Kornea Nakli Nedir? Hangi Durumlarda Yapılır?

Kornea nakli(keratoplasti) gözün saydamlığını ve netliğini geri kazandırmak için kullanılan bir cerrahi işlem olup kornea hastalıkları nedeniyle görme kaybı yaşayan bireylerde kullanılır. Kornea hastalıkları kornea tabakasının hasar gördüğü durumları ifade eder ve tedavi edilmezse kalıcı görme sorunlarına yol açabilir. Bu nedenle kornea nakli, hastaların yaşam kalitesini artırmak ve göz sağlığını yeniden kazandırmak için önemli bir seçenek olarak kabul edilir.

Kornea Nedir?

Kornea gözün şeffaf ve dış yüzeyini oluşturan ince bir zar gibidir ve gözün ön kısmını kaplayarak göz içine gelen ışığın kırılmasına yardımcı olur. Bu şekilde görme sürecindeki ilk adımı temsil eder. Kornea gözün merceğine gelen ışığın düzgün bir şekilde yansıtılmasına yardımcı olarak net bir görüntü oluşmasına katkı sağlar. Kornea özel bir şekilde düzenlenmiş hücrelerden oluşur ve yüksek derecede saydamdır böylece gözün içindeki yapılara ışığın geçmesine izin verir. Aynı zamanda gözü dış etkenlere karşı korurken enfeksiyonlara ve diğer zararlı faktörlere karşı bir bariyer görevi görür. Bu özellikleri sayesinde göz sağlığı açısından kornea oldukça önemlidir. Fakat bazen çeşitli nedenlerle hasar görebilir. Bu hasara enfeksiyonlar, yaralanmalar veya kalıtsal faktörler gibi birçok farklı etken neden olabilir. Kornea hasarı görme bozukluklarına yol açabilir ve hatta ağrıya neden olabilir. İlerleyen vakalarda bu hasarlar kornea naklini gerektirebilir.

Kornea Nakli Nedir?

Kornea nakli, göz sağlığını etkileyen çeşitli nedenlerle hasar görmüş korneayı, sağlıklı kornea ile değiştirmeyi amaçlayan cerrahi prosedürdür. Gözün ön bölgesini kaplayarak şeffaf dokuyu meydana getiren kornea, net ve sağlıklı bir görüşün oluşmasında kritik bir rol oynar. Fakat bazı durumlarda kornea hastalıkları veya yaralanmalar nedeniyle bozulabilir bu da görme kaybına yol açabilir. Kornea nakli işlemi, hasta için görsel konforu ve netliği yeniden sağlamak amacıyla uygulanır. Bu işlem uzman bir göz doktoru tarafından gerçekleştirilir ve genellikle lokal anestezi altında yapılır. İşlem sırasında hasarlı kornea çıkarılır ve bağışçıdan alınan sağlıklı kornea yerine yerleştirilir.

Kornea Hastalıkları Nasıl Teşhis Edilir?

Kornea hastalıkları görme kaybına neden olabilir. Bu nedenle erken teşhis edilmeleri ve uygun tedavinin vakit kaybetmeden başlatılması önemlidir. Kornea hastalıklarının teşhisi bir göz doktoru tarafından yapılır. Göz muayenesi gözün genel sağlığını değerlendirmek için temel bir adımdır. Doktor hastanın tıbbi geçmişini ve şikayetlerini dinledikten sonra gözün dış yüzeyini, korneayı ve göz kapaklarını dikkatle inceler. İnceleme sonrasında korneanın daha ayrıntılı bir değerlendirmesini yapmak için bazı göz taramaları veya görüntüleme testleri önerebilir. Kornea hastalıklarının semptomları arasında gözde ağrı, kızarıklık, bulanık görme, ışığa hassasiyet ve gözün sulu veya kuru oluşu bulunabilir. Bu semptomlar doğru teşhis için önemli ipuçları sağlayabilir. Bazı kornea hastalıkları özellikle enfeksiyonlar, göz sıvısının laboratuvar testleri ile analizi sonrasında teşhis edilebilir. Bu testler hangi tür mikroorganizmanın enfeksiyona neden olduğunu belirlemeye yardımcı olabilir. Nadir durumlarda kesin teşhis için bir kornea biyopsisi yapılabilir. Bu işlem sırasında küçük bir örnek alınır ve laboratuvarda incelenir.

Kornea Nakli Kimlere Yapılabilir?

Kornea nakli, görme sorunları yaşayan veya kornea hastalıkları nedeniyle görme kaybı riski taşıyan bireyler için etkili bir tedavi seçeneği olabilir. Nakil belirli kriterlere uyan kişilere yapılır ve her hasta için uygun olmayabilir. Bu işlem genellikle kornea hastalıklarının neden olduğu görme sorunlarının tedavisinde tercih edilir. Keratokonus, korneal distrofi, kornea ülserleri ve skarlar gibi hastalıkların ilerlemesi durumunda kornea nakli bir seçenek haline gelebilir. Aynı zamanda daha önce yapılan bir kornea nakli işlemi başarısız olduysa veya reddedildiyse ikinci bir nakil düşünülebilir.

Kornea Naklinde Hangi Yöntemler Kullanılır?

Kornea nakli işlemi korneanın farklı katmanlarının değiştirilmesini içeren üç temel yöntemle gerçekleştirilebilir. Bu yöntemler, hastanın durumuna ve kornea hastalığının ciddiyetine bağlı olarak seçilir. Kullanılan yöntemler şunlardır:

Tam Kornea Nakli: Tam kornea nakli en yaygın kullanılan yöntemdir. Bu yöntemde, hastanın hasarlı korneasının tümü çıkarılır ve bağışçıdan alınan sağlıklı bir tam kornea ile değiştirilir. Bu yöntem özellikle kornea hastalıklarının tüm tabakalara yayıldığı durumlarda tercih edilir.
Orta Tabaka Kornea Nakli: Orta tabaka kornea nakli korneanın iç tabakalarından yalnızca descemet zarı ve iç tabakalarının değiştirildiği bir yöntemdir. Bu yöntemde hasarlı iç tabaka çıkarılır ve bağışçıdan alınan sağlıklı iç tabaka ile yer değiştirilir.
Ön Tabaka Kornea Nakli: Ön tabaka kornea nakli ile yalnızca descemet zarı ve çok ince bir iç tabaka değiştirilir. Bu nakil hastaların daha hızlı ve daha keskin bir görüş iyileşmesi yaşamasına yardımcı olur. Özellikle iç tabakanın zarar gördüğü durumlarda tercih edilir.

Kornea Nakli Sonrası Oluşabilecek Komplikasyonlar Nelerdir?

Kornea nakli görme sorunlarını tedavi etmek için etkili bir cerrahi müdahale olmasına rağmen her cerrahi işlemde olduğu gibi bazı olası komplikasyonlarla ilişkilendirilebilir. Bu komplikasyonlar hastanın iyileşme sürecini etkileyebilir ve yakından takip edilmelidir. İlk olarak her cerrahi işlemde olduğu gibi enfeksiyon riski vardır. Aynı zamanda kişi tarafından kornea reddedilebilir ve bu durum görme kaybına yol açabilir bu nedenle düzenli takip önemlidir. Yüksek göz içi basınç(glokom) riski, kornea nakli sonrası dikkate alınması gereken bir diğer faktördür ve bu durum göz sağlığı için risk oluşturabilir. Astigmatizm gibi düzensiz yüzey sorunları görüşü bulanıklaştırabilir ve gözlük ya da lens kullanımını gerektirebilir. İyileşme sürecinde yaşanan sorunlar ve görme problemleri de kornea nakli sonrası karşılaşılabilen komplikasyonlardır. Bu nedenle hastaların düzenli doktor kontrollerine gitmeleri erken teşhis ve tedavinin sağlanması açısından önemlidir. Kornea nakli adaylarının cerrahi öncesi ve sonrası doktor tavsiyelerine uymaları komplikasyon riskini minimize etmeye yardımcı olabilir.

Kornea Nakli Sonrası Görme İyileşmesi ve Hastanın İyileşme Süresi

Kornea nakli sonrası görme iyileşmesi nakil tipine ve hastanın başlangıçtaki göz sağlığı durumuna bağlı olarak değişebilir. Genellikle hastalar nakil sonrası ilk birkaç gün boyunca belirgin bir görüş bulanıklığı yaşayabilirler. Bu normal bir durumdur ve gözün iyileşme süreci devam ederken kornea yüzeyi henüz net bir görüş sağlayamayabilir. İlk birkaç hafta içinde gözün şişlik ve tahriş durumu da iyileşir. Tam iyileşme süresi hastanın genel sağlığına, nakil sonrası komplikasyonların olup olmadığına ve kullanılan nakil tekniğine bağlı olarak değişebilir. Tam iyileşme ve net görme süreci birkaç ay sürebilir.

Kornea Nakli Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler

Kornea nakli sonrası dikkatli bir iyileşme süreci gerekmektedir. Dikkat edilmesi gerekenler şunlardır:

Doktorun Talimatlarına Uymak: Kornea nakli sonrasında doktorun verdiği talimatları tam olarak takip etmek önemlidir. Göz damlası kullanımı, göz pansumanlarının değiştirilmesi ve diğer önerilere uyulması gerekir. Bu talimatlar iyileşme sürecini hızlandırmaya ve komplikasyon riskini azaltmaya yardımcı olur.
Gözleri Korumak: Kornea nakli sonrası gözleri çevresel etkenlere karşı korumak gerekir. Güneş ışığına doğrudan maruz kalmaktan kaçınmak ve göz koruyucu bir gözlük takmak gözleri korumaya yardımcı olur.
Hijyen Kurallarına Uymak: Elleri düzenli olarak yıkamak, enfeksiyon riskini azaltmak için çok önemlidir. Herhangi bir göz teması öncesinde ve sonrasında elleri temizlemeye özen gösterilmelidir.

Kornea hastalığı şüphesi taşıyorsanız veya göz sağlığınızda herhangi bir sorun olduğunu düşünüyorsanız bir göz doktoruna başvurmanız gerekir. Erken teşhis ve tedavi kornea hastalıklarının ilerlemesini önlemek ve kontrol altına almak için kritik öneme sahiptir.

Son güncellenme tarihi: 11 Ekim 2023

Yayınlanma tarihi: 11 Ekim 2023