Kene Isırması

Keneler, kuş insan gibi memelilerin kanıyla beslenen örümceğe benzeyen parazitlerdir.

Kene Isırması Nedir?

Keneler, kuş insan gibi memelilerin kanıyla beslenen örümceğe benzeyen parazitlerdir. Ormanlar ve yüksek otların bulunduğu yerler kenelerin doğal yaşam alanlarıdır. Boyutları 1 mm ile 1 cm arasında değişkenlik gösterebilir. Renkleri türüne göre değişiklik gösterse de genellikle kırmızı siyah tonlarıdır. Bacak sayıları ise 6 veya 8 olabilir. Keneler genellikle gözle görülemeyecek kadar küçüktür. Bu nedenle başta fark etmek zordur. Ancak zamanla kanınızla beslenerek büyürler. Bu noktada fark edilmeleri kolaylaşır. Kene tarafından ısırıldığınızı fark ettiğinizde sanılanın aksine keneyi hızlıca çıkarmak için uğraşmamalısınız. Keneyi hemen öldürmek ve kendiliğinden düşmesini beklemek kene ısırığını en az hasarla atlatmak için yapacağınız en doğru hareket olacaktır. Keneyi zorla çıkarmaya çalıştığınız durumda kenenin tükürüğünde bulunan alerjen maddelerin vücuda daha fazla temas etmesine neden olabilirsiniz.

Keneler, ısırdıkları canlıda hastalığa neden olabilecek bakteri , virüs ve çeşitli tek hücreli organizmaları içerir. Kene ısırığı genel olarak zararsızdır ve herhangi bir belirti oluşturmaz. Sadece ısırma sırasında küçük bir acı veya ağrı hissedebilirsiniz. Ancak kızarıklık gibi diğer belirtilere sahipseniz bu ısırığın sizde alerji veya enfeksiyona neden olduğu anlamına gelebilir. Bu durumda hızlıca bir hastaneye başvurulur ve en kısa sürede hastalığın tedavisine başlanır. Kene ısırığı sonrası görülebilen hastalıklar şunlardır:

Lyme hastalığı: Borrelia bakterisinin neden olduğu bir enfeksiyon hastalığıdır.
Tularemi: Francisella tularensis bakterisinin neden olduğu, 3 günlük bir kuluçka süresinden sonra kendini gösteren bir hastalıktır.
Ehrlichiosis: Kahverengi köpek kenesi olarak bilinir.
Kayalık Dağlar: Isırıldıktan sonraki 5-10 gün içerisinde görülür.
Benekli humması: Özellikle Amerika’da görülen enfeksiyon hastalıklarındandır.
Anaplazmoz: Hayvanlarda daha çok görülür.
Babesiosis: Babasia bakterisinden kaynaklanır. Diğerlerine göre daha sık olarak görülür.

Kene Isırması Belirtileri

Kişi kene tarafından ısırıldığını hemen fark etmeyebilir. Çoğu kişi ısırılan bölgede oluşan kaşıntı veya ağrı hissi ile farkına varır. Kene ısırığı ile size bir takım mikroplar bulaştırabilir. Erken fark edildiği durumlarda bu yaşanmadan keneyi çıkarabilirsiniz. Kene ısırığı bir takım semptom veya enfeksiyonlara neden olabilir. Bunlar genellikle şunları içerir:

Deride döküntü
Kızarıklık
Küçük sert bir yumru
Yorgunluk
Baş ağrısı
Kaşıntı veya tahriş
Ateş
Titreme
Karın ağrısı veya mide bulantısı

Kene Isırması Belirtileri Kaç Günde Ortaya Çıkar?

Keneler ısırdıktan sonra deride yapışık bir şekilde 10 gün daha yaşayabilir. Bu sürede beslenmeye devam eden keneler büyür ve bu şekilde fark edilmeleri daha kolay hale gelir. Vücudun herhangi bir yerine yerleşebilen keneler bol kanın bulunduğu ve ısırmanın kolay olduğu yumuşak dokuyu tercih ederler. Bu nedenle özellikle; boyun, saç derisi, bacak araları ve dizlerin arkası veya göbek deliğinde sıkça rastlanır.

Diğer parazitlerin aksine keneler kişiyi bir kez ısırır. Çoğu kişide bu ısırık sonrasında herhangi bir semptom görülmezken bazılarında hafif veya ciddi boyutta çeşitli semptomlara rastlanabilir. Zararsız keneler sinek veya karınca ısırığına benzer semptomlar gösterebilir. Bunlar deride tahriş, kaşıntı kırmızılık gibi semptomlardır. Ancak bazıları içerdikleri bakterileri konak hücreye bulaştırarak alerjik reaksiyonların oluşmasına neden olabilirler. Bu reaksiyonlar ısırılma sonrasında 3 ile 30 gün içerisinde vücudun herhangi bir bölgesinde ortaya çıkabilir. Isırılma sonrasından hemen bir reaksiyon görülmemesi kenenin bulaştırdığı patojenin vücut üzerinde bir kuluçka süresinin olmasından kaynaklanır. Bu süre bazı patojenler için 3 gün bazıları için 2 hafta bazıları için 1 ayı bulabilir.

Kene Isırması Durumunda Neler Yapılmalıdır?

Kene ısırması durumunda şunlara dikkat etmeniz gerekir:

Herhangi bir işlemde bulunmadan önce ellerinizin ve kullandığınız aletlerin temiz olduğundan emin olmanız gerekir.
Keneler sinek, karınca gibi böceklerin aksine sadece bir kez ısırır ve ardından deri içerisinde gömülürler. Eğer deri üzerinde görünür bir şekildeyse bulunduğu bölgeyi silkeleyerek uzaklaştırabilirsiniz.
Eğer kene cilt seviyesinde ise tutuşunu bırakana kadar bir cımbız yardımıyla çok sert çekmeden keneyi vücuttan uzaklaştırmayı deneyebilirsiniz.
Kenenin herhangi bir vücut parçasının deride kalmadığından emin olun.
Isırılan bölgeyi suyla temizledikten sonra alkol bazlı herhangi bir dezenfektan ile iyice temizleyin.
Mutlaka en kısa zamanda bir sağlık kuruluşuna başvurun.
Eğer mümkünse uzaklaştırdığınız keneyi dezenfektan ile öldürdükten sonra bir kabın içerisinde saklayıp doktorunuza teslim edebilirsiniz. Doktorunuz sorduğu sorulara ek olarak keneyi inceleyerek hastalık yayan bir tür olup olmadığını tespit edebilir ve durumunuz ile ilgili daha detaylı bilgi sahibi olabilir.

Kene Isırması Durumunda Neler Yapılmamalıdır?

Keneye hiçbir zaman eliniz veya diğer vücut bölgeniz ile temas etmeyin. Bu kenenin tükürüğündeki bakterileri size bulaştırması anlamına gelebilir.
Keneyi çıplak elle deriden uzaklaştırmaya çalışmayın. Deriyi parmaklarınızla sıkarak çıkarmaya çalışmak mümkün olmayacağı gibi kenenin parçalanmasına neden olabilir.
Keneyi koparmayın, parçalamayın veya ezmeyin. Bu durumda kenenin tüm salgısı sizinkine karışacak ve ciddi hastalıklara neden olabilir.
Keneyi çıkarmak için yalnız su, sabun veya dezenfektan kullanın. Vazelin gibi maddeler kullanmaktan kaçının.

Kene Isırması Tedavisi

Kenenin ciltte kalma süresi arttıkça sağlık açısından barındırdığı riskler de aynı seviyede artış gösterir. Örneğin cilt tahrişi artabilir, döküntü gittikçe büyüyebilir. Bu nedenle kene ısırığı durumunda yapılacak en doğru şey her ihtimale karşı bir sağlık kuruluşuna başvurarak bilgi almak olacaktır.

Hala vücutta bulunan bir kene ile doktora başvurduğunuzda ilk olarak steril bir şekilde kene vücudunuzdan uzaklaştırılacak öldürüldükten sonra incelenmek üzere laboratuvara gönderilecektir. Ardından ısırık bölgesi incelenecek ve yine alkol bazlı dezenfektanlar ile temizlenecektir. Sonrasında ise eve gönderilerek semptomları izlemeniz söylenebilir. Eğer 3 ile 14 gün içerisinde vücudun herhangi bir bölgesinde döküntü gelişiyor ise bu durum lyme hastalığının bir belirtisi olabilir. Bu durumda tekrardan bir doktora başvurmanız gerekir. Döküntünün beraberinde gripe benzer halsizlik, baş ağrısı, mide bulantısı, ateş gibi semptomlara sahip olabilirsiniz. Bu belirtiler ısırık bölgesinin enfekte olduğu anlamına gelir. Zaman kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna başvurduğunuz takdirde doktorunuz antibiyotik gibi çeşitli ilaç tedavilerini uygulayabilir.

Kene Isırığından Kaçınmak İçin Yapmanız Gerekenler

Yürüyüşlerinizi çimenlik ve otluk yerlerde değil yürüyüş yerlerde yapın.
Özellikle yağmur sonrasında otluk bölgelerden kaçının.
Açık hava yürüyüşlerinizde veya riskli bölgelerde, kenenin fark edilmesini kolaylaştıracak açık renkli kıyafetleri tercih edin.
Kıyafetlerinizin mümkünse uzun kollu, eşofmanınızın çorabın içerisine sokulmuş bir şekilde olmasına özen gösterin.
Kıyafetleriniz için permetrin adlı bir böcek ilacı kullanabilirsiniz.
Vücutta kullanımı uygun olan böcek kovucu spreyleri tercih edin.
Eve girmeden önce çocuğunuzun boyun ve kafa bölgelerini iyice kontrol ederek kenenin eve getirilmediğinden emin olun.
Eve geldikten sonra kıyafetlerinizi 20 dakika kurutucuda sıcak bir programa atarak kıyafetinize yerleşmiş ve gözde kaçan kenelerden kurtulabilirsiniz.
Köpek gibi evcil hayvanınız var ise aşılarının yapıldığından emin olun. Dışarıdan geldiğinizde kürklerini kontrol ederek kene olmadığından emin olunuz.

Kene ısırması ile başa çıkmanın ilk yöntemi gerekli önlemleri alarak kene ısırığından kaçınmaktır. Ancak önlemlere rağmen bir şekilde kene tarafından ısırıldıysanız ilk olarak sakinliğinizi korumaya çalışın. Yanınızda bir cımbız var ise dezenfekte ettikten sonra keneyi çıkarmayı deneyebilir veya hızlı bir şekilde en yakınınızdaki sağlık kuruluşuna başvurabilirsiniz.

Son güncellenme tarihi: 04 Ekim 2024

Yayınlanma tarihi: 12 Eylül 2023