Majör Depresyon Nedir? Majör Depresyon Belirtileri Nelerdir?

Çoğu insan hayatının bir noktasında kendini üzgün veya moralsiz hissedebilir. Bu tür hislerin dönem dönem (örneğin olumsuz bir durum karşısında) ortaya çıkması normal olarak kabul edilir. Majör depresyon geçici bir moral bozukluğundan, kötü bir günden veya geçici üzüntüden daha fazlasını içeren bir ruh sağlığı bozukluğudur. Klinik depresyon olarak da bilinen bu durum günün büyük bölümünde depresif bir ruh hali ve normal aktivitelere ve ilişkilere ilgi kaybıyla kendini gösterir. En az iki hafta bu tür durumların oluşması majör depresyonu işaret ediyor olabilir. Majör depresyon tedavisinde doktor tarafından ilaç kullanımı veya psikoterapi gibi bazı yöntemler önerilebilir.

Majör Depresyon Nedir?

Depresyonun ciddiyeti hafif ve geçici üzüntü dönemlerinden daha şiddetli ve kalıcı durumlar arasında değişiklik gösterebilir. Majör depresyon, depresyonun daha şiddetli şeklidir. Majör depresif bozukluk sürekli olarak moral bozukluğu, depresif bir ruh hali ve bir zamanlar keyif veren aktivitelere karşı ilginin kaybolmasına neden olan zihinsel bir sağlık durumudur. Klinik depresyon aynı zamanda uyku, iştah ve sağlıklı düşünme yeteneğini de etkileyebilir. 

Majör Depresyon Türleri Nelerdir?

Majör depresif bozukluğun çeşitli alt tipleri bulunabilir. Bunlardan bazıları şu şekildedir: 

• Mevsimsel Duygusal Bozukluk (Mevsimsel Depresyon): Mevsimsel duygudurum bozukluğu (SAD) olarak da adlandırılan mevsimsel depresyon mevsimlerin değişmesiyle tetiklenir. Bu durum yoğunlukla sonbahar ayının sonlarında başlar. Semptomlar arasında üzüntü hissi, enerji eksikliği, olağan aktivitelere ilgi kaybı, aşırı uyku ve kilo alımı yer alır. Mevsimsel depresyonun tedavi seçenekleri arasında ışık terapisi, konuşma terapisi ve antidepresan ilaç kullanımı bulunabilir. 
• Doğum Öncesi ve Sonrası Depresyon: Hamilelik döneminde ortaya çıkan depresyon doğum öncesi depresyon olarak tanımlanır. Depresyon belirtileri arasında sürekli devam eden üzüntü, kaygı, yorgunluk, uyku ve yeme alışkanlıklarındaki değişiklikler yer alır. Doğum öncesi depresyonun tedavi seçenekleri terapi ve ilaç kullanımını içerebilir. Bebeğin doğumu sonrasında ortaya çıkan depresyon ise doğum sonrası depresyon olarak tanımlanır. Doğum sonrası depresyonu olan bireylerde sık sık ağlama, yorgunluk, suçluluk ve kaygı gibi duygusal durumlar ortaya çıkabilir. Doğum sonrası depresyon ilaç tedavisi ve danışmanlıkla tedavi edilebilir. 
• Atipik Depresyon: Atipik depresyon, olumlu olaylara yanıt olarak ruh halinde geçici bir artış yaşanan depresyon türüdür. Atipik depresyon sonucunda ortaya çıkan semptomlar arasında iştah artışı, aşırı uyku ve reddedilme duygusuna karşı ekstra duyarlılık yer alır. Atipik depresyon tedavisinde psikoterapi ve antidepresan ilaçlar kullanılabilir. 

Majör Depresyon Belirtileri Nelerdir?

Majör depresyon ruhsal veya fiziksel değişikliklerin ortaya çıkmasına neden olabilir.  Bu tür fiziksel veya ruhsal belirtiler günün büyük bölümünde ve neredeyse her gün meydana gelebilir. Majör depresyon sonucunda ortaya çıkan belirtiler şunları içerebilir: 

• Üzüntü, boşluk veya umutsuzluk duyguları, 
• Ani öfke patlamaları ve sinirlilik hali, 
• Herhangi bir durum karşısında ortaya çıkan kararsızlık, 
• Normal zamanda severek yaptığı aktivitelere karşı ilgi kaybı, 
• Uykusuzluk veya çok fazla uyumak da dahil olmak üzere uyku bozuklukları, 
• Yorgunluk ve enerji eksikliği, 
• İştahta azalma ve kilo kaybı veya yemek yeme isteğinin artması ve kilo alma, 
• Kaygı, ajitasyon veya huzursuzluk, 
• Vücudun ağır hareket etmesi, 
• Değersiz hissetme, 
• Tekrarlayan intihar düşünceleri veya intihar girişimleri. 

Klinik depresyon sonucunda bu tür belirtiler ortaya çıkabilir. Ortaya çıkan semptomlar sosyal hayatta farklı sorunlara yol açabilecek kadar şiddetli olabilir.  

Majör Depresyon Neden Olur?

Majör depresyon çoğunlukla beynin ruh halini kontrol eden bölgelerindeki değişiklikler sonucunda oluşur. Bu durumda sinir hücreleri beynin belirli bölgelerinde yetersiz çalışıyor olabilir. Bununla birlikte hormon değişiklikleri ruh halini de olumsuz etkileyebilir.  

Majör depresyona neden olan faktörler henüz kesin olarak bilinmemektedir. Bununla birlikte bazı faktörler majör depresyon oluşmasını tetikleyebilir. Bu durumlardan bazıları şu şekildedir: 

• Beyin Kimyası: Serotonin, norepinefrin ve dopamin dahil olmak üzere bazı nörotransmitterlerin işlev ve etkisindeki değişiklikler depresyon gelişimine katkıda bulunabilir. Bununla birlikte duygu durum dengesinin korunmasında rol oynayan  nörotransmitterlerin sinir devreleriyle etkileşimi de majör depresyon oluşmasına neden olabilir. 
• Hormonlar: Vücudun hormon mekanizmasında ortaya çıkan değişiklikler sonucunda ruh halinde sorunlar ortaya çıkabilir. Bu durum depresyonu tetikleyebilir. Hormon değişiklikleri hamilelikten, doğum sonrası dönemden, tiroid problemlerinden veya menopoz gibi bazı durumlardan kaynaklanabilir. 
• Kalıtsal Özellikler: Depresyon, bu sağlık sorununa sahip olan kişilerle aralarında kan bağı bulunan bireylerde daha sık görülebilir. Bununla birlikte ailede depresyon geçmişi olmayan bireylerde de majör depresyon ortaya çıkabilir. 
• Çocukluk Gelişimi: İstismar ve travma gibi çoklu olumsuz çocukluk deneyimleri yaşamın ilerleyen dönemlerinde klinik depresyonun gelişmesine neden olabilir. 
• Stresli Yaşam Olayları: Günlük hayatta bireyin stres yaşamasına neden olan durumlar sonucunda klinik depresyon ortaya çıkabilir. Stresli yaşam olayları arasında değer verilen birinin ölümü, partner ile ayrılık, ve sosyal destek eksikliği gibi durumlar yer alabilir.  

Majör Depresyon Nasıl Geçer?

Klinik depresyon çocuklar dahil her yaştan insanı etkileyebilir. Bununla birlikte klinik depresyon belirtileri (şiddetli olsa bile) genellikle psikolojik danışmanlık, antidepresan ilaçlar veya ikisinin kombinasyonu ile iyileşir. 

Majör depresyon tanısı konulduktan sonra bireye özgü bir tedavi planı uygulanabilir. Doktor tarafından yapılan muayenede tıbbi ve zihinsel sağlık geçmişi kapsamlı bir şekilde değerlendirilerek klinik depresyon tanısı konulabilir. Bireyde var olan belirtilere bağlı olarak mevsimsel duygusal bozukluk veya atipik depresyon gibi belirli bir klinik depresyon da tespit edilebilir. 

Klinik depresyon tanısının konulması için, hastalık sonucunda ortaya çıkan belirtilerden beş veya daha fazlasının en az iki hafta boyunca her gün ve neredeyse tüm gün bireyde bulunması gerekir. Ayrıca tanı için bu beş semptomdan ikisi düşük ruh hali ve daha önce keyif alınan şeylere ve aktivitelere karşı ilgi kaybını içermelidir. 

Majör Depresyon Nasıl Tedavi Edilir?

Majör depresyon doktor tarafından belirlenen tedavi yöntemleri ile tedavi edilebilir bir sağlık sorunudur. Hastalık sonucunda ortaya çıkan semptomların ciddiyetine bağlı olarak doktor tarafından antidepresan ilaç kullanımı önerilebilir. Antidepresan ilaçlar depresyona neden olan beyin kimyasını değiştirmeye yardımcı olabilir. Bazı durumlarda kullanılan ilaçların etkinliğini artırmak için antidepresan ilaçlara ek olarak başka ilaçlar da reçete edilebilir. Antidepresan kullanmaya başladıktan sonraki iki hafta içinde birey yaşadığı belirtilerde bazı iyileşmeler fark edebilir. Ancak bazı durumlarda ilaçların tam etkisinin hissedilmesi için iki ilâ üç ay boyunca ilacın kullanılması gerekebilir. 

Majör depresyon tedavisinde bireyin duygusal durumunu değerlendiren psikoterapi gibi yöntemler de uygulanabilir. Psikoterapi, psikolog gibi bir ruh sağlığı uzmanıyla konuşmayı içeren bir tedavi yöntemidir. Bu yöntemde terapist sağlıksız duygu, düşünce ve davranışların tanımlamasına ve değiştirilmesine yardımcı olabilir. Majör depresyon tedavisinde uygulanan psikoterapinin pek çok farklı türü bulunabilir. Klinik depresyonun ciddiyetine bağlı olarak bireyin kendini daha iyi hissetmeye başlaması için psikoterapi birkaç hafta veya daha uzun sürebilir. Çoğu durumda 10 ilâ 15 arasında seans belirtilerin çoğu önemli ölçüde iyileşebilir. 

Klinik depresyon tedavisinde ilaçların etkisiz olduğu veya semptomların şiddetli olduğu durumlarda ECT veya şok tedavisi olarak da adlandırılan elektrokonvülsif tedavi gibi başka tedavi seçenekleri de uygulanabilir.  

Majör depresyon tedavi edilmesine rağmen tekrar ortaya çıkabilen bir sağlık sorunudur. Bu durumun tekrar oluşmasını önlemek için majör depresyonun tetikleyicilerinin veya nedenlerinin farkında olmak ve nüksetmeyi önlemek için doktor tarafından reçete edilen ilaçları kullanmaya devam etmek oldukça önemlidir. Bununla birlikte majör depresyon belirtilerinden herhangi birinin fark edilmesi durumunda bir sağlık kuruluşuna başvurmak gerekir. Erken dönemde teşhis edilen majör depresyon doktor tarafından uygulanan tedavi yöntemleri ile iyileştirilebilir.