Salmonella Nedir?

Salmonella ishal, ateş ve karın ağrısı gibi belirtileri olan, salmonella virüsünün neden olduğu bir enfeksiyondur. Salmonella bakterisi hayvan ve insan bağırsaklarında yaşar. Dışkı yolu ile yayılır. Salmonella genellikle birkaç gün içinde kendi kendine iyileşir. Vücutta çok fazla sıvı kaybına neden olabilir bu yüzden bol bol sıvı tüketilmelidir. Özellikle tuvalet kullanımından sonra ve hayvanlarla temastan sonra el su ve sabunla yıkanmalıdır.

Salmonella Enfeksiyonu Nedir?

Salmonella Belirtileri Nelerdir?

Salmonella enfeksiyonuna çiğ ya da az pişmiş et, yumurta tüketimi, kümes hayvanları, pastörize edilmemiş süt tüketimi neden olabilir. Maruz kaldıktan bir süre sonra semptomlar ortaya çıkabileceği gibi bazen hiç belirti vermeyebilir. Salmonella enfeksiyonu bulaştıktan sonra oluşabilecek semptomlar aşağıdakileri içerir: 

• Mide, karın krampları 
• İshal 
• Mide bulantısı 
• Kusma 
• Ateş 
• Dışkıda kan 
• Titreme 
• Baş ağrısı 

Bu belirtiler birkaç gün ya da birkaç haftada iyileşebilir. Bazen ishal daha uzun süre devam edebilir. Salmonella enfeksiyonu vücutta komplikasyonlara da neden olabilir. 

Komplikasyonlar 

Salmonella enfeksiyonu genellikle yaşamı tehdit edici özelliğe sahip değildir fakat bazı bebek ve çocuklarda, organ nakli geçirmiş bireylerde, çok yaşlı kişilerde ya da bağışıklığı zayıf bireylerde komplikasyonlara neden olabilir. 

•  Dehidratasyon: Diyare (ishal) nedeni ile birey fazla sıvı kaybeder. Bu hasta olduğu süreçte gerekli miktarda sıvı alamazsa dehidratasyon meydana gelebilir. Bu durumu işaret eden bazı göstergeler vardır: Normalden az ve koyu renkli idrar yapmak, ağız kuruluğu, yorgunluk ve halsizlik, baş dönmesi, yüksek nabız, kas krampları ve  konstipasyon (kabızlık). 
• Bakteriyemi: Salmonella kan dolaşımına girerse vücuttaki diğer organ ve dokuları enfekte etmeye başlar. Kemiklerde, eklemlerde, beyinde kalp kapakçıklarında iltihaplanmaya neden olabilir. Bakteriyemi, hayati bir durum olan sepsise yol açabilir.  
• Salmonella osteomyeliti: Orak hücre hastalığı (kırmızı kan hücrelerinin hilal şeklini alarak kan damarını tıkaması) ve talasemi (Akdeniz anemisi) gibi hastalıkları olan kişilerde görülme olasılığı yüksektir. Salmonella geçirdiyseniz ve bazı belirtileriniz var ise bir sağlık kuruluşuna başvurmalısınız. Bu belirtiler şu şekilde olabilir: Kemik ağrısı, sırt ağrısı, hareket etmekte zorluk ya da ağrı, vücutta şişmiş, kızarmış, sıvı dolu kabarcıklar  
• Reaktif artrit: Bağışıklık sistemi bazen bir bölgedeki hastalıkla savaşırken diğer bölgelere saldırı açabilir. Reaktif artrit de belin alt kısmında, eklemlerde ve gözlerde meydana gelen iltihaplanmayı ifade eder. Bel ağrısına, eklem ağrısına, konjonktivit (göz iltihabı) ve ağız yarasına neden olabilir.

Salmonella Nasıl Teşhis Edilir?

Salmonella Bulaşıcılığı

Salmonella bulaşıcı bir hastalıktır. Bu enfeksiyon bir kişiden ya da bir hayvandan bulaşabilir. Temel el hijyenine, tuvalet hijyenine dikkat etmelisiniz. Enfekte kişiler ellerini yıkamadığında çevreye, gıdalara bulaştırabilir ve bu şekilde hastalığın yayılmasına neden olabilir. 

Salmonella virüsü kirlenmiş gıdalardan insanlara bulaşabilir. Sığır eti, domuz eti, kümes hayvanları, süt ve süt ürünleri, yumurta gibi hayvansal kökenli gıdalar kirlenmiş gıdalar olabilir. Bazen sebze grubu da kontamine (kirli) gıda grubuna dahil olabilir. Hayvansal çiğ gıdalar kontamine olduğu zaman iyice pişirildiğinde salmonella virüsü ölür. 

Enfekte kişiler tuvalet sonrası ellerini yıkamadan gıdalarla temas ederse gıdalar aracılığı ile bulaşa sebep olur. Okullarda ya da toplu ortamlarda tuvalet temizliği yeteri kadar sağlanmıyorsa salmonella birçok kişiye bulaşabilir. 

Bazı sürüngenler yavru civciv ya da yavru ördekler salmonella barındırabilir. Bu hayvanlarla temas edildiğinde her birey ellerini sabun ve su ile yıkamalıdır. 

Kimler Risk Altında? 

Salmonella enfeksiyonu bulaşma riskini artırabilecek durumlar mevcuttur. Salmonella enfeksiyonuna maruziyeti artırabilecek etkenler ve genel olarak enfeksiyonlara karşı bağışıklığın düşmesi salmonella bulaşma riskini artırır. Aşağıda salmonella enfeksiyonu en çok kimlere bulaşabileceği açıklanmıştır: 

• Uluslararası seyahat: Tifo ateşine neden olan etkenlere de dahil olarak hijyen koşullarının daha kötü olduğu yerlerde salmonella bakterisinin bulaşma ihtimali daha fazladır. 
• Hayvanlar ile temasta olmak: Hayvanlar bu bakteriyi taşıdığı için temasta olmak bulaş riskini artırır. Nadir de olsa evcil hayvanların da dışkıları aracılığı ile bulaş olabilir. 
• Mide veya bağırsak problemleri: Vücudun salmonella enfeksiyonuna karşı doğal bir savunması vardır. Mide asidi güçlü olduğu için bu bakteriye karşı savunma oluşturur. Ancak bazı tıbbi sorunlar, ilaç kullanımı mideyi olumsuz etkilediği için savunma oluşturamayabilir. Antiasit kullanımı midedeki güçlü asit yapısını olumsuz etkilediği için mide asidinin oluşturduğu doğal savunmayı azaltır. İnflamatuar bağırsak hastalığı bağırsakların iç kısmına zarar verdiği için salmonella bakterisinin yapışmasını kolaylaştırır. Antibiyotik kullanımı bağırsaklardaki iyi yapılarıda azalttığı için enfeksiyonla mücadele de  zorlanabilir. 
• Bağışıklığın zayıf olması: İnsan vücudunda oluşan bazı tıbbi problemler veya bireyin dengesiz beslenmesi gibi durumlar bağışıklık sistemini zayıflatabilir. Zayıflayan bu sistem sizin enfeksiyonlarla ve bakterilerle savaşmanızı olanaksız hale getirir. Bağışıklığı olumsuz etkileyen etkenler: HIV/AIDS, kemoterapi tedavisi, orak hücre anemisi, sıtma gibi durumlar. 

Salmonella Tedavisi

İnsanlar bazen tedaviye gerek duymadan iyileşebilirler. Bu süreç bir hafta kadar devam eder.  

Salmonella enfeksiyonu genelde dehidratasyona neden olur. Vücuttan sıvı ve elektrolit kaybı çok fazla olur. Çok fazla sıvı kaybı varsa intravenöz (damar içine) yolla sıvı takviyesi yapılabilir. 

İshalden kaynaklı sorunları rahatlatacak ilaçlar kullanılabilir. Antibiyotik kullanılır. Özellikle enfeksiyon vücuda dağıldığında  bakterileri öldürmek için antibiyotik kullanımı önerilir. Antibiyotik kullanımı yararlı bakterileri de öldürdüğü için çok fazla tercih edilmez. Genelde reçete edilen antibiyotikler: Azitromisin, Siprofloksasin, Seftriakson, Trimetoprim ve Sulfametoksazol (TMP/SMX). 

Salmonella Enfeksiyonundan Korunma Yolları

Salmonella bulaşmasını önlemek için gıda hazırlama yöntemlerine ve hayvanlarla temasta dikkat edilmelidir. Aşağıda korunma yöntemlerinden bahsedilmiştir: 

• Mümkün olduğunca temiz olduğuna emin olduğunuz yerlerde tuvalet kullanmaya dikkat etmelisiniz. 
• Tuvaletten çıkarken mutlaka el hijyeni sağlanmalıdır. 
• Yemek hazırlamadan önce eller yıkanmalıdır. 
• Yemek hazırlanan bölgenin temizliği sağlanmalıdır. 
• Sebze ve meyveleri yıkamadan doğramaya başlamamalısınız. 
• Çiğ et, yumurta, kümes hayvanları gibi gıdalarla çalışırken başka gıdalarla temas etmemeye dikkat edilmelidir. 
• Çiğ et ve kümes hayvanlarını hemen tüketmeyecekseniz dondurabilirsiniz.  
• Pastörize edilmemiş süt ve onunla yapılan gıdaları tüketmemelisiniz. 
• Arıtılmamış su kullanmamaya dikkat etmelisiniz. 
• Hayvanlarla ve onların su kapları, yemek kapları, oyuncakları ile temas ettiyseniz mutlaka ellerinizi yıkamalısınız. 
• Evcil hayvanınız var ise dışkısı ile temas etmeyin ve el hijyenine dikkat etmelisiniz. 
• Bağışıklık sisteminiz zayıf ise hayvanlarla temastan kaçınmalısınız. 

Salmonella enfeksiyonu genelde çok şiddetli olarak karşılaşılan bir durum değildir. Ama bazı bireyler çok olumsuz etkilenebilir. Durumunuz ciddi seyrediyorsa ya da hastalık uzun süredir devam ediyorsa doktora başvurmalısınız. Bağışıklık sisteminiz zayıf ise hastalık seyri daha olumsuz olmadan tedaviye başlamalısınız.