Bronşit : Nedir, Belirtileri, Bulaşıcılığı ve Tedavisi

Akciğerlerde hava sirkülasyonunu sağlayan yapıya bronş adı verilir. Bronşların iltihaplanması ve mukus ile dolması durumunda bronşit hastalığı ortaya çıkar. Akut veya kronik olarak oluşum gösterebilen bronşit hastalığı sonucunda mukuslu öksürük ortaya çıkabilir. Bazı virüsler sonucunda vücutta bronşit ortaya çıkabilir. Solunum yolu enfeksiyonu veya soğuk algınlığı gibi bazı hastalıklar da akut bronşit oluşmasına neden olabilir. Göğüs nezlesi olarak da adlandırılan akut bronşit bir hafta ile on gün içerisinde kendiliğinden iyileşme gösterebilir. Bununla birlikte akut bronşit sonucunda ortaya çıkan öksürük haftalarca devam edebilir. Uzun süre sigara içmek bronşiyal tüplerin tahriş olmasına bunun sonucunda da bronşların iltihaplanmasına neden olabilir. Daha ciddi bir rahatsızlık olan kronik bronşit uzun süre sigara içmek gibi faktörler sonucunda ortaya çıkabilir. Kronik bronşit, kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) içinde yer alan durumlardan biridir. Kronik bronşit tedavisi kendiliğinden iyileşme göstermeyerek tıbbi bir müdahale gerektirebilir.

Bronşit Çeşitleri Nelerdir?

Bronşların iltihaplanması sonucunda oluşan semptomların kısa sürdüğü ve kendiliğinden iyileşme gösterdiği bronşit türüne akut bronşit denir. Bazı durumlarda bronşit sık sık tekrar edebilir veya uzun süre iyileşme göstermeyebilir. Bu durumda kronik bronşit ortaya çıkabilir. Bronşit hastalığının türleri şu şekildedir:

• Akut Bronşit: Genellikle viral bir enfeksiyon sonucunda ortaya çıkan akut bronşit herhangi bir tedaviye ihtiyaç duymadan kendiliğinden iyileşme gösterebilir.
• Kronik Bronşit: En az üç ay mukuslu öksürük oluşmasına neden olan kronik bronşit kendiliğinden iyileşme göstermeyerek tıbbi bir müdahale gerektirebilir.

Bronşit Bulaşıcı Bir Hastalık Mıdır?

Solunum yollarının şişmesi ve mukusla dolması sonucunda bronşit hastalığı ortaya çıkar. Bronşit bulaşıcı bir hastalık değildir. Bununla birlikte bronşite neden olan virüs ve bakteriler yakın temasta (el sıkışmak, sarılmak, aynı yüzeylere dokunmak) bulunmak sonucunda bulaşıcı olabilir.

Bronşit Belirtileri Nelerdir?

Bir ile üç hafta süren öksürük, bronşitin ana semptomlarından biridir. Bronşitte oluşan öksürük sonucunda mukus ortaya çıkabilir. Bununla birlikte bazı durumlarda bronşit sonucunda sadece kuru bir öksürük ortaya çıkabilir. Bronşit sonucunda oluşan belirtilerden bazıları şu şekildedir:

• Nefes alırken bir ıslık veya tıkırtı sesi şeklinde oluşan hırıltı,

• Öksürükle birlikte beyaz veya yeşil renkte mukus (balgam) oluşması,
• Nefes darlığı (dispne),
• Vücut sıcaklığında artış ve titreme,
• Göğüste rahatsızlık hissi,
• Burun akıntısı,
• Boğaz ağrısı.

Tüm bu belirtilerin yanı sıra akut bronşit sonucunda hafif baş ağrısı veya vücut ağrıları gibi soğuk algınlığı semptomları da ortaya çıkabilir.

Bronşit Neden Oluşur?

Sağlığı olumsuz etkileyen bazı durumlar sonucunda hava yollarında tahriş oluşabilir. Hava yollarının tahriş olması sonucunda bronşit hastalığı ortaya çıkabilir. Bronşit hastalığının nedenlerinden bazıları şu şekildedir:

• Grip virüsü, solunum sinsityal virüsü (RSV), adenovirüs, rinovirüs (soğuk algınlığı) ve coronavirus gibi virüsler
• Bordetella pertussis, Mycoplasma pnömonisi ve Chlamydia pnömonisi gibi bazı bakteriler
• Uzun süre sigara kullanımı, hava kirliliği, toz veya zehirli gazlara maruz kalmak gibi durumlar
   

Bronşit hastalığına neden olan bu gibi durumların yanı sıra bazı faktörler bronşit hastalığı için risk oluşturabilir. Bronşit oluşmasına neden olan risk faktörlerinden bazıları şu şekildedir:

• Sigara Dumanına Maruz Kalmak: Sigara dumanına maruz kalmak bronşlarda enfeksiyon oluşmasına neden olabilir.
• Zayıf Bağışıklık Sistemi: Soğuk algınlığı veya grip gibi bazı hastalıklar bağışıklık sisteminin zayıflamasına neden olabilir.
• Hava Yollarında Tahrişe Neden Olan Maddelere Maruz Kalmak: Tahıl veya tekstil ürünlerinin üretiminde kullanılan bazı maddeler akciğerlerde tahrişe neden olabilir.
• Gastrik Reflü: Uzun süren mide rahatsızlıkları boğazın tahriş olmasına neden olabilir.

Hava yollarında tahriş oluşmasına neden olabilen bu tür faktörlerin ortadan kaldırılması bronşit oluşmasını önlemeye yardımcı olabilir.

Bronşit Oluşumu Önlenebilir Mi?

Günlük hayatta uygulanabilecek bazı yöntemler bronşit oluşumunu önlemeye yardımcı olabilir. Bronşit hastalığını önlemek için alınabilecek olan önlemlerden bazıları şu şekildedir:

• Sigara Dumanından Korunmak: Sigara dumanına maruz kalmak kronik bronşit riskini artıran faktörler arasındadır. Sigara içilen ortamlarda bulunmamak bronşit oluşumunu önlemeye yardımcı olabilir.
• Aşı Olmak: Bazı virüsler bronşit oluşmasına neden olabilir. Yıllık grip aşısı yaptırmak hastalık oluşumunu önlemeye katkı sağlayabilir.
• Hijyen Kurallarına Dikkat Etmek: Elleri sık sık yıkamak ve alkol bazlı el dezenfektanları kullanmayı alışkanlık haline getirmek viral enfeksiyon bulaş riskini azaltmaya yardımcı olabilir. Bu tür hijyen kurallarına dikkat etmek bronşit oluşumunu önlemeye yardımcı olabilir.

Bronşit oluşumunu önlemede bu tür yöntemlere dikkat etmek oldukça önemlidir.

Bronşit Nasıl Teşhis Edilir?

Hastalığın ilk birkaç gününde bronşitin belirti ve semptomlarını soğuk algınlığından ayırt etmek zor olabilir. Bronşit hastalığını teşhis etmek için kullanılan özel bir test hezüz yoktur. Doktor tarafından yapılan fizik muayene bronşit hastalığını teşhis etmeye yardımcı olabilir. Bununla birlikte yapılan bazı testler hastalığı teşhis etmeye katkı sağlayabilir. Bu testlerden bazıları şu şekildedir:

• Göğüs Röntgeni: Röntgen, öksürük oluşmasına neden olabilecek başka bir durumun olup olmadığının belirlenmesine yardımcı olabilir. Doktor tarafından incelenen röntgen sonuçları bronşit hastalığına tanı koymaya yardımcı olabilir.
• Balgam Testleri: Öksürük sonucunda oluşan mukus balgam olarak adlandırılır. Balgam testi bronşit hastalığını teşhis etmeye katkı sağlayabilir.
• Pulmoner Fonksiyon Testi: Solunum fonksiyon testi olarak da bilinen bu test akciğerlerin çalışma kapasitesini ölçmeye yardımcı olabilir. Solunum fonksiyon testi sonucunda bronşit hastalığı teşhis edilebilir.

Yapılan fizik muayene ve testler bronşit hastalığını teşhis etmeye yardımcı olabilir.

Bronşit Nasıl Tedavi Edilir?

Bronşit hastalığı akut ve kronik olarak oluşum gösterebilir. Akut tipte herhangi bir tedaviye gerek kalmadan birkaç hafta içerisinde kendiliğinden iyileşme görülebilir. Bununla birlikte bazı durumlarda bronşit sonucunda oluşan belirtiler uzun süre iyileşme göstermeyebilir. Bu durumda bronşit hastalığını tedavi etmek için tıbbi yöntemlerin uygulanması gerekebilir. Bronşit hastalığını tedavi etmek için kullanılan yöntemlerden bazıları şu şekildedir:
 

İlaç Kullanımı:

Bronşit hastalığında doktor tarafından bazı ilaçlar reçete edilebilir. Tedavide kullanılan ilaçlardan bazıları şu şekildedir:

• Antiviral İlaçlar: Virüs sonucunda oluşan bronşit tedavisinde doktor tarafından antiviral ilaçlar reçete edebilir.

• Bronkodilatörler: Hastalıkla birlikte nefes almakta güçlük ortaya çıkabilir. Bu tür durumlarda hava yollarını açmaya yardımcı olan bir ilaç kullanmak etkili olabilir.
• Antienflamatuar İlaçlar: Bronşit sonucunda vücutta enfeksiyon oluşabilir. Vücutta oluşan enfeksiyonu azaltmak için doktor tarafından antienflamatuar ilaçlar reçete edilebilir.
• Öksürük Kesiciler: Bronşit sonucunda sık sık tekrarlayan bir öksürük ortaya çıkabilir. Öksürük kesici ilaçlar oluşan öksürüğü baskılamaya yardımcı olabilir.
• Antibiyotikler: Bakterilerin neden olduğu bronşit hastalığında doktor tarafından antibiyotik ilaçlar reçete edilebilir. Antibiyotikler tedaviye katkı sağlayabilir.

Bu tür ilaçların kullanılması hastalığı tedavi etmeye yardımcı olabilir.
 

Solunum Terapisi

Bronşit sonucunda solunum egzersizleri uygulamak hastalık sonucunda oluşan nefes darlığı gibi semptomların hafiflemesine yardımcı olabilir. KOAH, kistik fibrozis, solunum yolu enfeksiyonları gibi uzun süreli hastalıklarda etkili bir tedavi sağlayan solunum terapisine uzmanlar eşlik etmelidir.

Hastalıklar yaşam kalitesini olumsuz etkileyen faktörler arasındadır. Hastalıkların ortaya çıkmasını engellemek için düzenli hastane kontrollerine gitmek önemlidir.

Bronşit hastalığı önlenebilir hastalıklar arasındadır. Siz de solunum yolu hastalıklarının oluşmasını önlemeye katkı sağlamak istiyorsanız rutin hastane kontrollerine gitmeyi ihmal etmeyin.