Migren Botoksu: Nedir, Nasıl ve Hangi Noktalara Uygulanıyor

Migren hastalığı, sık aralıklarla tekrarlayan zonklama tarzındaki baş ağrısı atakları ile birlikte eşlik eden bazı ek bulgularla karakterize olan nörolojik bir bozukluk şeklinde tanımlanabilir.

Migren hastalığı, sık aralıklarla tekrarlayan zonklama tarzındaki baş ağrısı atakları ile birlikte eşlik eden bazı ek bulgularla karakterize olan nörolojik bir bozukluk şeklinde tanımlanabilir. Kişinin yaşam kalitesini büyük oranda azaltan ve hatta toplumda ciddi iş gücü kaybına yol açan migren, dünyada yaklaşık 700 milyon kişiyi etkilediği bilinen son derece önemli sağlık sorunlarından biridir. Migren tanısı almış kişiler 6 aylık bir süre içerisinde en az 5 kez, en az 4 saat veya birkaç gün sürebilen baş ağrısı atakları ile karşılaşır ve bu durum, hastanın yaşam kalitesi ile birlikte genel sağlık düzeyini de doğrudan etkiler. Orta şiddette veya çok şiddetli olabilen tek taraflı baş ağrıları, zonklayıcı karakterdedir ve fiziksel aktivite ile artış gösterir. Bunun yanı sıra migren atakları sırasında genellikle bulantı-kusma veya gürültü-ışık hassasiyeti gibi şikayetler yaşanır. Bu durum hastanın günlük yaşam aktivitelerini sürdürmesini engelleyen önemli problemlerdir. Hasta ve toplum sağlığını büyük oranda etkileyen migren hastalığının tedavisinde en güncel yöntemlerden biri olan migren botoksu, medikal tedaviye dirençli kronik migren olgularında dahi son derece faydalı sonuçlar veren önemli seçeneklerden biridir.

Migren Botoksu Nedir?

Botoks olarak adlandırılan Botulinum toksin enjeksiyonu, günümüze dek sıklıkla plastik ve estetik tedavi alanlarında kullanılıyor olsa da son dönemde otonom sinir sistemi ile ilişkili bozukluklarda, spastisite ile seyreden kas hastalıklarında ve hareket bozukluklarına yol açan pek çok nörolojik hastalık tablosunda, yaygın kullanılan tedavi seçeneklerinden biri haline gelmiştir. Botulinum toksini aslen gram-pozitif özellikli anaerob bir bakteri olan Clostridium botulinum tarafından üretilir. Sinir hücreleri üzerinde nörotoksin etkiye sahip olan bu maddenin Botulinum A, B, C, D, E, F ve G olmak üzere toplam 7 farklı tipi bulunur. Ağrı üzerinde etkili olan Botulinum A ve B serotiplerinin enjeksiyonu, 2010 yılından itibaren pek çok ülkede migren hastalığının tedavisi için tercih edilen yöntemlerden biridir.

Migren botoksu tedavisinde hastaya uygun şekilde enjekte edilen toksin, kas-sinir kavşağında asetilkolin olarak adlandırılan kimyasal nörotransmitter maddenin salgılanmasını baskılar ve bu sayede o bölgedeki kas dokusunda geçici his kaybına yol açar. Bunun yanı sıra yüzeysel kas liflerinde duyarlılığı inhibe eden botulinum toksini, yüzeyden merkeze gönderilen ağrı sinyallerini azaltır ve bu sayede etkilenen kaslarda ağrı duyusunun hissedilmemesini sağlar. Özetle migren ve diğer kronik ağrılı hastalıklarda uygulanan botulinum enjeksiyonu, santral sinir sisteminin ağrı duyarlılığını dolaylı yoldan, geçici bir süre ile bloke eder.

Migren Botoksu Nasıl Uygulanıyor?

Botulinum toksininin botoks uygulaması için geliştirilmiş ürünleri birbirinden farklı doz, etki ve güvenlik özelliklerine sahip olabilir. Bu nedenle uygulama öncesi enjekte edilecek olan doz, her hasta ve her ürün tipi için özellikli olarak yeniden hesaplanır.

Piyasa Botox olarak bilinen botulinum enjeksiyon preparatı, toplam 100 ünite toksin içerir ve 2 ml serum fizyolojik ile sulandırılarak hazırlanır. Enjeksiyon için cilt altı dokudan çok kas dokusu tercih edilir ve uygun enjektör buna göre belirlenir. Hazırlanan çözelti uygun enjektöre alındıktan sonra ağrıyı takip etme yöntemi ile belirlenmiş olan her noktaya, 5 ünite olacak şekilde toksin enjeksiyonu gerçekleştirilir. Uygulama sonrasında hasta, yaklaşık 15 dakika boyunca yakından takip edilir ve ani gelişen baş ağrısı, kaslarda ağrı ve güç kaybı, tansiyon yüksekliği ve enjeksiyon bölgesinde reaksiyon gibi olası yan etkiler açısından değerlendirilir ve bilgilendirilir.

Migren Botoks Noktaları

Botulinum enjeksiyonundan doğru etkiyi alabilmek için intradermal (cilt altı) dokudan çok intramüsküler (kas içi) dokuya uygulanması önerilir. Kemik zarı, göz kapağı ve periferik damarlara yapılan enjeksiyon uygulamaları, hastada farklı komplikasyonlara yol açabileceği için bu noktalara uygulama yapmaktan kaçınılması gerekir. Bunun yanı sıra hastanın dış görünüşünde asimetrik bir görünüm yaratmamak için özellikle alın bölümüne uygulanan enjeksiyonlar çift taraflı ve simetrik olarak gerçekleştirilir.

Migren botoksu için tercih edilen noktalar corrugator ve procerus, frontalis, temporalis, oksipitalis, trapezius ve paraspinal kas grubu olmak üzere 7 tanedir:

• Corrugator ve procerus noktaları her iki göz kapağının üstünde ve iki göz arasında yer alan kas gruplarıdır. Bu kaslar yüzeyel kaslar olduğu için bölgeye uygulanan enjeksiyonun da yüzeysel olarak uygulanması ve kemik zarına zarar vermemeye özen gösterilmesi gerekir.
• Frontalis kası ise corrugator kaslarının üzerinden başlayıp tüm alın bölgesini kaplayan daha geniş bir alana sahiptir. Bu nedenle frontalis kası üzerinde toplam 4 farklı enjeksiyon noktası yer alır.
• Bir diğer uygulama noktası olan temporalis kasları, her iki gözün yanında ve kulak üstlerinde yer alır. Migren ağrısında son derece önemli role sahip olan bu kas grupları, botoks uygulaması sırasında en çok enjeksiyon yapılan noktalardır. Uygulama öncesi hastadan dişlerini sıkarak temporal kasları belirgin hale getirmesi istenir ve daha sonra her iki kasa toplam 8 enjeksiyon uygulanır.
• Kafatasının arka kısmında, enseye yakın konumda bulunan oksipitalis bölgesi, migren botoksu için tercih edilen bir diğer enjeksiyon noktasıdır. Sağ ve sol oksipital kaslara toplam 6 enjeksiyon uygulanır.
• Ensenin başlangıcında, boynun alt kısmında yer alan servikal paraspinal kaslar da migren botoksu tedavisinde uygulama yapılan noktalardan biridir. Boyun kaslarında güçsüzlüğe neden olmamak için uygulama mümkün olduğunca yüzeysel yapılır.
• Migren botoksunun uygulanacağı son kas grubu trapezius kaslarıdır ve bu kasa gerçekleştirilen toplam 3 enjeksiyon ile uygulama sonlandırılır.

Migren Botoksu Faydaları

Migren botoksu ile kas içerisine enjekte edilen Botulinum A ve B toksinleri, mevcut kas hücrelerinde uzun süreli ve geçici his kaybı yaratarak ağrı şikayetini kontrol altına alır. Özellikle medikal tedaviye yanıt vermeyen migren hastalarında atak sayısını azaltan, ağrı duyusunu zayıflatan ve bulantı, kusma, ışığa karşı hassasiyet gibi ek şikayetleri ortadan kaldıran migren botoksu, hastaların yaşam kalitesini artırmayı sağlayan son derece faydalı bir tedavi yöntemidir.

Alanında deneyimli hekimler tarafından, donanımlı klinik ortamında uygulanan botoks tedavisi yaklaşık 10 dakika gibi kısa süre içinde gerçekleştirilir ve uygulamadan sonraki 10. gün itibariyle ilk etkiler görülmeye başlar. Enjeksiyon için tercih edilen botoks preparatına göre değişiklik göstermekle birlikte, genellikle tek bir botoks uygulamasının etkisi yaklaşık 12 hafta boyunca devam eder.

Migren Botoksu Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Migren botoksu kaç seansta etki eder?

Migren botoksu sonrası ağrı kontrolüne yönelik ilk etki, yaklaşık 10. gün itibariyle görülür. Bunun sonrasındaki 12 haftalık süreçte migren atağı görülmez ancak uygulamadan sonraki 13. hafta itibariyle enjekte edilen toksinin etkinliği azalır. Bu dönemde hasta, olası bir migren atağına karşı risk altındadır. Dolayısıyla migren botoksu ile etkin tedavi için ilk yıl 3 veya 4 seans uygulanması önerilir. Daha sonraki süreç ise hastanın ihtiyacı doğrultusunda planlanır ve genellikle tek bir botoks 6 ay veya daha uzun süre etki gösterir.

Olası yan etkiler nelerdir?

Alanında deneyimli hekimler tarafından uygulanan migren botoksu, genellikle ciddi komplikasyonlara yol açmaz. Enjeksiyon sonrasında ortaya çıkan yaygın yan etkiler, uygulama bölgesinde alerjik reaksiyon, bazı hastalarda geçici hipertansiyon, kaslarda güçsüzlük ve sertlik, ani gelişen baş ağrısı ve sırta yansıyan kas ağrısı şikayeti olarak sıralanabilir. Tüm bunlar enjeksiyon sonrasında kendiliğinden gerileyen hafif şikayetlerdir.

Migren botoksu uygulaması kaç saat sürer?

Tedavinin enjeksiyon kısmı yaklaşık 15 dakika kadar sürse de hastanın uygulama öncesi muayenesi ve uygulama sonrası yakın takibi göz önünde bulundurulduğunda tek bir seansın yaklaşık 1 saat sürdüğünü söylemek mümkündür.