21 Ağustos 2023 Pazartesi
Mikrobiyota Nedir?
Makattan kan gelmesi şikayeti, alt gastrointestinal sisteme bağlı olabileceği gibi perianal bölge ya da farklı bir deyişle makat ve çevresinden de kaynaklanabilir.
Makattan kan gelmesi şikayeti, alt gastrointestinal sisteme bağlı olabileceği gibi perianal bölge ya da farklı bir deyişle makat ve çevresinden de kaynaklanabilir. Kanamanın şiddeti çoğunlukla kanamaya yol açan etkene bağlı olarak değişiklik gösterir. Bazı durumlarda istirahat hâlindeyken sızıntı şeklinde olabilen kanama, bazen dışkılama sırasında da oluşabilir. Kişi, çoğunlukla kanamayı temizlendiği sırada ya da iç çamaşırında lekelenme ile fark eder.
Kalın bağırsağın son kısmı olan ve dışkının depolandığı bölge rektum olarak tanımlanır. Tıp dilinde rektal kanama olarak tanımlanan makattan kan gelmesi, kişinin yaşam kalitesini düşüren rahatsızlıklardan biridir. Kişinin makatından kan gelmesi, çoğunlukla dışkılama sırasında fark edilse de bazı durumlarda tuvalet kağıdında ya da iç çamaşırında lekelenme şeklinde de görülebilir.
Toplumda yaygın olarak görülen makatta kanama, son derece önemli sağlık problemlerinin belirtisi olabilir. Bu yüzden dışkıda kan varlığında kanamanın neden kaynaklandığının mutlaka araştırılması gerekir. Rektal kanama çoğunlukla hemoroid, anal fissür, irritabl bağırsak sendromu, kalın bağırsak polipleri gibi bazı hastalıkların belirtisi olarak görülebileceği gibi kolon ve rektum kanserlerine bağlı olarak da görülebilir. Dolayısıyla makattan kan gelmesi durumunun kendiliğinden iyileşmesini beklemek, altta yatan odak hastalığın ilerlemesine, tanı ve tedavinin gecikmesine yol açabilir. Makattan kan gelmesi belirtilerine geçmeden önce sıklıkla sorulan "Rektal kanama nedir?" sorusunu yanıtlamak gerekir.
Makat bölgesinde var olan sorunlar, çoğunlukla kişinin çekincelerinden dolayı dile getirilmez. Beslenme ve tuvalet alışkanlıklarının değişmesine, kişinin yaşam kalitesinin düşmesine neden olan bu durum çok ciddi sağlık problemlerinin belirtisi olabilir. Toplumda yaygın olarak görülen bu şikayetlerin kaynağının doğru şekilde belirlenebilmesi ve erken dönemde tanı koyulabilmesi için son derece önemli olan hekim muayenesini ertelemek, şikayetin geçmesini beklemek doğru bir yaklaşım değildir.
Makattan kan gelmesi şikayeti, alt gastrointestinal sisteme bağlı olabileceği gibi perianal bölge ya da farklı bir deyişle makat ve çevresinden de kaynaklanabilir. Kanamanın şiddeti çoğunlukla kanamaya yol açan etkene bağlı olarak değişiklik gösterir. Bazı durumlarda istirahat hâlindeyken sızıntı şeklinde olabilen kanama, bazen dışkılama sırasında da oluşabilir. Kişi, çoğunlukla kanamayı temizlendiği sırada ya da iç çamaşırında lekelenme ile fark eder.
Makattan kan gelmesi, odak hastalığın türüne ve şiddetine göre farklı şekillerde görülebilir. Kanama sırasında kişi ağrı hissedebilir. Gaitada ya da farklı bir deyişle dışkıda kan, genelde dışkıda çizgi şeklindedir. Kanama, dışkılama sırasında damlama şeklinde şeklinde görülebileceği gibi kişinin temizlendiği sırada tuvalet kağıdında pıhtılı ya da taze kan şeklinde de görülebilir. Makattan kan gelmesi, çoğunlukla kabızlığa ya da hemoroide bağlı olarak gerçekleşse de zaman zaman daha ciddi sağlık problemlerinin ön belirtisi olarak da ortaya çıkabilir.
Rektal kanama, kişinin çevresiyle konuşmaktan veya hekime bahsetmekten çekindiği rahatsızlıklardan biridir. Ancak bu durumun herkeste olabilecek bir sağlık sorunu olduğu unutulmamalı ve hekime muayene olunmalıdır. Makattan kan gelmesine yol açan hastalığın erken dönemde tanısının koyulması, hastalığın tedavi şansını artırabileceği unutulmamalıdır.
Makattan kan gelmesi ya da rektal kanamanın en yaygın belirtisi, klozette, tuvalet kağıdında, kan ya da kanlı dışkı görülmesidir. Bununla birlikte kanamanın şiddeti ve kanın rengi, hastalık hakkında bilgi verebilir. Bu yüzden kişinin dışkısında, tuvalet kağıdında ya da iç çamaşırında kan görmesi durumunda dikkatli olması önerilir. Makattan kan gelmesi sıklıkla şu şekilde görülür:
Rektal kanamaya ek olarak kişide karın ağrısı, rektal ağrı, bayılma hissi, baş dönmesi, kramp ya da baş ağrısı olması durumunda vakit kaybetmeden hekime başvurulmalıdır.
Makattan kan gelmesi pek çok farklı sağlık sorunundan kaynaklanabilir. Rektal kanamanın rengi ve şiddeti, kanamanın nedeni hakkında kısıtlı bilgi sunar. Bu yüzden makattan kan gelmesi durumunda kişinin hekime başvurması gerekir. Hekim, kişinin öyküsünü dinledikten sonra fizik muayenesini yapar. Gerektiğinde ek tetkikler yapılarak kanamaya yol açan odak hastalığın tanısı koyulur ve kişiye uygun şekilde tedaviye başlanır. Kişinin çekincelerinden dolayı hekime gitmekte gecikmesi, odak hastalığın kötüleşmesine ve tedavinin güçleşmesine yol açabilir. Makattan kan gelmesine yol açan hastalıkların bir kısmı şu şekilde sıralanabilir:
Hemoroid
Hemoroid, anal kanalda bulunan damarların genişlemesiyle karakterize bir rahatsızlıktır. İç ve dış hemoroid olmak üzere iki farklı türü bulunan rahatsızlık, çoğunlukla kabızlık ya da ishal gibi bağırsak alışkanlıklarının değişimi, sedanter yaşam tarzı, gebelik, alkol alışkanlığı ve kolon kanseri gibi nedenlere bağlı olarak gelişebilir. Halk arasında basur olarak da bilinen hemoroid, makat bölgesinde kanama, ağrı, şişlik, kaşıntı gibi semptomlara yol açar. Hemoroid varlığında tuvalette, tuvalet kağıdında ya da gaitada parlak, kırmızı renkli kan görülebilir. Genellikle 45 ila 65 yaş arasındaki yaş grubunda görülen rahatsızlığın tedavisi, hemoroidin evresine ve yol açtığı şikayetlere göre farklı şekillerde yapılır.
Anal Apse
Makat dokusunda oluşan apseler, bölgede şişkinliğe yol açar. Makattan kan gelmesi, ağrı, yanma, kaşıntı ve / veya iltihaplı akıntıya yol açan anal apseler, çoğunlukla ishal ve diyabet gibi hastalıkların neticesinde oluşur. Crohn hastalığı ve tüberküloza bağlı olarak da görülebilen rahatsızlığın tedavisi, apsenin drene edilmesi ile yapılır. Bazı vakalarda hastalık yeniden ortaya çıkabilir.
Anal Fissür
Makat çıkışında yara oluşması olarak tanımlanabilen anal fissür, halk arasında makat çatlağı olarak da bilinir. Crohn hastalığı, ülseratif kolit, gebelik ve doğum gibi farklı sebeplere bağlı olarak oluşabilen rahatsızlık, makattan kan gelmesi, dışkılama sırasında ve dışkılamadan sonra şiddetli yanma gibi belirtilere yol açabilir. Hem kadınlarda hem de erkeklerde görülebilen hastalık, çoğunlukla kişide dışkılama sırasında hissedilen cam kırıkları tarafından kesilme ya da yırtılma benzeri şikayetlere yol açar. Anal fissür varlığında kanama çoğunlukla tuvalet kağıdında lekelenme şeklinde kan görülmesine yol açar. Anal fissürden korunmak için kişinin kabızlıktan korunması, beslenme alışkanlıklarını değiştirmesi önerilir. Anal fissür tedavisi çoğunlukla ilaçlı olarak yapılsa da bazı vakalarda cerrahi müdahale gerekebilir.
Huzursuz Bağırsak Sendromu
İrritabl bağırsak sendromu veya spastik kolon olarak da tanımlanabilen rahatsızlığın varlığında kişi, çoğunlukla ishal, kabızlık, makattan kan gelmesi, kilo kaybı, dışkıda mukus varlığı ve şişkinlik gibi yakınmalardan söz eder. Hastalığın kesin nedeni bilinmese de hormonal düzendeki değişimlerin, stres ve beslenme gibi etkenlerin hastalığın gelişiminde rol oynadığı bilinir. Huzursuz bağırsak sendromundan korunmak için, sağlıklı ve düzenli beslenmenin yanı sıra stresten uzak durmak önerilebilir. Ayrıca kişiye uygun olarak düzenlenen egzersiz programlarının da fayda sağladığı bilinir. Huzursuz bağırsak sendromu tedavisi genellikle diyet değişimi ve bağırsak hareketlerini düzenlemeye yardımcı ilaçlarla yapılır.
Kolon Polipleri
Kalın bağırsak polipleri olarak da bilinen rahatsızlık, kalın bağırsağın iç yüzeyinde var olan anormal doku olarak tanımlanabilir. 50 yaşından büyük kişilerde sık görülen kolon poliplerine 70 yaşından sonra daha sık rastlanır. Erkeklerde daha fazla görülen kolon polipleri; makattan kan gelmesi, gaita renginde farklılık, kabızlık, ishal ve / veya göbek bölgesinde ağrı şeklinde belirtilere yol açar. Sıklıkla kanama eğiliminde olan kolon polipleri, dışkıda, tuvalet kağıdında ya da iç çamaşırında kan görülmesine yol açar. Çoğunlukla Crohn hastalığı, ülseratif kolit, obezite, sedanter yaşam, sigara ve alkol kullanımına bağlı olarak görülür. Hastalığın önlenmesi için yaşam tarzının değiştirilmesi önerilirken tedavisi, cerrahi yöntemlerle yapılır. Kolon polipleri tedavi edilmediğinde kolon kanseri gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
Makattan kan gelmesi bir hastalık değil farklı bir hastalığın belirtisidir. Dolayısıyla bu durum, pek çok farklı rahatsızlıktan kaynaklanabilir. Makattan kan gelmesi tedavisi, altta yatan odak hastalığa göre farklı şekillerde yapılır. Kişinin makatından kan gelmesi durumunda erken tanı ve tedavi için çekinmeden hekime başvurması son derece önemlidir.
Eğer sizin de makattan kan gelmesi şikayetiniz varsa en yakın sağlık kuruluşuna başvurarak tedavi olabilirsiniz.
Son güncellenme tarihi: 19 Nisan 2021
Yayınlanma tarihi: 13 Nisan 2021
Gastroenteroloji
Gastroenteroloji
Gastroenteroloji
Öne Çıkan Kanser Yazıları