Adet Söktürücü: Nedir, Ne İşe Yarar?

Bazı dönemlerde adet gecikmesi kadınlar arasında yaşanabilen bir problemdir.

Bazı dönemlerde adet gecikmesi kadınlar arasında yaşanabilen bir problemdir. Bu durum hamilelik nedeniyle gerçekleşebileceği gibi sağlık sorunlarına bağlı da gelişebilir. Fakat bu gecikme her zaman bir problem olduğu anlamına da gelmez. Mevsimsel değişiklikler ve stres gibi faktörlere bağlı olarak da kısa süreli gecikmeler yaşanabilir. Bir sorun yaratacak süre boyunca adetin gecikmesi ise çözülmesi gereken bir durum olarak kabul edilir. Adeti söktürmek için adet söktürücü reçete edilmesi gerekebilir. Bir süre düzenli kullanım için adet söktüren bu ilaçlar doktor tarafından reçete edilir.

Adet Söktürücü Nedir?

Adet gecikmesi eğer gebelik nedeniyle gerçekleşmiyorsa hormonal dengesizliklerden meydana geliyor olabilir. Bazen vücut ağırlığının olması gerekenin altında olması bazen de polikistik over sendromu gibi sorunlar nedeniyle adet döneminde gecikmeler meydana gelebilir. Adet gecikmesi, aynı zaman kişide rahatsızlık verici semptomlara da neden olabilir. Bunlar özellikle şişkinlik hissi ve ödem şeklindedir. Bir hastalık sonucu oluşmayan adet gecikmesi ise ilaçlar yoluyla ortadan kaldırılabilir. Adet söktürücüler, vücudun doğal olarak ürettiği progesteron hormonuna benzeyen hormon içeren ilaçlardır. Bu sayede adetin söktürülmesine yardımcı olur. Aynı zamanda hamile olmayan ve menopoza henüz girmeyen kadınların adet dönemini normal hale getirmek için verilir. Bu sayede bir süredir adet görmeyen kişilerin adet dönemlerini normal hale getirmek için tercih edilebilir. Adet söktürücülerin amacı, adet gecikmesi yaşayan kişilerin adet olmasını sağlamaktır.

Adet dönemi genellikle 28-38 gün aralıklarla gerçekleşir. Bu sürenin uzaması; fakat gebelik olmaması adet gecikmesi olarak adlandırılır. Bu durum, sadece birkaç gün ile sınırlı olabilirken bazen aylar boyu da devam edebilir. Fakat beklenen süre içerisinde adet gerçekleşmediğinde bir doktora gidilmeli ve bu sürecin uzamaması sağlanmalıdır. Adet gecikmesi ile birlikte meydana gelebilen sorunlar şunlardır:

• Kötüleşen baş ağrısı
• Mide bulantısı
• Kusma
• Ateş
• Saç kaybı
• Süt üretimi

Adet Kanaması Neden Gecikir?

Adet gecikmesinin hamilelik dışında çeşitli nedenleri vardır. Bu gecikme ciddi bir hastalık nedeniyle gerçekleşebileceği gibi geçici sorunlara bağlı olarak da gerçekleşebilir. Düzenli adet görülmediğinde vücutta üretilen progesteron hormonu olması gereken şekilde yükselemez ve rahim iç astarı olan endometrium dökülemez. Bu durumun sonucunda endometrium kalınlaşarak kist oluşumu ya da kansere sebep olabilir.

Stres

Günlük hayatta adet döngüsünü etkileyebilen en büyük sorun strestir. Strese bağlı değişebilen günlük rutinler ve adet dönemini yakından etkileyen hipotalamusun çalışma düzeni, adet düzensizliğini en büyük nedenleridir. Aynı zamanda stresin neden olduğu kilo değişiklikleri de adet döngüsünü etkileyebilir.

Kilo Problemleri

Anoreksiya nervoza gibi yeme bozukları ya da vücut ağırlığının çok düşük olması kısa ya da uzun süreli adet görememe nedenlerindendir. Bunun nedeni vücudun yetersiz vücut ağırlığından dolayı yumurtlamayı duraklatmasıdır. Sadece düşük vücut ağırlığı değil obezite de vücutta hormonal değişikliklere neden olabilir. Obeziteye bağlı aşırı üretilen östrojen hormonu, adet sürelerinde gecikmelere adet olamamaya neden olabilir.

Polikistik Over Sendromu (PCOS)

PCOS, vücudun olması gerekenden fazla erkeklik hormonu üretmesine neden olarak yumurtalık kistleri meydana getirir. Bu kistler, yumurtlama düzensizlikleri en yol açarak adet sürelerinde gecikmeler zemin hazırlayabilir. Aynı zamanda PCOS nedeniyle insülin hormonunda da düzensizlikler meydana gelir. İnsülin direnci de PCOS probleminin meydana gelmesine neden olabilir.

Doğum Kontrol Hapları

Doğum kontrol hapları kullanıldığında vücutta östrojen ve progesteron hormonlarının seviyeleri değişiklik gösterir. Hapın bırakılması ile adet düzensizlikleri ve adet olamama gibi sorunlar meydana gelebilir.

Kronik Hastalıklar

Çölyak ve diyabet gibi kronik hastalıklar, adet döngüsünü etkileyebilir. Adet düzensizliği yapabilen diğer bazı kronik sorunlar ise aşırı kortizol hormonu salınımına bağlı gelişen Cushing sendromu, cinsel gelişim bozukluklarına neden olan konjenital adrenal hiperplazi, rahim içi yapışma olarak bilinen Asherman sendromudur.

Tiroid Problemleri

Tiroid bezinin az ya da fazla çalışması, adet görememeye neden olabilir. Çünkü tiroid vücudun metabolizmasını düzenler ve bu sayede hormon seviyelerini de etkiler. Tiroid tedavisi sırasında adet problemlerinin meydana gelmesi olasıdır.

Adet Söktürücü Nasıl Etki Eder?

Yumurtlama sonrası vücutta doğal olarak üretilen progesteron, adet söktürücü ilaçlar ile sentetik olarak vücuda sağlanmış olur. Adet söktürücü içeriğinde bulunan medroksiprogesteron vücuda progesteron hormonunu sağlar. Bu hormonun, ilaçla alımı kesildiğinde kanamayı başlatır ve regl başlamış olur. Progesteron adetin başlaması için endometriyumu hazırlar ve bu sayede kullanımı durduğunda endometrium dökülerek adet kanamasını başlatır. Adet dönemini başlatan olay vücutta düşüşe geçen progesterondur. Progesteronun artışını sağlayarak kesilmesi vücutta progesteron düşüşünü taklit ettiği için adeti başlatıcı etki gösterir.

Adet Söktürücü Nasıl Kullanılır?

Adet Söktürücü, piyasada ağızdan alınan tablet şeklinde bulunan ilaçlardır. Her gün aynı saatte su ile kullanımı önerilir. Doktor kontrolünde alınması gerekir ve doktora sahip olunan hastalıklar ile kullanılan diğer ilaçlar hakkında bilgi verilmelidir. Eğer kişide vajinal kanser ya da meme kanseri bulunuyorsa bu konu hakkında da doktor bilgilendirilmelidir. Adet söktürücü kullanılmadan önce doktor tarafından çeşitli testler istenebilir. Test edilebilecek hormonlar şunlardır:

• Progesteron ve östrojen seviyeleri
• Folikül uyarıcı hormon
• Testosteron ve DHEA erkeklik hormonları
• Hamilelik hormonu olan insan koryonik gonadotropin (beta HCG)
• Tiroid hormonları

Aynı zamanda kullanılabilecek görüntüleme yöntemleri de vardır. Bunlar:

• Ultrason
• Bilgisayarlı tomografi
• Manyetik Rezonans Görüntüleme
• Histeroskopi (Rahim ağzından girilerek rahim içini görüntülemek için kullanılır.)

Bazı durumlarda ise adet söktürücü kullanımı uygun görülmeyebilir. Çünkü adet söktürücünün kullanımı kişiye zarar verecek etkiler oluşturabilir. Bu durumlar ise şunlardır:

• Yakın zamanda felç geçirilmesi
• Nedeni teşhis edilemeyen vajinal kanama
• Meme ve rahim kanseri
• Yakın zamanda kalp krizi geçmişi
• Kanama bozuklukları
• Karaciğer sorunları
• Hamilelik
• Adet söktürücü içerisindeki herhangi bir maddeye alerji
• Hamilelik planı olması
• Emzirme
• Yakın zamanda ameliyat planı
• Diyabet
• Astım
• Epilepsi
• Kalp sorunları
• Kan kalsiyum seviyelerinde yükseklik

Adet Söktürücünün Yan Etkileri Nelerdir?

Adet söktürücüler, içerdikleri medroksiprogesteron asetat maddedisi nedeniyle çeşitli yan etkilere neden olabilir. Bu yan etkiler, uzun süre devam ettiğinde eczacı takip eden doktora bilgi verilmelidir. Eğer oluşan yan etki ciddi ise süre geçmesini beklemeden bir sağlık kurumuna başvurulmalıdır. Acil müdahale gerektirebilecek yan etkiler; ağrılı idrar, memede yumru ya da cilt sararması gibi durumlardır. Çok nadir durumlarda bacakta kan pıhtısı, kalp krizi gibi önemli yan etkilere neden olabilir. Bu yan etkiler, çoğunlukla başka ilaçlarla kullanımı nedeniyle meydana gelebilir. Bazı kişilerde bu ilaçlar alerjik reaksiyonlara neden olabilir. Adet söktürücü ilaçlara bağlı yan etkiler şunlar olabilir:

• Göğüslerde hassasiyet
• Akne oluşumu
• Tüylenmede artış
• Uyuşukluk
• Mide rahatsızlıkları
• Kilo değişiklikleri
• Saç dökülmesi
• Uyku problemleri

Bazı yan etkiler ise daha ciddi sorunlara neden olabilir. Bu yan etkiler kişide bir alerjik reaksiyon ya da bir komplikasyon oluştuğu anlamına gelebilir. Adet söktürücü kullanımında oluşabilen nadir, fakat ciddi yan etkiler şunlardır:

• Konuşma zorluğu
• Nefes darlığı
• Göğüs ağrısı
• Çift görme
• Bulanık görme
• Gözlerde şişlik
• Depresyon
• Ciltte sararma
• Ateş
• Kurdeşen
• Kaşıntı

Adet söktürücü kullanımı bazı durumlarda tehlikeli olabilir. Eğer doktor tarafından bir adet söktürücü reçete edilmesi uygun görüldüyse mutlaka doktora var olan hastalıklar ve ilaçlar hakkında bilgi verilmesi gerekir. Aksi takdirde kişide ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. Eğer adet söktürücü kullanırken çeşitli semptomlar meydana geliyorsa en kısa sürede bir sağlık kurumuna başvurulmalı ve destek alınmalıdır.