Servikal Serklaj Nedir?

Gebelik sürecinin 37. haftasından önce doğum yapma riski olan gebelerin gebelik sürecini uzatmak için uygulanan yöntemlerden biridir. Uzayan gebelik sayesinde bebeğin anne karnında daha uzun süre kalarak gelişimi tamamlaması sağlanır. Bu işlem kişinin durumuna göre vajenden (transvajinal) veya göbekten (transabdominal) yapılan açık veya laparoskopik olarak ile uygulanır. İşlem uygulanan kişilerin yaklaşık %90’ında başarılı sonuçlar elde edilir. Daha önceki gebeliklerde bu durumdan dolayı düşük riski yaşandıysa, gebelik planlamadan önce alanında uzman kişilerle görüşülüp planlama yapılması önerilir.

Servikal Serklaj Nedir?

Rahim ağzının yetersiz (zayıf) olması sebebi ile erken doğum riskini önlemek için rahim ağzının kapalı tutulmasını sağlayan cerrahi bir işlemdir. Bu işlem sırasında doktorunuz genişlemiş rahim ağzına bir kaç dikiş atarak kapalı kalmasını sağlayacaktır. Bu yüzden servikal dikiş olarak da bilinir. Bu işlem sayesinde bebek anne karnında daha fazla vakit geçirerek gelişimini tamamlayacaktır.

Servikal Serklaj Kimlere Uygulanır?

Gebelerde, bebek doğuma hazır olduğu zaman serviks (rahmin vajene bağlanan kısmı) genişler. Bazı kişilerde rahim ağzının yetersiz (zayıf) olması sebebi ile çok erken veya hamilelik öncesi de serviks genişleyebilir. Bu durum erken doğuma sebep olabileceği için bazı önlemler alınması gerekir. Bu önlemlerden biri de servikal serklajdır. Servikal serklaj işleminin kimlere uygulanabileceği şu şekilde sıralanır:

• Leep (rahim ağzına uygulanan bir işlem) gibi veya serviks üzerinde yapılan ameliyatlar sebebi ile rahim ağzı genişleyen kişilere
• Anormal şekilli rahim ağzına sahip olduğu için düşük yapan kişilere
• Rahim ağzında hasar olan kişilere
• Daha önceki gebeliklerinde servikal serklaj geçmişi olan kişilere
• Önceki gebeliklerde 34. haftadan önce doğum yapan kişilere
• Daha önceki gebeliklerde serviksin genişlemesi sebebiyle düşük yapan kişilere uygulanır.

Yukarıda belirtilen şikayetlere sahipseniz hekime en yakın zamanda muayene olmanız önerilir. Eğer muayene sonrası hekim servikal serklaj uygulamasını uygun görürse gebeliğin 12 - 14. hafta aralığında yapılması önerilir. Aksi takdirde gebelik ilerledikçe rahim ağzı inceleceği için işlem gerçekleştirilemez.

Servikal Serklaj İşlem Öncesi Yapılması Gerekenler Nelerdir?

Servikal serklaj işlemi rahim ağzına uygulanan cerrahi bir işlemdir. Bu yüzden işlem öncesi dikkat edilmesi gereken noktalar vardır. Bu noktalar şu şekilde sıralanır:

• İşlem öncesi mutlaka hekim muayenesi yapılarak hastanın sağlık geçmişinin değerlendirilmesi gerekir.
• Hamilelik, rahim ameliyat ve işlemleri hakkında hekimin bilgilendirilmesi gerekir. Bu cerrahi işlemlerde herhangi bir komplikasyon olup olmadığı değerlendirilir.
• Enfeksiyon olması durumuna karşın hastadan servikal mukus veya amniyosentez veya amniyotik sıvı örneği alınarak incelenebilir. Amniyotik sıvı karin bölgesinden iğne ile girilerek alınır.
• Servikal serklaj işleminden önce vajina içine bir spekulum (vajina genişletmek için kullanılan metal cihaz) yerleştirilerek rahim ağzının incelenmesi gerekir.
• Vajinal ultrason ile muayene edilmesi gerekir.
• Hekim tarafından işlemden 1 hafta öncesinden itibaren cinsel ilişkiden uzak durulması istenebilir.
• İşlemden önce hastanın aklına takılan sorular cevaplanır. İşlem sırasında hastanın rahat ve kaygısız olması gerekir.

Servikal Serklaj Nasıl Yapılır?

Servikal serklaj işlem sırasında bacaklar açık ve ayaklar üzengi üzerinde olacak şekilde muayene masasına uzanılır. İşlem öncesi herhangi bir ağrı hissedilmemesi için hastaya lokal veya epidural anestezi uygulanır. İşlem sırasında oluşabilecek ağrının tamamen önlenmesi için hastaya gerekli ağrı kesici takviyesi yapılır. Lokal anestezi yapılırken rahim ağzında ufak bir sıkışma ve ağrı hissi olabilir. Bu his kısa süre içinde geçecektir. Anestezi etkisini gösterdikten sonra hekim rahim ağzını gerekli cerrahi malzemeler ile sıkı bir şekilde dikerek rahim ağzındaki zayıflık giderilir.

Servikal Serklaj İşlem Sonrası Ağrı Hissedilir mi?

İşlemden sonra birkaç gün boyunca hafif kanama, kramp, ağrı ve lekelenme görülebilir. İşlem sonrası hissedilen ağrı adet döneminden uzun olmamalıdır. Ağrılar için hekimin önerisi olan ağrı kesici kullanılabilir.

İşlem sonrası iyileşme gerçekleşene kadar idrar yaparken yanma görülebilir. Bu hissedilen ağrılar kişiden kişiye göre değişiklik göstermektedir.

Eğer kanama, ağrı, kramp ve lekelenme uzun süre ve yoğun gerçekleşiyorsa mutlaka bu durumu hekime bildirmek gerekir.

Servikal Serklaj Dikişleri Ne Zaman Alınmalıdır?

Servikal serklaj işlemi sırasında vajene atılan dikişlerin gebeliğin 37. haftasına kadar durması önerilir. Serklajın çıkarma zamanına gelindiğinde ise işlemin uygulama aşamalarının birçoğu uygulanır.

İşlem uygulanırken yapıldığı gibi muayene masası üzerine bacaklar açık, iki ayak üzengi üzerinde olacak şekilde uzanılır. Hekiminiz rahim ağzında dikişleri alacaktır. Dikişler alınırken hareket edilmemesi gerekir.

Serklaj çıkarma zamanına gelmeden önce doğum suyu gelirse veya doğuma başlanması gerektiği durumlar olursa serklaj daha erken çıkarılabilir.

Servikal Serklaj İşleminin Risk Faktörleri Nelerdir?

Servikal serklaj işlemi kişiden kişiye göre değişiklik gösteren bir işlemdir. Hastanın durumuna göre işlemin avantajları, risklerine göre daha fazla ise o kişiye servikal serklaj önerilir. Hemen hemen her tıbbi işlemlerde olduğu gibi bu işleminde belirli riskleri mevcuttur. Dikkat edilmesi gereken riskler şu şekilde sıralanır:

• Enfeksiyon
• Rahim ağzında oluşabilecek hasar
• Kanama
• Dikişlerin kayması
• Membranın (anne karnında bebeğin bulunduğu zar) erken yırtılması
• Membranın yırtıldığı takdirde erken doğum
• Erken doğum gerçekleşirse dikişler henüz iyileşmediği için rahim ağzında yara veya rahmin yırtılması gibi işlemin risk faktörleri görülebilir.

Servikal Serklaj İşlem Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?

İşlem sonrası hastada herhangi bir komplikasyon geçirme riskinden dolayı birkaç saat hastanede yatırılır. Eğer hastada herhangi bir komplikasyon görülmedi ise aynı gün evine gidebilir.

Hekim enfeksiyon riskini önlemek adına hastaya uygun antibiyotik tedavisi verebilir. Hastaya reçete edilen antibiyotik ilacın saatlerinin aksatılmadan içilmesi önerilir.

İşlem sonrası hastanın dikişlerinin düzgün bir şekilde iyileşmesi için dinlenilmesi önerilir. Hekimin tavsiyesi üzerine yaklaşık 10 gün kadar cinsel ilişki, spor ve ağır nesnelerin kaldırılmasından uzak durulması gerekir. İşlemden bir gün sonra hastalar okul, iş gibi günlük aktivitelerine dönmelerinde bir sakınca yoktur.

İşlem sonrası yüksek ateş, vajenden kötü koku, düzenli aralıklarla gelen kasılmalar, alt kasık ağrısı, aşırı kanama gibi durumlar görülüyor ise uygulama yapan hekime hemen başvurulması gerekir.

Hamilelik ve servikal serklaj işleminin gözlemlenmesi için hekim randevularının aksatılmaması gerekir.

Sık Sorulan Sorular

Ülkemizde yaygın olarak görülen rahim ağzı zayıflığı sebebi ile sık uygulanan işlemler arasında yer alır. İşlemi yaptırmak isteyen kişilerin aklında bulunan soru işaretlerinin giderilmesi için en çok merak edilen bazı sorular bulunur. İşlem hakkında merak edilen sorular şu şekildedir:

Servikal Serklaj İşlemi ile Hamilelik Ne Kadar Uzar?

Bu işlemin asıl amacı bilindiği gibi erken doğumu önleyip hamilelik süresini arttırmaktır. Hamilelik süresi ortalama 5 haftaya kadar uzayabilir. Bu uzama süresi kişiden kişiye göre değişiklik gösterir. 5 hafta dolmadan doğum başlamışsa servikal serklaja daha erken son verilebilir.

Servikal Serklaj Sonrası Muayene Süreci Nasıldır?

Servikal Serklaj işlem sırasında ve sonrasında hasta kontrol altında tutulmalıdır. Hekim önerisi ile kullanılan ilaçların yanı sıra düzenli ultrason görüntüleri ile kontroller yapılmalıdır. Herhangi bir komplikasyon (hastalığın seyrini olumsuz etkileyen durum) oluşmaması için hekimin önerdiği zaman aralığında düzenli hastane kontrollerine mutlaka gidilmelidir.