Kurdeşen (Ürtiker) Nedir? Kurdeşen Neden Olur, Ne İyi Gelir?

Kurdeşen olarak da bilinen ürtiker, ciltte aniden ortaya çıkar. Kaşıntıyla birlikte kırmızı, kabarık lezyonlarla karakterize edilen dermatolojik bir durumdur. Derideki bu lezyonlar genellikle birdenbire belirir. Kısa süre içinde de kaybolabilir. Ancak bazı durumlarda uzun süreli rahatsızlık yaratabilir. Kurdeşen, vücudun bağışıklık sisteminin çeşitli tetikleyicilere karşı verdiği bir tepki olarak kabul edilir. Bu tetikleyiciler kişiden kişiye değişebilir. Ürtikerin nedenleri, tedavi yöntemleri ve nasıl önlenebileceği hakkında daha fazla bilgi edinmek, bu yaygın cilt sorununun yönetilmesinde önemli bir adım olabilir.

Kurdeşen (Ürtiker) Nedir?

Kurdeşen daha çok, maruz kaldığınız bir şeye karşı alerjik bir tepki olarak ortaya çıkar. Ancak bazen altta yatan bir sağlık sorunu nedeniyle de görülebilir. Ciltte bulunan kaşıntılı, kabarık lekelerle kendini gösterir. Genellikle açık tende kırmızı, pembe veya ten rengindedir. Daha koyu ten renginde, ten renginden biraz daha açık veya koyu görülebilir.

Çoğu durumda, bir ilaca veya yiyeceğe karşı alerjik reaksiyondan veya çevredeki tahriş edici bir maddeye karşı hassasiyetten kaynaklanır. Alerjik reaksiyonlar, bağışıklık sisteminiz bir alerjenle temas ettiğinde ortaya çıkar. Alerjenler, birçok kişi için zararsız olan ancak hassas kişilerde alerjik reaksiyona neden olan proteinlerdir. Genellikle, alerji ilaçlarıyla hafifletilebilecek akut (geçici) bir sorundur. Çoğu döküntü kendi kendine geçer. Bununla birlikte, kronik vakalar ve şiddetli alerjik reaksiyonun eşlik ettiği kurdeşenin ciddiye alınması gerekir. Kurdeşen sebebiyle kaşıntı, yanma veya batma da hissedebilirsiniz. Bir parmak ucu kadar küçük veya bir yemek tabağı kadar büyük kabarcıklar görebilirsiniz. Kurdeşenlerin tıbbi adı ürtikerdir.

Kurdeşen (Ürtiker) Neden Olur?

Karşılaştığınız veya yuttuğunuz bir şeye karşı gerçekleşen alerjik reaksiyon sebebiyle olur. Alerjik reaksiyonun olduğunda vücudunuz kanınıza histamin salmaya başlar. Histaminler vücudunuzun kendisini enfeksiyona ve diğer dış davetsiz misafirlere karşı savunmak amacıyla ürettiği kimyasallardır. Bazı insanlarda histaminler şişmeye, kaşınmaya ve kurdeşenle yaşanan semptomların çoğuna neden olabilir. Alerjenler açısından kurdeşen nedenleri arasında; polen, ilaçlar, yiyecekler, hayvan tüyleri ve böcek ısırıkları gibi faktörler sayılabilir.

Bu dermatolojik durum, alerjilerin yanı sıra nedenlerden de kaynaklanabilir. Sıcak veya soğuk havaya aşırı maruz kalma veya aşırı terleme nedeniyle oluşan tahriş sonucu kurdeşen oluşması da mümkündür. Birçok potansiyel tetikleyici olduğundan çoğu zaman kurdeşenin gerçek nedeni belirlenemez. Ürtiker türleri, akut kurdeşen ve kronik kurdeşen olarak ikiye ayrılır. Bunlar şu şekilde sıralanabilir:

Akut Kurdeşen

Yiyecek, içecek, ilaç veya dokunduğunuz bir şeye karşı alerjik reaksiyondur. Ciltte mast hücreleri adı verilen bağışıklık hücreleri vardır. Bu hücreler harekete geçtiğinde histamin de dahil olmak üzere çeşitli kimyasallar salgılanır. Histamin, kurdeşenlerin oluşmasının nedenidir. Ayrıca kurdeşenlere çeşitli başka nedenlerle de yakalanabilirsiniz. Bunlardan bazıları enfeksiyon, stres veya cildinizde fiziksel baskı olmasıdır.

Kronik Kurdeşen

Akut kurdeşenlerin aksine kronik kurdeşen genellikle alerjilerden kaynaklanmaz. Bakteri veya virüslerden kaynaklanan enfeksiyonların yanı sıra lupus gibi diğer tıbbi rahatsızlıkların bir sonucu olarak ortaya çıkabilir. Kronik ürtiker, uzun süreler boyunca devam eder ancak genellikle kalıcı değildir. Rahatsız edici olsa da genellikle yaşamı tehdit etmez.

Kurdeşen (Ürtiker) Belirtileri Nelerdir?

Döküntüler, kurdeşen belirtileri arasında en önemlisidir. Genellikle kaşıntılı olan ancak batma da yapabilen ciltte kabarık şişlikler veya kabarıklıklar, bu hastalığın en önemli belirtisidir. Ayrıca, semptomlar aşağıdaki şekillerde de kendini gösterebilir:

Kabarcıklar büyüyebilir, yayılabilir. Ayrıca birleşerek daha geniş, düz, kabarık deri alanları oluşturabilir.
Kabarcıklar genellikle şekil değiştirir, kaybolur ve birkaç dakika veya saat içinde tekrar ortaya çıkar. Kabarcığın 48 saatten uzun sürmesi alışılmadık bir durumdur.

Kurdeşene Ne İyi Gelir?

Kurdeşen oluşumunu neyin tetikleyip tetiklemediğinin belirlenmesi, bunların tekrarlanmasını önlemek için çok önemlidir. Tetikleyiciyi tanımlayabilirseniz onunla temastan kaçınabilirsiniz. Stres, ilaçlar, böcekler, güneş, enfeksiyon gibi durumlar ürtikere sebebiyet verebilir. Ancak, boğazınızda veya yüzünüzde şişme, nefes almada zorluk gibi durumlar yaşıyorsanız hemen acil tedavi almanız gerekebilir. Ürtikeri daha hafif şekilde geçiriyorsanız, aşağıdakiler rahatlamanıza destek verebilir:

Soğuk Kompres Uygulayın

Soğuk kompres kaşıntı ve şişmeyi hafifletmeye yardımcı olabilir. Bunu yapmak için bir torba dondurulmuş sebze alabilirsiniz. Ayrıca, bir avuç dolusu buzu bir havluya sarıp etkilenen bölgeye 10 dakika kadar modüle edebilirsiniz.

Cilt Kuruluğunu Engelleyin

Kuru cilt kaşıntıya daha meyillidir. Ayrıca kuru ciltler, diğer hastalıklara karşı daha hassas olabilir. Bazı sabunlar, cildi kurutabilir. Kurdeşen durumunda kuruluk, daha fazla kaşınmaya neden olabilir. Hassas ciltler için olan yumuşak bir sabun kullandığınızdan emin olun. Bunlar genellikle koku ve tahriş edici kimyasallar içermez. Tahriş nemlendiriciler veya losyonlar kullanmaktan da kaçınmalısınız.

Çok Sıcaktan Kaçının

Aşırı sıcaklar, kaşıntınızı daha da kötüleştirebilir. Hafif giysiler giyin ve evde ki sıcaklık serin ve rahat tutun. Doğrudan güneş ışığını oturmaktan kaçının.

Doktorunuza Danışarak Aloe Vera Kullanabilirsiniz

Aloe vera doğal bir antiinflamatuardır. Herpes simpleks, sedef hastalığı ve ürtiker ve diğer dermatolojik hastalıkları olan kişilere yardımcı olması mümkündür. Ancak her yeni üründe olduğu gibi, özellikle hassas bir cildiniz varsa, uygulamadan önce bir cilt yama testi yapmanız önemlidir. Bazı aloe veralı ürünlerde koku veya başka kimyasallar da eklenmiş olabilir. Bu nedenle etiketi okumayı da ihmal etmeyin.

Kurdeşen (Ürtiker) Nasıl Teşhis Edilir?

Doktorlar, cildinize bakarak kurdeşen teşhisi koyabilir. Ayrıca sizden alerji testleri de isteyebilir. Bu testler, ürtikeri neyin tetiklediğini belirlemeye yardımcı olabilir. Ancak bu öncelikle akut kurdeşenler için geçerlidir. Nedeni bilmek, alerjenlerden ve onlarla birlikte gelen kurdeşenden kaçınmanıza yardımcı olabilir. Kurdeşen teşhisi için alerji testleri şunları içerir:

Cilt testleri: Bu test sırasında, uzmanlar cildinizde farklı alerjenleri test eder. Cildiniz kızarırsa veya şişerse, bu maddeye alerjiniz olduğu anlamına gelir. Bu tür alerji testine ayrıca cilt delme veya çizik testi de denir. Kronik kurdeşen için cilt testi genellikle yapılmaz.
Kan testleri: Kan testi, kanınızda belirli antikorları kontrol eder. Vücudunuz alerjenlerle savaşmak için antikorlar üretir. Vücudunuz çok fazla antikor üretirse, kurdeşen geliştirebilirsiniz.

Kurdeşen (Ürtiker) Nasıl Tedavi Edilir?

Doktorunuz kurdeşen tedavisi için sizi en iyi şekilde yönlendirecektir. Ancak, kurdeşen hafifse kendiliğinden kaybolabilir. Evde alabileceğiniz bazı önlemlerle kaşıntıyı rahatlatabilirsiniz. Özellikle kurdeşen kronik ise, diğer reçeteli ilaçlara ihtiyaç duyulabilir. Tepkiniz şiddetliyse, özellikle şişlik boğazınızı da kapsıyorsa, acil desteğe ihtiyacınız olabilir. Boğazdaki kurdeşen hava yolunuzu tıkayarak nefes almayı zorlaştırabilir.

Kurdeşen (Ürtiker) Nasıl Önlenir?

Hangi maddelerin akut kurdeşene yol açtığını anlamak için alerji testi yaptırabilirsiniz. Tetikleyicilerinizi öğrendikten sonra, bunlardan kaçınabilirsiniz. Ancak, kronik kurdeşenleri önlemek mümkün olmayabilir. Kronik ürtiker durumunda doktorunuz tedavi ve yeniden kurdeşen oluşumunu önlemek için bazı önerilerde bulunacaktır.

Son güncellenme tarihi: 20 Ağustos 2024

Yayınlanma tarihi: 24 Mart 2021