Meniere Hastalığı: Nedir, Nedenleri, Belirtileri ve Tedavisi

Meniere hastalığı, vertigo (baş dönmesi), tinnitus (kulak çınlaması) ve ilerleyici sağırlık ile karakterize bir rahatsızlıktır.

Meniere hastalığı, vertigo (baş dönmesi), tinnitus (kulak çınlaması) ve ilerleyici sağırlık ile karakterize bir rahatsızlıktır. Bu rahatsızlığın henüz bir kesin tedavisi bulunmasa da uygulanan çeşitli tedaviler ile birlikte, oluşan şikayetlerin kontrol altına alınması mümkündür.

Meniere Hastalığı Nedir?

Meniere hastalığı, iç kulağı etkileyen önemli bir rahatsızlıktır. İnsan vücudunda iç kulak, işitme ve denge işlevlerinden sorumlu yapıları barındırır. Bu durumun meydana gelmesi ile birlikte baş dönmesi olarak hissedilen vertigo meydana gelir. Rahatsızlığın seyri sırasında iç kulağın etkilenme düzeyine bağlı olarak işitme problemleri ve kulak çınlaması gibi sorunlar da meydana gelebilir. Meniere hastalığı genellikle bireylerin tek kulağını etkileme eğilimindedir.

Meniere Hastalığı Nedenleri Nelerdir?

Meniere hastalığının görülme sıklığı 100,000’de 3 ila 500 arasında değişkenlik gösterir. Bu rahatsızlığın en sık tespit edildiği grup ise yaşlı ve beyaz tenli kadın hastalardır. Meniere hastalığının ortaya çıkmasındaki asıl neden şu an için net olarak ortaya koyulabilmiş değildir. Bu konuda çeşitli teoriler mevcut olup özellikle genetik ve çevresel faktörlerin etkisi üzerinde durulmaktadır.

Meniere hastalığının belirtilerinin ortaya çıkışında iç kulaktaki endolenf adı verilen sıvının anormal düzeyleri etkilidir. Bu sıvı düzeyinin etkilenmesinde rol oynayan faktörler şu şekilde özetlenebilir:

• Anatomik anormallik veya kanallarda meydana gelen tıkanıklık nedeniyle sıvı drenajının bozulması,
• Bağışıklık sisteminin çeşitli durumlara anormal yanıt oluşturması,
• Viral enfeksiyonlar,
• Meniere hastalığına yatkınlığı artıran genetik faktörlere sahip olunması.

Meniere hastalığının oluşmasında tek bir faktör mevcut olmayıp çeşitli faktörlerin kombinasyonları nedeniyle ortaya çıkabildiği düşünülür.

Meniere Hastalığı Belirtileri Nelerdir?

Meniere hastalığı ile birlikte oluşan belirtiler kişiden kişiye değişiklik gösterir. Aynı zamanda meydana gelen şikayetler genellikle aniden ortaya çıkar. Şikayetlerin sıklığı ve süresinde de çeşitli farklılıklar söz konusu olabilir. Tıp dünyası ani başlangıçlı semptomların meydana gelmesini hastalığın atağı olarak değerlendirir. Klasik olarak kulakta dolgunluk hissi, dalgalanmalı işitme kaybı ve baş dönmesi olan ataklar vardır ve bu atakların süresi hastadan hastaya 20 dakika ile 24 saat arasında değişkenlik gösterebilir. Ataklar sırasında ortaya çıkabilecek temel belirtiler ise şu şekildedir:

Vertigo

Vertigo olarak ifade edilen şiddetli baş dönmesi şikayeti, Meniere hastalığının en belirgin belirtileri arasında yer alır. Vertigonun oluşması ile birlikte ortaya çıkabilecek şikayetler şu şekilde özetlenebilir:

• Kişi sabit duruyor olsa bile çevresinin dönüyormuş gibi olduğunu algılamaya devam etmesi,
• Bulantı, kusma.

Meniere hastalarında vertigo atağının ne zaman meydana geleceğini önceden kestirmek oldukça zordur. Bu nedenle bu rahatsızlıktan muzdarip olan kişilerin vertigo ile ilgili ilaçlarını her zaman yakınlarında bulundurmaları oldukça önemlidir. Vertigo atağının belirtileri, araç kullanma, ağır iş makinesi kullanımı, merdiven çıkma gibi tırmanma eylemleri ya da yüzme gibi aktiviteler sırasında da oluşabileceği için dikkatli olunmalıdır.

Tinnitus

Devam etme eğiliminde olan rahatsız edici kulak çınlaması, Meniere hastalarında ortaya çıkan bir diğer belirtidir. Bu şikayet çınlama, ıslık, fısıldama veya uğultu şeklinde meydana gelebilir. Meniere hastaları tinnitus şikayetinden, özellikle yorgun olduklarında veya sessiz bir ortamda bulunmaları halinde daha fazla yakınırlar.

İşitme Kaybı

İşitme kaybının seviyesi hastalığın seyrine göre dalgalanma gösteren bir belirtidir. Meniere hastaları aynı zamanda yüksek seslere karşı daha hassas olabilirler. Zaman içerisinde bu hastalığı olan bireylerin büyük çoğunluğunda çeşitli derecelerde işitme kaybı meydana geleceği için dikkatli olunmalıdır.

Anksiyete, Stres ve Depresyon Gibi Psikiyatrik Belirtiler

Psikiyatrik belirtiler, Meniere hastalığının seyri sırasında oluşabilecek diğer şikayetler arasında yer alır. Bu belirtilerin oluşması önceden kestirilemeyeceği gibi bireyin iş yapabilme kapasitesini de olumsuz yönde etkileyebilir. Özellikle işitme kaybının zaman içerisinde giderek kötüleşmesi bireylerin sosyal etkileşimlerini bozacağı için ruhsal şikayetlerin oluşmasına zemin hazırlayabilir.

Meniere hastası olan bireyler zaman içerisinde, özgürlüğün kısıtlanması, iş hayatındaki zorluklar ve yakın çevre ile ilişkilerinde çeşitli problemlerle karşılaşabilir. Bu durumların meydana gelmesi halinde bireylerde kaygı ve depresyon gibi psikolojik sorunların oluşması doğal bir sonuçtur. Dolayısıyla Meniere hastası bireylerin, ruhsal sıkıntılarının farkında olarak bu konuda uzman hekimlerden destek alması oldukça önemlidir.

Meniere hastalığı temel olarak iki evrede incelenir. Bu iki evre arasında kişiler uzun süreli şikayetlere sahip olmayabilirler. Hastalığın erken evrelerinde kişilerde ani başlangıçlı ve önceden tahmin edilemeyen vertigo atakları ortaya çıkar. Bu ataklar sırasında kişilerde hafif düzeyde işitme kaybı meydana gelse de bu belirti vertigo atağının gerilemesi ile normale döner. Bireyler atak sırasında kulaklarında dolgunluk ve basınç hissi gibi rahatsız edici belirtiler hissedebilir. Tinnitus olarak ifade edilen kulak çınlaması, erken evrelerde ortaya çıkan bir diğer sık görülen belirtidir. Vertigo atağının sonlanması ile birlikte hastalar kendilerini oldukça yorgun ve tükenmiş olarak hissedebilir. Bireyler bu tükenmişlik hissi nedeniyle genellikle yoğun bir uyku ihtiyacı hissederler.

Meniere hastalığının geç evresinde ise vertigo ataklarının sıklığı giderek azalır ve bazı hastalarda atakların sonlanması söz konusu olabilir. Ancak denge, işitme ve görme ile ilgili problemlerin devam edeceği unutulmamalıdır. Bireyler özellikle karanlık ortamlarda şikayetlerin yoğunlaşmasından yakınırlar. İşitme kaybı ve kulak çınlaması gibi şikayetler ise hastalığın geç evrelerinde ağırlaşma eğilimindedir. Bazı bireylerde, hastalığın ilerlemesi ile birlikte denge kaybı oldukça kötü bir hal alarak kişinin düşmesine neden olabileceği için dikkatli olunmalıdır.

Meniere Hastalığı Tanısı Nasıl Konur?

Sağlık kuruluşlarına Meniere hastalığının şikayetleri ile başvuru sonrasında hekimler öncelikle fizik muayene ve tıbbi öykü alımına başvururlar. Rahatsızlığın tanısının koyulmasında başvurulan yöntemler şu şekilde özetlenebilir:

• KBB uzmanı tarafından kayda geçirilmiş en az 20 dakika süren ancak 12 saati geçmeyen 2 farklı vertigo atağı,
• Hastanın kendi tarifilediği en az biri değerlendirilmiş 3 atak
• Kalorik testler 
• Elektrokokleografi
• Mevcut şikayetlere neden olabilecek diğer rahatsızlıkların dışlanmış olması.

Meniere hastalığına tanısal yaklaşımda odyometrik tetkikler oldukça önemlidir. İşitme testi olarak da bilinen odyometrik tetkikler, kişinin çeşitli ses frekansları arasında ayrım yapma kapasitesini ortaya koymaya yarar. Meniere hastası olan kişiler genellikle düşük frekanslı sesleri algılamakta problem yaşasalar da bazı hastalarda hem düşük hem de yüksek frekanslarda işitme problemleri ortaya çıkabilir.

Odyometrik tetkiklere ek olarak Meniere hastalığının tanısında çeşitli denge testlerine de başvurulabilir. Videonistagmografi (VNG), göz hareketlerinin incelenerek denge ile ilgili vücut işlevlerinin değerlendirildiği önemli bir tetkiktir. VNG tetkikine ek olarak, dönen sandalye testi, vestibüler uyarılmış miyojenik potansiyel testi, posturografi, videolu baş impulse testi ve elektrokokleografi gibi diğer tetkiklere de başvurulabilir. 

Meniere Hastalığı Tedavisi Nasıldır?

Meniere hastalığı kronik (uzun süreli) bir rahatsızlık olup şu an için tam olarak tedavisi mümkün değildir. Çeşitli ilaç tedavisi ile birlikte hastaların şikayetlerinin kontrol altına alınması sağlanırken bazen ağır seyirli uç vakalarda çeşitli cerrahi tedavi uygulamaları da gündeme gelebilir. 

Meniere Hastalığı Hakkında Sık Sorulan Sorular

Meniere hastalığı hakkında sık sorulan soruların başında tedavi için kullanılan ilaçların hangileri olduğu gelir. Araç ve deniz tutması gibi durumların tedavisinde kullanılan ilaçlar, Meniere hastalığı ile oluşan vertigo, bulantı ve kusma gibi şikayetlerin kontrolünde fayda sağlayabilir. Bulantı ve kusmanın yoğun bir seyir izlemesi halinde ise antiemetik olarak isimlendirilen bulantı önleyici ilaçlara başvurulabilir. Meniere hastalığının ortaya çıkışında önemli rol oynayan endolenf sıvısının aşırı miktarda birikmesinin önüne geçmek adına idrar söktürücü olarak bilinen diüretik ilaçlar fayda sağlayabilir. Bazı durumlarda ise hekimler hastalarının şikayetlerinin kontrol altına almak için ilaçların kulak içine enjeksiyonuna da başvurabilir. Meniere hastalarının merak ettiği bir diğer önemli konu da beslenme planıdır. Beslenme planı içerisinde bulunan tuz, çikolata ve monosodyum glutamat gibi besin ve maddelerin sınırlandırılması şikayetlerin hafifletilmesinde etkili olabilecek bir yaklaşımdır.