21 Ağustos 2023 Pazartesi
Diz ağrıları ihmal edilmemeli
Bacak ağrısı sık karşılaşılan bir şikayet olup bazı durumlarda meydana gelen ağrının asıl kaynağının direkt olarak anlaşılması mümkün olmayabilir. Genel olarak bacak ağrısının bir yaralanma veya travma öyküsü sonucunda meydana geldiği düşünülse de çeşitli bacak ağrılarında düşme veya kaza geçirme gibi spesifik durumlar mevcut olmayabilir. Artrit yani eklem iltihabı başta olmak üzere çeşitli sağlık problemleri nedeniyle ortaya çıkan bacak ağrısı uygun tanı ve tedavi verilmemesi halinde kötüleşerek bireylerin yaşam kalitesini bozabilen bir şikayettir. Bacak ağrısı şikayeti genel olarak kasık bölgesi ile ayaklar arasındaki vücut bölgelerinde gelişen ağrıyı tarif etmek için kullanılır. Kronik (uzun süreli) veya akut (ani) olarak gelişebilen bu problem ile ilgili merak ettiğiniz diğer konular için yazının devamını takip edebilirsiniz.
Bacak ağrısı, ufak yaralanmalar veya aşırı kullanım durumlarına bağlı olarak oluşabileceği gibi oldukça ciddi seyirli sağlık problemlerinin bir belirtisi olarak da meydana gelebilir. Keskin veya künt şekilde kendisini gösterebilen bacak ağrısı şikayeti bazı bireylerde gelip geçici karakterdeyken bazı bireylerde ise kalıcı bir seyir izleyebilir.
Kramp, bacak ağrısının ilk akla gelen sebeplerindendir. Kas krampı veya spazmı olarak ifade edilen bu durum genellikle aniden tetiklenen bacak kaslarının kasılması sonucu oluşan keskin karakterde bir ağrıdır. Gerilen bacak kasları genellikle dışarıdan görülebilecek şekilde kasılır ve cilt altında sert şekilde ele gelir. Bazı bireylerde kramp gelişen bölgede kızarıklık ve ödem de tespit edilebilir. Kas güçsüzlüğü ve dehidrasyon (sıvı eksikliği) kas krampı gelişimine zemin hazırlayabilecek faktörlerdir. Özellikle calf olarak isimlendirilen alt bacak bölgesinde gelişen kramp kolesterol veya idrar söktürücü gibi ilaçların yan etkisi olarak da ortaya çıkabileceği için dikkatli olunmalıdır.
Kas zorlanması, tendinit, diz bölgesi bursitleri, burkulma ve kırıklar; travmaya bağlı bacak ağrısı nedenleri arasında yer alır. Kas zorlanmaları kas liflerinin aşırı gerilmesine bağlı olarak meydana gelen ve sık karşılaşılan bir travma halidir. Bu durum genellikle hamstring, calf ve quadriceps gibi bacağın büyük kaslarında oluşur. Tendinit, tendonların iltihaplanmasını ifade eden terimdir. Tendonlar kas ve kemik arasında bağlantıyı sağlayan kalın ve sağlam bağ doku elemanlarıdır. Bu bölgelerde meydana gelecek iltihaplanmalarda etkilenen eklem bölgesinin hareketinde zorlanma gelişir. Bacak bölgesinin tendinitleri genellikle hamstring ve topuk kemiğine yakın bölgelerde tespit edilirler.
Diz bursitleri, bu eklem çevresinde destekleme görevi üstlenen bursa adı verilen yapıların iltihaplanmasıdır. Sıvı dolu bu keseciklerde meydana gelen inflamasyon bacak ağrısı nedenleri arasında yer alır. Tibia olarak isimlendirilen kaval kemiği burkulmaları bir diğer travma sonucu oluşan bacak ağrısı nedenidir. Özellikle aşırı kullanım sonucunda gelişen burkulmalarda kaval kemiği çevresindeki kaslarda çeşitli derecelerde yırtılmalar gelişebileceği için dikkatli olunmalıdır. Burkulmalara ek olarak bacak kemiklerinde meydana gelebilecek fraktür olarak tanımlanan kemik kırılmaları da bacak ağrısı nedenleri arasında yer alır.
Kramp ve travmalara ek olarak çeşitli sağlık problemleri sonucunda da bacak ağrısı şikayeti meydana gelebilir. Bacak ağrısı nedenleri arasında yer alan bu durumlardan bazıları şunlardır:
Bacak ağrısı klinik olarak nörolojik, muskuloskeletal ve vasküler olarak sınıflandırılır. Nörolojik bacak ağrısı huzursuz bacak sendromu gibi durumlarda tespit edilen bacak ağrısı çeşididir. Huzursuz bacak sendromu alt ekstremitede meydana gelen kontrolsüz kasılmaların geliştiği bir rahatsızlıktır. Bu duruma ek olarak nöropati ve sinir hasarı gelişen durumlarda veya siyatik siniri ile ilişkili ortaya çıkana ağrılar da nörolojik ağrı içerisinde değerlendirilir. Nörolojik bacak ağrısı istirahat halinde bile devam edebilen bir ağrı türüdür.
Muskuloskeletal bacak ağrısı artrit gibi eklem iltihabı durumlarında görülen bacak ağrısı çeşididir. Özellikle diz ekleminin iltihaplandığı durumlarda bacağın hareketi sırasında krepitasyon adı verilen bir sesin ortaya çıktığı tespit edilebilir. Kas tendon ve ligament ile ilişkili travmalar sonucu oluşan bacak ağrıları da muskuloskeletal ağrılar içerisinde değerlendirilir. Kramplar, kompartman sendromu ve kemik kırıkları gibi durumlarda da muskuloskeletal bacak ağrısı gelişebileceği unutulmamalıdır.
Vasküler (damar kaynaklı) bacak ağrıları birçok farklı durum sonucunda gelişebilir. Bu durumlardan bazıları şunlardır:
Bu durumlara ek olarak varisleri olan bazı bireylerde variköz egzama olarak isimlendirilen sağlık problemi gelişerek bacak ağrısı gelişebileceği akılda tutulmalıdır. Bu durum geliştiğinde ilgili cilt bölgesinde ağrıya ek olarak renk değişikliği de meydana gelebilir.
Kramp ve hafif düzeydeki yaralanmalarda hekimlerinizin bilgisi ve önerisi dahilinde yapabileceğiniz çeşitli uygulamalar bacak ağrısının hafifletilmesine katkı sağlayabilir. Bacağın mümkün olduğunca dinlendirilmesi, alttan bir yastıkla destekleyerek üstte tutulması, reçete edilen ağrı kesici ilaçların kullanımı ve çeşitli ateller vasıtasıyla bacakların desteklenmesi bu kapsamda yapılabilecek uygulamalardan bazılarıdır.
Soğuk uygulamalar etkilenen bölgeye günde en az 3-4 kez 15 dakika süre ile yapılması halinde etkisini tam olarak gösterebilen müdahalelerdir. Özellikle travmanın meydana geldiği ilk günlerde ağrı kaybolsa bile devam edilmesinde fayda vardır.
Bacak ağrısına iyi gelen doğal yöntemlerin başında her durum için olduğu gibi sağlıklı yaşam tarzı alışkanlıklarının kazanımı gelir. Bol su tüketimi özellikle dehidratasyona bağlı gelişen kramplarda yapılabilecek temel yöntemler arasındadır. Sağlıklı bir beslenme planına uyulması, taze meyve ve sebze tüketimi de bacak ağrılarının azaltılması için önerilen doğal yöntemler arasında yer alır.
Çeşitli vitamin ve mineral desteğinin sağlanması bacak ağrısına iyi gelen bir diğer doğal yöntemdir. Bu hususta özellikle magnezyum ve potasyum mineralleri oldukça önemlidirler. Yapılan çeşitli araştırmalar magnezyum desteğinin özellikle gece meydana gelen bacak kramplarının azaltılmasına destek olabileceğine işaret eder (5). Kuruyemiş, kinoa ve mercimek bu mineral açısından zengin olan gıdalar arasındadır. Zorlayıcı egzersizler sonrasında oluşan bacak ağrılarında egzersiz sonrası uygun dinlenmenin yapılması ve ilgili kas bölgelerinin masaj gibi bakımlarının gerçekleştirilmesi fayda sağlayabilecek uygulamalar arasındadırlar.
Bazı durumlarda ise doğal yöntemler ve evde yapılabilecek uygulamalar yetersiz kalabilir. Sağlık kuruluşlarına veya gerekli durumlarda acil servise başvurmanız önerilen bu durumlardan bazıları şunlardır:
Birçok farklı travma veya sağlık sorunu sonucunda oluşabilen bacak ağrısı oldukça sık karşılaşılan şikayetler arasındadır. Eğer ağrı şikayeti devam ediyor, kötüleşiyor veya yaşam kalitenizi olumsuz yönde etkiliyorsa sağlık kuruluşlarına başvurarak uzman hekimlerden destek almanız önerilir. Sağlıklı günler dileriz.
Son güncellenme tarihi: 11 Mart 2024
Yayınlanma tarihi: 11 Mart 2024
Ortopedi ve Travmatoloji
Ortopedi ve Travmatoloji
Ortopedi ve Travmatoloji
Ortopedi ve Travmatoloji
Ortopedi ve Travmatoloji
Ortopedi ve Travmatoloji
Öne Çıkan Kanser Yazıları