Kızıl Hastalığı Nedir? Kızıl Hastalığı Belirtileri Nelerdir?

Boğaz ağrısına neden olan A grubu Streptococcus'tan kaynaklanan ve Scarlatina olarak da bilinen Kızıl hastalığı, vücudun her yerinde kırmızı, engebeli bir döküntüye neden olur. Hastalığın adı da bu kırmızı döküntülerden gelir. Çoğunlukla çocukları etkilese de yetişkinlerde de görülebilir. Ateş, boğaz ağrısı, döküntü gibi semptomlarıyla rahatsız edici bir hastalık olsa da tedavisi ile hızla ortadan kalkar.

Kızıl Hastalığı Nedir?

Kırmızı döküntüye sahip bir tür bakteriyel enfeksiyonudur. Bu hastalık; boğaz iltihabı, impetigo, yara enfeksiyonları veya romatizmal ateşe neden olan A grubu streptokok bakterileri sebebiyle oluşur. Hastalığa sebebiyet veren A grubu Streptococcus bakterileri, tüm vücuda yayılan parlak kırmızı döküntülere neden olan bir toksin oluşturur. Kırmızı döküntü engebeli şekilde görülür. Bu yüzden, zımpara kağıdı döküntüsü olarak adlandırılır. Genellikle küçük ve ilkokul çağındaki çocukları etkiler. Tedaviyle çoğu kişi yaklaşık bir hafta içinde iyileşir. Ancak kızıl hastalığı tedavi edilmezse vücudun diğer bölgelerine yayılarak ciddi sağlık sorunları oluşturabilir. Kalbi, böbrekleri ve vücudun diğer kısımlarını etkileyen ciddi rahatsızlıklara yol açabilir.

Kızıl Hastalığı Neden Olur?

Kızıl hastalığı A grubu Streptococcus bakterilerinden kaynaklanır. Grup A streptokok bakterisi taşıyan biriyle yakın temas halindeyseniz, aşağıdaki durumlarda enfekte olabilirsiniz:

• Öksürük veya hapşırıklarından çıkan damlacıkları solumak
• Üzerinde damlacıklar olan bir şeye temas ettikten sonra ağız veya burna dokunmak
• Enfekte cilt yaralarıyla temas etmek

Herkes A grubu streptokok enfeksiyonuna yakalanabilir. Ancak en fazla risk altında olanlar şu şekilde sıralanabilir:

• 5 yaş altı çocuklar, özellikle yeni doğan bebekler
• Hamile olan veya yakın zamanda doğum yapanlar
• Yaşlı insanlar
• Hijyen olanaklarına erişimi kısıtlı olanlar
• Kalabalık ortamlarda yaşayan veya zaman geçirenler
• Zayıf bağışıklık sistemine sahip olanlar
• Diyabet, hipertansiyon gibi kronik hastalığı olan kişiler

Çocukların enfekte olma olasılığı daha yüksektir. Çünkü çocuklar, yetişkinlere göre hijyen konusunda daha az bilinçli olma eğilimindedir. Ayrıca okul gibi kalabalık ortamlarda daha fazla zaman geçirirken yakın fiziksel temasta bulunurlar. Bu bakteriyle gelişen kızıl hastalığının kuluçka dönemi genellikle 2 ila 4 gün sürer. Yani enfekte bir kişiyle temas ettikten 2-4 gün sonra belirtiler hissedilmeye başlar.

Kızıl Hastalığı Belirtileri Nelerdir?

İlk belirtileri grip benzeri semptomlarla görülür. Bunlar arasında yüksek ateş, boğaz ağrısı ve lenf bezlerinde şişlik bulunur. Bu semptomlardan 12 ila 48 saat sonra bir döküntü belirir. Bu döküntü küçük, kabarık şişlikler gibi görünür. Döküntü cildin zımpara kağıdı gibi pürüzlü hissetmesine neden olur. Daha koyu ciltlerde döküntüyü görmek daha zor olabilir. Ancak döküntünün sert dokusu belirgin olur. Göğüs ve karında başlayan döküntüler vücuda yayılır yayılır. Genellikle kulaklar, boyun, dirsekler, iç uyluklar ve kasıkta görülür.

Kızarıklık genellikle yüze yayılmaz. Ancak yanaklar kızarır ve ağız çevresindeki bölge oldukça soluk kalır. Üzerine bir bardak bastırırsanız kızarıklık beyazlaşır. Döküntüler ortalama bir hafta kadar sonra kaybolsa da ellerde ve ayaklarda bulunan dış deri katmanları birkaç hafta boyunca soyulabilir. Bazı vakalarda döküntü tek belirti olabilir. Yine de kızıl hastalığı belirtileri arasında şunlar yer alabilir:

• Şişmiş boyun bezleri
• Ateş
• İştah kaybı
• Mide bulantısı
• Kas ağrıları ve titreme
• Boğaz ağrısı ve yutkunma güçlüğü
• Bademcikte beyaz veya sarı bir kaplama veya beyaz veya sarı irin noktaları
• Döküntü geçtikten sonra birkaç gün sürebilen koltuk altı gibi vücut kıvrımlarında kırmızı çizgiler
• Döküntü geçtikten 7-10 gün sonra özellikle parmaklarda soyulmalar
• Dilde beyaz bir tabaka
• Genel olarak hasta hissetme

Dildeki beyaz tabaka birkaç gün sonra soyularak dilin kırmızı ve şişmiş olmasına neden olur. Buna çilek dili adı verilir.

Kızıl Hastalığı Belirtileri Nelerdir?

İlk belirtileri grip benzeri semptomlarla görülür. Bunlar arasında yüksek ateş, boğaz ağrısı ve lenf bezlerinde şişlik bulunur. Bu semptomlardan 12 ila 48 saat sonra bir döküntü belirir. Bu döküntü küçük, kabarık şişlikler gibi görünür. Döküntü cildin zımpara kağıdı gibi pürüzlü hissetmesine neden olur. Daha koyu ciltlerde döküntüyü görmek daha zor olabilir. Ancak döküntünün sert dokusu belirgin olur. Göğüs ve karında başlayan döküntüler vücuda yayılır yayılır. Genellikle kulaklar, boyun, dirsekler, iç uyluklar ve kasıkta görülür.

Kızarıklık genellikle yüze yayılmaz. Ancak yanaklar kızarır ve ağız çevresindeki bölge oldukça soluk kalır. Üzerine bir bardak bastırırsanız kızarıklık beyazlaşır. Döküntüler ortalama bir hafta kadar sonra kaybolsa da ellerde ve ayaklarda bulunan dış deri katmanları birkaç hafta boyunca soyulabilir. Bazı vakalarda döküntü tek belirti olabilir. Yine de kızıl hastalığı belirtileri arasında şunlar yer alabilir:

• Şişmiş boyun bezleri
• Ateş
• İştah kaybı
• Mide bulantısı
• Kas ağrıları ve titreme
• Boğaz ağrısı ve yutkunma güçlüğü
• Bademcikte beyaz veya sarı bir kaplama veya beyaz veya sarı irin noktaları
• Döküntü geçtikten sonra birkaç gün sürebilen koltuk altı gibi vücut kıvrımlarında kırmızı çizgiler
• Döküntü geçtikten 7-10 gün sonra özellikle parmaklarda soyulmalar
• Dilde beyaz bir tabaka
• Genel olarak hasta hissetme

Dildeki beyaz tabaka birkaç gün sonra soyularak dilin kırmızı ve şişmiş olmasına neden olur. Buna çilek dili adı verilir.

Kızıl Hastalığı Nasıl Teşhis Edilir?

Çoğu durumda doktorlar, kızıl hastalığını yalnızca semptomlardan teşhis edebilir. Tanı, enfeksiyona neden olan bakterileri belirlemek için bir laboratuvara gönderilen bir boğaz sürüntüsü alınarak doğrulanabilir. Genellikle bu test, grup A streptokok bakterisini kontrol etmek için yapılır. Alınan sonuç, bakterinin hastalığın nedeni olup olmadığını hızla gösterir. Ancak, streptokok vakalarının %30'una kadarı gözden kaçabilir. Test negatif çıkarsa, doktor boğaz kültürü yapabilir. Boğaz kültürü, bakterinin numuneden büyüyüp büyümediğini belirlemek için yaklaşık 24 ila 48 saat süresince gözlenir. Boğaz kültürü bazen hızlı streptokok testinin kaçırdığı enfeksiyonları bulur. Bazı durumlarda, ek bir kan testi gerekebilir.

Kızıl Hastalığı Nasıl Tedavi Edilir?

Kızıl hastalığının olağan tedavisi doktor kontrolüyle yaklaşık 10 gün sürer. Ateş genellikle bu tedaviye başladıktan sonraki 24 saat içinde düşer. Ancak bu bakterileri boğazınızdan tamamen temizlemek ve başkalarının enfekte olmasını önlemek için tüm tedaviyi almak gerekir. Kızıl hastalığı tedavi edilmezse, semptomlar ortaya çıktıktan sonra 2 ila 3 hafta boyunca bulaşıcılık devam eder. Doktorun reçete ettiği talimatlara uygun şekilde davranıldığı takdirde, çoğu vaka 24 saatlik tedaviden sonra başkalarını enfekte etmeyecektir. Kızıl hastalığına bir kez yakalanan kişinin tekrar yakalanma olasılığı düşüktür.

Kızıl Hastalığında Neler Tüketilmemelidir?

Kızıl hastalığında kaçınılması gereken yiyecekler sert gıdalardır. Sert gıdalar, yutmayı zorlaştırabilir ve boğazı tahriş edebilir. Bu sebeple sert gıdalardan kaçınılması gerekir. Çiğ ve çıtır yiyecekler de boğazı rahatsız edebilir. Bunun yanı sıra hastalık boyunca asitli besinler önerilmez. Portakal, sirke, limon, misket limonu, domates gibi besinler boğaz ağrısının daha da kötüleşmesine sebebiyet verir. Ek olarak baharatlı yemekler, boğazda yanma hissine neden olabilir. Bu sebeple baharatlı yiyeceklerden uzak durulmalıdır.

Hastalık sırasında et suları ve çorbalar tüketilebilir. Bunlar, yutulması kolay olduğundan boğazın rahatlamasına yardımcı olur. Aynı zamanda yoğurt, vücudun bağışıklık sistemini güçlendirmeye yardımcı olan ve aynı zamanda kolay tüketilebilen bir besindir. Bu sebeple hastalık süresince beslenme programına eklenebilir. Asitsiz olan muz, avokado, ahududu gibi meyveler boğazı çok fazla acıtmadıkları için bu süreçte diyete eklenebilir.

Kızıl Hastalığı Bulaşıcı Mıdır?

Kızıl hastalığı bulaşıcıdır.Genellikle enfekte bir kişinin öksürüğünden yayılır. Hastalığı olan biriyle yakın temasta bulunan bir kişide boğaz veya cilt enfeksiyonu hızla oluşabilir. Ayrıca hastalık kirli bir havlu, giysi veya yatak çarşafı kullanılarak da yayılabilir. Hastalığı önlemek için yapılması gerekenler aşağıda listelenmiştir:

• Hastalığa yakalanmış kişilerden uzak durmak
• Elleri düzenli olarak 20 saniye boyunca ılık su ve sabunla yıkamak
• Sabun ve su bulunmadığında alkol bazlı dezenfektan kullanmak
• Hapşırırken ağız ve burnu kapatmak
• Strep enfeksiyonu olan kişinin diş fırçasını diğer aile bireylerinden ayrı tutmak
• Yayılmayı durdurmak için hastayken okula veya işe gitmeyip evde kalmak

Kızıl hastalığının belirtileri rahatsız edici olsa da tedavisi hızlı ve mümkündür. Doktorunuz hastalığınız olup olmadığını hemen anlar. Eğer hastaysanız, bir tedavi planlar. Böylece kısa sürede daha iyi hissedersiniz. Tedavi sürecinde doktorun planına uymanız önemlidir. Hastalığın tedavisi edilmemesi daha kötü sağlık sorunlarına yol açabilir.