Su Çiçeği : Nedir, Belirtileri, Bulaşıcılığı ve Tedavisi

Su çiçeği, deride oluşan kırmızı döküntülerle karakterize bulaşıcı bir hastalıktır. Bu durum, çoğunluklu çocuklarda görülse de her yaştan insanı etkileyebilir. Ortaya çıkan vücut kızarıklıkları zamanla içi irinli kabarcıklara dönüşebilir. Diğer belirtiler arasında ise yüksek ateş, baş ağrısı, vücut ağrıları, halsizlik ve iştah kaybı yer alabilir. Su çiçeği belirtileri, bulaştıktan yaklaşık olarak 10-21 gün içinde ortaya çıkmaya başlar ve hafif ya da orta şiddette seyreder. Su çiçeğinin en yaygın bulaşma şekli solunum yoludur, ancak direkt temas yoluyla veya enfekte yüzeylere temas olması halinde de bulaşabilir. Su çiçeği genellikle evde tedavi edilebilir ve semptomların hafifletilmesine yönelik ateş düşürücü, kaşıntı giderici ilaçlar kullanılabilir.

Su Çiçeği Nedir?

Su çiçeği, tıpta kullanılan adıyla varicella, varicella-zoster virüsünün neden olduğu ve bulaşıcı hastalıklar içinde yer alan tıbbi bir durumdur. Su çiçeği, kırmızı, kaşıntılı deri lezyonlarına sebep olur ve bu lezyonlar ilerleyen günlerde iltihaplı bir hale gelebilir. Belirtiler, kişinin virüsle enfekte olmasından sonra ortalama olarak 21 gün sonra ortaya çıkar ve deri döküntüleri başlamadan 48 saat öncesine kadar başkalarına bulaşmaya devam eder. Su çiçeği, genellikle çocuklarda görülse de, her yaştan insanı etkileyebilecek bir durumdur. Su çiçeği bulaşıcılığı bakımından incelendiğinde, oldukça bulaşıcı olduğu ve solunum yoluyla hızlıca yayılabileceği söylenebilir.

Su Çiçeği Belirtileri Nelerdir?

Su çiçeğinin en yaygın belirtisi, kırmızı deri döküntüleri olarak bilinse de, bu döküntülerden yaklaşık olarak 2 gün önce genel bir rahatsızlık hiss, ortaya çıkmaya başlar. Belirtiler, çocuklar ve yetişkinler için benzer özellikler gösterebilir ve genellikle hafif ila orta düzeyde geçer. Su çiçeğinin yaygın belirtileri arasında şunlar yer alabilir:

• Yüksek ateş
• Vücut ağrıları
• Yorgunluk, halsizlik
• İştah kaybı
• Baş ağrısı
• Sinirlilik hali
   

Yukarıda bahsedilen belirtilerden 2 gün sonra ise deri döküntüleri ortaya çıkmaya başlar ve bu döküntüler 3 aşamada gerçekleşir. O aşamalar şöyledir:

1.aşama:

• Ağız içi ve genital bölge etrafına kadar yayılabilen, ağrılı, kaşıntılı deri kabarcıklarının belirmesi
• Döküntülerin cilt tonuna göre pembe, kırmızı veya daha koyu renkte olması
   

2.aşama:

• Beliren kabarcıkların içi sıvı ile dolması ve çok kaşıntılı hale gelmesi
   

3.aşama:

• Kabarcıkların kuruması ve kabuk tutması
   

Su çiçeği belirtileri genellikle hafif seyreder ve birkaç güne kendiliğinden geçer. Ancak küçük çocuklarda ve bağışıklık direnci düşük kişilerde daha ağır semptomlar ortaya çıkabilir. Bu sebeple, su çiçeğine ait belirtiler olması halinde bir sağlık kuruluşuna başvurmak gerekir.

Su Çiçeği Neden Olur?

Su çiçeği, varisella-zoster virüsü nedeniyle olan, bulaşıcı bir hastalıktır. Bu durum, su çiçeği virüsüne maruz kalındığında veya virüsle enfekte bir kişiyle temas nedeniyle meydana gelir. Bu durumda ortaya çıkan kabarcıklar görülmeden 48 saat öncesine kadar ve döküntüler kuruyana kadar bulaş riski devam eder. Su çiçeği şu nedenlerinden dolayı oluşabilir:

• Öksürme
• Hapşırma
• Tükürük
• Kabarcıklarla temas
   

Yukarıda bahsedilen maddeler, su çiçeğinin bulaşma nedenlerindendir. Bu duruma neden olan bazı risk faktörleri ise şu şekilde sıralanabilir:

• 12 yaşından küçük olmak.
• Okul, kreş, bakım evi gibi yerlere gitmek veya buralarda çalışmak.
• Kanser veya HIV gibi hastalıklardan kaynaklı bağışıklık direnci düşük olmak.
• Hamile olmak.
• Daha önce su çiçeği geçirmemek.
• Aşı olmamak.
   

Su çiçeği geçirmiş veya aşı olmuş kişiler, bu virüse karşı antikor geliştirir ve bir daha tekrar etmesi çok nadirdir. Ancak virüs, uyku halinde kalır ve yıllar sonra herpes zoster (zona) durumu meydana gelebilir.

Su Çiçeği Nasıl Teşhis Edilir?

Su çiçeği, belirgin olan deri döküntülerine ve kaşıntıya sebep olduğu için genellikle klinik muayene sırasında teşhis edilebilir. Bu duruma, yüksek ateş, halsizlik, iştah kaybı gibi soğuk algınlığını andıran diğer belirtilerde eşik ettiğinden doktorlar ayırıcı tanı için bazı laboratuvar testlerine de başvurabilir.

Gebelikte Su Çiçeği

Su çiçeği genel olarak küçük yaşlarda geçirilen bir hastalıktır ve gebelerde görülmesi nadirdir. Ancak gebelikte görülmesi, normal kişilere oranla anne ve bebeğe zararları olabilecek bir durumdur ve bazı riskler ortaya çıkabilir. Olası risklerden bazıları ise düşük doğum olması, erken doğum veya düşük kilolu bebek doğumu olabilir. Gebelik, hassas ve dikkat edilmesi gereken bir dönem olduğu için, su çiçeği belirtileri yaşanması veya teması durumunda en kısa sürede doktora başvurmak gerekir.

Su Çiçeği Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Su çiçeği genel olarak evde kendiliğinden geçen ve özel olarak uygulanan tedavisi bulunmayan bir durumdur. Tedavi prensibi, semptomların hafifletilmesine yönelik bazı yöntemleri içerebilir. O yöntemlerden bazıları ise şunlardır:

• Ateşin düşürülmesi: Su çiçeğinde sık görülen semptomların başında yüksek ateş gelebilir. Ateşi kontrol altına almak için doktor önerisiyle alınan ibuprofen veya parasetamol gibi bazı ağrı kesici ve ateş düşürücüler kullanılabilir.
• Kaşıntının azaltılması: Vücuttaki döküntüleri kaşıdıkça daha da hassaslaşabilir veya yayılabilir. Bunun için kaşıntı giderici olarak kullanılan bazı antihistaminikler ve topikal kremler kullanılabilir.
• Sıvı alımının artırılması: Yüksek ateş ve içi dolu kabarcıklar, vücutta su kaybına neden olabilir. Bu nedenle bol su ve evde hazırlanmış meyve suları içmek dehidrasyonu önlemeye yardımcı olabilir.
• İltihaplanmanın önlenmesi: Kırmızı döküntüleri kaşımak veya patlatmak iltihaplanmaya sebep olabilir. Döküntülerin kuruyup kabuklanmasını beklemek ve rahatlamayı sağlamak için soğuk suyla ıslatılmış bezlerle nazikçe pansuman yapmak faydalı olabilir.
• Diğer yöntemler: Tedavi süresi boyunca ince, pamuklu, bol giysiler giymek ve sık sık ılık duş almak semptomların azaltılmasına faydalı olabilir. Ayrıca, mümkün olduğunca izole olup dinlenmek de uygulanması gereken yöntemlerden sayılabilir.
   

Belirtilen yöntemler, su çiçeği tedavisinde faydalı olabilecek yöntemlerdendir. Ancak, en iyi tedavi için bir sağlık uzmanıyla görüşmek gerekir.

Su Çiçeğinden Korunma Yolları Nelerdir?

Su çiçeği hastalığından korunmanın en etkili yolu aşı yaptırmaktır. Aşı, su çiçeği virüsünden koruyabilir, semptomlarını ve şiddetini azaltabilir. Ancak su çiçeği bulaşıcı bir hastalık olduğu için tamamen korunmak her zaman mümkün olmayabilir. Aşağıda belirtilen maddelerde, su çiçeğinden korunmaya faydalı olabilecek bazı yöntemler belirtilmiştir:

• Enfekte kişiden uzak kalmak: Su çiçeğiyle enfekte olmuş bir kişiyle doğrudan temas etmemek veya aynı ortamda bulunmamak bulaş riskini azaltmaya fayda sağlayabilir. Ancak zorunlu bir hâl varsa koruyucu maske, eldiven kullanmak, ortamı sık sık havalandırmak ve hastanın dokunduğu yüzeyleri dezenfekte etmek gerekir.
• Hijyen kurallarına dikkat etmek: Elleri sık sık yıkamak su çiçeği virüsünden koruyabileceği gibi diğer bulaşıcı durumlardan korunmak için de uygulanması gereken bir yöntemdir.
• Bağışıklığı güçlü tutmak: Bağışıklık sistemini güçlü tutmak için dengeli ve yeterli beslenmek, uyku düzenine dikkat etmek, egzersiz yapmak ve stresten uzak kalmaya çalışmak gerekebilir. Güçlü bir bağışıklık ile su çiçeği ve diğer bulaşıcı enfeksiyonlara karşı koruma sağlanabilir.
• Su çiçeği aşısı: Su çiçeği aşısı, varicella zoster virüsüne karşı koruma sağlayan ve semptomların, komplikasyonların azaltılması için kullanılan bir aşıdır. Su çiçeği aşısı, küçük çocuklara 12-15. aylarda ve 4-5 yaşında 2 doz halinde uygulanır ve rutin aşı programında yer alır.
   

Yukarıda belirtilen yöntemler, su çiçeğinden korunmaya fayda sağlayabilir. Ancak su çiçeği aşısı ve diğer korunma yolları için bir sağlık uzmanına başvurmak gerekir.