Östrojen Nedir? Östrojen Hormonu Nasıl Arttırılır?

Östrojen, cinsel ve üreme sağlığını korumak için gerekli olan bir hormondur. Horon seviyeleri kadınların adet döngüsü sırasında doğal olarak dalgalanır. Menopoz döneminde ise seviyeleri düşer. Sürekli olarak yüksek veya düşük seviyeler, doktor kontrolü gerektiren durumları işaret edebilir. Kişilerde hormon seviyelerinin dalgalanmaması, dengeli olması, genel sağlık için önemlidir. Sağlıklı ve dengeli bir beslenme alışkanlığı hormon seviyelerini normal düzeylerde tutulması için yardımcı olabilir.

Östrojen Nedir?

Östrojen Türleri Nelerdir?

Üç ana östrojen formu vardır. Bu üç tür, farklı dokularda üretilir ve belirli fonksiyonlara sahiptir: 

• Östron (E1): Vücudun menopozdan sonra ürettiği birincil şeklidir. Genellikle yağ dokusu tarafından sentezlenir ve menopoz sonrası dönemde kadınlarda ana östrojen haline gelir. 
• Östradiol (E2): Üreme yılları boyunca vücuttaki birincil östrojen şeklidir. En güçlü formudur. Yumurtalıklar tarafından üretilir ve genç kadınların menstrüel döngüsünü kontrol eder. Ayrıca, östradiol kadınlarda cilt sağlığını, kemik yoğunluğunu ve cinsel fonksiyonları da etkiler. 
• Östriol (E3): Hamilelik sırasında görülür. Hormonun üretilmesinde plasenta rol alır ve gebelik sırasında anne ve bebek sağlığı için önemli rol oynar. 

Östrojen Değeri Kaç Olmalıdır?

Bu hormonun en güçlü formu olan östradiolün normal seviyeleri şunlardır: 

• Kadınlarda menopoz öncesi için 30 ila 400 pg/mL 
• Kadınlarda menopoz sonrası için 0 ila 30 pg/m 
• Erkeklerde 10 ila 50 pg/mL 

Ancak bu değerler kişinin yaşına, sağlık geçmişine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Seviyeler yaşam boyunca yükselir ve düşer. Dalgalanma normaldir. Çoğunlukla ergenlik döneminde vücuttaki östrojen düzeyleri artar ve menopoza yaklaştıkça azalır. Yumurtlama sırasında vücudun kendini hamileliğe hazırlayabilmesi için seviyelerinin yükselmesi normaldir. Hamilelik değişikliklerinin geçerli olmadığı dönemde seviyelerinin düşmesi normaldir. Hormon değeri sürekli olarak düşük seviyelerde veya yüksek sevilerde tespit edildiğinde, doktor tarafından kontrol gerektirir.  

Östrojen Hormonun Vücuttaki Görevleri Nelerdir?

Kimyasal bir uyarıcı olup vücuda cinsel sağlığı ve üreme sağlığını etkileyen süreçleri ne zaman başlatıp durduracağını belirtir. Bu süreçlerde vücutta önemli değişiklikler görülebilir. Bu hormonunun vücuttaki bazı görevleri: 

• Ergenlik: Ergenlik döneminde östrojen seviyeleri yükselir. Bu önemli hormon kadın cinsiyet karakteristiklerinin gelişiminde rol oynar. Ergenlik döneminde meme dokusunun büyümesini, kalçaların genişlemesini ve vücut yağ dağılımının değişmesini sağlar. Ayrıca, vücuttaki kıllanma ve ses tonu gibi ikincil cinsiyet özelliklerini etkiler. 
• Adet döngüsü: Beyninizde üretilen bazı hormonların ve progesteronun yanı sıra östrojen de adet döngüsünde önemli bir rol oynar. Bu hormonlar adet dönemlerini düzenli tutmak için hassas bir denge içinde bir arada bulunur. Yumurtalıkların folikül gelişimini teşvik eder ve yumurta olgunlaşmasını sağlar. Ayrıca, rahim iç tabakasının (endometriumun) kalınlaşmasına ve döllenmiş yumurtanın implantasyonuna hazırlanmasına yardımcı olur. 
• Hamilelik ve doğurganlık: Yumurtlamadan önceki günlerde kadınlarda hormon seviyeleri yükselir. Bu hormon servikal mukusu inceltir. Hormonun neden olduğu değişiklikler, hamile kalmayı kolaylaştırır. Vajinal duvarları kalın, elastik ve kaygan tutar. 
• Menopoz: Menopozdan hemen önceki perimenopoz dönemde seviyeler düşer. Hormon seviyesinin azalması vajinal kuruluk, ruh hali değişiklikleri, gece terlemeleri ve ateş basması gibi semptomlara yol açabilir. Menopoz sırasında vücudunuzdaki birincil östrojen östradiolden (E2) östrona (E1) dönüşür. 
• Kemik sağlığının desteklenmesi: Bu hormon, kişilerin kemik yapısındaki mineral seviyelerini artırır ve kemik sağlığını korur. Özellikle menopoz sonrasında hormon seviyelerindeki düşüş, kemik yoğunluğunun azalmasına neden olabilir. 
• Kolesterol metabolizmasının düzenlenmesi: Östrojen, kolesterol metabolizmasını etkileyerek kandaki LDL (kötü) kolesterol seviyelerini düşürür ve HDL (iyi) kolesterol seviyelerini artırır. Bu da kalp-damar hastalıkları riskini azaltıcı etki gösterir. 
• Cilt ve saç sağlığının desteklenmesi: Östrojen, cilt ve saç sağlığını korumada da rol oynar. Özellikle ciltte nemlendirici etki gösterir, kırışıklıkların oluşumunu geciktirir ve saçların sağlıklı kalmasını sağlar. 

Düşük Östrojen Seviyelerinin Olumsuz Etkileri Nelerdir?

Bu hormonun düşük sevileri genellikle kadınların menopoza yaklaştığına dair bir işarettir. Düşük seviyeler aynı zamanda doğurganlık sorununu, beslenme eksikliğini, turner sendromu gibi rahatsızlıklarıda gösterebilir. Düşük hormon seviyelerinin olumsuz etkileri şunları içerebilir: 

• Göğüslerde hassasiyet 
• Zayıf kemik yapısı 
• Sıcak basmaları  
• Gece terlemeleri 
• Düzensiz adet dönemleri veya adet görememe 
• Baş ağrısı 
• Konsantrasyonda azalma 
• Yorgunluk, uyuşukluk, uyku güçlüğü 
• Ruh hali değişiklikleri, sinirlilik ve depresyon 
• Vajinal kuruluk 

Yüksek Östrojen Seviyelerinin Olumsuz Etkileri Nelerdir?

Yüksek seviyeler polipler, miyomlar, endometriozis ağrısı, yumurtalık tümörleri gibi durumlar nedeni ile görülebilir.Hormondaki dengesiz artışı, birçok fizyolojik süreci etkileyebilir ve ciddi sonuçlara yol açabilir. Belirtiler şunları içerebilir: 

• Meme hassasiyeti ve büyümesi 
• Özellikle bel ve kalça bölgesinde kilo alımı 
• Düzensiz adet dönemleri 
• Kilo artışı 
• Baş ağrıları 
• Riskli gebelik durumları 
• Kanser riski 

Östrojen Nasıl Arttırılır?

Hormon seviyelerini artırmak için bazı doğal yöntemler bulunmaktadır. Doktor kontrolünde yapılan egzersiz ve diyet programları seviyelerinin iyileştirilmesin de büyük rol oynar. Bazı gıdaların günlük beslenmeye dahil edilmesi seviyelerinin yükseltmesine yardımcı olabilir. Bu gıdalar fitoöstrojenler olarak işlev görür. Hormon dengesizlikleri ile ilişkili durumlarda genel sağlığı korumaya yardımcı olacak bazı uygulamalar şunlardır: 

Dengeli beslenme: Doktor kontrolünde beslenme düzeninde bu hormonun seviyelerini artıracak gıdaların yer alması önemlidir. Soya ürünleri, keten tohumu, bezelye, mercimek gibi fitoöstrojen içeren gıdalar hormon seviyelerini artırabilir. Ayrıca, sağlıklı yağlar içeren gıdalar da hormon üretimine destek olabilir. 

Egzersiz: Doktor kontrolünde düzenli egzersiz yapmak, hormon seviyeleri artırabilir. Egzersizler veya kuvvet antrenmanları gibi aktiviteler hormon dengesini korumaya yardımcı olabilir. 

Vitamin ve mineral takviyeleri: Bazı vitaminler ve mineraller, östrojen üretimini destekleyebilir. Doktor tarafından uygun görülmesi durumunda özellikle B vitamini grubu, C vitamini, D vitamini ve magnezyum gibi besin öğeleri takviyeleri hormon seviyelerini artırabilir. 

Stres yönetimi: Kişilerin yaşamlarında karşılaştıkları stres durumları, östrojen seviyelerini düşürebilir. Bu nedenle, stresi azaltmak ve stres yönetimi tekniklerini kullanmak hormon seviyelerini artırmaya yardımcı olabilir. 

Sık Sorulan Sorular

Östrojen Seviyesi Nasıl Tespit Edilir? 

Östrojen seviyesi, genellikle kan testiyle tespit edilir. Bu test, kan örneği alınarak laboratuvarda hormon seviyelerinin ölçülmesini sağlar. Doktor kan alım talebi yapar ve hastadan alınan kan numuneleri analiz için laboratuvara gönderilir. 

Östrojen Seviyesine Hangi Bölüm Bakar? 

Östrojen seviyesinin değerlendirilmesi genellikle rahatsızlığın nedenine göre birçok farklı tıbbi uzmanlık alanına ait olabilir. Ancak genellikle endokrinoloji, jinekoloji veya iç hastalıkları gibi alanlarda uzmanlaşmış doktorlar hormon seviyelerini kontrol ederler. 

Östrojen vücudun birçok önemli işleminde rol oynayan kritik bir hormondur. Kadınlarda cinsel gelişim, üreme gelişimi gibi durumlarda önemli rol oynar. Östrojen seviyelerinde dengesizlik bulunan kişiler hastanelerin endokrinoloji, jinekoloji veya iç hastalıkları bölümlerinden randevu alarak tedaviye başlayabilirler.