Boyun Fıtığı Nedir, Nedenleri, Belirtileri ve Tedavisi
Boyun fıtığı, servikal omurganın (boyun omurları) disklerinden birinin çıkıntı yapması veya diskten dışarıya doğru jölemsi bir yapının sızıntı yapması durumudur. Genellikle disklerin iç kısmının dış kısmına doğru bu yapının sızmasıyla meydana gelir. Boyun fıtığı, kişilerin vücutlarında birçok farklı şekilde ağrı görülmesine neden olabilir. Ancak bazı hastalarda herhangi bir ağrı görülmeyebilir. Ağrı semptomunun yanı sıra kol ve elde uyuşma veya güçsüzlük de meydana gelebilir. Boyun fıtığı kas zayıflığı, travma veya boyun yaralanmasından kaynaklanabilir. Tedavi yöntemleri arasında istirahat, egzersiz, fizik tedavi ve ağrı kesici ilaçlar bulunur. Ancak, daha ağır vakalarda cerrahi müdahale gerekebilir.
Boyun Fıtığı Nedir?
Boyun fıtığı, kısaca kişilerde meydana gelen omurga yaralanmasıdır. Omurga, kafatasının tabanından kuyruk kemiğine kadar uzanan bir dizi kemikten oluşur. Omurlar arasında omurilik diskleri bulunur. Omurilik diskinde çekirdek adı verilen yumuşak, jöle benzeri bir madde bulunur. Disklerin temel görevi kemikler arasında tampon görevi görmektir. Diskler sayesinde kişi rahatlıkla bükülme ve hareket etme fonksiyonlarını yerine getirir. Boyun bölgesindeki bu disklerden biri yırtıldığında veya sızdırdığında boyun fıtığı görülür. Fıtıklaşmış bir disk, çekirdeğin bir kısmının herhangi bir yırtıktan dışarı doğru itildiğinde meydana gelir.
Boyun Fıtığı Nedenleri Nelerdir?
Omurga kemikleri arasındaki disklerin yumuşak, jel benzeri merkezleri ve daha sıkı bir dış katmanı vardır. Zamanla veya travmatik hasarlarla dış katman zayıflar ve çatlayabilir. Zayıflayan veya çatlayan bölgeden sızan disk çekirdek sıvısı omur sinirlerine baskı yapabilir. Boyun fıtığı nedenlerinden bazıları şunlardır:
- Yaşlanma: Yaşlanma sürecinde, omurgadaki disklerin sıvı içeriği azalır ve elastikiyetleri kaybolur. Disklerde meydana gelen sıvı ve elastikiyet kayıpları disklerde hasara sebep olabilir.
- Aşırı yüklenme: Uzun süreli ağır yükleri kaldırmak, tekrarlayan hareketler yapmak veya sürekli kötü duruş pozisyonlarında çalışmak gibi durumlar, kişilerin boyun omurgasındaki disklerin zorlanmasına ve hasar görmesine yol açabilir.
- Travma ve kazalar: Boyun bölgesine gelen travmatik yaralanmalar, kaza sonrası düşmeler veya araç kazaları gibi durumlar, disklerde hasara neden olabilir.
- Anormal duruş pozisyonları: Uzun süre boyunca yapılan boyun ve sırt pozisyonlarının düzensizliği, kötü duruş alışkanlıkları veya sürekli olarak eğik veya yan durma gibi alışkanlıklar, disklerin zorlanmasına ve hasar görmesine neden olabilir.
- Obezite: Boyun fıtığı rahatsızlığında obezite etkili olabilir. Kişilerin fazla kilolu olması omurga üzerindeki baskıyı artırıp zaman içerisinde boyun bölgesinde fıtık oluşumuna zemin hazırlayabilir.
Boyun Fıtığı Belirtileri Nelerdir?
Boyun fıtığı belirtileri, fıtığın konumuna bağlı olarak farklılık gösterir. Ağrının derecesi ve yeri de her hasta için farklı olabilir. Boyun fıtığı durumunda ağrı koldan aşağıya ve bazı durumlarda ele yayılabilir. Ağrı, özellikle başınızı çevirdiğinizde veya eğildiğinizde omuzlarda ve boyunda görülebilir. Boyun fıtığının belirtilerinden bazıları şunlardır:
- Boyunda ağrı: Boyun fıtığı olan kişilerde en yaygın belirti boyun bölgesinde hissedilen ağrıdır. Bu ağrı genellikle boyunun alt kısmında veya omuzlarda başlar ve kol veya el bölgesine yayılabilir.
- Omuz ve kol ağrısı: Boyun fıtığından kaynaklanan sinir basısı, omuzlar veya kollarda ağrı, yanma veya karıncalanma hissine neden olabilir. Ayrıca ağrının yanı sıra kol ve elde zayıflık veya güçsüzlük de görülebilir.
- Baş ağrısı: Baş ağrısı boyun fıtığında karşılaşılan belirgin semptomlardan biridir. Ağrı çoğunlukla boyundan başlayarak başın arka bölümüne veya şakaklara doğru yayılabilir.
- Uyuşma ve karıncalanma: Boyun bölgesinde meydana gelen fıtık omurga sinirlerine baskı yapabilir. Sinirlere yapılan bu baskı kol, el veya parmaklarda uyuşma ve karıncalanma görülmesine neden olabilir.
- Kol ve elde zayıflık: Boyun fıtığı, kol ve el kaslarını etkileyerek güçsüzlüğe neden olabilir. Bu durum, eşyaları kavrama veya tutma yeteneğinde zorluk yaşanmasına yol açabilir.
- Boyunda sertlik: Boyun fıtığı olan kişilerde boyunda sertlik ve hareket kısıtlılığı hissedilebilir. Boyun hareketlerinde ağrı veya sertlik olabilir.
- Sinir basısı belirtileri: Sinirlere baskı yapması durumunda, boyun fıtığı belirtileri arasında bel veya bacaklarda ağrı, zayıflık veya karıncalanma gibi sinir basısı belirtileri de olabilir.
Boyun Fıtığı Nasıl Teşhis Edilir?
Boyun fıtığı teşhisinde öncelikle uzman doktor tarafından hastaya kapsamlı bir muayene yapılır. Fiziksel muayene sırasında doktor ağrı semptomlarını, kas reflekslerini ve kas gücünü değerlendirebilir. Tanıyı kesinleştirmek için aşağıdaki testler de kullanılabilir:
- Manyetik rezonans görüntüleme (MRG): Boyun fıtığı rahatsızlığının teşhisinde kullanılan için en yaygın görüntüleme testi MR'dır. Bu test fıtıklaşmış diskleri, omurilik kanalında baskı yapabilecek durumları ve diğer omurga sorunlarını belirlemeye yardımcı olur.
- Röntgen: X-ışınları, omurganın görüntülerini oluşturarak omurlar arasındaki mesafeyi, kemik dejenerasyonunu ve omurga eğriliğini değerlendirir.
- Bilgisayarlı tomografi (BT): BT taraması ile doktor hastanın omurga kemiklerini görebilir. Bu test omurganın kesitsel görüntülerini oluşturarak disklerin durumu, omurilik kanalındaki daralma ve diğer yapısal değişiklikleri değerlendirir.
- Miyelogram: Miyelogram, BT taraması için omurga boya enjeksiyonunu kullanılmasını içerir. Vücuda enjekte edilen boya, X ışınları kullanılarak incelenir ve omurga kanalındaki daralmalar görülebilir..
- Elektromiyogram (EMG): Bu test, sinirlerin ve kasların işlevselliğini değerlendirmek için kullanılır. Test sırasında, küçük iğneler çeşitli kaslara yerleştirilir ve hangi siniri etkilediği belirlemeye çalılılır.
Boyun Fıtığı Tedavisi
Ciddi semptomları olmayan hafif vakalarda boyun fıtığı tedavisi için doktor tarafından önerilen ilk tedavi genellikle konservatiftir ve steroidal olmayan antiinflamatuvar ilaçları ve dinlenmeyi içerebilir. Ayrıca doktor tarafından tedavi önerilebilir. Bu tedavileri uygulayan çoğu insan normal aktivitelerine döner. Bazı kişilerin daha fazla tedaviye ihtiyacı olabilir. Ciddi durumlarda steroid enjeksiyonlar veya ameliyatı uygulanabilir. Boyun fıtığı tedavisinde kullanılan yöntemlerden bazıları şunlardır:
- İlaç tedavisi: Ağrıyı ve iltihabı azaltmak için doktor tarafından bazı ilaçlar reçete edilebilir. Bu ilaçlardan bazıları nonsteroid antiinflamatuar ilaçlar (NSAID'ler) veya ağrı kesiciler olabilir.
- Fizik tedavi: Boyun fıtığı tedavisinde kullanılan yöntemlerden biride fizik tedavi uygulamalarıdır. Fizik tedavi uygulamaları, hastanın boyun kaslarını güçlendirmek, kas ve doku esnekliği artırmak için uygulanabilir.
- Enjeksiyon tedavileri: Bazı durumlarda doktor enjeksiyon tedavisi isteyebilir. Steroid enjeksiyonları veya lokal anestezikler, sinir köklerine doğrudan uygulanarak ağrıyı ve inflamasyonu hafifletmeye yardımcı olabilir.
- Cerrahi müdahale: Boyun fıtığı rahatsızlığı ciddi olan ve siddetli, semptomlar gösteren hastalarda doktor cerrahi müdahale tercihinde bulunabilir. Bu karar hasta ile doktorun karşılıklı görüşmesi ile verilebilir.. Cerrahi seçenekler arasında diskektomi (fıtıklaşmış diskin çıkarılması), mikrodiskektomi (minimally invaziv disk cerrahisi), disk dekompresyonu ve boyun füzyonu gibi prosedürler bulunur.
Sık Sorulan Sorular
Boyun fıtığı çoğunlukla yaşlılık, boyun bölgesindeki hasarlar, uzun süreli yanlış duruş pozisyonları gibi nedenler ile görülebilir. Tedavi edilmediğinde kişilere rahatsızlık verebilir ve semptomlar ilerleyebilir.
Boyun Fıtığı Olası Komplikasyonları Nelerdir?
Boyun fıtığı ciddi sorunlara yol açabilen potansiyel komplikasyonlarla neden olabilir. Bu komplikasyon risklerinden bazıları şunlardır:
- Uzun süreli sırt ağrısı veya bacak ağrısı
- Bacaklarda veya ayaklarda hareket veya his kaybı
- Baş ağrısı ve boyun tutulması
- Nadir olarak kalıcı omurilik yaralanması
Boyun Fıtığı Tekrarlar mı?
Boyun fıtığı, belirli durumlarda tekrarlayabilir. Fıtıklaşmış disklerin omur sinirlerine tekrar baskı yapması sonucu hastada semptomlar yeniden ortaya çıkabilir.
Boyun fıtığı kişilerin günlük yaşamını olumsuz etkileyen bir rahatsızlıktır. Teşhis ve tedavisi yapılmadığında zamanla semptomlar şiddetlenebilir. Boyun fıtığı rahatsızlığına ait semptomların görülmesi durumunda kişiler hastanelerin genel cerrahi polikliniğinden randevu alarak tedaviye başlayabilirler.
Son güncellenme tarihi: 15 Ocak 2024
Yayınlanma tarihi: 15 Ocak 2024
0 dk