Safra Yolu Kanseri Nedir? Belirtileri Nelerdir?
Kanser, vücuttaki hücrelerin kontrolden çıkmaya başlamasıyla başlar. Vücudun hemen hemen her yerindeki hücreler kansere dönüşebilir ve daha sonra vücudun diğer bölgelerine yayılabilir. Kolanjiyokarsinom olarak da bilinen safra yolu kanseri safra kanalında başlar. Safra yolu kanseri nadir görülen, agresif bir kanser türüdür. Genellikle 70'li yaşlarındaki yetişkinleri etkiler ve sağlık hizmeti sağlayıcıları teşhis koyduğunda safra kanallarının ötesine yayılır. Tedavi genellikle cerrahi, kemoterapi veya radyasyon terapisinin bir kombinasyonunu içerir. Kolanjiyokarsinomun sonuçlarını iyileştirmeye yönelik klinik araştırmalar devam etmektedir.
Safra Yolu Kanseri Nedir?
Kolanjiyokarsinom sindirim sıvısı safrasını taşıyan ince tüplerde (safra kanalları) oluşan bir kanser türüdür. Safra kanalları karaciğerinizi safra kesenize ve ince bağırsağınıza bağlar. Her yaşta ortaya çıkabilmesine rağmen çoğunlukla 50 yaşın üzerindeki kişilerde görülür. Kanserin safra kanallarında oluştuğu yere bağlı olarak kolanjiyokarsinom farklı türlere ayrılır. Safra yolu kanser türleri şu şekilde aktarılabilir:
- İntrahepatik kolanjiyokarsinom: Karaciğerdeki safra kanallarının kısımlarında meydana gelir ve bazen bir tür karaciğer kanseri olarak sınıflandırılır.
- Hiler kolanjiyokarsinom: Karaciğerin hemen dışındaki safra kanallarında meydana gelir. Bu tipe perihiler kolanjiokarsinom da denir.
- Distal kolanjiyokarsinom: Safra kanalının ince bağırsağa en yakın kısmında meydana gelir. Bu tipe ekstrahepatik kolanjiokarsinom da denir.
Safra kanalı kanserleri, kanser hücrelerinin mikroskop altında nasıl göründüğüne göre de türlere ayrılabilir. Neredeyse tüm safra kanalı kanserleri kolanjiyokarsinomlardır. Bu kanserler, bez hücrelerinde başlayan bir kanser olan bir tür adenokarsinomdur. Kolanjiyokarsinomlar kanalların içini kaplayan bez hücrelerinde başlar.Diğer safra kanalı kanseri türleri çok daha az yaygındır. Bunlar sarkomları, lenfomaları ve küçük hücreli kanserleri içerir. Bunların yanı sıra safra kanalı tümörlerinin hepsi kanser değildir. Örneğin safra kanalı hamartomları ve safra kanalı adenomları iyi huylu (kanser olmayan) tümör türleridir.
Safra Yolu Kanseri Belirtileri Nelerdir?
Safra yolu kanseri belirtileri genellikle kanser ilerleyene ve safra kanalını tıkayana kadar başlamaz. Safra kanalı kanseri belirtileri şunlardır:
- Cildinizin ve göz beyazlarının sararması (sarılık)
- Yoğun kaşıntılı cilt
- Beyaz renkli dışkı
- Tükenmişlik
- Yorgun hissetmek
- Sağ tarafta, kaburgaların hemen altında karın ağrısı
- İştah kaybı veya çabalamadan kilo vermek
- Yüksek ateş
- Gece terlemeleri
- Koyu idrar
- Karın ağrısı
Kolanjiokarsinom erken evrelerde genellikle ağrılı değildir. Ancak büyük bir tümör, karnın sağ tarafında, kaburgaların altında yoğunlaşan ağrıya neden olabilir. Bazı kişilerde ağrı karın veya sırtın diğer bölgelerine kayabilir.
Safra Yolu Kanseri Neden Olur?
Safra yolu kanseri nedenleri tam olarak bilinmez. Ancak safra kanallarında kronik (uzun süreli) iltihaplanmaya neden olan sağlık koşulları da rol oynayabilir. Enflamasyonun devam eden hasarı hücre DNA'sında değişikliklere neden olabilir. DNA, hücrelere nasıl davranacaklarını söyleyen talimatları içerir. Hasarlı DNA, hücrelerin büyümesi ve bölünmesiyle ilgili sorunlara neden olarak dokuya zarar veren tümörler oluşturabilir . Bu değişiklikler muhtemelen kalıtsal değildir (biyolojik ebeveynlerden çocuklarına aktarılmaz). Bunun yerine, muhtemelen bir kişinin yaşamı boyunca meydana gelirler. Aşağıdaki durumlarda safra yolu kanseri olma olasılığı daha yüksek olabilir:
- 65 yaşın üzeri
- Anormal safra kanalları, bağırsakta uzun süreli şişlik (ülseratif kolit) veya safra kanalları, karaciğerde bir parazit (karaciğer paraziti), safra kanalı taşları ve karaciğer sirozu gibi belirli tıbbi rahatsızlıklar
Safra Yolu Kanseri Nasıl Teşhis Edilir?
Kolanjiyokarsinom şüphesi var ise bazı teşhis yöntemleri mevcuttur. Safra yolu kanseri teşhisi için kullanılan yöntemler şu şekilde aktarılabilir:
- Karaciğer fonksiyon testleri: Karaciğer fonksiyonunu ölçmek için yapılan kan testleri, doktora belirti ve semptomlara neyin sebep olduğu konusunda ipuçları verebilir.
- Tümör işaretleyici testi: Kandaki karbonhidrat antijeni (CA) 19-9 düzeyinin kontrol edilmesi, doktora tanı ile ilgili ek ipuçları verebilir. CA 19-9, safra kanalı kanseri hücreleri tarafından aşırı üretilen bir proteindir.
Ancak kanda CA 19-9 seviyesinin yüksek olması safra kanalı kanseri olduğu anlamına gelmez. Bu sonuç safra kanalı iltihabı ve tıkanıklığı gibi diğer safra kanalı hastalıklarında da ortaya çıkabilir.
- Safra kanalını küçük bir kamerayla incelemek için yapılan bir test: Endoskopik retrograd kolanjiyopankreatografi (ERCP) sırasında, minik bir kamerayla donatılmış ince, esnek bir tüp boğazdan geçerek sindirim sistemi yoluyla ince bağırsağa iletilir. Kamera, safra kanallarının ince bağırsağa bağlandığı bölgeyi incelemek için kullanılır.
- Görüntüleme testleri. Görüntüleme testleri doktorun iç organları görmesine ve kolanjiyokarsinom belirtileri aramasına yardımcı olabilir. Safra kanalı kanserini teşhis etmek için kullanılan teknikler arasında ultrason, bilgisayarlı tomografi (BT) taramaları ve manyetik rezonans kolanjiyopankreatografi (MRCP) ile birlikte manyetik rezonans görüntüleme (MRI) yer alır. MRCP, ERCP'ye noninvaziv bir alternatif olarak giderek daha fazla kullanılmaktadır. Görüntüleri geliştirmek için boyaya ihtiyaç duymadan 3 boyutlu görüntüler sunar.
- Test için bir doku örneğinin çıkarılmasına yönelik bir prosedür uygulanması: Biyopsi, mikroskop altında incelenmek üzere küçük bir doku örneğinin alınması işlemidir. Şüpheli bölge safra kanalının ince bağırsakla birleştiği yere çok yakın ise doktor, ERCP sırasında biyopsi örneği alabilir. Şüpheli bölge karaciğerin içinde veya yakınındaysa doktor ciltte etkilenen bölgeye uzun bir iğne sokarak doku örneği alabilir (ince iğne aspirasyonu). İğneyi kesin alana yönlendirmek için endoskopik ultrason veya CT taraması gibi bir görüntüleme testi kullanabilir.
Bu test, doktorun biyopsi örneğini nasıl toplayacağı, daha sonra hangi tedavi seçeneklerini sunacağını etkileyebilir. Örneğin safra kanalı kanserine ince iğne aspirasyonuyla biyopsi yapılırsa karaciğer nakline uygunluk yoktur.
Doktor kolanjiyokarsinom teşhisini doğrularsa kanserin yayılımını (evresini) belirlemeye çalışır. Çoğu zaman bu ek görüntüleme testlerini içerir. Kanserin evresi tedavi seçeneklerinin belirlenmesine yardımcı olur.
Safra Yolu Kanseri Nasıl Tedavi Edilir?
Safra kanalı kanseri sıklıkla tedavi edilebilir. Safra yolu kanseri tedavisi için kullanılan yöntemler şu şekildedir:
- Ameliyat: Cerrahlar bazı durumlarda kanserin mümkün olduğu kadar çoğunu çıkarmaya çalışırlar. Çok küçük safra kanalı kanserleri için bu, safra kanalının bir kısmının çıkarılmasını ve kesilen uçların birleştirilmesini içerir. Daha ilerlemiş safra yolu kanserlerinde yakındaki karaciğer dokusu, pankreas dokusu veya lenf düğümleri de çıkarılabilir.
- Karaciğer nakli: Karaciğer nakli, hiler kolanjiokarsinomlu kişiler için bazı durumlarda bir seçenek olabilir.
- Kemoterapi: Kanser hücrelerini öldürmek için ilaçlar kullanılır. Kemoterapi karaciğer naklinden önce kullanılabilir. İlleri kolanjiyokarsinomu olan kişiler için hastalığın yavaşlatılmasına ve belirtilerin hafifletilmesine yardımcı olabilir.
- Radyasyon tedavisi: Radyasyon terapisi, kanser hücrelerini öldürmek için X ışınları ve protonlar gibi kaynaklardan gelen yüksek güçlü enerji ışınlarını kullanır.
- Hedefli ilaç tedavisi: Hedefe yönelik ilaç tedavileri, kanser hücrelerinde mevcut olan spesifik anormalliklere odaklanır. Hedefe yönelik ilaç tedavileri, bu anormallikleri engelleyerek kanser hücrelerinin ölmesine neden olabilir.
- İmmünoterapi: İmmünoterapi kanserle savaşmak için bağışıklık sisteminizi kullanır. Kanser hücreleri, bağışıklık sistemi hücrelerinden saklanmalarına yardımcı olan proteinler üretir. İmmünoterapi bu sürece müdahale ederek çalışır. Diğer tedaviler yardımcı olmadığında ileri kanser için immünoterapi bir seçenek olabilir.
- Kanser hücrelerini ısıtmak: Radyofrekans ablasyonu, kanser hücrelerini ısıtmak ve yok etmek için elektrik akımını kullanır. Doktor, ultrason gibi bir görüntüleme testini kılavuz olarak kullanarak karnınızdaki küçük kesiklere bir veya daha fazla ince iğne sokar. İğneler kansere ulaştığında elektrik akımıyla ısıtılarak kanser hücrelerini yok eder.
- Fotodinamik terapi: Fotodinamik terapide ışığa duyarlı bir kimyasal damar içine enjekte edilir ve hızla büyüyen kanser hücrelerinde birikir. Kansere yönlendirilen lazer ışığı, kanser hücrelerinde kimyasal reaksiyona neden olarak onları öldürür.
- Biliyer drenaj: Biliyer drenaj, safra akışını yeniden sağlamak için yapılan bir prosedürdür. Safrayı boşaltmak için safra kanalına ince bir tüp yerleştirmeyi içerebilir. Diğer stratejiler arasında safranın kanser çevresinde yeniden yönlendirilmesini sağlayan bypass ameliyatı ve kanser nedeniyle çöken safra kanalını açık tutmak için stentler yer alır.
En güncel tedavi teknoloji ve uzman sağlık ekibiyle Anadolu Sağlık, tüm tedavi süreçlerinizde sizin yanınızda olur. Hemen Anadolu Sağlık ile iletişime geçerek ve online randevu oluşturarak tedaviniz için yeni bir planlama yapabilirsiniz.
Son güncellenme tarihi: 07 Haziran 2024
Yayınlanma tarihi: 07 Haziran 2024
0 dk