Osteoporoz (Kemik Erimesi) Nedir, Belirtileri Nelerdir?

Kemik sağlığı genel sağlığı önemli bir parçasıdır ve yaşam kalitenizi belirleyen temel unsurlardan biridir. Ancak bazen yaşam tarzı faktörleri genetik etkenler ve hormonal değişiklikler gibi nedenlerle kemikler zayıflama gösterebilir. Tam da bu noktada osteoporoz, yani yaygın olarak bilinen adıyla kemik erimesi yaşanabilir. Osteoporoz, belirli belirti ve bulgularla kendini gösterir. Fark edilmediği ve önleme konusunda herhangi bir tedavi uygulanmadığı takdirde çeşitli risk faktörleri yer alır. Belirli tedaviler ve yaşanabilecek risk faktörlerini önleme amacıyla çeşitli uygulamalar yapılabilir. Osteoporoz, yaşam boyu kemik sağlığını korumanın önemini vurgulayan bir hastalıktır. Düzenli egzersiz sağlıklı beslenme alışkanlıkları ve doktorunuzla işbirliği içinde hareket ederek kemik sağlığınızı koruyabilir ve temel osteoporoz riskini azaltabilirsiniz.

Osteoporoz (Kemik Erimesi) Nedir?

Osteoporoz Neden Olur?

Osteoporoz Neden Olur?

Osteoporoz Belirtileri Nelerdir?

Osteoporoz hastalığı ne kadar erken fark edilirse tedavi ve önleme süreci bir o kadar etkili olacaktır. Ancak osteoporoz belirtileri çoğu zaman bu sürecin başlangıcında belirgin olmaz. Hastalığın seyri ilerledikçe ve yaşattığı sıkıntılar artış gösterdikçe bazı belirtiler ortaya çıkabilir. Osteoporoz hastalığının en sık rastlanan belirtileri şu şekilde açıklanabilir:

• Omurga kırıkları sıklıkla sırt ve bel ağrısına neden olabilir. Sırt ve bel bölgesinde yaşanan ağrılar genellikle aniden ortaya çıkar ya da zamanla kötüleşir.
• Omurga kemiklerinde yaşanan herhangi bir sıkıntı zamanla boy kaybına neden olabilir. Bu durum dik duruşun bozulması ve göze çarpan bir şekilde boyun kısalması ile kendini gösterir.
• Kolay kemik kırılması ya da kırıkların sıklığı osteoporozun ilerlemiş evrelerinde ortaya çıkan bir durumdur. Kemikler oldukça kuvvetli bir yapıya sahip olmasına rağmen özellikle kalça, bilek, omurga ve kol kırıkları yaşanması osteoporoz hastalığının olması ile ilişkilendirilen durumlar arasında yer alır.
• Kamburluk gibi duruş bozuklukları osteoporozun ilerleyen evrelerinde ortaya çıkan durumlardır. Omurga kemiklerindeki duruş bozukluğu fosfürünüzde belirgin bir değişikliklere neden olabilir.

Bu belirtilerin fark edilmesi osteoporozun ilerleyen evrelerine denk gelebilir. Ancak bu belirtilerin varlığını görür görmez bir sağlık uzmanına danışarak gerekli testlerden geçmeli ve osteoporoz hastalığına sahip olup olmadığınızın teşhis edilmesi gerekir. Belirtilerin erken dönemde fark edilmemesi riskine karşı belirli aralıklarla doktor kontrolünden geçerek gerekli testleri yaptırabilirsiniz. Bu sayede hastalığı taşımanız durumunda erken teşhis edilebilir ve tedavi sürecine de erkenden başlayabilirsiniz. Böylelikle önleme ve tedavi yöntemleri ile süreç sizin için daha olumlu hale getirilebilir.

Osteoporoz Nasıl Teşhis Edilir?

Osteoporoz hastalığının erken dönemde teşhis edilmesi hastalığın ilerleyen evrelerinde yaşanabilecek sorunlar ortaya çıkmadan bir tedaviye başlanma açısından önem taşır. Osteoporoz teşhisini koymak için ilk adım hastanın tıbbi öyküsünü ve semptomlarına dikkatli değerlendirmektir. Doktorunuz ailenizde osteoporoz öyküsü, alınan ilaçlar, beslenme alışkanlıkları, yaşam tarzı faktörleri ve daha önceki kırıklarla ilgili bilgileri göz önünde bulundurur. Ardından fiziksel muayeneye geçerek kemikler arasındaki boyut farkları, omurga kamburluğu, duruş bozukluğu ve diğer potansiyel belirtiler açısından değerlendirmeye alır.

Özellikle omurga kırıkları ve boy kaybını belirlemek için detaylı incelemeler yapılır. Bunun ardından osteoporoz teşhisi için genellikle kemik yoğunluğu taraması kullanılır. En yaygın kullanılan tarama yöntemi doğal enerji X-ışını absorsiyometrisi (DEXA) adı verilen bir tür röntgen taramasıdır.

Bu test kemik yoğunluğunu ölçer ve osteoporoz riskini değerlendirir. Özellikle kalça ve omurga gibi kırılma riski yüksek bölgelerin taraması yapılmalıdır. Kan testleri osteoporoz nedenleri belirlemek ve kemik sağlığını değerlendirmek için kullanılır. Kalsiyum, fosfor, D vitamini seviyeleri gibi parametreler ölçülerek osteoporozun nedenleri anlaşılabilir ve tedavi planı oluşturulabilir. Kemik kırıklarını tespit etmek ve mevcut kırıkları değerlendirmek için röntgen, manyetik rezonans görüntüleme (MR) ya da bilgisayarlı tomografi gibi görüntüleme testleri de kullanılabilir. Ayrıca osteoporoz teşhisi konulduktan sonra kırık riskin değerlendirmek ve uygun bir tedavi planı belirlemek için FRAX gibi hesaplama araçları kullanılır. Bu hesaplama aracıyla yaş, cinsiyet, kırık öyküsü ve kemik yoğunluğu gibi faktörler değerlendirmeye alınır.

Osteoporoz Tedavisi

Osteoporoz kemik yoğunluğunun azalması ve kemiklerin kırılgan hale gelmesiyle karakterize olan bir kemik hastalığı türüdür. Bu durum kırık riskini artırabilir ve yaşam kalitenizi olumsuz yönde etkileyebilir. Osteoporoz teşhisi konusunda gerekli testlerden geçmenizin ardından bu hastalığı taşıdığınız fark edildiğinde çeşitli tedavi yöntemleri uygulanabilir. Osteoporoz tedavisi konusunda belirli adımlar izlenir ve bu adımların ana hatları şu şekilde açıklanabilir:

• Osteoporoz tedavisinde kullanılan ilaçlar kemik yoğunluğunu arttırmayı ve kırık riskini azaltmayı amaçlar. Bifosfonatlar, denosumab, selektif östrojen reseptör modülatörleri, teriparatid ve abaloparatid, kalsitonin gibi doktorunuzun önerdiği dozaj ve sürelerde alınması gereken ilaçlar kullanılır.
• Beslenme osteoporoz tedavisinin en önemli parçaları arasında yer alır. Kalsiyum ve D vitamini alımını arttırmak kemik sağlığımızı destekler. Günlük kalsiyum alımını süt peynir, yoğurt ve yeşil yapraklı sebzeler ile badem gibi kalsiyum açısından zengin gıdalarla artırabilirsiniz. D vitamini için güneş ışığına maruz kalmak ve D vitamini takviyeleri almak da önemlidir.
• Düzenli egzersiz kemik sağlığını korumanın ve osteoporoz riskini azaltmanın önemli bir yolu olur. Kemiklerinizi güçlendirmek ve dengeyi artırmak için direnç egzersizleri, yürüyüş, koşu gibi egzersizler içeren bir program benimseyebilirsiniz. Egzersiz programınız doktor ya da bir fizyoterapist ile kişisel hale getirilebilir.

Bunların yanı sıra osteoporoz tedavisi sürecinde düzenli olarak doktorunuzla iletişim halinde olmanız gerekir. Kemik yoğunluğu taramaları ve rutin muayeneler tedavinin etkinliğini izlemek ve gerektiğine tedavi planını ayarlamak için önem taşır.