Titreme Hastalığı (Esansiyel Tremor) Belirtileri ve Tedavisi

Titreme hastalığı olarak bilinen esansiyel tremör el, kol veya vücudun diğer kısımlarının titremesi ile oluşan bir hastalıktır. Bu hastalıkta yaş ilerledikçe görülme sıklığı artar. Genellikle 10 ile 19 veya 50 ile 59 yaşları arasında daha sık görülür. Titreme hastalığı (esansiyel tremor) dünya çapındaki insanların %1’ini etkilerken, 60 yaş üzeri kişileri ise %5 etkilediği tahmin edilir. Tehlikeli bir hastalık değildir fakat tedavi altına alınmazsa günlük aktivitelere engel olabilir. Birkaç farklı tedavi yolları vardır. Bu tedavi yolları kişiye veya hastalığın durumuna göre tercih edilebilir. Esansiyel tremor yavaş yavaş ilerleyen ve kötüleşen bir hastalıktır. Bu yüzden hastalığın kişinin hayatını bozmaya başlayacağı evreye ulaşması uzun yıllar alabilir.

Esansiyel Tremor (Titreme Hastalığı) Nedir?

Esansiyel tremor, vücuttaki bazı kısımlarının titremesine sebep olan bir tür hareket bozukluğudur. Bu titreme kişinin kontrolü dışında gerçekleşir. Tedavi edilmediği takdirde kişi kendini alıkoyamaz. Titreme hastalığı el, kol, bacak gibi uzuvlarda görülmesinin yanı sıra baş, ses telleri gibi vücudun farklı yerlerinde de görülebilir.

Bu hastalık tehlikeli değildir fakat kişinin yaşam kalitesini düşürebilir. Hastalığın ilerleyen dönemlerinde kişi yeme, içme, giyinme gibi temel ihtiyaçlarını karşılamakta güçlük çekebilir.

Esansiyel Tremor (Titreme Hastalığı) Belirtileri Nelerdir?

Esansiyel tremor (titreme hastalığı) vücudun bir kısımlarının titremesi ile oluşan bir hastalık olduğu bilinir. Bu yüzden en yaygın belirtisi titreme dir. Titreme ile oluşan bazı belirtiler bulunur. Bu belirtiler şu şekilde sıralanır:

• Yazma, çizme gibi eylemlerde oluşan zorluk
• Konuşurken titreyen bir ses tonu
• el, kol, kafa ve gövde de ritmik sallanma
• Çatal, bıçak kullanmada zorluk gibi hastalık belirtileri bulunur.

Esansiyel tremor hastalığında oluşan titremeler farklı biçimlerde görülebilir. Titreme genellikle belirli koşullar altında ortaya çıkar. Tireme biçimleri ve titremeye sebep olan koşullar aşağıdaki gibidir:

• Aksiyon Titremesi: Aksiyon titremesi genellikle bir nesneye uzanmak gibi eylemler sırasında gerçekleşen bir tür temel titremedir.
• Postüral Titreme: Postüral titreme ise vücuttaki titreme oluşabilecek gölgelerin belirli bir süre aynı pozisyonda kalması ile oluşur. Örnek verilecek olursa, kolları havaya kaldırıp bir süre o şekilde beklendiğinde oluşan titreme türüdür.

Bu hastalık genellikle vücudun iki tarafını da etkilediği bilinir ancak genellikle vücudun bir tarafını diğer tarafına göre daha çok etkilediği görülür.

Esansiyel Tremor (Titreme Hastalığı) Neden Olur?

Günümüzde esansiyel tremor hastalığına neden olan etmenler tam olarak bilinmemektedir. Ancak uzmanlar tarafından yapılan araştırmalara göre beynin belirli bölümünde oluşan değişikliklerden meydana geldiği yönünde bilgiler bulunur.

Bu hastalığa sahip olan kişilerin yarısı ailesinde hastalık öyküsü bulunan kişilerdir. Bu yüzden genetiğe bağlı oluşan bir hastalık denilebilir. Eğer ebeveynlerden biri kişiye esansiyel tremor hastalığına sebep olabilecek mutasyonlu bir geni aktarmış ise o kişinin hastalığa sahip olma ihtimali %50’dir.

Bu hastalık bulaşıcı bir hastalık değildir. Kişiden kişiye geçme durumu söz konusu değildir. Genetik veya kendi kendine oluşan bir hastalık türüdür.

Esansiyel Tremor (Titreme Hastalığı) Nasıl Teşhis Edilir?

Esansiyel tremor hastalığı sağlık uzmanı tarafından hastalık semptomları ve nörolojik muayeneye göre teşhis edilir.

Bu hastalığın kesin tanı için kullanılan bir test veya görüntüleme yöntemi yoktur. Genellikle titremeye sebep olabilecek diğer hastalıkların semptomlarına bakılıp, o hastalıkların kişide olma ihtimalini ortadan kaldırarak yani dışlayarak teşhis edilir. Diğer hastalıkların dışlanması kan veya görüntüleme testlerini içerebilir.

Sağlık uzmanı tarafından titremeye sebep olabilecek diğer hastalıkların ortadan kaldırılmasına yardımcı olan testler şu şekilde sıralanır:

• Kan testleri
• Bilgisayarlı tomografi
• Genetik test
• Manyetik rezonans görüntüleme (MRI)
• Pozitron emisyon tomografisi (PET) gibi testler diğer hastalıkların ortadan kaldırılıp, esansiyel tremor tanısı konulmasında yardımcı olur.

Esansiyel tremor belirtileri ile benzer belirti veren hastalıklar şu şekilde sıralanır:

• Parkinson hastalığı
• İnme
• Multipl skleroz
• Hipertiroidi
• Travmatik beyin hasarı gibi titremeye sebep olan hastalıklar esansiyel tremor ile karıştırılabilir.

Esansiyel Tremor (Titreme Hastalığı) Tedavisi Nedir?

Titreme hastalığının kesin bir tedavisi yoktur. Hastalığa sebep olan sebep ortadan kaldırılırsa hastalık tedavi edilebilir. İlaçlar, yardımcı cihazlar, botulinum toksini, derin beyin stimülasyonu ve odaklanmış ultrason tedavi yöntemleri arasında yer alır. Tedavilerin yanıt vermediği durumda derin beyin stimülasyonu ve odaklanmış ultrason önerilir.

• İlaçlar: Hastalığı önlemek için tek başına veya kombinasyon tedavi yapılabilir. Kullanılan ilaçlar propranolol (anksiyete sorunlarını tedavi eden ilaç) gibi beta blokerler ve primidon gibi nöbet önleyici ilaçlardır.
• Uyarlanabilir cihazlar: Bu hastalık için titreme önleyici cihazlar, periferik sinir uyarımı, titreşim cihazları gibi cihazlar titremeyi kontrol altına almak için geliştirilmiştir.
• Botulinum Toksini: Bu ilaçlar hastalığın şiddetini azaltmak için kas içine uygulanarak, kasın aktivitesinde geçici hareket kaybına sebep olur. Bu sayede titreme şiddeti azalır.
• Derin Beyin Stimülasyonu: Bu tedavi yöntemi ise beynin bir kısmına elektriksel uyarı veren bir cihazın yerleştirilmesi ile oluşan ameliyattır. Elektriksel uyarı veren cihaz sayesinde titremeye sebep olan kaslardaki sinyaller kesilir. Bu ameliyat ile vücudun her iki tarafında oluşan titremeler kesilebilir. Diğer tedavi yöntemlerinin işe yaradığı durumlarda en son tedavi olarak kullanılan yöntemler arasındadır.
• Odaklanmış Ultrason: Bu tedavi yöntemi ise beyinde titremeyi oluşturan dokuyu tespit edip, o noktaya yüksek frekansta ses dalgası göndererek uygulanır. Gönderilen yüksek ses dalgası ile hedeflenen doku yok edilir. Bu sayede şiddetli titremeler azaltılıp günlük yaşam kalitesi artabilir. Yapılan bu tedavi yöntemi vücudun her iki tarafında etkilidir. Odaklanmış ultrason tedavisi diiğer tedavi yöntemlerinin işe yaramadığı durumda en son tedavi yöntemi olarak kullanılan yöntemler arasındadır.

Yukarıda verilen tedavi yöntemleri kişiye ve hastalık durumuna göre kişiye uygun tercih edilir. Tedavilerin olası yan etkileri ve komplikasyonları bulunur. Bu yan etki ve komplikasyonlar birçok faktöre bağlı olarak değişebilir. Hekim, hastanın ve hastalığın durumuna göre bu olumsuzlukların en aza indirgenmesi ve süreci en sağlıklı ve iyi bir şekilde yürütülmesi için yapılması gerekenleri hasta ile paylaşacaktır. Hastalık ve tedavi sürecinin sağlıklı ilerlemesi için hekim ile irtibat halinde olunup, hekim yönlendirmesi ile sürecin yönetilmesi gerekir.

Esansiyel Tremor (Titreme Hastalığı)’ndan Nasıl Korunulabilir?

Esansiyel tremor genel olarak genetik yolu ile kişiye geçer. Başlıca korunma yöntemi olarak stresten uzak durulması önerilir. Kişinin ailesinde hastalık öyküsü varsa eğer belirtileri gözlemleyip en ufak belirtide hekime başvurması gerekir. Bu sayede hastalık daha fazla ilerlemeden kontrol altına alınır. Erken teşhiste minimal düzeyde kullanılan ilaçlar ile hastalık tedavi edilebilir.

Bu hastalık genetik olduğu gibi kendi kendine geliştiği görülen durumlar da bulunur. Bu gibi durumda hastalıktan korunmak için yapılması gereken bazı davranışlar bulunur. Bunlar:

• Kafeinli içeceklerden uzak durmak,
• Aşırı stres ve anksiyete den uzak durmak,
• Nefes egzersizleri veya yoga yapmak gibi günlük hayatta planlanan ufak değişiklikler olabilir ve hastalık riskini azaltabilir.

Kişi kendisinde veya yakınında esansiyel tremor hastalık belirtileri gözlemliyor ise en yakın bir sağlık kuruluşuna gidip muayene olması önerilir. Hekimin yapacağı muayene ve testler doğrultusunda erken teşhis ile hastalık daha kolay kontrol altına alınır. Eğer kişide titreme hastalığı bulunuyor ve kullandığı ilaç titremeleri arttırıyor ise yine hekime başvurması önerilir.