Mesane Kanseri Nedir? Mesane Kanseri Belirtileri Nelerdir?

Mesane kanseri, idrar kesesi olarak bilinen mesanenin iç yüzeyini kaplayan hücrelerin anormal şekilde büyüyüp çoğalmasıyla oluşan bir kanser türüdür. Genellikle mesanenin iç tabakasındaki hücrelerde başlar. Tedavi edilmediği takdirde mesane duvarının daha derin katmanlarına yayılabilir. Dünya genelinde en sık görülen kanser türlerinden biridir. Özellikle ileri yaşlarda daha yaygın olarak görülür. Kimyasal maddelere maruz kalma ve genetik faktörler bu hastalığın gelişiminde önemli rol oynar.

Mesane Kanseri Nedir?

Mesanenin iç yüzeyini kaplayan ürotelyal hücrelerin kontrolsüz ve anormal şekilde büyümesi sonucu oluşan bir kanser türüdür. Mesane, idrarın böbrekler tarafından süzülmesinden sonra vücuttan atılmadan önce geçici olarak depolandığı, pelvis bölgesinde yer alan kas yapısında bir organdır. Mesane kanseri genellikle mesanenin iç yüzeyini döşeyen hücrelerde başlar. Bu hücreler ürotelyal hücreler olarak adlandırılır. Hücreler, aynı zamanda böbrek ve idrar yollarının diğer bölgelerinde de bulunur. Tedavi edilmezse zamanla mesane duvarının daha derin katmanlarına, çevredeki dokulara, lenf nodlarına ve hatta diğer organlara yayılabilir. Hastalık oluştuğu hücre tipine ve mesanede yayılma şekline göre sınıflandırılır. En yaygın mesane kanseri çeşitleri şunlardır:

• Ürotelyal Karsinom (Transizyonel Hücreli Karsinom): Mesane kanserlerinin %90’ından fazlasını oluşturur. Mesanenin iç yüzeyini döşeyen ürotelyal hücrelerden kaynaklanır. Bu hücreler, idrarın depolanıp mesaneden geçtiği sırada genişleyip büzülebilen hücrelerdir. Ürotelyal karsinom, en sık görülen mesane kanseri türü olup genellikle erken evrelerde teşhis edilebilir.
• Skuamöz Hücreli Karsinom: Uzun süreli iltihaplanma ve enfeksiyonlar nedeniyle gelişen hücre değişikliklerinden kaynaklanır. Skuamöz hücreli karsinom, genellikle daha agresif seyirli bir kanser türüdür.
• Adenokarsinom: Nadir bir türdür. Mesanenin mukus üreten glandüler hücrelerinden kaynaklanır. Adenokarsinom da genellikle agresif bir seyir izler. Bu sebeple de tedavisi zor olabilir.

Mesane Kanseri Belirtileri Nelerdir?

Genellikle erken evrelerde belirti veren bir hastalıktır. Bu nedenle hastalığın erken teşhisi mümkündür. Ancak belirtiler başka hastalıklarla karıştırılabileceği için dikkatli değerlendirme gerektirir. Mesane kanserinin en sık görülen belirtisi, idrarda kan görülmesidir. Bunun dışında idrar yapma alışkanlıklarında değişiklikler ve ağrılar da mesane kanseri belirtisi olabilir. En yaygın belirtiler şu şekildedir:

• İdrarda Kan (Hematüri): İdrardaki kan, genellikle ağrısızdır. Bazen çıplak gözle görülebilse de bazen sadece mikroskopik incelemeyle tespit edilebilir. İdrar rengi kırmızı, pembe ya da koyu kahverengi olabilir. Ancak idrarda kan olması her zaman mesane kanseri anlamına gelmez. Enfeksiyonlar, böbrek taşları veya başka idrar yolu hastalıkları da idrarda kana neden olabilir.
• İdrar Sırasında Yanma ve Ağrı: Bu durum genellikle idrar yolu enfeksiyonlarıyla karıştırılabilir. Ancak enfeksiyon dışı nedenlerle de ortaya çıkabilir. Sürekli ve açıklanamayan idrar yapma sırasında ağrı, mesane kanserinin erken belirtileri arasında yer alabilir.
• Sık İdrara Çıkma: Bazı hastalar, normalden daha sık idrara çıkma ihtiyacı hissedebilir. Özellikle geceleri sık sık idrara çıkma durumu, hastaların yaşam kalitesini etkileyebilir. Bu belirti, mesanenin irritasyonuna ya da kanserin mesane kaslarına baskı yapmasına bağlı olabilir.
• İdrar Yapamama veya Kesik Kesik İdrar Yapma: Mesane kanseri, mesanenin iç duvarında ya da mesane kaslarının yakınında büyüyerek idrar akışını etkileyebilir.
• Pelvis ve Alt Karında Ağrı: Kanser ilerledikçe, pelvis bölgesinde ve alt karın bölgesinde ağrı hissedilebilir. Özellikle mesane duvarını tutmuş ve çevredeki dokulara yayılmış kanserlerde bu tür ağrılar yaygındır.
• Sırt Ağrısı: Kanser idrar yollarında tıkanıklığa yol açarsa bu durum böbrek fonksiyonlarını etkileyebilir. Sırtın yan kısmında ağrıya neden olabilir. Bu belirti, kanserin ilerlemiş olduğunu gösterebilir. Böbreklerden mesaneye idrar akışında bir sorun olduğunun işareti olabilir.
• Genel Yorgunluk ve Kilo Kaybı: İleri evrelerde genel yorgunluk, halsizlik ve iştahsızlık gibi sistemik belirtiler görülebilir. Kanserli hücrelerin vücutta yayılması, enerji kaybına ve istemsiz kilo kaybına neden olabilir. Bu belirtiler, genellikle hastalığın ileri safhalarında ortaya çıkar.

Mesane Kanseri Neden Olur?

Normalde, hücreler bölünme ve büyüme süreçlerini belirli bir düzen içinde gerçekleştirir. Ancak DNA hasarı veya genetik değişiklikler bu süreci bozduğunda hücreler anormal şekilde büyüyerek tümör adı verilen kitleleri oluşturabilir. Mesane kanserine yol açan nedenler tam olarak anlaşılmamış olsa da risk faktörleri ve çevresel etkenler bu süreci tetikleyebilir. Süreci etkileyen risk faktörleri ve çevresel etkenlerin başında uzun süreli enfeksiyonlar sayılabilir. Uzun süreli idrar yolu enfeksiyonları, mesanede kronik iltihaplanmaya yol açabilir. İdrar yollarında tekrarlayan enfeksiyonlar ve iltihaplanmalar, mesanenin iç yüzeyindeki hücrelerde değişikliklere neden olarak kansere zemin hazırlayabilir. Özellikle skistosomiyazis gibi parazit kaynaklı enfeksiyonların yaygın olduğu bölgelerde bu hastalık mesane kanseri riskini artırabilir.

Genetik faktörler de mesane kanserinin gelişiminde rol oynayabilir. Ailede mesane kanseri öyküsü olanlar, bu kanser türüne yakalanma riski daha yüksektir. Bazı kalıtsal genetik mutasyonlar, mesane hücrelerinin DNA'sında hasara yol açarak kanser gelişimini tetikleyebilir. Ayrıca, genetik olarak belirli kimyasallara karşı hassasiyeti olan kişilerde mesane kanseri riski daha fazla olabilir.

Mesane Kanseri Evreleri Nelerdir?

Bu tür de diğer kanser çeşitleri gibi evrelere ayrılarak değerlendirilir. Bu evreleme sistemi, hastalığın mesane duvarındaki yayılım derecesine ve vücudun diğer bölgelerine yayılıp yayılmadığına göre belirlenir. Mesane kanseri genellikle 4 ana evrede sınıflandırılır. Bu evreleme, kanserin ne kadar ilerlediğini anlamak için kullanılır.

Evre 0 (Yüzeyel Mesane Kanseri)

Bu evrede, kanser sadece mesanenin iç yüzeyinde yer alır. Mesane duvarının diğer katmanlarına yayılmamıştır. Tümör, genellikle mesane duvarından dışarıya doğru çıkıntı yapar ve polip benzeri bir yapıya sahiptir. Erken teşhis edildiğinde bu evre oldukça tedavi edilebilirdir.

Evre I

Kanser hücrelerinin mesanenin iç yüzeyindeki mukozanın altındaki bağ dokusuna yayıldığı ancak mesane kas tabakasına henüz ulaşmadığı evredir. Bu evrede kanser, mesanenin kas dokusunu tutmaz ve genellikle tedaviye iyi yanıt verir. Yüzeyel kanser olarak kabul edilir. Tedavi şansı yüksektir.

Evre II

Kanser, mesane duvarının kas tabakasına yayılmıştır. Ancak mesanenin dışındaki yağ dokusuna ya da çevre dokulara yayılmamıştır. Bu evre, kas invazyonlu mesane kanseri olarak kabul edilir. Evre II kanserin tedavisi daha zor olabilir. Ancak cerrahi müdahale ve ek tedavilerle kontrol altına alınabilir. Tedaviye radyoterapi veya kemoterapi eklenmesi bu evrede sıkça kullanılan bir yöntemdir.

Evre III

Evre III mesane kanserinde kanser hücreleri mesanenin kas tabakasını aşarak mesane dışındaki yağ dokusuna ve çevresindeki doku ve organlara yayılmıştır. Bu evrede kanser, genellikle prostat, rahim, vajina veya mesanenin yakınındaki diğer yapıları da tutabilir. Lenf düğümlerine yayılma ihtimali de vardır. Tedavi daha karmaşık hale gelir ve genellikle cerrahi, radyoterapi ve kemoterapi kombinasyonlarını içerir.

Evre IV

En ileri aşamadır. Kanser, mesane dışına yayılmakla kalmamıştır. Aynı zamanda vücudun daha uzak bölgelerine de metastaz yapmıştır. Bu evrede tedavi, genellikle kanserin ilerlemesini yavaşlatmaya ve semptomları hafifletmeye odaklanır. Cerrahi, kemoterapi, radyoterapi ve immünoterapi gibi tedaviler kombine edilebilir.

Mesane Kanseri Nasıl Teşhis Edilir?

Hasta belirtilerle başvurduğunda doktor detaylı bir tıbbi öykü alır. Ardından da fizik muayene yapar. Mesane kanseri teşhisi için kullanılan en yaygın yöntemler şunlardır:

• İdrar Tahlili: İdrarda kan veya kanser hücrelerinin varlığını tespit etmek için yapılan temel bir testtir.
• Sistoskopi: Mesanenin içini incelemek için kullanılan bir yöntemdir. Doktor, ince bir tüp ve ışık yardımıyla mesanenin iç yüzeyini görerek anormallikleri tespit edebilir. Gerekirse biyopsi alınabilir.
• Biyopsi: Mesaneden alınan doku örneği, laboratuvarda kanser hücreleri açısından incelenir. Bu, kesin teşhis sağlar.
• Görüntüleme Testleri: Ultrason, BT taraması veya MR taraması gibi yöntemler, tümörün yerini ve yayılımını belirlemek için kullanılır.

Mesane Kanseri Tedavisi

Mesane kanseri tedavisi, kanserin evresine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişir. Erken evrelerde Transüretral Rezeksiyon (TUR) ile kanserli doku mesaneden çıkarılır. İlerlemiş vakalarda ise Radikal Sistektomi yapılarak mesanenin tamamı alınabilir. Ayrıca, ameliyat sonrası veya öncesi kemoterapi uygulanabilir. Erken evrelerde mesane içine doğrudan intravezikal kemoterapi uygulanır. Özellikle yüzeyel kanserlerde İmmünoterapi de kullanılabilir. İmmünoterapi, bağışıklık sistemini güçlendirir. İlerlemiş vakalarda tümör büyümesini durdurmak için radyoterapi veya hedefe yönelik tedaviler tercih edilebilir.