Artroskopi Nedir? Artroskopi Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Artroskopi, eklem hastalıklarının tanı ve tedavisinde kullanılan minimal invaziv bir cerrahi yöntemdir. Bu yöntem, küçük bir kamera ve cerrahi aletler yardımıyla eklem içerisindeki sorunları görselleştirmek ve müdahale etmek amacıyla gerçekleştirilir. Genellikle diz, omuz, bilek ve kalça gibi büyük eklemlerde uygulanır. Kısa iyileşme süresi ve minimal yara izi gibi avantajlarıyla ameliyat sonrası sürecin rahat geçirilmesine destek veren bir yöntemdir.

Artroskopi Nedir?

Eklem problemlerinin çözümünde kullanılan bu yöntem, minimal invaziv bir cerrahi prosedür olarak tanımlanır. Artroskopi kelimesi, Yunanca eklem anlamına gelen "arthro" ve gözlem anlamına gelen "skopein" kelimelerinden türetilmiştir. Bu yöntem sayesinde eklem içerisindeki yapılar doğrudan görüntülenebilir. Bu sırada da gerekli cerrahi müdahaleler yapılabilir. Geleneksel cerrahilere kıyasla çok daha az travmatiktir. Hastaların iyileşme sürecini önemli ölçüde hızlandırır.

En büyük avantajlarından biri, tanı koyma sürecine sağladığı büyük katkıdır. Eklem ağrılarının kaynağı, hareket kısıtlılıkları veya şişlik gibi sorunların nedenlerini belirlemek için kullanılan artroskopi, görüntüleme teknolojilerinin yetersiz kaldığı durumlarda kesin bilgi sağlar. Bu yöntem sayesinde kıkırdak hasarları, bağ yırtıkları, menisküs problemleri veya sinovyal zar iltihaplanmaları gibi birçok problem doğrudan gözlemlenebilir. Böylelikle cerrah hem tanıyı hem de tedaviyi aynı işlem sırasında gerçekleştirme fırsatına sahip olur.

Artroskopi Ameliyatı Hangi Hastalıklarda Kullanılır?

Eklem rahatsızlıklarının teşhis ve tedavisinde etkili bir yöntem olarak sıklıkla tercih edilir. Özellikle diz, omuz, kalça, ayak bileği ve dirsek gibi büyük eklemlerde uygulanarak hastaların yaşam kalitesini artırmayı hedefler. Bu cerrahi yöntem hem spor yaralanmaları gibi travmaya bağlı gelişen sorunlar hem de yaşlanma veya dejeneratif hastalıklar nedeniyle ortaya çıkan eklem problemlerinin çözümünde kullanılır. Artroskopi sayesinde eklemlerdeki doku hasarları, bağ yırtıkları ve kıkırdak problemleri gibi sorunlar minimal invaziv bir yaklaşımla tedavi edilebilir. Artroskopi ameliyatı genellikle aşağıdaki hastalıklarda uygulanır:

• Spor Yaralanmaları: Menisküs yırtıkları, çapraz bağ yırtıkları ve yan bağ yaralanmaları gibi sorunlarla birlikte spor aktiviteleri sırasında oluşan kıkırdak hasarlarının onarımı.
• Kireçlenme (Osteoartrit): Eklem içindeki kıkırdak dokusunun aşınması sonucu ortaya çıkan ağrı ve hareket kısıtlılıkları.
• Romatizmal Hastalıklar: Romatoid artrit gibi iltihaplı hastalıkların sinovyal zarında meydana gelen sorunların tedavisi, eklem içi sıvı dengesizlikleri ve inflamasyonun giderilmesi.
• Kıkırdak Problemleri: Kondromalazi patella, eklem kıkırdağının tamiri veya yenilenmesi.
• Eklemdeki Gevşek Cisimler: Eklemin içinde hareket eden kemik veya kıkırdak parçalarının çıkarılması. Bu parçaların neden olduğu ağrı ve hareket kısıtlılıklarının giderilmesi.
• Eklem Enfeksiyonları: Akut veya kronik enfeksiyonların temizlenmesi ve tedavisi. Eklem içindeki sıvının alınarak laboratuvar incelemesi yapılması.
• Omuz Problemleri: Rotator manşet yırtıkları, omuz sıkışma sendromu ve omuz instabilitesi. Donuk omuz (adhesiv kapsülit) gibi hareketi kısıtlayan hastalıklar.
• Kalça ve Ayak Bileği Sorunları: Kalça sıkışma sendromu, labrum yırtıkları gibi problemler. Ayak bileği burkulmalarına bağlı bağ hasarlarının onarımı.
• Eklem Kıkırdağı ve Bağ Rekonstrüksiyonu: Kıkırdak nakli veya yeniden yapılandırma işlemleri. Bağların yeniden oluşturulması ve güçlendirilmesi.

Artroskopi Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Bu prosedür, genellikle lokal, spinal veya genel anestezi altında yapılır. Eklemdeki sorunun türüne ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak anestezi yöntemi belirlenir. Ameliyat sırasında cerrah, küçük bir kesi açarak artroskop adı verilen bir cihazı eklem içine yerleştirir. Artroskop, ucunda yüksek çözünürlüklü bir kamera bulunan ince, tüp şeklinde bir cihazdır . Cihaz, eklem içindeki görüntüleri monitöre aktararak cerraha detaylı bir bakış sağlar. Artroskopi sırasında eklem içerisindeki görüntülerin daha net olması için steril bir sıvı eklem boşluğuna enjekte edilir. Bu sıvı hem eklemi genişletir hem de cerrahın çalışma alanını daha rahat görmesini sağlar. Elde edilen görüntüler, cerrahın eklemdeki hasarlı bölgeleri detaylı bir şekilde incelemesine ve gerektiğinde tedavi edici müdahalelerde bulunmasına olanak tanır.

Ameliyat sırasında kullanılan artroskopik aletler, diğer küçük kesilerden eklem içine yerleştirilir. Bu aletler, cerrahın belirli bölgelere ulaşmasını ve gerekli işlemleri hassasiyetle gerçekleştirmesini sağlar. Prosedür genellikle 30 dakika ile 2 saat arasında sürer. Ameliyat tamamlandıktan sonra artroskop ve cerrahi aletler çıkarılır. Bunun ardından kesiler dikiş veya bantlarla kapatılır. Bu küçük kesiler, geleneksel açık cerrahiye kıyasla daha az iz bırakır. Böylece hastaların iyileşme sürecini de hızlandırır. Ayrıca, artroskopi sırasında minimal invaziv bir yaklaşım benimsenmesi, enfeksiyon riskini de azaltır. Ameliyat sonrası hasta genellikle aynı gün taburcu edilir. Kısa bir dinlenme sürecinin ardından normal aktivitelerine dönebilir.

Artroskopi Ameliyatı Sonrası Yaşam

Ameliyat sonrası süreç, yapılan işlemin türüne ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Minimal invaziv bir yöntem olan artroskopi, açık cerrahiye kıyasla daha az ağrılıdır. Küçük kesiler sayesinde enfeksiyon riski oldukça düşüktür. Ancak tam bir iyileşme sağlanması için dikkatli bir rehabilitasyon programı uygulanmalıdır. İlk birkaç gün boyunca ameliyat bölgesinde şişlik, hassasiyet ve hafif ağrı görülmesi normaldir. Bu durum, doktor tarafından önerilen ağrı kesiciler ve anti-enflamatuar ilaçlarla kontrol altına alınabilir. Ayrıca, şişliğin azaltılması için ameliyat bölgesine düzenli olarak soğuk kompres uygulanması tavsiye edilir. Ameliyat edilen eklemin hareketini desteklemek ve iyileşme sürecini hızlandırmak için fizyoterapi genellikle bir sonraki aşamadır. Fizyoterapi programı, kas gücünü yeniden kazandırmak ve eklem hareketliliğini artırmak amacıyla kişiye özel olarak planlanır.

Artroskopi sonrası hastalar genellikle birkaç gün içerisinde günlük aktivitelerine dönebilirler. Ancak yoğun fiziksel aktivitelerden veya spor yapmaktan kaçınılmalıdır. Bu süreçte doktorun önerdiği rehabilitasyon egzersizlerini düzenli olarak yapmak oldukça önemlidir. Özellikle sporcular için tam performansa dönmeden önce kademeli bir iyileşme sürecine dikkat edilmelidir. Eklem üzerindeki yükün azaltılması ve iyileşmenin sağlıklı bir şekilde ilerlemesi için koltuk değneği veya destek aparatları gibi yardımcı ekipmanlar gerekebilir. Artroskopi ameliyatı sonrası yaşam için öneriler şöyle sıralanabilir:

• Doktorun önerdiği ağrı kesiciler ve antienflamatuar ilaçlar kullanılmalıdır.
• Ameliyat bölgesine 15-20 dakika aralıklarla soğuk kompres uygulanmalıdır.
• Eklemi yukarıda tutarak kan dolaşımını desteklemek şişliği azaltabilir.
• Eklem hareketliliğini artırmak ve kas gücünü yeniden kazanmak için fizyoterapi programına düzenli olarak katılmanız gerekebilir. Hafif egzersizlerle başlayarak zamanla yükü artırmak önerilir. Bu süreçte doktor ve fizyoterapistin talimatlarına uymanız önemlidir.
• Hafif günlük aktiviteler genellikle birkaç gün içinde yapılabilir. Spor ve yoğun fiziksel aktivitelerden tam iyileşme sağlanana kadar kaçınılmalıdır.
• Eklem üzerinde yük oluşturan hareketlerden uzak durulmalıdır.

Artroskopi ameliyatı sonrası yaşam dikkatli bir bakım ve disiplinli bir rehabilitasyon süreci ile oldukça konforlu hale gelebilir. Minimal invaziv bir yöntem olması sayesinde hastalar genellikle kısa sürede günlük aktivitelerine dönerler. Ancak ameliyat sonrası başarı için doktorun talimatlarına uyumanız önemlidir. Düzenli fizyoterapiye ve yaşam tarzı değişikliklerine dikkat etmelisiniz. Sağlıklı bir iyileşme süreci için ameliyat bölgesine özen göstermeli, egzersizleri düzenli yapmalı ve doktorun belirlediği takip programına uymalısınız.