Entübe Nedir? Entübasyon Hangi Durumlarda ve Neden Yapılır?

Entübasyon, birisi nefes alamadığında hayat kurtarmaya yardımcı olabilecek bir prosedürdür. Entübasyona trakeal entübasyon veya endotrakeal entübasyon da denir. Bir sağlık uzmanı, endotrakeal tüpü (ETT) ağza ve burna, ses kutusuna ve ardından trakeaya yönlendirmek için bir laringoskop kullanır. Tüp, havanın akciğerlere ulaşabilmesi için hava yolunu açık tutar. Bu işlem sonucunda kesik veya hiç olmayan solunumun başlaması ve düzenli hale gelmesi amaçlanır. Entübasyon genellikle acil durumlarda veya ameliyattan önce hastanede yapılır. Çok acil durumlarda özellikle ağız yoluyla yapılan entübasyon hayat kurtarır.

Entübe (Entübasyon) Nedir?

Entübasyon endotrakeal tüp (ET) adı verilen bir tüpün ağız veya buruna, daha sonra da hava yoluna (trakea) yerleştirilerek açık tutulması işlemidir. Yerine yerleştirildikten sonra tüp, havayı akciğerlerin içine ve dışına itmek için ventilatör adı verilen bir makineye (veya erişilemiyorsa sıkışan bir torbaya) bağlanır. Çoğunlukla kişi kısa bir süre için entübe edilir ve entübe edildiğinde kişi evine gitmez. Hastalar entübasyonla taburcu edilemez ve tıbbi gözetim altında olmaları gerekir. Nefes almayı zorlaştıran bir durum söz konusu ise, solunum cihazına bağlanmak gerekir. Solunum düzeldikçe ve artık desteğe ihtiyaç kalmadıkça ventilatör desteği kapatılacaktır.

Entübasyon Neden Yapılır?

Entübasyon pek çok sebeple gerçekleşebilir. Doktorlar entübasyonu yoğun bakımın bir parçası olarak ve anesteziyolojide kullanırlar. Aynı zamanda entübasyon, genel anestezi ile yapılan ameliyat sırasında hava yolunu açık tutar. Bu gereklidir çünkü genel anestezi nefes almayı ve diğer otomatik vücut fonksiyonlarını baskılar.

İnsanların solunum yetmezliği gibi durumlarda veya kendi başlarına iyi nefes alamamaları durumunda entübe edilmeleri gerekebilir. Doktorlar entübasyon işlemini yapmak için tüpü bir vantilatöre bağlarlar. Entübasyon aşamaları sırayla gerçekleştirilerek solunum düzene sokulur.

Entübasyon Hangi Durumlarda Yapılır?

Solunum yolu tıkandığında, hasar gördüğünde veya kendiliğinden nefes alınamadığı durumlarda entübasyon gereklidir. Entübasyona yol açabilecek bazı yaygın durumlar şunlardır:

Hava yolu tıkanıklığı: Solunum yoluna takılan herhangi bir madde, hava akışını engellediğinde entübasyon yapılabilir.
Kalp durması: Ani kalp fonksiyonu kaybı durumlarında hasta yeterli solunum alamayabilir. Bu durumda entübasyon yapılır.
Boyun, karın ve göğüste hava yolunu etkileyen yaralanma veya travma
Bilinç kaybı veya düşük bilinç düzeyi: Kişinin hava yolunun kontrolünü kaybetmesine neden olabilecek bilinç kaybı veya düşük bilinç düzeyi entübasyon gerektirebilir. Entübasyon ile kişinin solunum yolları açık tutularak hava girişi sağlanır.
Kişinin kendi başına nefes alamamasına neden olacak bir ameliyat: Anestezi etkisindeki cerrahi bir operasyonda entübasyon ile solunum kontrol altına alınabilir.
Solunum yetmezliği veya apne (solunumun geçici olarak durması) gibi durumlarda tercih edilir.
Aspirasyon riski: Yiyecek, kusmuk veya kan gibi bir nesnenin veya maddenin solunması solunumda düzensizlik olmasına neden olarak entübasyonu gerektirebilir.

Entübasyon Nasıl Uygulanır?

Trakeostomi işlemleri, hava yolunda tıkanıklık olması ve entübasyonun tıbbi olarak mümkün olmaması, hastanın oksijen iletiminin yetersiz olması veya sekresyon problemi olması durumunda yapılır. Entübasyon uygulanışı iki farklı yöntemle mümkündür. Bu yöntemler şu şekildedir.

Endotrakeal Entübasyon (Ağız yolu ile entübasyon): Ağız yoluyla entübasyondur. Genellikle nazotrakeal entübasyona göre daha hızlı olması nedeniyle özellikle acil durumlarda tercih edilen yöntemdir Endotrakeal entübasyonun adımları şu şekildedir:

Kişi sırtüstü düz bir şekilde yatırılır.
Sağlayıcı, kendisini kişinin başının üstünde, ayaklarına bakacak şekilde konumlandırır.
Kişinin ağzı açılır ve dişlerini korumak için koruyucu takılabilir.
Dilin de uzak durmasını sağlayan ışıklı bir aletin yardımıyla, sağlayıcı ET tüpünü yavaşça kişinin boğazına yönlendirir ve nefes yoluna doğru ilerletir.
Tüpün ucundaki küçük bir balon şişirilerek yerine sabitlenir ve havanın kaçması önlenir.
Ağzın dışındaki tüp bantla sabitlenir.
Tüp daha sonra bir ventilatöre bağlanabilir veya anestezi veya ilaç vermek için kullanılabilir.
Sağlayıcı, bir stetoskop, göğüs röntgeni ve/veya kapnograf adı verilen bir aletle tüpün yerleşiminin doğru olup olmadığını kontrol edecektir .akciğerlerden dışarı atılan karbondioksiti tespit ediyor.

Nazotrakeal Entübasyon (Burun yolu ile entübasyon): Nazotrakeal entübasyon süreci endotrakeal entübasyona benzer, ancak kişi tamamen veya kısmen sedasyona tabi tutulabilir. Bu, burun içinden ve nefes borusuna doğru entübasyondur. Doktorlar genellikle bu yaklaşımı uyanık ve normal nefes alan kişilerde veya ağzı kullanmaktan kaçınmaya ihtiyaç duyulan kişilerde kullanırlar. Nazal entübasyon daha çok kontrollü bir ortamda yapıldığından, sürece dahil olan başka araçlar da olabilir.Örneğin, bir sağlayıcı burun kanamasını önlemek için dekonjestan bir sprey ,ağrıyı azaltmak için topikal bir anestezik ve öğürmeyi önlemek için bir kas gevşetici kullanabilir. Bazı sağlayıcılar ayrıca burun trompet adı verilen bir cihazla geçişi genişletecektir. Nazotrakeal Entübasyon uygulanışı şu şekildedir;

Tüp burun deliğine beslendikten ve boğazın orta kısmına girdikten sonra laringoskop adı verilen fiberoptik bir mikroskop , tüpün ses telleri arasından nefes borusuna doğru yönlendirilmesine yardımcı olur.
Tüp daha sonra nefes borusuna sabitlenmesi için şişirilir
Tüpün hareket etmesini önlemek için dışına bantlanır.

Entübasyonun Riskleri Nelerdir?

Entübasyon, bir kişinin hayatını kurtarmaya yardımcı olabilecek yaygın ve genel olarak güvenli bir prosedürdür. Çoğu insan birkaç saat veya gün içinde iyileşir, ancak bazı nadir komplikasyonlar ortaya çıkabilir:

Aspirasyon: Bir kişi entübe edildiğinde kusmuk, kan veya diğer sıvıları soluyabilir.
Endobronşiyal entübasyon: Trakeal tüp, trakeayı akciğere bağlayan bir çift tüp olan iki bronştan birine inebilir. Buna aynı zamanda ana entübasyon da denir.
Yemek borusu entübasyonu: Eğer tüp trakea yerine yemek borusuna (yemek tüpü) girerse, yeterince erken fark edilmezse beyin hasarına ve hatta ölüme neden olabilir.
Hava yolunun güvence altına alınamaması: Entübasyon işe yaramadığı zaman sağlık hizmeti sağlayıcıları kişiyi tedavi edemeyebilir.
Enfeksiyonlar: Entübe edilen kişilerde sinüs enfeksiyonları gibi enfeksiyonlar gelişebilir.
Yaralanma: İşlem potansiyel olarak ağıza, dişlere, dile, ses tellerine veya solunum yoluna zarar verebilir. Yaralanma kanamaya veya şişmeye neden olabilir.
Anesteziden kaynaklanan sorunlar: Çoğu insan anesteziden sonra iyi bir şekilde iyileşir, ancak bazıları uyanmakta zorluk çeker veya tıbbi acil durumlar yaşar.
Tansiyon pnömotoraks: Göğüs boşluğunda hava sıkıştığında bu, akciğerlerinizin çökmesine neden olabilir.

Son güncellenme tarihi: 23 Mayıs 2024

Yayınlanma tarihi: 23 Mayıs 2024