Depresyon Nedir? Depresyon Belirtileri Nelerdir?
Depresyon, kişinin kalıcı bir can sıkıntısı ve üzüntü hissi yaşamasına neden olan psikolojik bir sağlık sorunudur. Depresyon ile mücadele eden bireylerin yeme, düşünme, uyku ve davranış biçimlerinde değişiklik gözlenebilir. Depresyon tedavi edilebilir, ancak etkili tedavi için doğru tanının konulması gerekir. Çünkü depresyon pek çok farklı çeşide sahiptir. En yaygın rastlanan belirtiler sürekli ve aşırı üzüntü hali, endişe, uyumakta güçlük veya aşırı uyuma, konsantrasyon bozukluğu şeklinde sıralanabilir.
Depresyon Nedir?
Depresyon, toplum sağlığını yaygın ve ciddi bir şekilde etkileyen ruhsal sağlık sorunları arasında bulunur. Depresyon, süregelen bir mutsuzluk, kaygı ve bunalım ile birlikte kişilerin günlük aktivitelerini en az 2 hafta boyunca yerine yerine getirememe durumu olarak tanımlanabilir. Ayrıca depresif duygu durum bozukluğu yaşayan kişiler normal zamanda yapmaktan keyif aldıkları etkinliklere karşı ilgilerini kaybetmiş olabilirler. Bu duygu durum bozukluğu herkesin başına gelebilir ve tedavi edilebilir. Depresyon bir hastalık olarak değerlendirilebilir, bir belirti ya da karakter zayıflığı olarak değerlendirilmesi yanlıştır. Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre erkeklerde %4 ve kadınlarda %6 olmak üzere yetişkinlerin %5’i, 60 yaş üzerindeki yetişkinlerin ise %5.7’si dahil olmak üzere nüfusun yaklaşık %3.8’i depresyon ile mücadele etmektedir. Depresyon kadınlarda erkeklere kıyasla %50 daha sık görülen bir durumdur.
Depresyon Belirtileri Nelerdir?
Depresif bir dönemde bireyler çoğunlukla kendini üzgün, sinirli ve boşlukta hissetme gibi bir ruh hali içinde bulunur. Depresif ataklar, normal duygudurum dalgalanmalarından farklıdır. Depresyon belirtileri en az 2 hafta boyunca ve neredeyse her gün, günün büyük bir kısmında devam eder. Depresyon kişilerin hayatında yalnızca bir kere ortaya çıksa da genellikle birden fazla dönemde ortaya çıkabilir. Depresyon belirtileri kısaca şu şekilde sıralanabilir:
- Üzüntü, ağlama nöbetleri, boşluk hissi ve umutsuzluk duyguları,
- Ufak tefek olaylara karşı büyük reaksiyonlar, öfke patlamaları, sinirlilik ve hayal kırıklığı,
- Hobiler ve spor gibi gündelik aktivitelerin çoğuna ya da tamamına ilgi kaybı,
- Uyku bozuklukları, uykuya dalma güçlükleri ve aşırı uyuma hali,
- Yorgunluk ve enerji eksiklikleri,
- Küçük görevler için ekstra çaba sarf etme düşüncesi,
- İştah ve kilo kaybı ya da yeme isteğinde artış ve kilo alma,
- Kaygı, ajitasyon ve huzursuzluk,
- Düşünme, karar verme, konsantre olma ve bir şeyleri anımsama güçlükleri,
- Sık ve tekrar eden ölüm düşünceleri ve intihar girişimleri,
- Sırt ve baş ağrıları gibi açıklanamayan fiziksel problemler,
- Değersizlik hissi ve suçluluk duygusu,
- Sürekli bir yalnızlık hissi,
- Çeşitli sindirim sorunları,
- Hareketsiz duramama, tempo tutma, el sıkışma gibi amaçsız fiziksel aktivitelerde artış veya hareketlerde, konuşmada yavaşlama,
- Toplumdan kopuk hissetmek, iş ve aile sorumluluklarını yerine getirememek,
- Cinsel istek ve performans ile ilgili sorunlar,
- Çocuklarda okul performansında ve notlarında düşüş, okula gitmeme isteği,
- Özellikle yaşlılarda hafıza güçlükleri ve kişilik değişiklikleri.
Depresyon Neden Olur?
Depresyona hangi faktörlerin neden olabileceği tam olarak bilinmemektedir. Her yaş grubunda ortaya çıksa da özellikle 20-30 yaş aralığındaki gençlerde daha sık gelişebilir. Depresyon zihinsel, psikolojik, sosyal ve biyolojik faktörlerin karmaşık etkileşimi ile ortaya çıkabilir. İşsizlik, yas ve travmatik olaylar gibi olumsuz yaşam şartları kişilerde depresyona neden olabilir. Ayrıca fiziksel hareketsizlik de nedenler arasında bulunur. Depresyon nedenleri şu şekilde sıralanabilir:
- Kişilerin beyinlerinde gelişen biyolojik farklılıklar ve fiziksel değişiklikler,
- Beyin kimyasında rol oynayan doğal nörotransmitterlerin işlevindeki ve etkisindeki değişiklikler,
- Özellikle kadınlarda gelişen, hamilelik, doğum, doğum sonrası, menopoz ve tiroid problemleri nedeniyle ortaya çıkan hormonal değişiklikler,
- Birinci derece akrabalarda depresyon görülmesi, genetik yatkınlık,
- Düşük benlik saygısı, stres, sık özeleştiri yapma ve karamsarlık gibi kişilik özellikleri,
- Bağımlılık durumu,
- Fiziksel şiddet veya cinsel istismarlar,
- Sevilen birinin kaybı veya ölümü,
- Zor bir ilişki, maddi kaygılar, travmatik ve stresli olaylar,
- Anksiyete bozukluğu, yeme bozuklukları ve travma sonrası stres bozukluğu gibi diğer zihinsel sağlık problemleri,
- Kanser, felç, kronik ağrı ve kalp hastalığı gibi ciddi ve kronik hastalıklar,
- Bazı medikal tedaviler,
- Kadınlarda erkeklere kıyasla iki kat daha fazla görülür,
- D vitamini eksikliği,
- Cinsel yönelimler,
- Sosyoekonomik şartlar.
Depresyon Nasıl Geçer?
Depresyon ciddi bir sağlık sorunudur, tedavi edilmesi ve diğer bazı uygulamalarla desteklenmesi gereklidir. Depresyondaki insanlar çoğunlukla düzenli egzersiz ile olumlu duyguların oluşmasını sağlayabilir ve ruh halini iyileştirebilir. Düzenli olarak yeterli miktarda kaliteli uyku uyumak, sağlıklı beslenmek ve sosyal hayata karışmak depresyon belirtilerini azaltma konusunda fayda sağlar. Depresyon belirtilerinin giderilmesi veya hafifletilmesi için yapılabilecek bazı uygulamalar şu şekilde sıralanabilir:
- Sağlıklı uyku ve beslenme alışkanlıklarının edinilmesi,
- Stres ile başa çıkma mekanizmalarının geliştirilmesi,
- Egzersiz, yoga ve meditasyon gibi düzenli rahatlatıcı aktivitelerin uygulanması,
- Sevilen insanlarla vakit geçirmek,
- Eskiden keyif alınan aktivitelerin yapılmaya devam edilmesi,
- Kısa ve sakin yürüyüşler,
- Günlük tutmak,
- Güvenilir bir arkadaş veya tanıdık ile duyguları paylaşmak,
- Doktor ve danışmanlar ile görüşme sağlamak,
- Bir destek grubuna katılmak,
- Vitamin eksikliklerinin giderilmesi,
- İş değiştirme, evlenme ve boşanma gibi önemli kararların belli bir süre ertelenmesi.
Depresyon Nasıl Tedavi Edilir?
Depresyon ruhsal bozuklukların en iyi tedavi edilebilenleri arasında bulunur. Depresyonlu hastaların büyük bir çoğunluğu tedaviye olumlu yanıt verir ve semptomlarda iyileşme gözlenir. Tedaviden önce bir sağlık uzmanı ile görüşme sağlanması ve fiziksel muayeneyi içeren kapsamlı bir değerlendirmenin yapılması gereklidir. Bazı durumlarda, depresyon vitamin eksikliği ya da tiroid hastalıkları gibi tıbbi bir durumdan kaynaklanabilir. Bu tıbbi durumların tespit edilmesi için kan testlerine başvurulabilir. Değerlendirme sırasında spesifik semptomların belirlenmesi ve tanının konulması için kişinin tıbbi öyküsü, aile geçmişi, kültürel ve çevresel faktörleri de araştırılabilir. Depresyon tedavisinde başvurulabilen yöntemler şu şekilde sıralanabilir:
- İlaç Tedavisi: Depresyon tedavisinde başvurulan yöntemler arasında medikal tedaviler sıklıkla tercih edilir. Hekimler tarafından beyin kimyasını düzenleme amacıyla antidepresan ilaçlar reçete edilebilir. Antidepresanlar beynin ruh hali ve stresle ilgili belirli kimyasalları üretme veya kullanma şeklini değiştirerek etki gösterirler. Bu ilaçların kullanımı hekim tavsiyesi doğrultusunda gerçekleştirilmelidir. İlacın etkileri ve yan etkileri konusunda hekime düzenli aralıklarla bilgilendirme yapılmalıdır. Bu doğrultuda hekimler tedaviye devam edebilir ya da sonlandırmayı uygun bulabilir.
- Psikoterapi: Konuşma terapisi gibi psikoterapi teknikleri hafif depresyonun tedavisinde tek bağına, orta ve ağır depresyonun tedavisinde antidepresanlar ile birlikte kombine edilebilir. Psikoterapi yalnız hastaya uygulanabileceği gibi aile ve çift terapisi şeklinde de uygulanabilir. Bilişsel davranışçı terapi ve kişilerarası terapi gibi farklı psikoterapi türleri de uygulanabilir. Terapiler olumsuz düşünceler ve sorunlarla başa çıkma, çözme yollarının daha iyi anlaşılmasını sağlar. Stresi yönetme, kabul etme ve tolere etme yeteneği geliştirilmesi konusunda yardımcı olur.
- Elektrokonvülsif Tedavi: Depresyonu hafifletmek amacıyla beyindeki nörotransmitterlerin fonksiyonunu ve etkisini değiştirmek amacıyla beyinden elektrik akımları geçirilir. Çoğunlukla medikal yöntemler ile tedavi edilemeyen ya da sağlık nedenleri ile ilaç kullanamayan kişilere uygulanabilir.
- Transkranial Manyetik Stimülasyon: Medikal tedavi prosedürlerine yanıt vermeyen hastalar için uygun bir yöntem olabilir. Kafa derisine yerleştirilen bir tedavi bobini ruh halini ve depresyon ile ilgili sinir hücrelerini uyarma amacıyla kısa manyetik darbeler gönderilir.
- Tamamlayıcı Tıp: Geleneksel tıp yöntemleri ile hafif depresyonlu hastaların semptomlarını hafifletme amacıyla akupunktur, masaj ve hipnoz gibi terapiler uygulanabilir.
Depresyon oldukça ciddi bir duygudurum bozukluğudur ve mutlaka tedavi edilmelidir. Tedavi edilmeyen depresyon istenmeyen durumlara neden olabilir. Hangi tedavi prosedürünün uygulanacağı depresyonun şiddetine göre değişiklik gösterir. Eğer siz veya yakınlarınız depresyon belirtileri gösteriyorsanız mutlaka bir sağlık uzmanı ile görüşmeniz ve gerekli tedaviye başlamanız tavsiye edilir. Depresyon tedavi edilebilir bir rahatsızlıktır ve uzman desteğine başvurmak sizler için doğru bir adım olabilir.
Son güncellenme tarihi: 11 Mart 2024
Yayınlanma tarihi: 11 Mart 2024
6 dk