Hemoroid (Basur) Nedir? Belirtileri ve Tedavisi

Halk arasında basur ya da mayasıl olarak bilinen hemoroid, makat çevresindeki toplardamarların gevşemesi ve dışa doğru sarkmasıyla oluşan bir hastalıktır.

Halk arasında basur ya da mayasıl olarak bilinen hemoroid, makat çevresindeki toplardamarların gevşemesi ve dışa doğru sarkmasıyla oluşan bir hastalıktır. Can yakıcı olabilen bu hastalık, kişinin yaşam kalitesinin düşmesine neden olabilir. Pek çok farklı nedenden dolayı oluşabilen hemoroid hastalığının çoğunlukla neden dolayı ortaya çıktığı anlaşılamaz. Dışkılama alışkanlığında farklılık, makattan kan gelmesi ve ağrı gibi yaygın görülen hemoroid belirtileri varlığında vakit kaybedilmeden hekime başvurulmalıdır. Basur, dış hemoroid ve iç hemoroid olmak üzere iki farklı türde görülebilir. Toplumda her dört kişiden birinde zaman zaman ortaya çıkan hastalık, anüsün dış kısmında ve cilt altındaysa eksternal ya da dış hemoroid olarak tanımlanırken, kalın bağırsağın son kısmında ise internal, yani iç hemoroid olarak adlandırılır.

Hemoroid Nedir?

"Hemoroid nedir?" sorusu, kalın bağırsaktan sonra yer alan anüse ya da makata ait damarlarda var olan problemlerden kaynaklanan hastalık olarak yanıtlanabilir. Bacaklarda bulunan varislere benzer bir hastalık olan hemoroid, anüs ya da makat bölgesinde bulunan damarların büyümesi veya şişmesiyle oluşur. Damar yumakları oluşmasına neden olan hastalıkta zaman zaman damar yumakları anüsten dışa sarkabilir. Bazı vakalarda ise damar yumakları sıkışmaya bağlı olarak kanama yapabilir. Hemoroid, tedavisi olan bir hastalıktır ancak tedavi edilmediğinde zamanla damarların oluşturduğu yumaklar makatın dışına çıkarak basur memesi olarak adlandırılan yapının ortaya çıkmasına neden olur. Merak edilen sorulardan biri olan "Basur ne demek?" sorusu da bu şekilde de cevaplanabilir. Hemoroid türleri, internal ve eksternal olmak üzere ikiye ayrılır. İnternal hemoroid ya da farklı bir deyişle iç hemoroid, çoğunlukla ağrıya yol açmazken eksternal olarak tanımlanan dış hemoroid, genelde sancılıdır. Genişleyen damarlarda pıhtı oluşur, şiddetli ağrı, şişlik ve kızarıklık gibi basur belirtisi görülür. Sıkça sorulan "Basur nedir?" sorusu bu şekilde de yanıtlanabilir.

Hemoroid Evreleri Nelerdir?

Basur tedavisi, hastalığın evresine göre farklı şekillerde yapıldığından hemoroid evrelerinin bilinmesi son derece önemlidir. Basur nedir resimli olarak incelendiğinde, bölgedeki sarkmanın şiddeti ve basurun evreleri görülebilir. Hemoroid toplam 4 evreden oluşur:

• 1. Evre: Tuvalet kağıdını kirletecek nitelikte kanama ile karakterize olan 1. evredeki bazı vakalarda, damlama şeklinde basur kanaması da görülebilir. Rektoskopi ile görülebilen hemoroid dokusu çıplak gözle görülmez. Farklı bir deyişle bu evrede hemoroid makat dışına sarkma yapmaz.
• 2. Evre: Hemoroid, dışkılama sırasında dışarı sarkar ve sonrasında kendiliğinden içeri girer. Bu yüzden kişi, basur memesini fark etmeyebilir.
• 3. Evre: Basur memesi olarak tanımlanan oluşum, anüs dışındadır. Ağrıya yol açan hemoroid sıklıkla ödeme yol açar. Basur memesi ancak parmakla itildiğinde anüsün içine girer.
• 4. Evre : Basurun makattan dışarı sarktığı evre olan 4. evrede hemoroid memesi, genellikle büyük ve ıslaktır. Dışkılama sonrasında kişi tam olarak temizlenemez. Buna bağlı olarak kişi sıklıkla iç çamaşırında lekelenmeler görür. Oturma esnasında ağrı oluşabilir.

Hemoroid Belirtileri Nelerdir?

Basur, anüs çevresindeki damarların gevşemesine bağlı olarak oluşan damar topağının, makat dışına sarkması ile karakterize olan hastalıktır. Basur; anüs içinde, kalın bağırsağın son kısmı olan rektumun alt kısmında ya da anüs çevresindeki derinin alt katmanında oluşur. Kadın ve erkeklerde yaygın olarak görülen hemoroide, her 4 kişiden birinde rastlanır. Basur belirtileri, hemoroid türüne göre farklılık gösterir:
 

Dış Hemoroid Belirtileri

Vücudun dışına sarkan basur türü olan eksternal hemoroid; zorlanmayla, ıkınmayla ve temizlenme sırasında kötüleşebilir. Sıklıkla görülen dış hemoroid belirtileri şu şekildedir:

• Dışkıda kan görülmesi,
• Anüs yakınlarında kaşıntıya yol açan şişlik ya da ağrılı yumru,
• Anüs çevresinde kaşıntı ve rahatsızlık hissi,
• Oturmakla artan ağrı.

İç Hemoroid Belirtileri

Makatın iç tarafında oluşan basur türü olarak tanımlanabilen internal hemoroid, çoğunlukla ağrıya yol açmaz. İç hemoroid, şu belirtilere yol açabilir:

• Dışkıda kan görülmesi,
• Tuvalet kağıdına lekelenme şeklinde kan olması,
• Makattan basur memesinin sarkması.

Hemoroid belirtileri, basur haricinde sindirim sistemine ait farklı hastalıklarda da görülebilir. Özellikle makattan kan gelmesi, ülseratif kolit, Crohn hastalığı, kolon ya da rektum kanserlerinde de görülebilir. Bu yüzden hemoroid, bitkisel tedavi yöntemleriyle ya da hekime danışılmadan kullanılan basur ilacı ile tedavi edilmeye çalışılmamalıdır. Hemoroid ilaçları ya da "hemoroid kremleri, yalnızca hekimin reçete etmesi durumunda, önerilen doz ve süreyle kullanılmalıdır. "Basur memesi nasıl geçer? sorusunu yanıtlamadan önce sıklıkla sorulan "Hemoroid neden olur?" ya da diğer bir deyişle "Basur neden olur?" sorularına yanıt vermek gerekir.

Hemoroid Neden Olur?

Anal kanalda bulunan toplardamarlar hemoroid olarak tanımlanır. Toplardamarların genişlemesi ya da şişmesiyle birlikte kişide kanama, ağrı ve / veya kaşıntı gibi belirtilere yol açar. 20 yaşından önce nadiren görülen hastalık çoğunlukla 45 ila 65 yaş arasındaki kişilerde görülür. Toplumda oldukça sık görülen basur, çoğunlukla uzun süren kabızlığa ve tuvalette fazla vakit geçirmeye bağlı olarak oluşur. Dışkılama sırasında zorluk yaşanması, bölgedeki kan akışı etkiler. Zamanla damarlardaki kan, bölgede havuzlanarak hemoroid oluşumuna yol açar. Bu durum aynı zamanda gebelik sırasında görülen basurun da sebebidir.

Hemoroid Tanısı Nasıl Koyulur?

Hemoroid problemi yaşayan kişilerin büyük bir bölümü, doktora gitmekten çekinir. Bu yüzden kişi, çevresinden duyduğu, basur kremi ya da hemoroid ilacı kullanarak rahatsızlığını gidermeye çalışır. Hemoroid kanaması gibi yaygın görülen basur belirtileri varlığında, doktor tavsiyesi olmaksızın hemoroid kremi kullanılması, hastalığın tedavi sürecinin uzamasına ya da altta yatan farklı hastalığın geç tanı almasına yol açabilir. Bu noktada sıklıkla karşılaşılan sorulardan biri de "Basur için hangi doktora gidilir?" şeklindedir. Hemoroid rahatsızlığı için kişinin genel cerrahi polikliniğine başvurması gerekir. Hekim, öncelikle kişinin öyküsünü dinler ve ardından fizik muayenesini yapar. Dış hemoroid varlığında tanı hızlıca koyulabilir. İç hemoroid tanısı içinse anal kanal, rektum muayenesi ya da kolonoskopi gibi ek tetkikler yapılması gerekebilir. Elde edilen bulguların sonucunda tanı koyulur.

Hemoroid Tedavisi Nasıl Yapılır?

Eksternal hemoroid, kişide rahatsızlık oluşturmuyor ya da kişinin yaşam kalitesini düşürmüyorsa tedavi edilmesi gerekmeyebilir. İç hemoroidler ise ilaçlı olarak tedavi edilir. Hemoroid evresi de hastalığın tedavi yönteminin farklılaşmasına neden olur. 1. ve 2. evre hemoroidlerin tedavisi çoğunlukla ilaçlı olarak yapılır. Tedavi için hekim, krem, pomat ya da tablet şeklinde ilaçlar reçete edebilir. Bu ilaçlar makat bölgesindeki yanma, ağrı ya da şişliğin giderilmesini, makat kasların gevşemesini ve hemoroidin rahatlamasını sağlar. Basur ameliyatı olmaksızın yapılan bir diğer tedavi yöntemi de oturma banyosudur. Kişinin ılık su dolu küvete oturmasıyla uygulanan bu tedavi şeklinde, hemoroidin rahatlaması sağlanır. Skleroterapi ile yapılan tedavide ise bölgeye enjeksiyon yapılarak oluşan sarkmalar giderilebilir. Bunların dışında 2. ve 3. evre hemorodilerde çeşitli günübirlik girişim gerektiren işlemler de yapılabilir. Hangi işlemin yapılacağına muayene ve değerlendirmeler sonrası karar verilir. 3. ve 4. evre hemoroidlerde ise tedavi, hemoroid ameliyatı ile yapılır. Genel ya da lokal anestezi altında yapılan operasyonlar, hemoroid tedavisinde en etkili yöntemlerdir. Hemoroid ameliyatı sonrası basurun tekrarlama ihtimali son derece düşüktür.

Eğer sizde ya da bir yakınınızda hemoroid varsa tanı ve tedavi yöntemleri hakkında ayrıntılı bilgi almak için en yakın sağlık kuruluşuna başvurabilirsiniz.