Gırtlak Kanseri Belirtileri Nelerdir, Nedenleri ve Tedavisi
Larenks kanseri olarak da bilinen gırtlak kanseri solunum yollarını etkileyen önemli bir sağlık sorunudur. Gırtlak, solunumun sağlanması ve sesin oluşturulmasında önemli rol oynayan bir organdır. Bu kanser türü, gırtlağın içindeki hücrelerin kontrolsüzce çoğalarak yayılmasına ve tedavi edilmediğinde ciddi sağlık problemlerinin oluşmasına yol açabilir.
Gırtlak Kanseri Nedir?
Gırtlak kanseri, larenks dokusunun anormal hücre büyümesi ile ortaya çıkan ve solunum ile ses oluşturma gibi temel fonksiyonları etkileyen bir tür kanser türü olarak tanımlanabilir. Bu tümör, ses tellerinin üzerinde, altında veya gırtlağın farklı bölgelerinde meydana gelebilir. Tümör zamanla tiroid bezine, trakeaya, yemek borusuna, boyundaki lenf düğümlerine, karotis artere ve omuriliğin üst kısmı gibi yakınındaki dokulara da yayılabilir.
Gırtlak Kanseri Belirtileri Nelerdir?
Gırtlak kanseri, solunum kontrolü ve ses oluşturma gibi larenksin normal fizyolojik fonksiyonlarını yerine getirmesini önleyebilecek bir hastalıktır. Gırtlak kanseri belirtileri, kanserin evresine ve etkilendiği bölüme bağlı olarak değişebilir. Özellikle erken evrelerde belirti göstermeden ilerleyebilir. Larenks kanseri belirtileri şu şekilde sıralanabilir:
- Ses kısıklığı: Kanser ses tellerini etkilediyse uzun süre devam eden ses kısıklığına ve sesin değişmesine neden olabilir. En sık görülen belirtiler arasında yer alabilir.
- Kronik boğaz ağrısı: Gırtlak kanserinde boğaz ağrısı yutak ve gırtlağın arkasına kadar uzanan derin bir bölgede hissedilebilir.
- Yutma güçlüğü (disfaji): Gırtlak bölgesinde yer alan tümör beslenme işlemini zorlaştırabilir. Yutma güçlüğü, katı gıdaları yutarken daha da belirginleşebilir. Bu durum kilo kaybına da neden olabilir.
- Nefes almada güçlük: Gırtlak içindeki tümörün büyümesi ve yayılmasıyla hava yolu tamamen veya kısmen kapanabilir. Hava yolunun daralmasıyla birlikte hasta nefes almakta güçlük yaşayabilir.
- Boyunda toplardamar belirginleşmesi (juguler ven dolgunluğu): Kanserli lenf bezlerinin büyümesine bağlı olarak boyun bölgesindeki damarlar genişleyerek görünür hale gelebilir.
- Öksürük ve balgam: Gırtlak kanserinin ileri evrelerinde kronik öksürük ve kanlı balgam ortaya çıkabilir. Tümörün hava yollarını tahriş etmesi ve kan damarlarına yayılmasından kaynaklanan bir durumdur.
- Ağız kokusu: Gırtlak kanseri olan kişilerde nekroz, enfeksiyon, boğazda birikmiş sıvı ve atıklara bağlı olarak ağız kokusu meydana gelebilir.
Kulak ağrısı, halsizlik, kilo kaybı, boyunda veya boğazda ele gelen yumru da semptomlar arasında yer alabilir. Bu semptomları yaşayan kişilerin larenks kanseri gibi ciddi bir hastalığa yakalanmış olma olasılığını göz önünde bulundurarak uzman bir doktora başvurmaları önemlidir.
Gırtlak Kanseri Neden Olur?
Larenksin hücrelerinin anormal büyümesiyle oluşan gırtlak kanserinin gelişmesinde çeşitli faktörler önemli rol oynar. HPV enfeksiyonu, yaş, cinsiyet, beslenme alışkanlıkları, çevresel faktörler, genetik ve hormonal faktörler gırtlak kanserinin gelişiminde etkili olabilir. Gırtlak kanserinin nedenleri ve risk faktörleri şöyledir:
- Human papilloma virüsü (HPV) ağız ve gırtlak kanserine yol açabilir.
- Asbest, kömür, odun tozu, nikel, sülfürik asit dumanları, formaldehit ve izopropil alkol gibi çeşitli maddelerin yoğun olarak kullanıldığı bir işte çalışmak gırtlak kanseri riskini artırabilir.
- Dengesiz beslenme alışkanlığı, yetersiz meyve ve sebze tüketimi larenks kanseri riskini artırabilir.
- Kronik reflü hastalığı olan kişilerde gırtlak kanseri olma riski yüksektir. Mide asidi gırtlak dokusuna zarar vererek kanser oluşumunu tetikleyebilir.
- Yaş ilerledikçe kanser görülme riski artabilir. Erkeklerde gırtlak kanseri görülme riski kadınlara göre daha yüksek olabilir.
Gırtlak Kanseri Evreleri
Evreleme adı verilen bir süreç ile kanserin ne kadar yayıldığını belirlemek mümkündür. Evreleme, sıfırdan beşinci evreye kadar olan aşamaları içerir. Bu evreler, tümörün boyutu, yayılma derecesi ve tedavi seçeneklerine göre belirlenir. Gırtlak kanseri evreleri şöyledir:
- Evre 0: Karsinoma in situ olarak da adlandırılan bu evrede kanser hücrelerin yüzeyinde bulunur. Kanserin tamamen iyileştirilebilir olduğu evredir.
- Evre 1: Kanser, gırtlağın derinliklerindeki dokulara ulaşabildiği ancak komşu lenf düğümlerine yayılmadığı aşamadır. Semptomlar genellikle hafif olabilir.
- Evre 2: Bu evrede tümör, mukoza altı ve kıkırdak dokular gibi daha derin tabakalara yayılabilir. Bu aşamada kanserin yayılmasını durdurmak gerekir.
- Evre 3: Kanser komşu dokulara ve lenf düğümlerine metastaz yapabilir. Belirtilerin daha belirgin olduğu evredir.
- Evre 4: Kanser gırtlağın çevresindekileri dokulara ve organlara metastaz yapabildiği evredir. Semptomlar genellikle daha belirgindir. Ses kısıklığı, yutma güçlüğü, kilo kaybı ve kan tükürme gibi semptomlar görülebilir.
Gırtlak Kanseri Nasıl Teşhis Edilir?
Gırtlak kanseri hafif semptomlarla başlayabileceği gibi ilk evrelerde belirti göstermeyebilir. Bundan dolayı erken teşhis oldukça önemlidir. Gırtlak kanseri teşhisi aşağıdaki adımları içerir:
- Gırtlak kanseri teşhisi genellikle bir kulak burun boğaz uzmanı veya onkolog tarafından yapılır. Uzman doktor, öncelikle hastanın semptomlarını değerlendirerek fizik muayene ile gırtlağındaki anormallikleri inceleyebilir.
- Kan testleri: Gırtlak kanseri teşhisinde çeşitli kan testleri kanserin seyrini izlemek ve tedaviye yanıtı değerlendirmek için yapılabilir.
- Görüntüleme testleri: Kanserin boyutunu, yayılma derecesini değerlendirmek için BT veya MR çekilebilir. Kanserin vücudun farklı bölgelerine yayılıp yapılmadığını anlamak için PET taraması yapılabilir. Her bir testin farklı özellikleri ve avantajları vardır. Uzman doktorlar, hastanın durumunu da göz önünde bulundurarak birden fazla yöntem kullanabilir. Bu sayede doğru teşhis ile tedaviyi belirleyebilir.
- Laringoskopi: Bu yöntemde gırtlağı görüntülemek için ince bir endoskop ağız veya burun yoluyla gırtlak sokulur. Uzman gırtlak içindeki yapıları detaylı bir şekilde inceleyebilir. İşlem, lokal anestezi altında yapılır.
- Biyopsi: BU yöntem şüpheli dokuların çıkarılarak incelenmesi yöntemini kapsar. Bu işlem kanserin varlığını ve türünü tespit etmek açısından önemlidir.
Gırtlak Kanseri Nasıl Tedavi Edilir?
Larenks kanserinin tedavi planı hastalığın evresine göre belirlenir. Bunun yanı sıra tedavi seçenekleri hastanın genel sağlık durumuna göre de planlanlanabilir. Gırtlak kanseri tedavi yöntemleri şöyledir:
- Cerrahi müdahale: Cerrahi tedavi, kanserli dokuların çıkarılması işlemini kapsar. Kanserin erken evrelerinde tercih edilebilir. Kemoterapi ve radyoterapi gibi diğer tedavi yöntemleriyle birlikte uygulanabilir.
- Radyoterapi: Yüksek enerjili ışınlarının kanser hücrelerini öldürdüğü bir tedavi yöntemidir. Yorgunluk, mide bulantısı ve kusma gibi geçici belirtiler görülebilir. Radyoterapi cerrahi tedaviyi desteklemek amacıyla kullanılabildiği gibi cerrahiye alternatif olarak uygulanabilir.
- Kemoterapi: Kanser hücrelerini yok etmek, tümörün boyutunu küçültmek veya yayılmasını önlemek amacıyla kemoterapi tedavisine başlanabilir. Bu yöntem 4. evredeki kişilerin semptomlarını hafifletmek için de kullanılabilir. Saç dökülmesi, bulantı, kusma, yorgunluk, iştahsızlık gibi belirtiler görülebilir.
- İlaç Tedavisi: İlaç tedavisiyle diğer tedavilerin yan etkilerini azaltmak ve kanser hücrelerinin yayılmasını önlemek için kanser hücrelerindeki çeşitli moleküler hedef alınabilir.
- İmmünoterapi: Bu tedavi yöntemi, bağışıklık sisteminin güçlenmesine ve kanser hücrelerini tanıyıp yok etmesine yardımcı olabilir.
Tedavi planı, her hasta için farklılık gösterebilir. Tedavi sürecindeki ilerlemeyi değerlendirmek için düzenli olarak taramaların ve muayenelerin yapılması önem taşır. Gırtlak kanseri belirtilerinden herhangi birine sahipseniz doktoruna danışabilir,erken teşhis ve tedavi yöntemlerinden faydalanabilirsiniz.
Son güncellenme tarihi: 17 Nisan 2024
Yayınlanma tarihi: 17 Nisan 2024
5 dk