Emre Zorlu

Sinir sistemi, beyinden başlayarak omurilik ve çevresel sinirlerle tüm vücudu saran karmaşık bir ağ yapısıdır. Bu sistem, hareket kabiliyetini, duyuları, düşünce süreçlerini ve birçok yaşamsal fonksiyonu yönetir. Beyin ve sinir cerrahisi, sinir sistemi ile ilgili çeşitli hastalıkların cerrahi yöntemlerle tedavi edilmesini amaçlayan tıbbi bir alandır. Beyin tümörleri, omurga hastalıkları, sinir sıkışmaları, damar bozuklukları ve travmatik yaralanmalar gibi geniş bir yelpazeye yayılan hastalıkları tedavi eder. Cerrahinin amacı, hastalıklı dokunun çıkarılması, sinir sisteminin onarılması veya baskı altında kalan sinirlerin serbest bırakılması yoluyla hastanın yaşam kalitesini iyileştirmektir.

İnsan beyni merkezi sinir sisteminin bir parçasıdır ve karmaşık bir yapıya sahiptir. Yetişkinlerde yaklaşık 1,4 kg ağırlığında olan beyin kan damarları, nöronlar ve yardımcı sinir hücrelerinden meydana gelir. Yaşamın ilk dönemlerinden yetişkinliğe kadar geçen sürede beyin ağırlığı ve yapısı sürekli olarak değişir ve gelişir. Genetik ve çevresel faktörler beyin gelişimini doğrudan veya dolaylı olarak etkileyebilir.

Boyun fıtığı, servikal omurganın (boyun omurları) disklerinden birinin çıkıntı yapması veya diskten dışarıya doğru jölemsi bir yapının sızıntı yapması durumudur. Genellikle disklerin iç kısmının dış kısmına doğru bu yapının sızmasıyla meydana gelir. Boyun fıtığı, kişilerin vücutlarında birçok farklı şekilde ağrı görülmesine neden olabilir. Ancak bazı hastalarda herhangi bir ağrı görülmeyebilir. Ağrı semptomunun yanı sıra kol ve elde uyuşma veya güçsüzlük de meydana gelebilir. Boyun fıtığı kas zayıflığı, travma veya boyun yaralanmasından kaynaklanabilir. Tedavi yöntemleri arasında istirahat, egzersiz, fizik tedavi ve ağrı kesici ilaçlar bulunur. Ancak, daha ağır vakalarda cerrahi müdahale gerekebilir.

Titreme hastalığı olarak bilinen esansiyel tremör el, kol veya vücudun diğer kısımlarının titremesi ile oluşan bir hastalıktır. Bu hastalıkta yaş ilerledikçe görülme sıklığı artar. Genellikle 10 ile 19 veya 50 ile 59 yaşları arasında daha sık görülür. Titreme hastalığı (esansiyel tremor) dünya çapındaki insanların %1’ini etkilerken, 60 yaş üzeri kişileri ise %5 etkilediği tahmin edilir. Tehlikeli bir hastalık değildir fakat tedavi altına alınmazsa günlük aktivitelere engel olabilir. Birkaç farklı tedavi yolları vardır. Bu tedavi yolları kişiye veya hastalığın durumuna göre tercih edilebilir. Esansiyel tremor yavaş yavaş ilerleyen ve kötüleşen bir hastalıktır. Bu yüzden hastalığın kişinin hayatını bozmaya başlayacağı evreye ulaşması uzun yıllar alabilir.

Beyin pili nörolojik hastalıkların tedavisinde kullanılan cerrahi müdahaledir. Derin beyin stimülasyonu (DBS) olarak bilinen bu yöntem elektrotların beyin içine yerleştirilmesi ve bir pil cihazının kullanılması ile gerçekleşir. DBS özellikle Parkinson hastalığı başta olmak üzere çeşitli nörolojik hastalıkların semptomlarını kontrol etmede etkili bir seçenek olarak kabul edilir.

Vücudun herhangi bir dokusunda veya organında bazı hücrelerin kontrolsüz şekilde üremesi ve büyümesi sonucunda tümörler oluşmaktadır.

Omurga, baş ve kuyruk sokumu arasında uzanan ve vücut kütlesinin çok büyük bir kısmını taşıyan kemikler, eklemler ve disklerden oluşan bir köprüdür.

Hidrosefali, anne karnı da dahil her yaşta görülebilen bir hastalıktır.

Her yaşta görülebilmesinin nedenini tam olarak bilmesek de tedavisinde hayli yol kat edilmiş durumda.

Halk arasında beyin ve sinir cerrahisi olarak da bilinen nöroşirürji, beyin ve sinir hastalıkları ile ilgilenen bilim dalıdır.

Beyin tümörü, beynin kendi dokusunda yer alan hücrelerin farklılaşarak kontrolsüz bir şekilde çoğalmasıyla ya da vücudun farklı bir yerinde var olan kanser hücrelerinin kan dolaşımı yoluyla beyine ulaşarak bu bölgeye yayılmasıyla oluşan bir hastalıktır.

Beyin tümörleri iyi huylu (benign) ve kötü huylu (malign) olmak üzere iki gruba ayrılıyor.

Beyin sapı anatomik olarak beyin ile omuriliği birbirine bağlar.

Beyin kanseri, beyinde ortaya çıkan kötü huylu tümör hücrelerinin hızlı ve kontrolsüz şekilde çoğalması ve büyümesidir. Beyin kanserine neden olan hücreler, kendi kendini yenileme özelliğine sahiptir. Beyin tümörleri, hipofiz ve epifiz bezinde, beyin yüzeyindeki zarda ve sinirlerde ortaya çıkabilir. Vücudun diğer yerlerinde ortaya çıkan ve yayılarak beyni etkileyen ikincil tümörler, beyinde direkt ortaya çıkan birincil beyin tümörlerinden daha yaygındır. En yaygın görülen beyin kanseri vakaları ikincil beyin tümörlerinden kaynaklanır. 2022 yılında dünya genelinde yaşları ortalaması 59 olan 1.900'den fazla kişiye beyin kanseri tanısı konulduğu bilinmektedir.