bu nedenle, şiddetli bir burun kanaması varsa hasta kanamayı durdurmak için mümkün olan en kısa sürede bir doktora görünmelidir. Bu tür burun kanaması yetişkinlerde daha yaygındır.

Burun Kanaması Nasıl Durdurulur?

Burun kanaması, cinsiyet veya yaştan bağımsız olarak herkesin başına gelebilir. Epistaksis sıklıkla belirgin bir neden olmadan meydana gelir. Ancak sistematik olarak incelenmelidir. Çoğu burun kanaması tehlikeli olmasa ve evde ilk yardımla yönetilebilse de şiddetli burun kanaması yaşayanlar durumu göz ardı etmemelidir. Sürekli şiddetli kanama, özellikle küçük çocuklarda, yaşlılarda, kansızlığı veya dehidratasyonu olan hastalarda veya antikoagülan kullananlarda yaşamı tehdit edici olabilir. Aşağıdaki maddeler “Burun kanaması nasıl geçer?” sorunuza yanıt olabilir:

Bir masaya oturun, öne doğru eğilin ve burnunuzun yumuşak kısmını, burun deliklerinizin hemen üstünde, en az 10-15 dakika sıkıca sıkıştırın.
Öne eğilin ve ağzınızdan nefes alın. Boğazınızda veya ağzınızda biriken kanı bir kaseye tükürün. Kanı yutmayın.
Bir buz torbasını veya dondurulmuş sebzeleri havluyla kapatarak alnınıza veya boynunuzun arkasına koyun.
Burnunuzdaki kan damarlarındaki kan basıncını düşürmek ve daha fazla kanamayı azaltmaya yardımcı olmak için uzanmak yerine dik durun veya oturun.

Burun köprüsüne soğuk kompres veya buz uygulamak yardımcı olabilir. Burun içini gazlı bezle doldurmayın. Burun kanaması olduğunda yatmak önerilmez. Burun kanamasından sonraki birkaç saat boyunca burnunuzu çekmekten veya sümkürmekten kaçınmalısınız. Kanama sonunda durursa, genellikle tıbbi yardım almanıza gerek kalmaz. Ancak aşağıdaki durumlarda mutlaka hızlıca doktorunuzdan yardım almalısınız:

Kanama 20 dakikadan uzun sürerse
Kanama çok şiddetli ve çok kan kaybettiyseniz
Nefes almada zorluk çekiyorsanız
Kendinizi güçsüz hissediyor veya baş dönmesi yaşıyorsanız
Çok miktarda kan yutuyorsun ve bu sizin kusmanıza neden oluyorsa
Araba kazası gibi ciddi bir yaralanmadan sonra burun kanaması olduysa

Kulak burun boğaz uzmanı tarafından epistaksisin kapsamlı bir değerlendirmesi, epistaksiye neden olan hastalıkları hemen belirleyebilir. Doktor, kan kaybından kaynaklanan hipotansiyonu önlemek için burun kanamasını durdurmayı önceliklendirecektir. Bazı durumlarda, epistaksis daha ciddi bir sorunun veya karmaşık bir hastalığın belirtisi olabilir.

Burun Kanamasına Ne İyi Gelir?

Burun deliklerinizi nemli tutmak için her burun deliğinize günde iki ila üç kez tuzlu burun spreyi veya tuzlu burun damlası kullanabilirsiniz. Tuzlu solüsyonu evde yapmak için 1 çay kaşığı tuzu 1 litre musluk suyuna karıştırın. Suyu 20 dakika kaynatın ve ılık olana kadar soğumaya bırakın. Ayrıca, havaya nem katmak için kalorifer peteğinize bir nemlendirici ekleyebilir veya geceleri yatak odanızda bir nemlendirici çalıştırabilirsiniz.

Burun kanamanız varsa ve doktor kanın nereden geldiğini görebiliyorsa, kanamayı durdurmak için üzerinde kimyasal bulunan bir çubuk kullanabilir. Bu, bölgeyi kapatmak için burun deliğine itilir. Bu mümkün değilse, kanamayı durdurmak için burnunuzu şerit gazlı bez veya süngerle doldurabilirler. Bir veya iki gün hastanede kalmanız gerekebilir. Burun kanamanız durduğunda, doktorunuz burnunuzun içinde kullanmak üzere antiseptik bir krem reçete edebilir. Bu, kabuklanmayı veya kabuk oluşumunu durdurur. Fıstık veya soya alerjiniz varsa uygun olmayabileceği için önce kremin içeriğini kontrol edin.

Burun Kanaması Nasıl Önlenir?

Burun kanamasını önlemek için yapabilecekleriniz, epistaksis’in neden oluştuğuna göre değişiklik gösterir. Ancak aşağıdaki adımlar burun kanamasından kaçınmanıza destek verebilir:

Burnunuzu çok sert bir şekilde sümkürmekten kaçının.
Her zaman bir mendile veya dirseğinize hapşırın.
Burnunuza parmaklarınız dahil olmak üzere hiçbir katı cisim sokmaktan kaçının.
Burun alerjisi semptomlarınız kontrol edin ve doktorunuzla iş birliği içinde süreci yönetin.
Yüzünüze ve burnunuza zarar verebilecek faaliyetlerde bulunuyorsanız koruyucu başlık takın.
Çocuğunuzun tırnaklarını kısa tutun.

Burun Kanaması İçin Hangi Durumlarda Doktora Gidilmelidir?

Septumunuzun yukarısında veya burnunuzun daha derinlerinde meydana gelen burun kanamalarını kontrol etmek daha zor olabilir. Özellikle aşağıdaki durumlarda acil bakım almanız gerekir:

Kanama 20 dakikadan uzun sürerse
Burun kanaması baş yaralanmasından sonra meydana gelirse bu durum, bir kafatası kırığını gösterebilir ve röntgen veya diğer görüntülemeler yapılmalıdır.
Burnunuz kırılmış olabilirse
Geçmişte uzman bakımı gerektiren burun kanamalarınız olduysa

Aşağıdaki durumlarda da doktorunuza mutlaka başvurmalısınız:

Sizde veya çocuğunuzda sık sık burun kanaması oluyorsa
Burnunuz kırılmış olabilirse
Burun kanamaları soğuk algınlığı veya diğer küçük tahrişlerle ilişkili değilse
Burun kanamaları sinüs veya diğer ameliyatlardan sonra meydana geldiyse

Burun kanaması, yaygın ancak rahatsız edici bir tıbbi durumdur. Burun kanamasını nasıl durduracağınızın adımlarını hızlı bir şekilde öğreninmeniz bu sorunla baş etmenizi kolay hale getirecektir. Epistaksis vakalarının çoğu ciddi olmasa da, sık sık kanama yaşıyorsanız veya kanama bozukluğunuz varsa doktorunuza görünmeyi ihmal etmeyin.

Son güncellenme tarihi: 26 Ağustos 2024

Yayınlanma tarihi: 26 Ağustos 2024