Uyku Apnesi Nedir? Uyku Apnesi Belirtileri Nelerdir?

Sık horlamanın uyku apnesinin bir işareti olduğunu duymuş olabilirsiniz . Horlamanın en yaygın semptomlardan biri olduğu doğrudur. Ancak, uyku apnesi olan herkes horlamaz. Aynı zamanda tabii ki horlayan herkes uyku apnesi değildir. Uyku apnesi uyurken solunum bozukluklarına neden olur. Nefesiniz zaman zaman durabilir ya da çok sığlaşabilir. Bunu yaptığınızı eşiniz veya oda arkadaşınız söyleyene kadar bilmiyor bile olabilirsiniz. Birçok kişi için uyku apnesinin tek belirgin belirtisi gün içinde yorgunluk veya uyuşukluktur.

Uyku Apnesi Nedir?

Uyku apnesi, uyku sırasında solunumda sık sık duraklamalara neden olan yaygın bir uyku bozukluğudur. Çoğu kişide yüksek sesle horlama ve gündüzleri uykulu hissetme gibi semptomlar yaşar. Tedavi edilmezse yüksek sesle horlama ve gündüz yorgunluğunun yanı sıra kalp rahatsızlığı veya yüksek tansiyon gibi daha ciddi sorunlara neden olabileceğini unutmayın. Bu uyku bozukluğu normal veya birincil horlamadan farklıdır. Birincil horlama burun veya boğaz rahatsızlıklarından, uyku tarzınızdan (özellikle sırt üstü uyumanızdan), aşırı kilo veya yaştan kaynaklanabilir. Her iki horlama türü de boğazınızın arkasındaki dokular titreştiğinde meydana gelse de uyku apnesi olan kişiler şu şekilde olma eğilimindedir:

• Düzenli olarak horlayanlardan çok daha yüksek sesle horlarlar
• Nefes alırken 10 saniyeden fazla duraklayın
• Sığ nefesler alın, soluk soluğa kalın veya boğulun
• Uyku sırasında huzursuz olmak

Uyku apnesinin kendi başına ölümcül olduğu düşünülmez. Ancak araştırmalar, bu rahatsızlığa sahip kişilerin, özellikle tedavi edilmezse, belirli bir zaman diliminde aniden ölme olasılığının bu rahatsızlığa sahip olmayanlara göre iki kat daha fazla olduğunu buldu. Bunun nedeni yüksek tansiyon, kalp hastalığı, felç ve diyabet gibi ciddi rahatsızlıklarla olan bağlantılarıdır.

Uyku Apnesi Neden Olur?

Uyurken hava yollarınız çok daralırsa meydana gelir. Bu, düzgün nefes almanızı engeller. Ancak uyku apnesi nedenleri genellikle aşağıdakilerle ilişkilidir:

• Obezite
• Kalın boyun yapısı
• Yaşlanma (çocuk ve genç yetişkinler de görülebilir)
• Uyku apnesi olan başka aile üyelerinin olması
• Büyük bademciklere veya geniz etlerine sahip olmak
• Sırt üstü uyumak
• Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH)

Bunların yanı sıra neden bu uyku bozukluğunun türüyle de ilişkilidir.

Uyku Apnesi Belirtileri Nelerdir?

Uyku apnesi nedeniyle nefes almayı kısa süreliğine bıraktığınızda, kanınızdaki oksijen seviyeleri düşer. Bu, tekrar nefes almaya başlamanız için sizi yeterince uzun süre uyandıran bir beyin refleksini tetikler. Bu tekrarlayan uyanışlar, derin uyku evrelerinde yeterli zaman geçirmenizi engeller. Durumunuz ne kadar ciddiyse, uykunuz o kadar sık bölünecektir.

Uykusuz kalmak gün içinde yorgun hissetmenize neden olur. İş yerinde veya okulda daha az üretken olabilirsiniz ve sinirli, karamsar veya üzgün hissedebilirsiniz. Unutkan olabilirsiniz veya konsantre olmakta zorluk çekebilirsiniz. İşte veya araba kullanırken kaza geçirme olasılığınız daha yüksektir. Bu uyku bozukluğunun en önemli belirtisi de gündüzleri yorgun ve uykulu hissetmektir. Diğer uyku apnesi belirtileri şöyle sıralanabilir:

• Yüksek sesle horlama en önemli belirtilerdendir. Gece boyunca gelip gidebilirken, yakınınızdakileri uyandıracak kadar yüksek olabilir.
• Boğaz kuruluğu ve ağrısıyla uyanma da sık görülür. Bu, apnenin genellikle ağzınız açıkken nefes almanıza neden olmasından kaynaklanır.
• Ağız kuruluğu, ağız solunumundan da kaynaklanır.
• Bazen boğulma veya nefes nefese kalma hissiyle uyanmak da bir uyku bozukluğu yaşadığınızın göstergesi olabilir.
• Uyku apnesi yaşayanlar uyku sürecini huzursuz geçirebilir. Döngü sırasında tekrarlayan uyanmalar yaşayabilir.
• Tam bir gece uykusundan sonra bile gün içinde uyku hali veya enerji eksikliği görülebilir. Farkında olmayabilirsiniz ancak nefes alma sorunlarınız sizi gece boyunca birkaç kez uyandırabilir.
• Araba kullanırken uyuşukluk hissedilebilir.
• Sabah baş ağrıları yaşanabilir. Bilim insanları uyku apnesi olan kişilerin neden bu ağrıları çektiğinden emin değiller. Bunun nedeni kötü uyku veya solunum sorunlarının neden olduğu oksijen eksikliği olabilir.
• Uyku eksikliği; unutkanlık ve ruh hali değişimleri gibi semptomlara yol açabilir.
• Düşük oksijen seviyeleriyle bağlantılı olarak uyandığınızda baş dönmesi hissedebilirsiniz.
• Bazı araştırmalar apne ve kötü rüyalar arasında bağlantılar bulmuştur. Ancak bu konudaki çalışmalar henüz yetersizdir.

Uyku Apnesi Kimlerde Görülür?

Obstrüktif uyku apnesinin başlıca risk faktörleri yaş, cinsiyet, vücut ağırlığı ve baş-boyun bölgesinin bazı anatomik özellikleriyle ilişkilidir. 60'lı ve 70'li yaşlara gelene kadar yaşla birlikte uyku bozukluğu riski artabilir. Bununla birlikte erkeklerde özellikle yetişkinliğin erken evrelerinde, uyku apnesi görülme olasılığı genellikle daha yüksektir. Ayrıca bu uyku bozukluğunun bir türü olan obstrüktif uyku apnesi, daha büyük dil ve daha kısa alt çene gibi belirli anatomik özelliklere sahip kişilerde daha sık görülür.

Uyku Apnesi Nelere Sebep Olur?

Uyku apnesi sırasında yaşanan kan oksijen seviyelerindeki ani düşüşler, kan basıncını artırdığı için kardiyovasküler sistemi zorlar. Hipertansiyon olarak da bilinen yüksek tansiyon riski artabilir. Ayrıca kalp krizi, felç ve atriyal fibrilasyon gibi düzensiz kalp atışları riski daha fazla olabilir. Bunların yanı sıra uyku apnesi olması insülin direnci ve tip 2 diyabet geliştirme riskiniz artırabilir. Yüksek tansiyon, anormal kolesterol seviyeleri, yüksek kan şekeri ve artmış bel çevresi gibi belirtileri içeren bu rahatsızlık, kalp hastalığı riskinin artmasıyla bağlantılıdır.

Uyku Apnesi Türleri Nelerdir?

Uyku apnesinin iki ana türü obstrüktif uyku apnesi (OSA) ve merkezi uyku apnesidir (CSA). OSA'da, uyku sırasında hava yolunun daralması solunum kesintilerine yol açar. CSA'da ise solunum kesintileri beyin ile solunumda yer alan kaslar arasındaki iletişim eksikliğinden kaynaklanır. Bu solunum kesintileri uyku kalitesini düşürür. Bunun yanı sıra uyku apnesi tedavisi uygulanmazsa potansiyel olarak ciddi sağlık sorunlarına yol açabilecek bir hastalıktır. Uyku apnesi riski altında olabileceğinizi düşünüyorsanız, gerekli testleri ve tedaviyi alabilmeniz için bir doktora başvurmanız kritik öneme sahiptir. Uyku apnesi türleri detaylarıyla şu şekilde sıralanabilir:

• Obstrüktif uyku apnesi (OSAS): Bu daha yaygın bir formdur. Obstrüktif uyku apnesi, uykudayken başınızdaki ve boynunuzdaki kaslar gevşediğinde ve çevredeki dokuların soluk borunuza baskı yapmasına neden olduğunda meydana gelir. Bu, havanın içinden geçme yeteneğini engeller.
• Merkezi uyku apnesi (CSA): Bu uyku apnesi türü beyninizdeki bir sorundan kaynaklanır. Normal şartlarda beyniniz, uyurken bile nefesinizi her zaman yönetir. Merkezi uyku apnesi, beyniniz nefesle ilgili kasların çalışmasını sağlamak için sinyaller göndermediğinde ortaya çıkar.

Uyku Apnesi Tanısı Nasıl Konulur?

Eğer doktorunuz uyku apnesi olabileceğinizi düşünürse testler için sizi bir uyku laboratuvaruna yönlendirebilir. Laboratuvardaki cihazlarla uyurken nefes alıp vermeniz ve kalp atışlarınız kontrol edilecektir.

Uyku Apnesi Nasıl Tedavi Edilir?

Hastalığın kesin bir tedavisi yoktur. Ancak semptomlarınızı azaltmanın veya ortadan kaldırmanın birçok yolu vardır. Doktorunuz durumunuzun ne kadar ciddi olduğuna bağlı olarak bir tedavi önerecektir. Hafif vakalarda sadece yaşam tarzınızdaki değişiklikler bile yeterli olabilir. Doktorunuz kilo vermenizi veya varsa alerjik rinit gibi durumların tedavi edilmesini önerebilir. Eğer bunlar semptomlarınızı hafifletmezse veya orta ila şiddetli uyku apneniz varsa, doktorunuz uyku apnesi makineleri (CPAP) gibi başka tedaviler önerecektir.