Aşırı Terleme (Hiperhidroz) Neden Olur? Terlemeye Ne İyi Gelir?

Tıbbi adı hiperhidroz olan aşırı terleme vücudun ısı düzenleme mekanizmasının normalden fazla çalışması sonucunda ortaya çıkan bir durumdur. Terleme, vücut sıcaklığını dengelemek ve toksinleri dışarı atmak için gerekli bir fizyolojik süreçtir. Ancak hiperhidroz hastalarında ter bezleri aşırı aktif hale gelir ve ortam sıcaklığın fiziksel aktiviteye veya duygusal duruma bağlı olmaksızın aşırı terleme meydana gelir. Bu durum sosyal yaşamı, özgüveni ve günlük aktiviteleri olumsuz etkileyebilir.

Aşırı Terleme (Hiperhidroz) Nedir?

Vücudun normalden fazla ter üretmesiyle karakterize edilen bir durumdur. Terleme, vücut sıcaklığını düzenleyen doğal bir süreçtir. Ancak hiperhidroz hastalarında ter bezleri gereğinden fazla aktif hale gelir. Ortam sıcaklığı, fiziksel aktivite veya stres faktörlerinden bağımsız olarak aşırı terleme meydana gelir. Bu durum avuç içleri, ayak tabanları, koltuk altları, yüz ve baş bölgesi gibi belirli alanlarda yoğunlaşabilir. Bazı hastalarda tüm vücutta görülebilir. Hiperhidroz, günlük aktiviteleri zorlaştırabilir ve sosyal yaşamı olumsuz etkileyebilir. Sürekli nemli eller, terli ayaklar veya giysilerde belirgin ter lekeleri hiperhidrozun yaygın belirtileri arasındadır. Hiperhidroz, primer (birincil) ve sekonder (ikincil) hiperhidroz olarak iki ana gruba ayrılır:

Primer (Birincil) Hiperhidroz: Nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte genetik geçiş gösterir. Çocukluk veya ergenlik döneminde başlayan primer hiperhidroz hayat boyu devam edebilir. Ellerde, ayaklarda, yüz bölgesinde ve koltuk altlarında görülen aşırı terleme yaygındır. Vücudun iki tarafında simetrik olarak ortaya çıkar. Gece terlemeleri genellikle görülmez.
Sekonder (İkincil) Hiperhidroz: Hastalık veya ilaç kullanımı nedeniyle ortaya çıkar. Gece terlemeleri yaygın olarak görülür. Tüm vücutta veya belirli bir bölgede yoğunlaşabilir. Hiperhidrozun aniden başlaması veya ilerleyen yaşlarda ortaya çıkması genellikle sekonder hiperhidrozun işaretidir.

Fiziksel bir sağlık problemi olmanın yanı sıra hiperhidroz, hastalar için psikolojik ve sosyal kaygılara da yol açabilir. Tedavi edilmediğinde hastanın özgüvenini, iş hayatını ve günlük aktivitelerini olumsuz etkileyebilir.

Aşırı Terleme (Hiperhidroz) Neden Olur?

Primer hiperhidroz, genetik yatkınlık nedeniyle ortaya çıkar ve özellikle avuç içleri, ayak tabanları, koltuk altları ve yüz bölgesinde görülür. Çocukluk veya ergenlik döneminde başlar ve yaşam boyu devam edebilir. Nedeni tam olarak bilinmez. Ancak sinir sistemi ile ter bezleri arasındaki iletişimin aşırı aktif olduğu düşünülmektedir. Sekonder hiperhidroz ise astalığın veya dışsal faktörlerin etkisiyle ortaya çıkar. Menopoz, tiroid hastalıkları, diyabet gibi hormonal değişiklikler, nörolojik hastalıklar (Parkinson, felç), obezite, enfeksiyonlar ve bazı ilaçlar sekonder hiperhidroza neden olabilir. Yoğun stres, aşırı baharatlı yiyecek tüketimi ve aşırı kafein alımı da terlemeyi tetikleyen faktörler arasındadır. Bazı hastalarda aşırı terleme, psikolojik faktörler (anksiyete ve stres) nedeniyle de tetiklenebilir. Özellikle stresli durumlarda el, yüz ve koltuk altlarında aşırı terleme görülebilir. Hiperhidrozun aniden başlaması veya gece terlemeleriyle birlikte görülmesi bir hastalığın belirtisi olabilir. Bu sebeple değerlendirme gerektirir.

Aşırı Terleme (Hiperhidroz) Belirtileri Nelerdir?

Hiperhidrozun en belirgin belirtisi, ortam sıcaklığına, fiziksel aktiviteye veya stres düzeyine bağlı olmaksızın aşırı terleme yaşanmasıdır. Primer hiperhidroz genellikle her iki elin aynı anda terlemesi gibi simetrik olarak ortaya çıkar. Sekonder hiperhidroz ise vücudun geniş alanlarını etkileyebilir ve genellikle gece terlemeleri ile birlikte görülür. Aşırı terleme sosyal kaygıya, iş ve özel hayatın olumsuz etkilenmesine neden olabilir. Aşırı terleme belirtileri şu şekildedir:

Ellerde, ayaklarda, koltuk altlarında ve yüzde aşırı terleme.
Ellerin sürekli nemli olması ve el sıkışma sırasında rahatsız edici bir his yaratması.
Koltuk altlarında ter lekelerinin belirgin olması, giysilerin sık sık ıslanması.
Ayaklarda aşırı terleme nedeniyle çorapların sürekli ıslak kalması ve koku oluşumu.
Yaz-kış fark etmeksizin gün içinde belirgin terleme ataklarının yaşanması.
Günlük aktiviteleri zorlaştıran terleme (örneğin, yazı yazarken kâğıdın ıslanması, telefon ekranının kayganlaşması).
Gece terlemeleriyle uyanma (özellikle sekonder hiperhidrozda görülür).
Sürekli ıslak kalan bölgelerde cilt tahrişi, mantar ve bakteriyel enfeksiyonların gelişmesi.
Sosyal ortamlarda aşırı terleme nedeniyle özgüven kaybı ve kaygı bozukluğu.

Aşırı Terleme (Hiperhidroz) Teşhisi Nasıl Yapılır?

Doktor, terlemenin hangi yaşta başladığını, hangi bölgelerde görüldüğünü, günün hangi saatlerinde yoğunlaştığını ve stres, sıcaklık gibi faktörlerden etkilenip etkilenmediğini analiz eder. Kesin tanı koymak için fiziksel muayene ve bazı testler uygulanabilir. Nişasta-iyot testi, terleyen bölgelere iyot solüsyonu sürülerek yapılan bir testtir. Terleme arttıkça bölge koyu renge dönüşür. Gravimetrik testte, özel kağıt kullanılarak belirli bir süre boyunca vücut tarafından üretilen ter miktarı ölçülür. Kan testleri, tiroid fonksiyon testleri ve şeker hastalığı testleri sekonder hiperhidroz şüphesi olan hastalarda yapılır. Geceleri aşırı terleme veya ani başlayan hiperhidroz durumlarında hastalıkların araştırılması için ileri tetkikler gerekebilir.

Aşırı Terleme (Hiperhidroz) Tedavisi Nasıl Yapılır?

Terlemenin şiddetine, nedenine ve hastanın yaşam kalitesine olan etkisine göre belirlenir. Tedavinin amacı, ter bezlerinin aşırı aktivitesini kontrol altına almak ve semptomları hafifletmektir. Hafif ve orta dereceli hiperhidroz vakalarında doktor tarafından önerilen terleme önleyici kremler ilk tedavi seçeneği olarak önerilir. Daha şiddetli vakalarda botoks (Botulinum toksini) enjeksiyonu ve ilaçlar kullanılabilir. Botoks enjeksiyonları, sinir sinyallerini bloke ederek ter bezlerinin aşırı çalışmasını engeller. Özellikle avuç içi, ayak tabanı ve koltuk altlarında etkilidir. İyonoforez tedavisi, el ve ayakları düşük voltajlı elektrik akımına maruz bırakarak terlemeyi azaltır.

Terlemeye Ne İyi Gelir?

Aşırı terlemeyi kontrol altına almak için bazı doğal ve yaşam tarzı değişiklikleri etkili olabilir. Beslenme alışkanlıklarından stres yönetimine, giysi seçiminden cilt bakımına kadar çeşitli önlemlerle terlemeyi azaltmak mümkündür. Günlük hayatınızda uygulayabileceğiniz bazı öneriler şunlardır:

Gevşeme Teknikleri Kullanın: Yoga, meditasyon ve nefes egzersizleri, stres kaynaklı terlemeyi azaltmada oldukça etkilidir.
Bol Su İçin: Vücudun susuz kalması ter bezlerini daha fazla çalıştırabilir. Günde en az 2-2,5 litre su tüketmek ter bezlerinin aşırı aktivitesini dengelemeye yardımcı olabilir.
Doğal Kumaşlardan Üretilmiş Giysiler Tercih Edin: Pamuk, keten ve bambu gibi nefes alabilen kumaşlar terlemeyi azaltırken, sentetik kumaşlar terin vücutta kalmasına neden olabilir.
Baharatlı ve Kafeinli Gıdalardan Kaçının: Acı biber, sarımsak, soğan ve aşırı baharatlı yiyecekler terlemeyi tetikleyebilir. Aynı şekilde kahve ve çay gibi kafein içeren içecekler sinir sistemini uyararak terleme miktarını artırabilir.
Soğuk Duş Alın: Günlük soğuk veya ılık duş almak, vücut sıcaklığını düşürerek terlemeyi kontrol altına almaya yardımcı olabilir.
El ve Ayaklarınızı Kuru Tutun: El ve ayak terlemesi için doğal emici özellikteki karbonat veya talk pudrası kullanılabilir.
Aloe Vera Kullanın: Aloe vera jeli, cilt üzerinde serinletici bir etki yaparak terlemeyi hafifletebilir.
Elma Sirkesi ile Cildi Temizleyin: Elma sirkesi, cildin pH dengesini düzenleyerek aşırı terlemeyi azaltabilir. Koltuk altı ve ayaklara pamuk yardımıyla uygulanabilir.

Son güncellenme tarihi: 24 Şubat 2025

Yayınlanma tarihi: 24 Şubat 2025

Anadolu Sağlık Merkezi

Deri Hastalıkları

İlgili Tıbbi Birim

Deri Hastalıkları Tıbbi Birim İncele

Deri Hastalıkları

Bölüm Doktorları

Tıbbi Birimi İncele

Ataşehir

Deri Hastalıkları

Uzm. Dr. Eylem Emel Arıkan

Randevu Al Profili Gör

Gebze

Deri Hastalıkları

Uzm. Dr. Mehmet Coşkun Acay

Randevu Al Profili Gör

Gebze

Deri Hastalıkları

Uzm. Dr. Merve Genç

Randevu Al Profili Gör

Ataşehir

Deri Hastalıkları

Uzm. Dr. Eylem Emel Arıkan

Randevu Al Profili Gör

Gebze

Deri Hastalıkları

Uzm. Dr. Mehmet Coşkun Acay

Randevu Al Profili Gör

Gebze

Deri Hastalıkları

Uzm. Dr. Merve Genç

Randevu Al Profili Gör

Tümünü göster

Önerilen Sağlık Yazıları

Ergenlikte lazer epilasyon yapılmalı mı?

20 Ağustos 2023 Pazar

6 dk

Ergenlikte lazer epilasyon yapılmalı mı?

Aşırı Terleme (Hiperhidroz) Neden Olur? Terlemeye Ne İyi Gelir?

Aşırı Terleme (Hiperhidroz) Nedir?

Aşırı Terleme (Hiperhidroz) Neden Olur?

Aşırı Terleme (Hiperhidroz) Belirtileri Nelerdir?

Aşırı Terleme (Hiperhidroz) Teşhisi Nasıl Yapılır?

Aşırı Terleme (Hiperhidroz) Tedavisi Nasıl Yapılır?

Terlemeye Ne İyi Gelir?

Uzm. Dr. Eylem Emel Arıkan

Uzm. Dr. Mehmet Coşkun Acay

Uzm. Dr. Merve Genç

Uzm. Dr. Eylem Emel Arıkan

Uzm. Dr. Mehmet Coşkun Acay

Uzm. Dr. Merve Genç

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

Deri Hastalıkları

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

Deri Hastalıkları

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

Deri Hastalıkları

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

Deri Hastalıkları

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

Deri Hastalıkları

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

Deri Hastalıkları

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

Deri Hastalıkları

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

Deri Hastalıkları

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

Deri Hastalıkları

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

Deri Hastalıkları

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

Deri Hastalıkları

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

Deri Hastalıkları

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

Deri Hastalıkları

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

Deri Hastalıkları

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

Deri Hastalıkları

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

Deri Hastalıkları

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

Deri Hastalıkları

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

Deri Hastalıkları

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

Deri Hastalıkları

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

Deri Hastalıkları

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

Deri Hastalıkları

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

Deri Hastalıkları

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

Deri Hastalıkları

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

Deri Hastalıkları

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

Deri Hastalıkları

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

Deri Hastalıkları

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

Deri Hastalıkları

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

Deri Hastalıkları

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

Deri Hastalıkları

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

Deri Hastalıkları

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

Deri Hastalıkları

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

Deri Hastalıkları

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

Deri Hastalıkları

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi