Geniz Eti Belirtileri Nelerdir, Geniz Eti Ameliyatı Nasıl Olur

Geniz eti, üst solunum yolunda burun ile boğazınızın arasında yer alan lenfatik bir dokudur.

Geniz eti, üst solunum yolunda burun ile boğazınızın arasında yer alan lenfatik bir dokudur. Sağlıklı her bireyde geniz eti bulunur. Geniz eti vücudumuzun savunma mekanizmasından sorumlu küçük ama büyük işi olan bezlerdir. Yumuşak, genelde kırmızı, gözle görülmesi mümkün olmayan bir dokudur. Geniz eti bademcikler ile birlikte bağışıklık sistemimizin bir parçasıdır. Ağız ve burun yolu ile vücuda giren mikropları tutarak vücut savunmasında rol alır.

Geniz eti daha çok çocukların ve bebeklerin enfeksiyonlarla, bakterilerle savaşmasına yardımcı olur. Genelde geniz eti (adenoid) bebek ve çocuklarda büyüme gösterir. 5 yaşını geçen çocuklarda küçülmeye başlar ve yetişkinlikte tamamen biter.

Geniz Eti Büyümesi Nasıl Olur? Neden Olur? Belirtileri Nelerdir?

Geniz eti waldeyer halkasını oluşturan dokular arasında yer alır. Bu dokular: geniz eti, iki bademcik, iki tane tubal tonsil (östaki kanalı ağzında bulunur.) ve bir tane lingual tonsil (dil kökünde bulunur). Waldeyer halkasını oluşturan bu yapılar immün sistemde önemli rol oynamaktadırlar. Geniz etini de içine alan bu dokulara dışarıdan gelen mikroorganizmalar geniz etinin büyümesine neden olur.

Geniz eti büyümesi geniz etinin şişmesi anlamına gelir. Geniz eti büyümesi daha çok çocuklarda karşılaştığımız bir durumdur. Genelde çocukların bağışıklığı güçlendikçe, hastalıklarla savaşma yöntemleri geliştikçe geniz eti küçülmeye başlar. Ama bazı durumlarda geniz eti büyümeye devam eder.

Geniz etinin büyümesini etkileyen faktörler:

Alerji: grip, nezle, alerjik rinit, bahar alerjileri geniz etinin büyümesine neden olur.

Solunum yolu enfeksiyonları: buralara yerleşen virüsler boğazları etkilediği gibi geniz etinin büyümesine neden olur.

Kimyasallara fazla maruz kalmak: tozlu alanlarda, kimyasal etkenlerin bulunduğu alanlarda, sigara dumanı bulunan ortamlarda fazla bulunmak geniz etinin büyümesine neden olabilir.

Genetik: anne karnından itibaren büyüyen ve doğumdan sonra da büyümeye devam eden geniz eti olabilir.
 

Büyümüş geniz eti bize bazı belirtilerle kendini gösterir.

• Ağızdan nefes alma
• Uykuda hırıltılı sesler çıkarma, horlama
• Ağzı açık uyuma
• Burun tıkanıklığı, genizden konuşma
• Burun akıntısı, geniz akıntısı
• Ağız kokusu
• Kulaklarda dolgunluk

Geniz eti büyümesi olan kişiler üst solunum yolu enfeksiyonu geçirdiği dönemlerde gün içinde ya da uyku halinde nefes almada zorluk, hırıltılı solunum, konuşurken tıkanma gibi durumlarla karşılaşılabilir.

Ayrıca geniz eti şişmesine bağlı üst solunum yolu tıkanıklığı olan çocuklarda uyku apnesi görülme durumu artmaktadır. Bu da growth (büyüme) hormonu salgılanmasını azaltır. Çünkü büyüme hormonu uyku uyanıklık döngüsü ile ilişkilidir. Bu yüzden çocuklarda büyüme gelişme geriliği görülmesi muhtemeldir.
 

Geniz etinin genel olarak sebep olduğu rahatsızlıklar şunlardır:

• Sık sık solunum yolu enfeksiyonu
• Orta kulak iltihabı
• Ağzı açık uyumaya bağlı ağız ve diş yapısında bozulma
• Büyüme geriliği

Geniz Eti Büyümesi Tedavisi ve Geniz Eti Ameliyatı

Doktorlar geniz eti teşhisi koymak için fiziki muayene, uyku çalışmaları, nazal endoskopi, kültür testleri yapılabilir.

Fiziki muayenede kişinin boğazını, kulaklarını, boynunu kontrol eder ve tıbbi özgeçmişini sorgular. Büyümüş olan geniz eti uyku sorunlarına ve horlamaya sebep olduğunda uyku çalışmaları yapılması gerekmektedir. Nazal endoskopi ile kişinin burundan genize bir tüp aracılığı ile girilip bakılarak büyüklüğü, iltihap durumu kontrol edilmektedir ve bölgeden alınan parçalar üzerinde çalışılarak ne tür bakteri bulunduğu değerlendirilmektedir.

Yapılan muayene sonucunda geniz eti teşhisi konulması ile birlikte hastanın genel durumu değerlendirilir. Günlük yaşamda çok fazla geniz eti şişmesine sebep olabilecek etkenlere maruz kalan kişiler için antihistaminikler veya nazal kortikosteroid sprey kullanımı önerilir. Bakteriyel bir enfeksiyon nedeni ile şişen geniz etinde ise antibiyotik tedavisi uygulanmaktadır.

Kullanılan ilaçlar geniz etinin küçülmesini sağlamaz ise ya da sık sık geniz eti şişkinliği görülürse, kişide klinik olarak iyileşme görülmezse geniz eti ameliyatı olması gerekebilir. Bu işleme adenoidektomi adı verilmektedir.

Geniz eti alınması için bazı koşulların kişide gözlenmiş olması gerekmektedir. Bunlar:

• Uyku apnesi
• Uzun süreli burun tıkanıklığı
• Sinüzit
• Solunum zorluğu yaşama

gibi durumların uzun süreli olarak kişide görülmesi halinde geniz eti ameliyatına başvurulur.

Geniz eti ameliyatı şu an her yaş grubuna yapılmaktadır. Bu ameliyat genelde bademcik ameliyatı ile birlikte yapılmaktadır. Çocuklara en çok uygulanan cerrahi işlemdir.

Geniz eti ameliyatı genel anestezi altında yapılmaktadır. Yaklaşık 30-40 dk sürmektedir. Kişinin ağzından bir alet yardımı ile geniz etine ulaşılarak temizlenecektir. Ameliyat sonrası genelde bir komplikasyon ile karşılaşılmasa da bazı kişiler de kanama, boğaz ağrısı, burun tıkanıklığı gibi durumlarda meydana gelebilir.

Ameliyat günü kişi süt, su, meyve suyu gibi sıvı besinlerle beslenmelidir.

Ameliyat sonrası 1. Gün: kişi püre, yoğurt, puding gibi yumuşak besinleri beslenmesine ekleyebilir,

Ameliyat sonrası 2. Gün: kişi yumuşak olacak şekilde haşlanmış sebzeler, makarna gibi yiyecekler tüketebilir.

Ameliyat sonrası 3. Gün: kişi çok fazla sert olmamakla birlikte normal beslenmeye başlayabilir.

Ameliyat sonrası 4. Gün: kişi normal beslenmeye başlayabilir.

Ameliyattan sonra bir hafta sümkürmekten, zorlayıcı sporlar yapılmaktan kaçınılmalıdır.

Ameliyattan sonra yüksek ateş, kusma, 10 dakikadan uzun süren burun kanaması, boyunda şiddetli ağrı, boynu hareket ettirememe gibi durumlarla karşı karşıya gelinirse doktor aranmalıdır.

Çocuklarda Geniz Eti

Adenoidler (geniz eti) fetal hayatın 3. Ayından itibaren oluşmaya başlar. 7. Ayda ise gelişimini tamamlar. Geniz eti 4-6 yaş aralığında ulaşabileceği en büyük boyutlara ulaşır. Erişkin olduğunda ise tamamen kaybolur. Geniz eti çocuk yaştan maruz kaldığı bakteri, virüs gibi etkenlerle büyür ve çocuklarda sık sık üst solunum yolu rahatsızlıklarına sebep olur. Geniz eti büyümesi solunum yolu rahatsızlıkları ile birlikte çocuklarda baş, boyun ve yüz bölgesinin gelişme aşamalarında anomalilere sebep olmaktadır. Küçük yaşlardan itibaren büyüyen geniz eti nazal ve farengeal solunumu etkilediği için ağız ve diş yapısında sorunlar oluşturabilir, kardiyopulmoner patolojilere, akciğer tıkanıklıklarına, uyku apnesine neden olabilir.

Büyük geniz eti solunumu tıkadığı için çocuklarda ağız solunumuna yol açmaktadır bu durum ise tipik adenoid yüz oluşumuna neden olmaktadır. Uzun ve ince yüz yapısı, üst çenenin öne doğru büyümesi ,yüksek damak, bozuk dişler, göz çevresinde çökükler adenoid yüz yapısını ortaya çıkarmaktadır. Anne karnından itibaren olan geniz eti çocuklarda büyüme-gelişme geriliği, zeka geriliği gibi bir çok duruma sebep olmaktadır. Çocuklarda genizden konuşma, sesli kitap okurken, şarkı söylerken nefesini kontrol edememe, kronik burun tıkanıklığı geniz eti büyümesinin habercisi olmaktadır. Bebeklerde ise hırıltılı solunum, burun akıntısı, anne sütünü emerken, biberonla mama içerken nefes zorluğu çekmesi bize geniz eti büyümesini gösterebilir. Bu belirtiler ile karşılaşan ebeveynler beklemeden kulak burun boğaz doktoruna başvurmalıdır. Artık geniz eti ameliyatı (adenoidektomi) uygun teşhis konulduğunda her yaş grubuna yapılmaktadır.

Sonuç olarak; geniz eti vücutta büyük iş yapan bir bezdir. Vücudumuza dışarıdan gelen tehlikelerle savaşan, sağlığımızı korumamıza yardımcı olan bir lenf dokusudur. Fark edilmiş, önlenmiş, tedavi edilmiş olan geniz eti büyümesi sorunları kişinin yaşam kalitesini artırmaktadır. Çocuklarda gelişimin tamamlanmasına etki etmektedir.İleride karşılaşılması mümkün olan hastalıkların önüne geçilmesine katkı sağlamaktadır.