21 Ağustos 2023 Pazartesi
Diz ağrıları ihmal edilmemeli
İnsan daima gelişen ve değişen bir varlıktır. Bebeklikten çocukluğa farklı gelişim dönemleri içerisinde büyür, gelişir ve farklılaşır. Her dönemin kendine özgü büyüme ve gelişme parametreleri vardır. Bebeklik çağından itibaren ebeveynler tarafından beslenme, barınma gibi temel ihtiyaçların giderilmesi gerekir. Bebeğin büyüme ve gelişme döneminde temel ihtiyaçlarının giderilmesi içinde bulunduğu dönemi sağlıklı geçirmesini ve bir sonraki gelişim döneminin özelliklerinin yaşa uygun olmasını sağlar.
İnsan daima gelişen ve değişen bir varlıktır. Bebeklikten çocukluğa farklı gelişim dönemleri içerisinde büyür, gelişir ve farklılaşır. Her dönemin kendine özgü büyüme ve gelişme parametreleri vardır. Bebeklik çağından itibaren ebeveynler tarafından beslenme, barınma gibi temel ihtiyaçların giderilmesi gerekir. Bebeğin büyüme ve gelişme döneminde temel ihtiyaçlarının giderilmesi içinde bulunduğu dönemi sağlıklı geçirmesini ve bir sonraki gelişim döneminin özelliklerinin yaşa uygun olmasını sağlar.
Besin maddeleri vücudumuzun büyüme ve gelişmesini destekleyen temel unsurdur. Bebeklikten çocukluğa doğru ve dönemine uygun beslenme büyüme ve gelişmenin içinde bulunduğu döneme uygun olmasını sağlar.
Besin grubu ile ilk tanışma anne sütü ile başlar. Anne sütü bebeğin ihtiyaç duyduğu bütün gıda bileşenlerini içinde barındırır. Anne sütünün doğumun ilk anından itibaren ihmal edilmemesi gerekir. Uygun dönemlerle ek gıda ile desteklenmesi gereken anne sütü, bebeğin gelişim çağına göre doktor önerisi ile kesilir. Anne sütü kesildiğinde bebeğin beslenmesine doğru besin gruplarının dahil edilmesi ile bebeğin büyüme ve gelişiminin sağlıklı devam etmesi sağlanmış olur. Karbonhidrat, protein, yağ, vitamin ve minerallerin beslenme programında dengeli bir şekilde yer alması büyüme gelişmenin dönemine uygun olması için önemlidir. Sağlıklı kilo alımı, diş çıkarma, kemik gelişimi ve boy uzaması bebeklikten çocukluk dönemine kadar olan beslenme düzeni ile ilişkilidir. Bu dönemi kaliteli besin gruplarıyla geçirmek büyüme gelişmeyi destekleyerek boy uzamasının dönemine uygun olmasını sağlar.
Doğum öncesi ve sonrası büyüme gelişmeyi olumsuz etkileyen durumlar, boy kısalığına neden olur. Boy uzunluğunun istenilen ölçüde olmayan bireyler boy uzatma ameliyatı gibi yöntemlere başvururlar.
Genetik faktörler, annenin hamilelikte sigara kullanımı, doğum sonrası anne sütü alınmaması, ek gıda döneminde beslenmenin yetersiz olması ve bazı hastalıklar boy uzunluğunun olması gerekenden daha kısa olmasına neden olur. Boy uzunluğunun yaş ve cinsiyete göre gereken aralıkta olmaması veya bireyin bulunduğu boydan daha uzun olmak istemesi ile boy uzatma yöntemleri kullanılır. Aynı zamanda bir bacağın diğerinden kısa olduğu durumlarda da boy uzatma ameliyatı uygulanır.
Boy uzatma ameliyatı işlemin yavaş ve kontrollü yapıldığı, genellikle haftalar süren bir prosedürü içerir. Bu prosedür femur (uyluk kemiği) ve tibia (kaval kemiği) gibi bacak kemiklerinin; kaslar, deri ve sinirler gibi yumuşak dokuların kademeli olarak uzamasına olanak tanır. Ameliyatta tibia ve femur uzatılır. Doktorun uygun görmesi durumunda iki kemik de uzatılabilir. İşlem cerrahi uygulama, ameliyat sonrası dinlenme ve gözlem, kemiklerin uzamaya başlaması ve kemiklerin büyüyüp sertleşerek iyileşmesini içeren dört ana prosedürü içerir. Cerrahi uygulama öncesi genel anestezi uygulanır. Ameliyat sonrası dinlenme döneminde kemikler 5-7 gün dinlendirilir ve dışarıdan herhangi bir kemik uzatma işlemi yapılmaz. Daha sonraki aşamada uzuv uzatma cihazı kullanılarak iki kemik parçası birbirinden ayrılarak kemik uzatma işlemi başlatılır. Kemikler istenen uzunluğa ulaşana kadar günlük olarak uzatma işlemine devam edilir. Uzatma aşamasında düzenli fizik tedavi uygulanması ve önerilen egzersizlerin yapılması kemik gücünü ve hareket kabiliyetini korumayı sağlar. Son aşama olan kemiğin büyüdüğü ve sertleştiği dönem yeni kemik yapısında kalsiyum birikmesi ile olur. Bu aşamada doktor tarafından ayağa ağırlık verilmesi ve yürüyüş yapılması önerilir. Böylece yeni kemik güçlendirilmiş olur. Ayrıca bu aşamada dengeli beslenmeye dikkat etmek, kemik gücünü arttırmak için protein, vitamin ve mineraller açısından zengin bir diyet uygulamak önemlidir.
Boy uzatma ameliyatında uzatılacak kemik iki parçaya ayrılır. Kemiği uzatmak için ortopedik bir uzuv uzatma aracı yerleştirilir. Uzuv uzatmada kullanılan cihazlar iki tanedir. Bunlar:
Kas ve sinir gibi kemiği destekleyen yapılar da boy uzatma ameliyatında işlem gören yapılardır. Örneğin kaval kemiğinde yapılan bir uzatma işlemini desteklemek için aşil tendonu da uzatılır.
Bazı tıbbi durumlar uzuvların büyüme gelişmesini etkiler. Çocuk felci, duruşu ve düzgün hareket etmeyi etkileyen serebral palsi, kemik, eklem, kas, tendon ve bağlarda oluşan doğum kusurları,
legg-perthes hastalığı gibi kalça rahatsızlıkları, kasların kısa, zayıf ve gergin olması, yaralanmalar ve kemik kırılmaları sonucunda büyüme gelişme etkilenir ve uzuvlar gereken uzunluğa ulaşamaz. Uzuvların istenen uzunlukta veya eşitlikte olmaması durumunda boy uzatma ameliyatı uygulanır. Boy uzatma ameliyatının uygulandığı bazı durumlar şu şekildedir:
Boy uzatma ameliyatı ile boy uzunluğunda 15 cm kadar uzama sağlanabilir. Bir ameliyat sonrası uzama genellikle 2 cm kadar olur. Kişinin isteği ve doktorun uygun görmesi durumunda yapılan ameliyatlar belirli aralıklarla tekrar edilerek kemiğin daha fazla uzaması sağlanabilir.
Boy uzatma ameliyatı işlem öncesi ve sonrası belirli prosedürleri olan, iyileşmenin zaman aldığı bir ameliyattır. Ameliyatın gidişatına, ameliyat sonrası dönemin sağlıklı geçirilmesine ve kişinin genetik özelliklerine bağlı olarak ameliyat sonrasında bazı riskler vardır. Bu riskler şu şekildedir:
Boy uzatma ameliyatı sonrası gözlem yapmak oluşacak yan etkileri erken fark etme ve kontrol altına almak için önemlidir. Cilt renginde oluşan değişimler ve vücut sıcaklığının ani olarak azalıp artması ameliyat sonrası süreçte takip edilmelidir. Boy uzatma ameliyatı sonrası iyileşme süreci kişiye göre farklılıklar gösterir. Örneğin şeker hastası olan veya sigara tüketen bireylerde kemik büyümesi daha yavaş olur.
Boy uzatma ameliyatı sonrası iyileşme bireye ve yapılan işleme göre değişir. Bireyin herhangi bir hastalığının bulunması, güçlü bir kas iskelet sistemine sahip olması, zararlı alışkanlıklarının bulunmaması iyileşme sürecini hızlandırır. Bunun yanı sıra kemiğin hangi ölçüde uzatıldığı ve ameliyat sayısındaki artışlar da iyileşme sürecini etkiler. Daha az ölçüde uzatılan kemiklerde ameliyat sonrası iyileşme daha hızlı olurken, tekrarlayan ameliyat sayısı ve kemik boyunda istenilen artışın daha fazla olması iyileşme sürecini geciktirir.
Kemik iyileşmesi yetişkinlere oranla çocuklarda daha hızlı gerçekleşir. Kemik istenilen uzunluğa ulaştıktan sonra iyileşme süreci hızlanmaya başlar. Genellikle ameliyattan sonraki 2-3 ayda koltuk değnekleri olmadan yürümeye başlanır.
Sağlık insan yaşamını etkileyen önemli bir kavramdır. Günümüzde sağlık teknolojilerinde yaşanan gelişmeler insanlara daha kaliteli bir yaşam sürmeyi sağlar. Rutin hastane kontrollerine gitmek ve istenilen tetkikleri zamanında yaptırmak hastalıkların önlenmesi ve erken tedavi edilmesinde önemlidir. Siz düzenli olarak sağlık kontrollerinizi yaptırarak istenmeyen durumları önleyebilir ve yaşamınıza daha kaliteli devam edebilirsiniz.
Son güncellenme tarihi: 06 Temmuz 2023
Yayınlanma tarihi: 06 Temmuz 2023
Ortopedi ve Travmatoloji
Ortopedi ve Travmatoloji
Ortopedi ve Travmatoloji
Ortopedi ve Travmatoloji
Ortopedi ve Travmatoloji
Ortopedi ve Travmatoloji
Öne Çıkan Kanser Yazıları