Epilepsi Nedir? Epilepsi Belirtileri ve Tedavisi
Epilepsi, sinir hücrelerinin düzgün sinyal vermediği ve nöbetlere neden olan bir beyin hastalığıdır. Nöbetler; duyuları, davranışları, farkındalığı ve kas hareketlerini değiştiren kontrolsüz elektriksel aktivite patlamalarıdır. Epilepsi dünyada en sık görülen dördüncü nörolojik hastalıktır. Epilepsi tedavi edilemese de birçok tedavi seçeneği mevcuttur. Epilepsi hastalarının %70'e kadarı hastalığı ilaçlarla yönetebilmektedir. Nöbet geçirmek ve epilepsi geçirmek güvenliğinizi, ilişkilerinizi, işinizi, araba sürmenizi ve çok daha fazlasını etkileyebilir. Nöbetlerin meydana gelme olasılığının daha yüksek olduğu kalıpları ve durumları tanımanız gerekir.
Epilepsi Nedir?
Epilepsi nedir? sorusu tıp dünyasında kapsamlı ve yoğun bir araştırma konusu olarak ele alınır. Epilepsi tekrarlayan, provoke edilmemiş nöbetlere neden olan bir beyin bozukluğudur. Her nöbet epilepsinin sonucu değildir ancak, epilepsi sonucu olan nöbetler beyin hasarına veya ailevi bir özelliğe bağlı olabilir, ancak çoğu zaman nedeni tamamen bilinmemektedir. Nöbetler beyninizdeki anormal ve aşırı elektriksel aktivitenin ani dalgalanmalarıdır ve görünüşünüzü veya davranışlarınızı etkileyebilir. Nöbetin nerede ve nasıl ortaya çıktığı, derin etkilere sahip olabilir. "Epilepsi" kelimesi basitçe "nöbet bozuklukları" ile aynı anlama gelir. Kişinin nöbetlerinin nedeni veya şiddeti hakkında hiçbir şey belirtmez.
Epilepsi Neden Olur?
Epilepsi nedenleri her kişi için farklıdır ve bazı kişilerin tanımlanabilir bir nedeni yoktur. Diğerlerinde ise doktorlar epilepsiyi doğrudan genetik, beyin travması, otoimmün bozukluklar, metabolik sorunlar veya bulaşıcı hastalıklara bağlayabilir. Her nedenin farklı belirtileri, tanıları ve tedavi seçenekleri vardır. Bunlar şu şekilde aktarılabilir;
- Enfeksiyonlar: Nöbetlere yol açan bir beyin enfeksiyonunun kanıtı varsa, bu, epilepsinin bulaşıcı bir nedeni olarak kabul edilir.
- Otoimmün Epilepsi: Bağışıklık sistemi vücudu yabancı maddelerden ve ona zarar verebilecek diğer şeylerden korur. Otoimmün epilepsi (AE), vücudun bağışıklık fonksiyonundaki bir değişiklikten kaynaklanır.
- Genetik Nedenler: Bazı epilepsi türleri ailelerde görülür ve bir nesilden diğerine aktarılır.
- Metabolik Nedenler: Vücut, yenilen yiyeceğin işlenmesinden sorumlu olan enzimler içerir. Bu enzimlerden birinde sorun varsa, bu durum gıdanın parçalanmasında veya vücudun çalışması için ihtiyaç duyduğu enerjiyi üretmede sorunlara yol açabilir.
- Yapısal Nedenler: Beyinde nöbet riskini artırabilecek bazı anormal yapılar vardır. Bu doğuştan gelen veya daha sonra gelişen bir şey olabilir. Yapısal nedenlerin çoğu beynin MRI ile görüntülenmesinde görülebilir.
Epilepsi Belirtileri Nelerdir?
Epilepsi hastalığında yaşanan nöbetin belirtileri nöbet tipine göre değişiklik göstermektedir. Genel olarak bakıldığında epilepsi belirtileri şu şekildedir:
- Sabit bir noktaya bakakalmak
- Kas sertleşmesi
- Kollar ve bacaklarda kontrol edilemeyen sarsılma hareketleri
- Bilinç kaybı
- Korku, kaygı veya dejavu gibi psikolojik belirtiler
Bazen epilepsili kişilerin davranışlarında değişiklikler olabilir. Ayrıca psikoz belirtileri de gösterebilirler. Epilepsi hastalarının çoğu her seferinde aynı tür nöbet geçirme eğilimindedir.
Epilepsi Nasıl Teşhis Edilir?
Epilepsi teşhisi, nöbet geçmişine dayanmaktadır. Bu sebeple öncelikle nörolojik muayene gerçekleştirilir. Doktor yaşanmışlıklardan hatırlanan kısımları, nöbetler gerçekleşmeden önce hissedilen duyguları veya çeşitli belirtileri tanıda göz önünde bulundurur. Doktor tarafından kan testleri, EEG (elektroensefalogram) ve beyin taramaları ( BT taraması veya MRI gibi ) gib, testler de yapabilir. Bunun yanı sıra kişinin nöbetlerinin bir videosunun olması, teşhis koymada önemli bir ölçüttür.
Epilepsi Tedavisi
Epilepsinin bilinen bir tedavisi olmasa da tedavideki gelişmeler çoğu insanın nöbet kontrolüne ulaşmasını mümkün kılmıştır. Epilepsi tedavisi için kullanılan yöntemler şu şekildedir:
- İlaçlar: Nöbetleri önleyebilecek veya durdurabilecek birçok farklı ilaç vardır. Nöbet ilaçları, epilepsi hastalarının yaklaşık %70'inde nöbetleri başarılı bir şekilde kontrol eder.
- Ameliyat: Sürekli kontrol edilemeyen nöbetleriniz varsa epilepsi ameliyatını düşünmenin zamanı gelmiş olabilir. Bilim ve teknolojideki ilerlemeler yeni epilepsi cerrahisi seçeneklerinin ortaya çıkmasına neden olmuştur.
- Nöbet cihazları: Nöbet cihazları sinir sistemine küçük elektrik akımları göndererek beyin hücrelerinin davranışını değiştirip normal durumlarına dönmelerine yardımcı oluyor.
- Diyet terapileri: Ketojenik diyet, modifiye Atkins diyeti, düşük glisemik diyet ve orta zincirli trigliserit (MCT) diyeti gibi diyetlere başvurulabilir.
Epilepsi Nöbeti Nedir?
Epilepsi beyni etkileyen ve sık sık nöbetlere neden olan yaygın bir durumdur. Nöbetler, beynin çalışmasını geçici olarak etkileyen elektriksel aktivite patlamalarıdır. Çok çeşitli semptomlara neden olabilirler.Epilepsi her yaşta başlayabilir, ancak genellikle çocuklukta veya 60 yaşın üzerindeki kişilerde başlar.Genellikle ömür boyu sürer, ancak bazen zamanla yavaş yavaş iyileşebilir.
Epilepsi Nöbet Türleri Nelerdir?
Epilepsi bir beyin hastalığıdır. İnsanlara iki veya daha fazla nöbet geçirdiklerinde epilepsi tanısı konulur. Birçok nöbet türü vardır. Epilepsi türleri şu şekilde sıralanabilir:
- Genelleştirilmiş nöbetler: Beynin her iki tarafını da etkileyen epilepsi türüdür. Devamsızlık nöbetleri , hızlı göz kırpmaya veya birkaç saniye boşluğa bakmaya neden olabilir. Tonik-klonik nöbetler kişide ağlama bilinç kaybı, yere düşme ve kas seğirmeleri gibi belirtilerle kendini gösterir.
- Kısmi nöbetler: Beynin belirli bir bölgede etkili olan epilepsi türüdür. Basit kısmi nöbetler beynin küçük bir bölümünü etkiler,seğirmeye ve tat veya koku gibi duyularda değişikliğe neden olabilir. Karmaşık kısmi nöbetler, epilepsili bir kişinin kafasını karıştırabilir veya sersemletebilir. Kişi birkaç dakikaya kadar sorulara ve talimatlara yanıt veremeyebilir. İkincil genelleştirilmiş nöbetler ise beynin bir bölümünde başlar, ancak daha sonra beynin her iki tarafına yayılır. Yani kişi önce kısmi nöbet geçirir, ardından genelleştirilmiş nöbet geçirir.
Epilepsi Nöbeti Öncesi Aura Belirtileri Nelerdir?
Aura, nöbet öncesinde ortaya çıkabilecek semptomları tanımlamak için kullanılan terimdir. Nöbet geçirmeden birkaç saniye veya 60 dakika öncesine kadar bir auraya sahip olunabilir. Aurası olan çoğu insan, her nöbet geçirdiklerinde aynı tür auraya sahiptir. Bir epilepsi nöbeti öncesi aura şunları içerebilir:
- Parlak ışıklar, zikzak çizgiler, noktaların yavaş yavaş yayılması, nesnelerin boyutunda veya şeklinde bozulmalar, görüş alanında kör veya karanlık noktalar gibi görsel değişiklikler
- Sesler duymak (işitsel halüsinasyonlar)
- Garip kokular (koku alma halüsinasyonları)
- Yüzün veya vücudun bir tarafında uyuşma veya karıncalanma hissi
- Kaygı veya korku
- Mide bulantısı
Bebek ve Çocuklarda Epilepsi
Epilepsi sinir sisteminin en sık görülen bozukluklarından biridir. Tüm ırklardan ve etnik kökenlerden çocukları ve yetişkinleri etkiler.Beyindeki sinir hücreleri arasındaki normal bağlantıları bozan herhangi bir şey nöbete neden olabilir. Sinir sinyallerini gönderen beyin kimyasallarının dengesizliği, genetik, beyin tümörü, felç, doğumda yaşanılan olumsuz durumlar, hastalık, enfeksiyon veya yaralanmadan kaynaklanan beyin hasarı, ilaçlar en sık karşılaşılan nedenlerdendir.
Bebek ve çocuklarda epilepsi belirtileri yetişkinlerle neredeyse aynıdır. Ancak kusma, karın ağrısı ve baş dönmesi bebek ve çocuklarda daha fazla görülür. Tedavi ise çoğunlukla ilaçla yapılır. Nöbetleri ve epilepsiyi tedavi etmek için birçok ilaç türü kullanılmaktadır. Doktorun çocuğun geçirdiği nöbet tipini belirlemesi gerekecektir. İlaçlar nöbet tipine, çocuğun yaşına, yan etkilerine, maliyetine ve kullanım kolaylığına göre seçilir.Nöbetleri en iyi şekilde kontrol altına almak için dozun değiştirilmesi veya yeni ilaçların eklenmesi gerekebilir. İlaç tedavisinin yanı sıra ketojenik diyet, Vagus sinir uyarıcısı (VNS) veya ameliyat gibi yöntemlere başvurulabilir.
Son güncellenme tarihi: 23 Mayıs 2024
Yayınlanma tarihi: 16 Kasım 2022
6 dk