Dil Yarasına Ne İyi Gelir? Dil Yarası Neden Olur?

Ağzın nemli iç yüzeyinde gelişim gösteren hasarlar, ağız sağlığının bozulmasına neden olabilir. Ağız içerisine yerleşim gösteren en önemli yapılardan olan ve bu hasarların sıklıkla ortaya çıktığı organlardan birisi de dildir. Dil yaraları, çoğunlukla küçük olmalarına rağmen birkaç santimetrelik genişliğe kadar ulaşabilirler. Bu yaralar genellikle gri, sarı ve beyaz renklerde gözlenebilirler. Dil yaraları kişinin yeme, içme, konuşma ve ağız temizliğini olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle ortaya çıkışının önlenmesi veya tedavi edilmesi gerekir. Birçok hastalığın habercisi olabilen bu yaraların nedeninin belirlenmesi son derece önemlidir.

Dil Yarası Belirtileri Nelerdir?

Dil, yiyeceklerin çiğnenmesi ve yutulması konusunda fayda sağlayan oldukça güçlü bir kastır. Dil ile ilgili sağlık problemleri bu fonksiyonları zorlaştırabilir ancak çoğu dil problemi ciddi değildir. Dil yaraları, neredeyse her insanın hayatının belli bir döneminde karşı karşıya kaldığı yaygın bir sağlık sorunudur. Oral mukozal lezyonlar dile ile ek olarak; dudak, yanak ve diş etlerini de dahil olmak üzere tüm ağzı etkileyebilir. Dil yaraları; pamukçuk, aft veya dil ülseri gibi isimlerle de bilinir. Dil yarası belirtileri şu şekilde sıralanabilir:

Ağız mukoza zarının belli bir kısmında bir veya birçok ağrılı yara,
Yaraların etrafında şişlik gösteren kırmızı mukoza zarı,
Gelişen hassasiyet sebebiyle çiğneme ve diş fırçalama sırasında sorun yaşanması,
Yaralı bölgelerin, sıcak, soğuk, tuzlu, baharatlı ve ekşi yiyecek ve içeceklerden tahriş olması.

Bu belirtiler genellikle birkaç hafta içerisinde geçen ve zararsız lezyonlara işaret eder. Aşağıdaki belirtilerin görülmesi halinde mutlaka bir uzman görüşüne başvurulması tavsiye edilir:

Bazı durumlarda bu lezyonlar ağrılı olmayabilir, bu lezyonların uzun süre devam etmesi ağız kanseri vakalarının habercisi olabilir.
Üç hafta veya daha uzun süren ağız yaraları anormal bir sağlık durumu sebebiyle ortaya çıkmış olabilir.
Eski lezyonlar iyileşmeden yeni lezyonların ortaya çıkması durumunda sağlık kuruluşlarına başvurulmalıdır.
Boğazınızın arkasına yakın bir yerde bulunuyor, kanıyor veya daha acı verici hale geliyorsa ciddi enfeksiyonların habercisi olabilir.
Ağrı ilaçla giderilemiyorsa, alışılmadık büyüklükte lezyon gelişmesi ve lezyonlara eşlik eden ateş durumunda profesyonel desteğe başvurulması tavsiye edilir.

Dil Yarası Neden Olur?

Ağız mukoza zarının kaybı veya erozyonu durumunda ortaya çıkan dil yaraları birçok neden ile gelişebilir. Ağız hijyeninin korunmaması, alerjik durumlar, enfeksiyonel hastalıklar ve stres gibi nedenler dil ülserlerine neden olabilir. Dil yaralarının nedeni çoğunlukla belirlenemez. Yaygın olarak karşılaşılan dil yarası nedenleri şu şekilde sıralanabilir:

Uçuk virüsü, su çiçeği, el, ayak, ve ağız hastalığı gibi viral hastalıklar,
B12 vitamini, folik asit, çinko ve demir eksikliği,
Hastanın glutene karşı olumsuz reaksiyonlar gösterdiği çölyak hastalığı,
Sindirim sistemi zarının iltihaplanmasına neden olan crohn hastalığı,
Enfeksiyonlara tepki olarak vücudun çeşitli yerlerinde iltihaplanmaya neden olan reaktif artrit durumu,
HIV veya lupus gibi hastalıklar nedeniyle bağışıklık sisteminin zayıflaması,
Kan damarlarının şişmesine neden olan behçet hastalığı,
Stres ve kaygı,
Sıcak yiyecek ve içeceklerden kaynaklanan tahriş,
Otoimmün hastalıklar,
Hormonal değişiklikler, regl ve hamilelik dönemi,
Portakal gibi asidik yiyeceklerin aşırı tüketimi,
Diş teli veya tutucu kullanımı,
Sert veya aşındırıcı diş macunu ve diş fırçası kullanımı,
Gıda hassasiyetleri ve alerjik reaksiyonlar,
Candida albicans adlı mantar maruziyeti,
Bazı ilaç gruplarının kullanımı,
Kötü oturan protezler,
Uyku bozuklukları,
Dilin ve yanağın yanlışlıkla ısırılması.

Dil Yarasına Ne İyi Gelir?

Dil yaraları çoğunlukla zararsızdır ve 10-14 gün içerisinde kendiliğinden düzelebilir. Bakteri, virüs ve mantar enfeksiyonları, deri döküntüleri veya başka hastalıklar nedeniyle gelişen dil yaralarında; gargara, merhem ya da jel gibi topikal tedavilere ihtiyaç duyabilir. Bu ilaçlar bir tıp uzmanı tarafından reçete edilerek uygun görülen doz ve sürelerde kullanılmalıdır.

İlaçlar, aşırı kızarıklığı, irin akıntılarını, ateşi, ağrıyı ve enfeksiyonu gidererek etki gösterir. Topikal anestezikler, hidrojen peroksit veya klorheksidin içeren ağız gargaraları, kortikosteroid merhemler ve antibiyotikler tedaviye yönelik kullanılabilen ilaçlar arasında sayılabilir.

Dil yaralarının tedavi sürecini olumsuz etkileyebilecek semptomları kontrol altına almak da tedavi sürecinin bir parçası olarak kabul edilebilir. Lezyon iyileşene kadar baharatlı, tuzlu, ekşi, aşırı sıcak veya soğuk yiyecek ve içeceklerin tüketiminden kaçınılmalıdır. Ağız hijyeninin sağlanması amacıyla antiseptik etkili jel ve gargaraların kullanımı tavsiye edilebilir. Bol miktarda sıvı tüketimi ve dengeli beslenme alışkanlıklarının edinilmesi de fayda sağlayabilir.

Beslenme yetersizliklerinden kaynaklanan dil yaralarının tedavisi için uzman tavsiyesine ihtiyaç duyulur. Eksikliği söz konusu olan vitamin ve minerallerin doktor tavsiyesi doğrultusunda dışarıdan takviye edilmesi, dil yaralarını giderme konusunda fayda sağlayabilir.

Dil Yarası Nasıl Önlenir?

Dil yaralarının tedavisinin sağlanması ve yeniden gelişmesinin önlenmesi kişinin yaşam kalitesini olumlu anlamda etkiler. Dil yaralarının önlenmesi amacıyla alınabilecek pek çok tedbir vardır. Dil yarası ve diğer ağız hastalıklarının önlenmesi amacıyla alınabilecek tedbirlerden kısaca şu şekilde bahsedilebilir:

Optimum ağız sağlığı için hijyenin sağlanması ve dişlerin günde iki kere fırçalanması,
Dil, diş eti ve yanak dokularının tahrişinin önlenmesi amacıyla yumuşak kıllı bir fırçanın kullanılması,
Taze meyve ve sebzelerin içerisinde bulunduğu, vitamin, mineral ve protein gibi besin öğelerinin tamamını, vücudun ihtiyaç duyduğu miktarlarda tüketilebilecek beslenme programlarının oluşturulması,
Diş kontrollerinin düzenli olarak yapılması,
Aşırı asitli, tuzlu ve baharatlı yiyeceklerin tüketiminden kaçınılması,
Beslenme eksiklikleri hakkında bir sağlık uzmanı ile görüşme sağlanması,
Meditasyon ve egzersiz gibi stres azaltma tekniklerinden faydalanılması,
Dil ülserine neden olabilecek bazı besinlerin tüketiminin kısıtlanması,
Çinko, B12 ve C vitamini, folik asit ve demir eksikliklerinin giderilmesine yönelik takviyelerin kullanılması,
Ağız yıkama suyu yani antimikrobiyal gargara kullanım alışkanlığının geliştirilmesi,
Dil yaralarının oluşmasına neden olan ve altta yatan tıbbi durumun tespit edilip, tedavisinin sağlanması tavsiye edilebilir.

Dil Yarası İçin Doğal Yöntemler Nelerdir?

Dil yarası bulunan kişiler genellikle bu hastalığın çözümü için doğal tedavi yöntemleri arayışına girmektedirler. Dil yarası için fayda sağlayan doğal yöntemlerden ise şu şekilde bahsedilebilir:

Belirli aralıklarla tuzlu su ile gargara yaparak antiseptik özelliğinden faydalanabilirsiniz,
Karadut, ağız lezyonlarının tedavisi amacıyla kullanılan bir bitkidir ve antifungal etki gösterir,
Antioksidan, antienflamatuar ve antimikrobiyal etki gösteren sarı kantaron bitkisi yaraların iyileşmesi amacıyla gargara olarak kullanılabilir,
Hindistan cevizi yağında bulunan laurik asit anti inflamatuar, antifungal ve antibakteriyel etki sağlar, gargara şeklinde kullanarak yardım alabilirsiniz,
Ağız içi yaralarda ağız çalkalama suyu olarak kullanılan aromaterapötik uçucu yağlardan faydalanabilirsiniz, örneğin; çay ağacı uçucu yağı, nane yağı ve karanfil yağı. Bu yağlar ağız içi yaralanma ve iltihaplanmalarında bakterilerin olumsuz etkilerine karşı koruyucu etki sağlar.

Dil yaraları, bazı durumlarda başka hastalıkların belirtisi olarak ortaya çıkabilir. Bu nedenle tekrar eden ya da geçmeyen lezyonlar söz konusu ise altta yatan nedenin tespit edilmesi gerekir. Hastalık etkeninin tespiti, giderilmesi ve size en uygun tedavi yönteminin belirlenmesi için mutlaka bir hekim ile görüşme sağlamanız tavsiye edilir.

Son güncellenme tarihi: 09 Şubat 2024

Yayınlanma tarihi: 09 Şubat 2024