Anjiyo Nedir? Anjiyo Nasıl Yapılır?

Anjiyo, kan damarlarını kontrol etmek için kullanılan bir röntgen türüdür. Normal röntgende damarlar net olarak görülmez. Bu nedenle öncelikle kanınıza kontrast madde adı verilen özel bir boya enjekte edilmesi gerekir. Bu, kan damarlarınızı vurgulayarak doktorunuzun herhangi bir sorun olup olmadığını görmesini sağlar. Anjiyografi sırasında oluşturulan röntgen görüntülerine anjiyogram adı verilir.

Anjiyo Nedir?

Kan damarlarınızdaki (atardamarlar veya toplardamarlar) tıkanıklıkları aramak için X-ışını görüntüleri kullanan bir tanı prosedürüdür. Anjiyo, doktorun vücudunuzdaki belirli yerlerdeki damarlarda kanın nasıl dolaştığını görmesini sağlar. Doktorlar, bir atardamar veya toplardamar sorununun kaynağını bulmak için kalbinizin, boynunuzun, böbreklerinizin, bacaklarınızın veya diğer alanlarınızın anjiyogramını kullanır.

Tıkalı, hasarlı veya anormal kan damarları belirtileri olduğunda doktor, bir anjiyo prosedürü yapmak isteyebilir. Anjiyo sayesinde doktor, sorunun kaynağını ve kan damarlarındaki hasarın boyutunu belirler. Anjiyo testi ile doktor, aşağıdaki gibi rahatsızlıkları teşhis edebilir:

• Koroner arter hastalığı
• Periferik arter hastalığı
• Ateroskleroz
• Kan pıhtıları
• Anevrizma

Farklı tıbbi durumların teşhisinde kullanılabilen çeşitli anjiyo prosedürleri mevcuttur:

• Bilgisayarlı tomografi anjiyografisi (BTA), tanı amacıyla kan damarlarının yatay veya eksenel görüntülerini veya dilimlerini üretmek için X ışınları, yazılım ve donanım kullanır.
• Koroner anjiyografi, koroner arterlerin içini görüntüler. Bu görüntüler, göğüs ağrısından sorumlu olabilecek ve kalp krizine neden olabilecek arterlerdeki darlıkları tespit edebilir.
• Dijital anjiyografi (DSA), beyindeki kan damarlarını görüntüleyerek kan akışını kontrol eder.
• Radyonüklid anjiyografi, bir nükleer tıp prosedürüdür. Az miktarda radyonüklid (radyofarmasötik veya radyoaktif izleyici), hedef dokunun incelenmesine yardımcı olur.
• Pulmoner anjiyografi, anevrizma, stenoz veya tıkanıklık gibi çeşitli durumları değerlendirmek için kan damarlarının görüntülenmesini sağlar.
• Manyetik rezonans anjiyografi (MRA), kan damarlarını görüntülemek için manyetik rezonans görüntüleme (MRI) ve kontrast boya kullanır. Doktorlar genellikle MRA'yı kalbi ve diğer yumuşak dokuları incelemek ve kan akışını değerlendirmek için kullanırlar.
• Renal anjiyografi, arteriyografi olarak da bilinir, böbrek kan damarlarının görüntülenmesiyle böbreklere giden kan akışını etkileyen herhangi bir tıkanıklık veya anormallik olup olmadığı tespit edilir.

Anjiyo Nasıl Yapılır?

Anjiyo, genellikle 30 dakika ile 2 saat arasında sürer. Yapılan işlemin türüne göre değişse de çoğu zaman aynı gün taburcu olmanız mümkün olur. İşlem sırasında uyanık olursunuz. Ancak küçük çocuklarda genel anestezi kullanılabilir. Araştırma sırasında “anjiyo nasıl yapılır?” sorusu aklınıza gelebilir.

İşlem yapılırken atardamarlardan birinin üzerindeki deride, genellikle kasık veya bileğinizin yakınında küçük bir kesi yapılır. Bölgeyi uyuşturmak için lokal anestezi kullanıldığından herhangi bir acı hissedilmez. Atardamara uzun, ince, esnek bir tüp (kateter) yerleştirilir. Bunun ardından kateter, dikkatlice incelenen bölgeye yönlendirilir. Bu yapılırken biraz itme ve çekme hissetseniz de ağrı yaşama olasılığınız minimal düzeyde olur. Kateter yoluyla damara özel bir boya (kontrast madde) enjekte edilir. Bu yapıldıktan sonra birkaç saniye boyunca sıcaklık, kızarıklık ve idrara çıkma ihtiyacı hissedebilirsiniz.

Kontrast madde kan damarlarınızdan geçerken bir dizi X-ışını çekilir. Bazen daralan bir atardamarı açmak için balon veya küçük bir tüp yerleştirmek gibi tedaviler aynı anda yapılabilir. Buna anjiyoplasti denir. İşlemden sonra kateter çıkarılır. Kanamayı durdurmak için kesiye baskı uygulanır. Dikişe gerek duyulmaz. Testten sonra kesikten kanamayı önlemek için birkaç saat hareketsiz yatmanız istenir. Genellikle aynı gün evinize gidebilirsiniz. Ancak bazen bir gece hastanede kalmanız önerilebilir.

Anjiyoya Nasıl Karar Verilir?

Bu prosedür genellikle kalp hastalıkları, damar tıkanıklıkları veya anevrizmalar gibi ciddi sağlık sorunlarının teşhisinde ve tedavisinde kullanılır. Ancak, doktorunuz anjiyo kararı vermeden önce, genel sağlık durumunuzu değerlendirir. Mevcut semptomlarınızı ve daha önce geçirdiğiniz hastalıkları göz önünde bulundurur. Özellikle göğüs ağrısı, nefes darlığı, düzensiz kalp atışları veya bayılma gibi belirtileriniz varsa anjiyo gerekebilir. Ayrıca diyabet, yüksek tansiyon veya ailede kalp hastalığı öyküsü gibi risk faktörleriniz varsa bu testi isteyebilir. Bunlarla birlikte doktorunuz, diğer tanı yöntemlerinin sonuçlarını da değerlendirecektir. EKG (Elektrokardiyogram), efor testi, ekokardiyografi veya CT (Bilgisayarlı Tomografi) anjiyografi gibi non-invaziv testler, kalp ve damar sağlığınız hakkında önemli bilgiler sağlayabilir. Bu testlerin sonuçları, anjiyo ihtiyacını belirlemede yardımcı olabilir. Örneğin, EKG’de anormal bulgular veya efor testi sırasında şüpheli belirtiler görülmesi durumunda, anjiyografi yapılması gerekebilir.

El Bileğinden Anjiyo Nasıl Yapılır?

Radyal atardamardan uzun ve ince bir tüp (kateter) yerleştirir. Radyal atardamar bilekteki bir kan damarıdır. Daha sonra bu tüp, özel X ışınlarının yardımıyla kan damarlarından kalbe kadar ilerletilir. Bu tüpe, işlemin nedenine bağlı olarak çeşitli araçlar takılabilir. Genellikle kalbinizdeki atardamarların X-ışını resimlerini çekmek için kateterin içine özel bir boya eklenir. Kateterin üzerinde bir balon bulunabilir. Bu kateter ve balon, kalbinizin atardamarlarındaki tıkanıklıkları açmaya yardımcı olur.

El Bileğinden Anjiyo Kimlere Uygulanamaz?

Hastaların hem radyal arter hem de ulnar arter yoluyla ellerine iyi kan akışı olması gerekir. Nadiren olan radyal arterin işlemden sonra tıkanması durumunda her iki arterden gelen kan akışının iyi olması gerekir. Her iki arterden gelen kan akışı iyiyse radyal arterin tıkanması önemli değildir. Çünkü ulnar arter bu noktada tüm ele yeterli kan sağlayabilir.

Doktorlar ellere kan akışının iyi olup olmadığını Allen testi yaparak belirlerler. Allen testinde doktorunuz baş parmağını bileğin "serçe parmak" tarafında bulunan ulnar atardamarına bastırır. Doktorunuz daha sonra diğer baş parmağını bileğin baş parmak tarafında bulunan radyal atardamara bastırır. Eliniz soluklaşana kadar elinizi açıp kapatmanız istenecektir. Daha sonra doktorunuz ulnar atardamar üzerindeki baskıyı kaldıracaktır. Eliniz 8 saniye veya daha kısa sürede normal bir renge dönerse, doktorunuz ulnar atardamarın radyal atardamarınızın tıkanması gibi nadir bir durumda elinizin ihtiyaç duyduğu tüm kanı sağlayabileceğini bilir. Çok zayıf olan veya atardamarları küçük ya da eğri olan hastalarda da bu yaklaşım uygulanamaz.

Anjiyo Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?

Vücudunuza iyileşmesi için yeterli zaman tanımanız gerekir. Prosedürden sonra genellikle birkaç saat dinlenmeniz önerilecektir. Doktorunuz, ne kadar süre hastanede kalmanız gerektiğini ve eve döndüğünüzde ne kadar dinlenmeniz gerektiğini belirtecektir. İyileşme sürecinde ağır kaldırmaktan ve yorucu fiziksel aktivitelerden kaçınmalısınız. Doktorunuzun önerdiği süre boyunca dinlenmeye özen göstermelisiniz.

İşlem sırasında kullanılan kateterin yerleştirildiği bölgede kanama veya enfeksiyon riski olabilir. Kateterin yerleştirildiği bölgeyi düzenli olarak kontrol etmeli ve herhangi bir anormal durum fark ederseniz derhal doktorunuza başvurmalısınız. Kanama, şişlik, kızarıklık veya sıcaklık artışı gibi belirtiler enfeksiyon belirtisi olabilir. Ayrıca, yüksek ateş veya ciddi ağrı gibi belirtiler de enfeksiyonun habercisi olabilir.

Anjiyo sonrası doktorunuz, kan pıhtılaşmasını önlemek için size bazı ilaçlar reçete edebilir. Bu ilaçları doktorunuzun talimatlarına uygun şekilde düzenli olarak kullanmanız önemlidir. İlaçların dozajı ve kullanım süresi konusunda doktorunuzun önerilerine kesinlikle uymalısınız.