İnsan vücudunda yaşayan bakteri, mantar, virüs ve protozoa gibi trilyonlarca mikroorganizmanın tümünü ifade eden mikrobiyota, sağlıklı bir vücut için kritik bir öneme sahiptir. Sağlıklı bir mikrobiyota için lif ve probiyotik açısından zengin fermente gıdalar ile beslenmek, aşırı antibiyotik kullanımından kaçınmak, düzenli egzersiz yapmak ve stresi yönetmek büyük önem taşır. Sağlıklı bir mikrobiyota sindirim sağlığını destekler, bağışıklık sistemini güçlendirir, enflamasyonu azaltır ve ruh sağlığını olumlu yönde etkiler.
Bağırsak mikrobiyotası; gıdaların sindirimi, bağışıklık sisteminin desteklenmesi, bazı vitaminlerin sentezlenmesi ve biyolojik modifikasyonu, sağlıklı bağırsak fonksiyonları, iltihabi değişikliklerin önlenmesi, ideal vücut ağırlığının korunması, beyin işlevleri, kalp-damar hastalıklarının önlenmesi ve ruh sağlığı gibi birçok vücut fonksiyonunun düzenlenmesinde önemli bir rol oynar.
Mikrobiyotayı oluşturan mikroorganizmaların genomlarının toplamını ifade eden mikrobiyom, zararlı patojenlerle mücadele ederek vücut sağlığını korumada önemli bir işleve sahiptir. Mikrobiyom kişiden kişiye farklılık gösterir ve bu farklılıklar genetik özellikler, doğum şekli, kişinin immün yanıt kapasitesi, beslenme şekli, antibiyotikler dahil ilaç kullanımı, enfeksiyonlar ve çevresel faktörler gibi birçok değişkenden etkilenir. Yaş ve cinsiyet de mikrobiyom yapısını belirleyen unsurlar arasındadır.
Son zamanlardaki çalışmalar, bağırsak mikrobiyotasındaki farklılıkların ve bileşimindeki değişimlerin obezite ile doğrudan ilişkili olabileceğini ortaya koymaktadır. Obez bireylerde bazı bakteri türlerinin azalması, bazı bakteri türlerinin artması ve genel bakteriyel çeşitliliğin azalması gibi değişiklikler gözlemlenmiştir. Ayrıca kilo kaybı ile bu değişikliklerin tersine döndüğü de belirlenmiştir.
Antibiyotikler zararlı bakterileri yok etmenin yanı sıra yararlı bakterileri de ortadan kaldırabilir ve bu durum mikrobiyota dengesinin bozulmasına yol açabilir. Bu durumda; antibiyotik kullanımı sonrasında ishal, mantar enfeksiyonları ve uzun vadede antibiyotik direnci gibi sorunlar ortaya çıkabilir. Mikrobiyomun eski dengesine kavuşması aylar hatta yıllar sürebilir. Bu nedenle antibiyotikler yalnızca doktor önerisiyle ve uygun dozda kullanılmalıdır. Soğuk algınlığı veya grip gibi viral enfeksiyonlarda antibiyotiklerin etkili olmadığı unutulmamalıdır.
Bağırsak mikrobiyotası mental sağlık üzerinde de etkili olabilir. İnsan vücudunda bağırsak-beyin ekseni olarak bilinen bir bağlantı mevcuttur. Bu bağlantının sağlıklı işlemesi ve bağırsak bakterilerinin çeşitliliği, ruh halini doğrudan etkileyebilir. Bu nedenle sağlıklı bir diyet, düzenli fiziksel aktivite ve stres yönetimi, mikrobiyota sağlığını korumanın ve dolayısıyla mental sağlığı desteklemenin en etkili yolları arasında yer alır.
Mikrobiyotadaki dengesizlikler yani disbiyozis, bağırsaklarda çeşitli fonksiyon bozukluklarına yol açabilir. Bağırsak hareketlerini düzenleyen mekanizmalar üzerinde etkili olan mikrobiyom, yararlı bakterilerin azalmasına ve zararlı bakterilerin çoğalmasına neden olabilir. Bu durum bağırsak hareketlerinin düzensizleşmesine ve bağırsak sağlığının bozulmasına yol açabilir.
Son güncellenme tarihi: 29 Ocak 2025
Yayınlanma tarihi: 29 Ocak 2025
Gastroenteroloji
Gastroenteroloji
Gastroenteroloji
Gastroenteroloji
Gastroenteroloji
Gastroenteroloji
21 Ağustos 2023 Pazartesi
Mikrobiyota Nedir?
3 Kasım 2023 Cuma
Pankreas Kanseri ve Tedavisi
21 Ağustos 2023 Pazartesi
Kabızlık Polikliniği
21 Ağustos 2023 Pazartesi
Kıl Kurdu Nedir? Belirtileri Nelerdir? Nasıl Dökülür?
21 Ağustos 2023 Pazartesi
Gastrit Nedir? Gastrit Belirtileri ve Tedavisi
21 Ağustos 2023 Pazartesi
Gaz Sıkışması: Neden Olur, Ne İyi Gelir?
21 Ağustos 2023 Pazartesi
Huzursuz Bağırsak Sendromu Nedir? Belirtileri Nelerdir?
21 Ağustos 2023 Pazartesi
İshale Ne İyi Gelir? İshal Nasıl Geçer? İshali Ne Keser?
21 Ağustos 2023 Pazartesi
Makattan Kan Neden Gelir?
21 Ağustos 2023 Pazartesi
Mide Kanseri Belirtileri Nelerdir? Mide Kanseri Tedavisi
21 Ağustos 2023 Pazartesi
Mide Bulantısı: Nedir, Neden Olur ve Tedavisi
21 Ağustos 2023 Pazartesi
Mide Kanaması: Nedir, Belirtileri, Neden Olur ve Nasıl Geçer?
21 Ağustos 2023 Pazartesi
Siroz Nedir? Siroz Belirtileri, Nedenleri ve Tedavi Yöntemleri
21 Ağustos 2023 Pazartesi
Ülser Nedir? Belirtileri, Teşhis ve Tedavisi
21 Ağustos 2023 Pazartesi
Ülseratif Kolit: Nedir, Nedenleri, Belirtileri ve Tedavisi
20 Eylül 2023 Çarşamba
ERCP Nedir?
9 Kasım 2023 Perşembe
Kolon (Bağırsak) Kanseri Nedir? Belirtileri Nelerdir?
9 Kasım 2023 Perşembe
Kalın Bağırsak Kanserlerin Nedenleri ve Tedavisi
9 Kasım 2023 Perşembe
Karaciğer Biyopsisi Yerine Fibroscan Yöntemi
29 Kasım 2023 Çarşamba
Pankreas İltihaplanması (Pankreatit) Nedir, Tedavisi
17 Ocak 2024 Çarşamba
Kabızlık Neden Olur? Kabızlığa Ne İyi Gelir?
17 Ocak 2024 Çarşamba
Mide Üşütmesine Ne İyi Gelir? Mide Üşütmesi Nasıl Geçer?
17 Ocak 2024 Çarşamba
Mide Yanması Neden Olur? Mide Yanmasına Ne İyi Gelir?
9 Şubat 2024 Cuma
Karın Şişkinliğine Ne İyi Gelir? Şişkinlik Nasıl Geçer?
9 Şubat 2024 Cuma
Reflüye Ne İyi Gelir? Reflü Şikayetlerini Azaltacak Öneriler
7 Haziran 2024 Cuma
Karaciğer Kisti Nedir? Karaciğer Kisti Nasıl Geçer?
7 Haziran 2024 Cuma
Safra Yolu Kanseri Nedir? Belirtileri Nelerdir?
7 Haziran 2024 Cuma
Pankreas Duktal Adenokarsinomu Nedir? Belirtileri ve Tedavisi
7 Haziran 2024 Cuma
Safra Kesesi Polipleri Nedir? Belirtileri ve Tedavisi
25 Temmuz 2024 Perşembe
Crohn Hastalığı Nedir? Crohn Hastalığında Neler Tüketilmemeli?
25 Temmuz 2024 Perşembe
Karaciğer Yağlanması Nedir? Belirtileri Nelerdir?
10 Eylül 2024 Salı
Kolon Kanserinde Robotik Cerrahi Avantajları Nelerdir?
30 Eylül 2024 Pazartesi
Mide Bulantısına Ne İyi Gelir? Mide Bulantısı Neden Olur?
6 Ocak 2025 Pazartesi
Kolorektal Kanser Nedir? Belirtileri ve Tedavisi
28 Ocak 2025 Salı
Karaciğer Büyümesi Nedir? Karaciğer Büyümesi Neden Olur?
28 Ocak 2025 Salı
Karın Zarı Kanseri Nedir? Belirtileri Nelerdir?
Öne Çıkan Kanser Yazıları
Bunları da oku
Doktorlar
